Rozwój
zrównoważony
Kamila Loc
Grupa II
"Proces mający na celu zaspokojenie
aspiracji rozwojowych obecnego
pokolenia, w sposób umożliwiający
realizacje tych samych dążeń następnym
pokoleniom".
Cele
wzrost dobrobytu społecznego i jednostkowego
oraz harmonijne ułożenie relacji pomiędzy
człowiekiem a przyrodą;
osiągnięcie dobrobytu, sprawiedliwości
(wewnątrz- i międzypokoleniowej) i
bezpieczeństwa;
zaspokojenie fizycznych i psychicznych potrzeb
człowieka poprzez prawidłowe ułożenie jego
stosunku do środowiska przyrodniczego – T.
Zaufal;
zaspokojenie potrzeb podstawowych,
koniecznych dla prawidłowego rozwoju
fizycznego i psychicznego człowieka –
osiągnięcie zrównoważonej jakości życia;
Historia
1968 rok- obrady pierwszej Międzyrządowej Konferencji
Ekspertów Naukowych UNESCO, poświęconej wzajemnym
powiązaniom środowiska i rozwoju, w czasie której doszło
do powstania międzynarodowego, interdyscyplinarnego
programu "Człowiek i biosfera" (MAB).
1987 rok- ukazał się raport Światowej Komisji Środowiska i
Rozwoju ONZ, obradującej pod przewodnictwem Gro Harlem
Brundtland. Raport nosił nazwę „Nasza wspólna
przyszłość”. Podkreślono, w nim że stworzenie w pełni
zrównoważonego modelu życia, wymaga ingerencji działań
w trzech kluczowych obszarach:
Wzrostu gospodarczego i równomiernego podziału korzyści.
Ochrony zasobów naturalnych i środowiska.
Rozwoju społecznego.
2000 rok- Szczyt Milenijny Organizacji Narodów Zjednoczonych
zdefiniował Milenijne Cele Rozwoju, które powinny zostać osiągnięte
do 2015 roku. Można wśród nich wyróżnić:
Wyeliminowanie skrajnego ubóstwa i głodu
Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym
Promowanie równości płci i awansu społecznego kobiet
Ograniczenie umieralności dzieci
Poprawienie opieki zdrowotnej nad matkami
Ograniczenie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS, malarii i innych chorób
Stosowanie zrównoważonych metod gospodarowania zasobami
naturalnymi
Stworzenie globalnego partnerskiego porozumienia na rzecz rozwoju.
1992 rok- opracowanie podczas Szczytu
Ziemi w Rio de Janeiro dokumentu „Agenda
21” czyli wszechstronnego planu działania
na wiek XXI dla Narodów Zjednoczonych,
rządów i grup społecznych w każdym
obszarze, w którym człowiek ma wpływ na
środowisko.
2002 rok - Światowy Szczyt Ziemi w Johannesburgu, którego efektem
było przyjęcie radykalnego planu działań na najbliższe dziesięć lat. Za
najpilniejsze z nich uznano:
zmniejszenie o połowę liczby osób żyjących poniżej granicy ubóstwa
zmniejszenie o połowę liczby osób bez dostępu do wody pitnej i
urządzeń sanitarnych
poprawę warunków życia ludzi mieszkających w slumsach.
zmniejszenie o dwie trzecie wskaźnika śmiertelności wśród niemowląt
i dzieci oraz o trzy czwarte wskaźnika śmiertelności matek przy
porodzie
zahamowanie tempa wymierania rzadkich gatunków zwierząt i roślin
odnowienie zasobów ryb w morzach i oceanach, przetrzebionych
nadmiernymi połowami
zaprzestanie produkcji i stosowania środków chemicznych
szkodliwych dla ludzi i środowiska.
W 2002 Zgromadzenie Ogólne NZ ustanowiło
lata 2005-2014 Dekadą Edukacji dla
Zrównoważonego Rozwoju, nazywaną później
także Dekadą Zmiany. Jej zadaniem jest
propagowanie zrównoważonych zachowań,
inspirowanie krytycznego i twórczego
myślenia, pozwalającego znaleźć rozwiązanie
problemów uniemożliwiających trwały rozwój.
Edukacja dla
zrównoważonego rozwoju
Edukacja, która umożliwia uczącemu się zdobywanie
umiejętności, wiedzy i przymiotów zapewniających mu
trwały rozwój.
Edukacja jednakowo dostępna na wszystkich
szczeblach i we wszelkich społecznych kontekstach
(rodzinnym, szkolnym, zawodowym, w lokalnej
społeczności).
Edukacja budująca odpowiedzialność obywatelską i
promująca demokrację poprzez uświadomienie
jednostce jej praw i obowiązków.
Edukacja oparta na zasadzie nauki przez całe życie.
Edukacja wspierająca równomierny rozwój jednostki.
EZR oznacza multidyscyplinarne podejście do
reformy edukacji, oferujące wszystkim ludziom, we
wszystkich kontekstach edukacyjnych i we
wszystkich fazach życia okazję do nauki takiego
stylu życia, który zapewni im trwały rozwój.
Zasady programowania
zrównoważonego rozwoju
Zasady zrównoważonego rozwoju to zbiór podstawowych kierunków działań,
formułowanych dla gospodarki kraju lub grupy krajów, z odniesieniem do warunków
regionalnych i lokalny. Służą one nie tylko do przeprowadzania oceny czy deklarowane
cele strategiczne oraz wynikające z nich działania są realizowane zgodnie z istotą
zrównoważonego rozwoju, ale są także podstawą monitorowania poszczególnych etapów
planowania i realizacji tej koncepcji.
Zasady są więc jedną z form definiowania zrównoważonego rozwoju i podstawą tworzenia
wskaźnikowego systemu monitorowania rozwoju. Szczególne znaczenie mają tu zbiory
zasad przyjęte w:
Światowej Karcie Przyrody – 5 zasad,
Deklaracji z Rio – 27 zasad,
Unii Europejskiej – 7 zasad głównych,
Polityce Ekologicznej Państwa (2003-2006) – 12 zasad,
Europejska Sieć Miast Zrównoważonego Rozwoju – 6 zasad,
Karcie Biznesu – 16 zasad,
Global Compact – 9 zasad,
Warszawa – 7 zasad.
W zbiorze proponowanych zasad
wyróżnić należy dwie, o charakterze
podstawowym, nazywane filarami
zrównoważonego rozwoju:
Zasadę równego dostępu do
środowiska, w tym sprawiedliwości
międzypokoleniowej,
Zasadę wydolności (chłonności)
środowiska, czyli nie przekraczania
granic odporności środowiska.
Strategia Zrównoważonego
Rozwoju
SZR pozwala ukierunkować proces zmian, harmonijny
rozwój sfery społeczno-gospodarczej i ekologicznej
Pomaga w:
uzyskaniu szansy harmonijnego rozwoju
gospodarczego z wykorzystaniem istniejących
zasobów przyrodniczych,
ochronie własnych zasobów przyrody i dóbr kultury,
aktywnym włączeniu się mieszkańców w zarządzanie,
uzyskaniu poprawy warunków życia dla następnych
pokoleń
Strategia „Polska 2025”
W Strategii „Polska 2025” przyjęto, że
podstawowym celem polityki państwa powinno
być zapewnienie:
wzrostu dobrobytu polskich rodzin (zaspokojenie
potrzeb materialnych i życie w zdrowym
środowisku, zarówno ukształtowanym przez
przyrodę, jak i wytworzonym przez człowieka)
poczucia bezpieczeństwa (socjalnego,
zdrowotnego, terytorialnego i ekologicznego)
Etapy realizacji
Etap 1. Zmotywowanie i podjęcie decyzji o realizacji
lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju w oparciu:
uświadomione potrzeby decydentów i
poszczególnych mieszkańców,
interesy grup społecznych i przedsiębiorców
Etap 2. Inwentaryzacja zasobów ekonomicznych
gminy pozostających w dyspozycji organów władzy
samorządowej oraz ludności. Mogą być one
wykorzystane do przyszłej realizacji samej strategii
zrównoważonego rozwoju
Etap 3. Budowa lokalnego zaplecza społecznego dla
strategii zrównoważonego rozwoju
Włączenie lokalnych liderów i osób aktywnych
publicznie
Włączenie społeczności lokalnej w procedurę
konsultacji społecznych przy przygotowaniu strategii
zrównoważonego rozwoju
Włączenie obywateli w proces realizacji lokalnej
strategii zrównoważonego rozwoju
Stworzenie mechanizmu społecznej kontroli
realizacji lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju
Etap 4. Przygotowanie bazy informacyjnej dla
lokalnej strategii zrównoważonego rozwoju.
Etap 5. Bezpośrednia procedura przygotowania
dokumentów strategicznych i towarzyszących
(programowych)
Prognozowanie zmian w
Prognozowanie zmian w
środowisku
środowisku
Cel opracowania prognozy oddziaływania na
środowisko wynika bezpośrednio z art. 8 ustawy
POŚ, który stwierdza, że:
„Polityki, strategie, plany lub programy dotyczące
w szczególności przemysłu, energetyki, transportu,
telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki
odpadami, gospodarki przestrzennej, leśnictwa,
rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania
terenu powinny uwzględniać zasady ochrony
środowiska i zrównoważonego rozwoju”.
Podstawowym aktem prawnym regulującym ocenę
oddziaływania na środowisko w prawie polskim jest
ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227).
Procedura oceny oddziaływania na środowisko
przeprowadzana jest, gdy przedsięwzięcie może zawsze
znacząco albo potencjalnie znacząco oddziaływać na
środowisko. O tym, która inwestycja może zostać
zakwalifikowana do jednej z powyższych kategorii
decyduje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26
sierpnia 2010 r. w sprawie rodzajów przedsięwzięć, które
mogą być realizowane jako projekty wspólnych wdrożeń
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Bibliografia
Bibliografia
http://www.unesco.pl/edukacja/dekada-edukacji-nt-
zrownowazonego-rozwoju/unesco-a-zrownowazony-
rozwoj/
http://ec.europa.eu/europe2020/europe-2020-in-a-
nutshell/priorities/sustainable-growth/index_pl.htm
http://www.paroc.pl/knowhow/zrownowazony-rozwoj
http://www.agenda21.waw.pl/index.php?
option=com_content&view=article&id=8&Itemid=7
http://www.popt.gov.pl/konfszkol/Documents/Zasad
y_zrownowazonego_rozwoju.pdf