Kredyty bankowe
1)
1)
Kredyt, pożyczka bankowa
Kredyt, pożyczka bankowa
i rodzaje kredytów.
i rodzaje kredytów.
2)
2)
Dokumentacja kredytowa
Dokumentacja kredytowa
i elelmenty umowy kredytowej.
i elelmenty umowy kredytowej.
3)
3)
Ocena zdolności kredytowej.
Ocena zdolności kredytowej.
4)
4)
Zabezpieczenia zwrotności kredytów.
Zabezpieczenia zwrotności kredytów.
5)
5)
System tworzenia rezerw celowych.
System tworzenia rezerw celowych.
Kredyt, pożyczka
Kredyt, pożyczka
bankowa i rodzaje
bankowa i rodzaje
kredytów
kredytów
Kredyt bankowy
Kredyt bankowy
Operacja polegająca na postawieniu przez bank do
Operacja polegająca na postawieniu przez bank do
dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony określonej
dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony określonej
kwoty środków pieniężnych, z przeznaczeniem na
kwoty środków pieniężnych, z przeznaczeniem na
określony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do
określony cel. Kredytobiorca zobowiązuje się do
korzystania z kredytu na warunkach określonych w
korzystania z kredytu na warunkach określonych w
umowie, zwrotu kwoty wykorzystywanego kredytu
umowie, zwrotu kwoty wykorzystywanego kredytu
wraz z odsetkami w określonym terminie spłaty oraz
wraz z odsetkami w określonym terminie spłaty oraz
zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Stroną dominującą w stosunku kredytowym wobec
Stroną dominującą w stosunku kredytowym wobec
kredytobiorcy jest bank, który określa warunki kredytu
kredytobiorcy jest bank, który określa warunki kredytu
i jest uprawniony do kontroli jego wykorzystania oraz
i jest uprawniony do kontroli jego wykorzystania oraz
uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej,
uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej,
przy czym nie jest zobowiązany do udzielenia kredytu,
przy czym nie jest zobowiązany do udzielenia kredytu,
nawet jeżeli osoba ubiegająca się o kredyt ją posiada.
nawet jeżeli osoba ubiegająca się o kredyt ją posiada.
Cechy kredytu:
Cechy kredytu:
Odpłatność – uwzględniana przez bank w
Odpłatność – uwzględniana przez bank w
formie odsetek bankowych liczonych wg
formie odsetek bankowych liczonych wg
określonej stopy procentowej, a także
określonej stopy procentowej, a także
prowizji i opłat
prowizji i opłat
Zwrotność – każdy kto otrzyma kredyt, ma
Zwrotność – każdy kto otrzyma kredyt, ma
obowiązek zwrócić go w ustalonym z
obowiązek zwrócić go w ustalonym z
bankiem terminie
bankiem terminie
Funkcje kredytu:
Funkcje kredytu:
Funkcja kreacji pieniądza (emisyjna) -
Funkcja kreacji pieniądza (emisyjna) -
udzielenie kredytu oznacza wprowadzenie
udzielenie kredytu oznacza wprowadzenie
do obiegu nowego pieniądza, zaś każda
do obiegu nowego pieniądza, zaś każda
spłata jego wycofanie
spłata jego wycofanie
Funkcja redystrybucyjna – udostępnienie
Funkcja redystrybucyjna – udostępnienie
środków
w
postaci
kredytu
jednym
środków
w
postaci
kredytu
jednym
podmiotom dzięki oszczędnościom innych
podmiotom dzięki oszczędnościom innych
Funkcja dochodowa – kredyt umożliwia
Funkcja dochodowa – kredyt umożliwia
finansowanie działalności przynoszącej w
finansowanie działalności przynoszącej w
efekcie określone dochody
efekcie określone dochody
Funkcja kontrolna – w czasie kredytowania
Funkcja kontrolna – w czasie kredytowania
bank kontroluje działalność kredytobiorcy i
bank kontroluje działalność kredytobiorcy i
sposób wykorzystania kredytu
sposób wykorzystania kredytu
Istota pożyczki bankowej
Istota pożyczki bankowej
Przez umowę pożyczki bankowej dający pożyczkę,
Przez umowę pożyczki bankowej dający pożyczkę,
czyli bank zobowiązuje się przenieść na własność
czyli bank zobowiązuje się przenieść na własność
biorącego określoną ilość pieniędzy w znaczeniu
biorącego określoną ilość pieniędzy w znaczeniu
środków płatniczych, a biorący zobowiązuje się
środków płatniczych, a biorący zobowiązuje się
zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Banki mogą
zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Banki mogą
udzielać pożyczek zarówno w złotych, jak i w
udzielać pożyczek zarówno w złotych, jak i w
walucie obcej.
walucie obcej.
W ujęciu Kodeksu Cywilnego umowa pożyczki jest
W ujęciu Kodeksu Cywilnego umowa pożyczki jest
umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku już w
umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku już w
momencie podpisania przez strony umowy.
momencie podpisania przez strony umowy.
Kredyt a pożyczka bankowa
Kredyt a pożyczka bankowa
Przeniesienie własności
Przeniesienie własności
określonej ilości pieniędzy
określonej ilości pieniędzy
Oddanie środków
Oddanie środków
pieniężnych do czasowej
pieniężnych do czasowej
dyspozycji
dyspozycji
Forma
Forma
udostępnienia
udostępnienia
Nie jest konieczne
Nie jest konieczne
Z reguły występuje
Z reguły występuje
Oprocentowanie
Oprocentowanie
Dowolny
Dowolny
Na warunkach i zasadach
Na warunkach i zasadach
określonych w umowie
określonych w umowie
kredytowej
kredytowej
Sposób
Sposób
wykorzystania
wykorzystania
Dowolny
Dowolny
Konkretny, sprecyzowany
Konkretny, sprecyzowany
przez kredytobiorcę we
przez kredytobiorcę we
wniosku kredytowym i
wniosku kredytowym i
wskazany w umowie
wskazany w umowie
Cel wykorzystania
Cel wykorzystania
W formie pisemnej gdy
W formie pisemnej gdy
kwota pożyczki przekracza 5
kwota pożyczki przekracza 5
mln zł.
mln zł.
Zawsze w formie pisemnej
Zawsze w formie pisemnej
Forma umowy
Forma umowy
Określona ilość pieniędzy
Określona ilość pieniędzy
Określona kwota śr. pien. w
Określona kwota śr. pien. w
postaci bezgotówkowego
postaci bezgotówkowego
pien. bankowego
pien. bankowego
Podmiot umowy
Podmiot umowy
Kodeks Cywilny
Kodeks Cywilny
Prawo bankowe,
Prawo bankowe,
Kodeks Cywilny
Kodeks Cywilny
Przepisy regulujące
Przepisy regulujące
Pożyczka bankowa
Pożyczka bankowa
Kredyt
Kredyt
Rodzaje kredytów bankowych
Rodzaje kredytów bankowych
Klasyfikacji kredytów bankowych można dokonać wg
Klasyfikacji kredytów bankowych można dokonać wg
kryterium:
kryterium:
1)
1)
Przedmiotu kredytu
Przedmiotu kredytu
2)
2)
Okresu kredytowania
Okresu kredytowania
3)
3)
Formy kredytu
Formy kredytu
4)
4)
Prawnej formy zabezpieczenia kredytu
Prawnej formy zabezpieczenia kredytu
5)
5)
Waluty kredytu
Waluty kredytu
6)
6)
Sposobu przekazywania środków pieniężnych
Sposobu przekazywania środków pieniężnych
7)
7)
Sposobu spłaty kredytu
Sposobu spłaty kredytu
8)
8)
Sposobu wykorzystania kredytu
Sposobu wykorzystania kredytu
9)
9)
Preferencyjności
Preferencyjności
10)
10)
Możliwości odnowienia kredytu
Możliwości odnowienia kredytu
11)
11)
Banku kredytowego
Banku kredytowego
Przedmiot (przeznaczenie)
Przedmiot (przeznaczenie)
kredytu:
kredytu:
1)
1)
Kredyty dla osób indywidualnych
Kredyty dla osób indywidualnych
,
,
np.konsumpcyjne, przeznaczone na
np.konsumpcyjne, przeznaczone na
zakup dóbr i usług konsumpcyjnych
zakup dóbr i usług konsumpcyjnych
2)
2)
Kredyty dla przedsiębiorstw
Kredyty dla przedsiębiorstw
,
,
przeznaczone na finansowanie
przeznaczone na finansowanie
działalności gospodarczej:
działalności gospodarczej:
Kredyty obrotowe
Kredyty obrotowe
Kredyty inwestycyjne
Kredyty inwestycyjne
Kredyty obrotowe:
Kredyty obrotowe:
•
przeznaczone są na finansowanie eksploatacyjnej
przeznaczone są na finansowanie eksploatacyjnej
działalności przedsiębiorcy, jego bieżących potrzeb
działalności przedsiębiorcy, jego bieżących potrzeb
związanych z prowadzoną działalnością gosp.
związanych z prowadzoną działalnością gosp.
•
są to przeważnie kredyty krótkoterminowe, o
są to przeważnie kredyty krótkoterminowe, o
zróżnicowanej wysokości
zróżnicowanej wysokości
•
wykorzystywane zwykle jednorazowo lub w
wykorzystywane zwykle jednorazowo lub w
ciągnieniach oraz spłacane odpowiednio
ciągnieniach oraz spłacane odpowiednio
jednorazowo lub z wpływów na rachunek
jednorazowo lub z wpływów na rachunek
•
niższy poziom ryzyka niż w przypadku kredytów
niższy poziom ryzyka niż w przypadku kredytów
inwestycyjnych
inwestycyjnych
•
różnorodne form i rodzajów kredytów obrotowych:
różnorodne form i rodzajów kredytów obrotowych:
•
Kredyty w rachunku bieżącym
Kredyty w rachunku bieżącym
•
Kredyty w rachunku kredytowym
Kredyty w rachunku kredytowym
•
Kredyty wekslowe (dyskontowe i akceptacyjne)
Kredyty wekslowe (dyskontowe i akceptacyjne)
Kredyty inwestycyjne:
Kredyty inwestycyjne:
•
służą finansowaniu nakładów inwestycyjnych
służą finansowaniu nakładów inwestycyjnych
mających na celu odtworzenie, modernizację lub
mających na celu odtworzenie, modernizację lub
powiększenie dotychczas istniejących bądź tez
powiększenie dotychczas istniejących bądź tez
zakup lub budowę nowych składników majątku
zakup lub budowę nowych składników majątku
trwałego
trwałego
•
przedmiotem mogą tu być:
przedmiotem mogą tu być:
•
wartości niematerialne i prawne
wartości niematerialne i prawne
•
rzeczowe składniki majątku trwałego
rzeczowe składniki majątku trwałego
•
finansowe składniki majątku trwałego
finansowe składniki majątku trwałego
•
może być udzielony w formie:
może być udzielony w formie:
•
kredytu na finansowanie jednej określonej transakcji;
kredytu na finansowanie jednej określonej transakcji;
spłata kredytu nie powoduje odnowienia jego kwoty
spłata kredytu nie powoduje odnowienia jego kwoty
•
linii kredytowej bez określenia w umowie obowiązujących
linii kredytowej bez określenia w umowie obowiązujących
terminów i kwot wykorzystania transz
terminów i kwot wykorzystania transz
•
większe ryzyko w porównaniu z kredytem
większe ryzyko w porównaniu z kredytem
obrotowym
obrotowym
Okres kredytowania:
Okres kredytowania:
1)
1)
Kredyty krótkoterminowe
Kredyty krótkoterminowe
– z reguły
– z reguły
do 1 roku
do 1 roku
2)
2)
Kredyty średnioterminowe
Kredyty średnioterminowe
– od 1 do
– od 1 do
3 lat (lub od 1 do 5 lat)
3 lat (lub od 1 do 5 lat)
3)
3)
Kredyty długoterminowe
Kredyty długoterminowe
– powyżej
– powyżej
3 lat (lub powyżej 5 lat)
3 lat (lub powyżej 5 lat)
Formy kredytu:
Formy kredytu:
Kredyt w rachunku bieżącym
Kredyt w rachunku bieżącym
- w
- w
iąże się z
iąże się z
powstawaniem debetu w rachunku
powstawaniem debetu w rachunku
bieżącym kredytobiorcy więc z tego
bieżącym kredytobiorcy więc z tego
kredytu mogą korzystać jedynie
kredytu mogą korzystać jedynie
podmioty posiadające w banku
podmioty posiadające w banku
udzielającym kredyt rachunek bieżący.
udzielającym kredyt rachunek bieżący.
Kredyt w rachunku kredytowym
Kredyt w rachunku kredytowym
–
–
uruchamiany jest poprzez otwarcie dla
uruchamiany jest poprzez otwarcie dla
kredytobiorcy wydzielonego rachunku
kredytobiorcy wydzielonego rachunku
kredytowego w celu ewidencjonowania i
kredytowego w celu ewidencjonowania i
kontroli stopnia wykorzystania i spłaty
kontroli stopnia wykorzystania i spłaty
kredytu.
kredytu.
Kredyt dyskontowy
Kredyt dyskontowy
– udzielany jest w drodze dyskonta
– udzielany jest w drodze dyskonta
weksli;
weksli;
polega na zakupie weksla przez bank przed
polega na zakupie weksla przez bank przed
terminem jego płatności z potrąceniem odsetek zwanych
terminem jego płatności z potrąceniem odsetek zwanych
dyskontem. Weksle przyjmowane do dyskonta muszą
dyskontem. Weksle przyjmowane do dyskonta muszą
spełniać m.in. następujące warunki:
spełniać m.in. następujące warunki:
•
Muszą pochodzić z obrotu gosp.
Muszą pochodzić z obrotu gosp.
•
Muszą mieć opłaconą opłatę skarbową
Muszą mieć opłaconą opłatę skarbową
•
Muszą być czytelnie podpisane przez budzącego
Muszą być czytelnie podpisane przez budzącego
zaufanie wystawcę i ewentualnie akceptanta (w
zaufanie wystawcę i ewentualnie akceptanta (w
przypadku weksli trasowanych)
przypadku weksli trasowanych)
•
Termin płatności musi być ściśle określony, z reguły
Termin płatności musi być ściśle określony, z reguły
powinien nastąpić nie wcześniej niż po 15 dniach i
powinien nastąpić nie wcześniej niż po 15 dniach i
nie później niż po 90 dniach od momentu dyskonta
nie później niż po 90 dniach od momentu dyskonta
•
Powinny być płatne w oddziale banku, w którym
Powinny być płatne w oddziale banku, w którym
główni dłużnicy mają swoje rachunki
główni dłużnicy mają swoje rachunki
Kredyt dyskontowy ułatwia przedsiębiorstwu wcześniejsze
Kredyt dyskontowy ułatwia przedsiębiorstwu wcześniejsze
uzyskanie gotówki w przypadku sprzedaży, przy której
uzyskanie gotówki w przypadku sprzedaży, przy której
przyjęto zapłatę wekslem od odbiorcy. Warto pamiętać, że
przyjęto zapłatę wekslem od odbiorcy. Warto pamiętać, że
udzielając tego rodzaju kredytu, bank pobiera odsetki z
udzielając tego rodzaju kredytu, bank pobiera odsetki z
góry, tj. w momencie przyjęcia weksla do dyskonta.
góry, tj. w momencie przyjęcia weksla do dyskonta.
Kredyt akceptacyjny
Kredyt akceptacyjny
– może być udzielany w
– może być udzielany w
doraźnych transakcjach lub może przybrać
doraźnych transakcjach lub może przybrać
formę linii kredytu akceptacyjnego. Akceptując
formę linii kredytu akceptacyjnego. Akceptując
weksel, bank przyjmuje odpowiedzialność za
weksel, bank przyjmuje odpowiedzialność za
jego wykupienie, jednakże jednostka gosp. musi
jego wykupienie, jednakże jednostka gosp. musi
liczyć się z faktem nałożenia przez bank nawet
liczyć się z faktem nałożenia przez bank nawet
szczegółowych uwarunkowań wynikających z
szczegółowych uwarunkowań wynikających z
przepisów obrotu wekslowego.
przepisów obrotu wekslowego.
Bank jedynie użycza swojego podpisu, oferując
Bank jedynie użycza swojego podpisu, oferując
tym samym swą zdolność kredytową,
tym samym swą zdolność kredytową,
pozwalającą na wykupienie weksla w sytuacji,
pozwalającą na wykupienie weksla w sytuacji,
gdyby nie mógł tego uczynić jego wystawca.
gdyby nie mógł tego uczynić jego wystawca.
Bank akceptujący weksel staje się głównym
Bank akceptujący weksel staje się głównym
dłużnikiem wekslowym, zobowiązanym do
dłużnikiem wekslowym, zobowiązanym do
wykupu weksla niezależnie od tego, czy klient
wykupu weksla niezależnie od tego, czy klient
dostarczy mu na czas odpowiednią kwotę śr.
dostarczy mu na czas odpowiednią kwotę śr.
pien.
pien.
Factoring
Factoring
– nabywanie przez specjalistyczne
– nabywanie przez specjalistyczne
instytucje factoringowe bieżących
instytucje factoringowe bieżących
nieprzeterminowanych wierzytelności od różnych
nieprzeterminowanych wierzytelności od różnych
podmiotów gospodarczych, którym należności te
podmiotów gospodarczych, którym należności te
przysługują z tytułu dostarczonych towarów i
przysługują z tytułu dostarczonych towarów i
usług.
usług.
Leasing
Leasing
– szczególny sposób finansowania
– szczególny sposób finansowania
działalności gospodarczej, umożliwiający
działalności gospodarczej, umożliwiający
przedsiębiorstwu korzystanie z rzeczowych
przedsiębiorstwu korzystanie z rzeczowych
składników majątkowych, bez konieczności ich
składników majątkowych, bez konieczności ich
zakupu. Leasing jest zatem jednym ze sposobów
zakupu. Leasing jest zatem jednym ze sposobów
nabycia składników majątku trwałego
nabycia składników majątku trwałego
niezbędnych do rozwoju firmy, jeśli nie
niezbędnych do rozwoju firmy, jeśli nie
dysponuje się aktualnie wolnymi środkami lub
dysponuje się aktualnie wolnymi środkami lub
nie posiada wystarczających zasobów
nie posiada wystarczających zasobów
finansowych.
finansowych.
Prawna forma zabezpieczenia
Prawna forma zabezpieczenia
kredytu:
kredytu:
1)
1)
Kredyty lombardowe
Kredyty lombardowe
– zabezpieczone
– zabezpieczone
zastawem ustanowionym na:
zastawem ustanowionym na:
•
Przedmiotach wartościowych
Przedmiotach wartościowych
•
Papierach wartościowych
Papierach wartościowych
•
Towarach
Towarach
jeżeli przedmiot zastawu pozostaje w
jeżeli przedmiot zastawu pozostaje w
posiadaniu banku.
posiadaniu banku.
2)
2)
Kredyty hipoteczne
Kredyty hipoteczne
– zabezpieczone
– zabezpieczone
hipoteką ustanowioną na nieruchomość
hipoteką ustanowioną na nieruchomość
stanowiącą własność kredytobiorcy lub
stanowiącą własność kredytobiorcy lub
osoby trzeciej.
osoby trzeciej.
3)
3)
Inne
Inne
Waluta udzielenia kredytu:
Waluta udzielenia kredytu:
1)
1)
Kredyty złotowe
Kredyty złotowe
- udzielane w
- udzielane w
walucie krajowej
walucie krajowej
2)
2)
Kredyty dewizowe
Kredyty dewizowe
- udzielane w
- udzielane w
walutach obcych
walutach obcych
3)
3)
Kredyty denominowane
Kredyty denominowane
– udzielane w
– udzielane w
walucie zagranicznej, natomiast
walucie zagranicznej, natomiast
wypłata następuje w walucie krajowej
wypłata następuje w walucie krajowej
jako równowartość kwoty kredytu wg
jako równowartość kwoty kredytu wg
kursu obowiązującego w dniu wypłaty
kursu obowiązującego w dniu wypłaty
Sposób przekazywania
Sposób przekazywania
środków pien.:
środków pien.:
1)
1)
Kredyty gotówkowe
Kredyty gotówkowe
– w tym przypadku
– w tym przypadku
kredytobiorca otrzymuje kwotę kredytu
kredytobiorca otrzymuje kwotę kredytu
bezpośrednio z kasy banku lub zostaje
bezpośrednio z kasy banku lub zostaje
ona przelana na jego rachunek
ona przelana na jego rachunek
2)
2)
Kredyty bezgotówkowe
Kredyty bezgotówkowe
– kwota
– kwota
kredytu zostaje przelana przez bank na
kredytu zostaje przelana przez bank na
rachunek kontrahenta kredytobiorcy
rachunek kontrahenta kredytobiorcy
lub dostawcy dóbr i usług, których
lub dostawcy dóbr i usług, których
zakup został sfinansowany
zakup został sfinansowany
Sposób spłaty kredytu (kapitału i
Sposób spłaty kredytu (kapitału i
odsetek):
odsetek):
1)
1)
Kredyty o stałych bądź zmiennych ratach
Kredyty o stałych bądź zmiennych ratach
kapitałowych
kapitałowych
2)
2)
Kredyty o stałej bądź zmiennej stopie procentowej
Kredyty o stałej bądź zmiennej stopie procentowej
3)
3)
Kredyty annuitetowe
Kredyty annuitetowe
, w których łączne spłaty
, w których łączne spłaty
kapitału i odsetek są jednakowe; początkowo
kapitału i odsetek są jednakowe; początkowo
kredytobiorca płaci większe odsetki i mniejsze raty
kredytobiorca płaci większe odsetki i mniejsze raty
kapitałowe, następnie wraz z upływem czasu na
kapitałowe, następnie wraz z upływem czasu na
skutek zmniejszania się zadłużenia część
skutek zmniejszania się zadłużenia część
odsetkowa zmniejsza się, zwiększa się natomiast
odsetkowa zmniejsza się, zwiększa się natomiast
udział raty kapitałowej w okresowej spłacie
udział raty kapitałowej w okresowej spłacie
4)
4)
Kredyty w których odsetki płacone są „z góry” (tzw.
Kredyty w których odsetki płacone są „z góry” (tzw.
odsetki dyskontowe) bądź „z dołu
odsetki dyskontowe) bądź „z dołu
”, o ustalonych
”, o ustalonych
ratach w trakcie trwania umowy kredytowej
ratach w trakcie trwania umowy kredytowej
Sposób wykorzystania
Sposób wykorzystania
kredytu:
kredytu:
1)
1)
Kredyty jednorazowe
Kredyty jednorazowe
- w całości
- w całości
wykorzystywane są w jednym,
wykorzystywane są w jednym,
określonym w umowie terminie
określonym w umowie terminie
2)
2)
Kredyty wykorzystywane w
Kredyty wykorzystywane w
transzach
transzach
, czyli częściach, w
, czyli częściach, w
których środki finansowe stawiane
których środki finansowe stawiane
są do dyspozycji
są do dyspozycji
Preferencyjność:
Preferencyjność:
1)
1)
Kredyty komercyjne
Kredyty komercyjne
- przy których koszt
- przy których koszt
ponoszony przez klienta wynika z rachunku
ponoszony przez klienta wynika z rachunku
ekonomicznego banku, uwzględniającego m.in.
ekonomicznego banku, uwzględniającego m.in.
koszt pozyskiwania pieniądza, ryzyko oraz
koszt pozyskiwania pieniądza, ryzyko oraz
konkurencję innych banków
konkurencję innych banków
2)
2)
Kredyty preferencyjne
Kredyty preferencyjne
- udzielane na warunkach
- udzielane na warunkach
korzystniejszych niż wynikałoby to z rachunku
korzystniejszych niż wynikałoby to z rachunku
opłacalności; klient płaci w tym wypadku tylko
opłacalności; klient płaci w tym wypadku tylko
część odsetek, reszta odsetek jest natomiast
część odsetek, reszta odsetek jest natomiast
pokrywana przez różnorodne instytucje,
pokrywana przez różnorodne instytucje,
najczęściej rządowe, np.agencje i fundusze
najczęściej rządowe, np.agencje i fundusze
rządowe.
rządowe.
Możliwość odnowienia
Możliwość odnowienia
kredytu:
kredytu:
1)
1)
Kredyty nieodnawialne
Kredyty nieodnawialne
2)
2)
Kredyty odnawialne
Kredyty odnawialne
- po spłacie
- po spłacie
odnawiane są automatycznie na
odnawiane są automatycznie na
następny, ustalony okres bez
następny, ustalony okres bez
konieczności ponownego
konieczności ponownego
sporządzania umowy
sporządzania umowy
Bank kredytowy:
Bank kredytowy:
1)
1)
Kredyty udzielane przez jeden bank
Kredyty udzielane przez jeden bank
2)
2)
Kredyty w ramach konsorcjum
Kredyty w ramach konsorcjum
bankowego
bankowego
(konsorcjalne);
(konsorcjalne);
konsorcjum bankowe jest rodzajem
konsorcjum bankowe jest rodzajem
spółki utworzonej przez banki na
spółki utworzonej przez banki na
określony czas w celu udzielenia
określony czas w celu udzielenia
wspólnego kredytu
wspólnego kredytu
Umowa i elementy
Umowa i elementy
umowy kredytowej
umowy kredytowej
Umowa kredytu
Przez
Przez
umowę kredytu
umowę kredytu
bank zobowiązuje się
bank zobowiązuje się
oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas
oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas
oznaczony w umowie kwotę środków
oznaczony w umowie kwotę środków
pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony
pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony
cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do
cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do
korzystania z niej na warunkach określonych
korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego
kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych
kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych
terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od
terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od
udzielonego kredytu.
udzielonego kredytu.
Strony umowy:
Kredytodawca:
- bank
- konsorcjum bankowe–
tworzone w celu udzielenia
kredytu przez kilka banków,
Kredytobiorca:
- osoba fizyczna posiadająca
zdolność do czynności
prawnych,
- osoba prawna,
- jednostka organizacyjna nie
mająca osobowości
prawnej, jeśli ma zdolność
do czynności prawnych.
Data i miejsce zawarcia umowy
Miejsce
Miejsce
-
-
wskazuje z jakiego kraju przepisy prawa
wskazuje z jakiego kraju przepisy prawa
mają
mają
zastosowanie do umowy
zastosowanie do umowy
kredytowej
kredytowej
Data
Data
-
-
zawarcia umowy wskazuje w szczególności:
zawarcia umowy wskazuje w szczególności:
z jakiego dnia przepisy prawa mają zastosowanie do
z jakiego dnia przepisy prawa mają zastosowanie do
umowy kredytowej
umowy kredytowej
czy dane zawarte w umowie dotyczące kredytobiorcy i
czy dane zawarte w umowie dotyczące kredytobiorcy i
banku są prawdziwe
banku są prawdziwe
że z tym dniem powstają skutki prawne umowy
że z tym dniem powstają skutki prawne umowy
kredytu, jeżeli nic innego nie wynika z umowy.
kredytu, jeżeli nic innego nie wynika z umowy.
Cel, na który kredyt został
udzielony
Bank ma obowiązek
kontrolowania wykorzystania kredytu. K-
biorca jest
zobowiązany umożliwić podejmowanie
przez bank
czynności związanych z tą kontrolą.
Zasady i termin spłaty kredytu
Termin spłaty kredytu:
Termin spłaty kredytu:
-
-
okres wykorzystania kredytu
okres wykorzystania kredytu
–
–
kredytobiorca
kredytobiorca
może go wykorzystywać bądź w transzach,
może go wykorzystywać bądź w transzach,
bądź jednorazowo, w określonych dniach
bądź jednorazowo, w określonych dniach
lub w pewnym ustalonym czasie;
lub w pewnym ustalonym czasie;
-
-
okres spłaty kredytu – kredyt musi być
okres spłaty kredytu – kredyt musi być
spłacony w terminie lub w terminach
spłacony w terminie lub w terminach
wskazanych w u
wskazanych w u
mowie.
mowie.
Okres karencji
•karencja to uzgodniony w umowie kredytu
czas pomiędzy zakończeniem okresu
wykorzystania kredytu a rozpoczęciem
jego spłaty; w tym terminie k-biorca nie
może już wykorzystywać kredytu, ale
jeszcze go nie spłaca; karencja występuje
głównie w kredytach inwestycyjnych
długoterminowych;
formy zapłaty– przelewem, czekiem, gotówką,
bądź alternatywne formy,
Wysokość oprocentowania kredytu i
warunki jego zmiany
Banki nie mogą udzielać kredytów nie oprocentowanych
Oprocentowanie jest wynagrodzeniem dla banku za
korzystanie przez k-biorcę ze środków pieniężnych oddanych
mu przez bank do dyspozycji
Zasady oprocentowania kredytu ustala umowa kredytowa.
Bank poprzez prawo bankowe zobowiązany jest do
określania:
warunków zmiany stopy procentowej kredytu
sposobu powiadomienia k-biorcy oraz poręczyciela o
każdej zmianie stopy oprocentowania kredytu
Zmiana przez bank w trakcie trwania umowy wysokości
oprocentowania wymaga dla swej skuteczności określenia
konkretnych okoliczności, od jakich jest uzależniona.
Odsetki za zwłokę
Bank może żądać odsetek za cały czas
opóźnienia, jeżeli całość lub część kredytu nie
zostanie spłacona w terminie określonym w
umowie.
Banki stosują różne metody określania stopy
odsetek za opóźnienie:
ustalają je w umowie procentowo
wskazują, o ile punktów procentowych będą
one wyższe od odsetek pobieranych przez bank
z tytułu wykorzystanego kredytu,
nie wskazują wysokości stopy i wówczas
pobierają odsetki ustawowe.
Przy ustalaniu odsetek za opóźnienie bank nie
jest związany wysokością odsetek ustawowych.
Terminy i sposób postawienia do
dyspozycji kredytobiorcy środków
pieniężnych
Jeden bądź kilka terminów postawienia środków do
Jeden bądź kilka terminów postawienia środków do
dyspozycji k-biorcy przez bank:
dyspozycji k-biorcy przez bank:
w kredytach w rachunku bieżącym i linii
w kredytach w rachunku bieżącym i linii
kredytowej - określony dzień postawienia
kredytowej - określony dzień postawienia
środków do dyspozycji i dzień, do którego k-biorca
środków do dyspozycji i dzień, do którego k-biorca
może korzystać z kredytu
może korzystać z kredytu
w kredytach
w kredytach
jednorazowych - określenie dnia
jednorazowych - określenie dnia
wykorzystania kredytu, ewentualnie czas
wykorzystania kredytu, ewentualnie czas
wykorzystania
wykorzystania
w kredytach
w kredytach
transzowych - kilka terminów
transzowych - kilka terminów
postawienia środków do dyspozycji;
postawienia środków do dyspozycji;
jednocześnie ustalenie wysokości
jednocześnie ustalenie wysokości
danych transz.
danych transz.
Wysokość prowizji, jeżeli
umowa ją przewiduje
Prowizja
Prowizja
to procentowe wynagrodzenie
to procentowe wynagrodzenie
banku od wykonywanych czynności
banku od wykonywanych czynności
bankowych dokonanych za jego
bankowych dokonanych za jego
pośrednictwem.
pośrednictwem.
Nie przysługuje ona zatem, gdy bank
Nie przysługuje ona zatem, gdy bank
odmówi udzielenia kredytu (bo to nie
odmówi udzielenia kredytu (bo to nie
wykonana czynność bankowa).
wykonana czynność bankowa).
Rodzaje prowizji:
Rodzaje prowizji:
przygotowawcza
przygotowawcza
– z tytułu udzielania kredytu,
– z tytułu udzielania kredytu,
od zaangażowania
od zaangażowania
- za gotowość - rekompensuje
- za gotowość - rekompensuje
bankowi koszty utrzymania dostępności środków
bankowi koszty utrzymania dostępności środków
kredytu
kredytu
rekompensacyjna
rekompensacyjna
– od wcześniejszej spłaty kredytu
– od wcześniejszej spłaty kredytu
– w wyniku bowiem wcześniejszej spłaty bank otrzymuje
– w wyniku bowiem wcześniejszej spłaty bank otrzymuje
mniejszą kwotę odsetek od wykorzystanego kredytu niż
mniejszą kwotę odsetek od wykorzystanego kredytu niż
ta, której oczekiwał; banki różnicują wysokość tej
ta, której oczekiwał; banki różnicują wysokość tej
prowizji w zależności od tego, czy kredytobiorca
prowizji w zależności od tego, czy kredytobiorca
powiadomiła bank o zamiarze spłaty kredytu z
powiadomiła bank o zamiarze spłaty kredytu z
dostatecznym wyprzedzeniem czy też nie; prowizję
dostatecznym wyprzedzeniem czy też nie; prowizję
oblicza się od spłacanej wcześniej kwoty.
oblicza się od spłacanej wcześniej kwoty.
administracyjna
administracyjna
– pobierana przez bank od
– pobierana przez bank od
administrowania kredytem, przede wszystkim od
administrowania kredytem, przede wszystkim od
czynności rozliczeniowych; wysokość
czynności rozliczeniowych; wysokość
tej prowizji jest
tej prowizji jest
zwykle na stałym w danym okresie poziomie.
zwykle na stałym w danym okresie poziomie.
Zakres uprawnień banku
związanych z kontrolą
wykorzystania i spłaty kredytu
ocena sytuacji finansowej k-biorcy
ocena sytuacji finansowej k-biorcy
kontrola wykorzystania i spłaty kredytu
kontrola wykorzystania i spłaty kredytu
klauzule umowne
klauzule umowne
Oprócz prowizji, bank pobiera również opłaty.
Oprócz prowizji, bank pobiera również opłaty.
Opłaty bankowe
Opłaty bankowe
są kwotowo określonym
są kwotowo określonym
wynagrodzeniem banku za wykonywanie czynności,
wynagrodzeniem banku za wykonywanie czynności,
innych niż czynności bankowe. Mogą to być opłaty
innych niż czynności bankowe. Mogą to być opłaty
za:
za:
przyjęcie wniosku kredytowego
przyjęcie wniosku kredytowego
przygotowanie, sporządzenie i przekazanie
przygotowanie, sporządzenie i przekazanie
informacji stanowiących tajemnicę bankową na
informacji stanowiących tajemnicę bankową na
żądanie k-biorcy lub k-dawcy w przypadkach
żądanie k-biorcy lub k-dawcy w przypadkach
dozwolonych przez prawo bankowe
dozwolonych przez prawo bankowe
usługi konsultacyjno – doradcze.
usługi konsultacyjno – doradcze.
Podpisy kredytobiorcy i
kredytodawcy
Umowa podpisana przez osoby nie
uprawnione jest nieważna.
Metody oceny zdolności
Metody oceny zdolności
kredytowej
kredytowej
Ocena zdolności kredytowej
Ocena zdolności kredytowej
Zdolność kredytowa oznacza zdolność do spłaty
Zdolność kredytowa oznacza zdolność do spłaty
zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach
zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach
określonych umową.
określonych umową.
Ocena zdolności kredytowej jest podstawowym
Ocena zdolności kredytowej jest podstawowym
obowiązkiem
obowiązkiem
banku przy analizie wniosku kredytowego. Obowiązek
banku przy analizie wniosku kredytowego. Obowiązek
ten
ten
wynika z postanowień Prawa bankowego. Oprócz
wynika z postanowień Prawa bankowego. Oprócz
zdolności
zdolności
kredytowej często stosuje się też pojęcie wiarygodności
kredytowej często stosuje się też pojęcie wiarygodności
kredytowej, ktora oznacz gwarancję zachowania
kredytowej, ktora oznacz gwarancję zachowania
zdolności
zdolności
kredytowej w przyszłości.
kredytowej w przyszłości.
Metody oceny zdolności
kredytowej
przedsiębiorstw:
1)
1)
Analiza ilościowa
Analiza ilościowa
2)
2)
Analiza jakościowa
Analiza jakościowa
3)
3)
Analiza syntetyczna
Analiza syntetyczna
1) Analiza ilościowa:
Oceny sytuacji finansowej dokonuje się na
Oceny sytuacji finansowej dokonuje się na
podstawie:
podstawie:
1) Wstępnej analizy sprawozdań finansowych:
1) Wstępnej analizy sprawozdań finansowych:
a. Bilans
a. Bilans
b. Rachunek zysków i strat
b. Rachunek zysków i strat
c. Sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych
c. Sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych
Analiza sprawozdań finansowych umożliwia ocenę stanu i
Analiza sprawozdań finansowych umożliwia ocenę stanu i
wyników
wyników
finansowych przedsiębiorstwa.
finansowych przedsiębiorstwa.
2) Analizy wskaźnikowej:
2) Analizy wskaźnikowej:
Analiza wskaźnikowa dokonywana jest w oparciu o zestaw
Analiza wskaźnikowa dokonywana jest w oparciu o zestaw
kilkunastu
kilkunastu
wskaźników odzwierciedlających wyniki działalności.
wskaźników odzwierciedlających wyniki działalności.
Można je pogrupować na cztery zasadnicze grupy,
Można je pogrupować na cztery zasadnicze grupy,
doryczące:
doryczące:
I. Płynności finansowej
I. Płynności finansowej
- Wskaźniki płynności umożliwiają ocenę
- Wskaźniki płynności umożliwiają ocenę
zdolności firmy do terminowego regulowania bieżących
zdolności firmy do terminowego regulowania bieżących
zobowiązań.
zobowiązań.
II. Rentowności
II. Rentowności
- Wskaźniki rentowności obrazują efektywność
- Wskaźniki rentowności obrazują efektywność
finansową działania przedsiębiorstwa i skutecznośc
finansową działania przedsiębiorstwa i skutecznośc
zarządzania.
zarządzania.
III. Sprawności działania przedsiębiorstwa
III. Sprawności działania przedsiębiorstwa
- Wskaźniki
- Wskaźniki
sprawności działalności przedsiębiorstwa obrazują efektywność
sprawności działalności przedsiębiorstwa obrazują efektywność
gospodarowania aktywami przedsiębiorstwa.
gospodarowania aktywami przedsiębiorstwa.
IV. Zadłużenia i stopy pokrycia
IV. Zadłużenia i stopy pokrycia
- Wskaźniki zadłużenia określają
- Wskaźniki zadłużenia określają
możliwość spłaty podejmowanych zobowiązań z tytułu dostaw,
możliwość spłaty podejmowanych zobowiązań z tytułu dostaw,
podatków, ubezpieczeń i kredytów.
podatków, ubezpieczeń i kredytów.
2) Analiza jakościowa:
Analize jakościową przeprowadza się w praktyce biorąc
Analize jakościową przeprowadza się w praktyce biorąc
pod uwagę:
pod uwagę:
1) Czynniki ekonomiczne,
1) Czynniki ekonomiczne,
2) Charakterystykę SWOT
2) Charakterystykę SWOT
W przypadku czynników ekonomicznych bada się sytuację
W przypadku czynników ekonomicznych bada się sytuację
wewnętrzną przedsiębiorstwa oraz elementy otoczenia
wewnętrzną przedsiębiorstwa oraz elementy otoczenia
ekonomicznego.
ekonomicznego.
Przy rozpatrywaniu kredytw inwestycyjnych banki z reguły
Przy rozpatrywaniu kredytw inwestycyjnych banki z reguły
wymagają dostarczenia biznesplanów, ktore są im do określenia
wymagają dostarczenia biznesplanów, ktore są im do określenia
szans rozwojowych przedsiębiorstwa, sposobu realizowania
szans rozwojowych przedsiębiorstwa, sposobu realizowania
przez nie zamierzonych celów oraz stopnia opłacalności
przez nie zamierzonych celów oraz stopnia opłacalności
przedsięwzięcia.
przedsięwzięcia.
Analiza jakościowa zawiera szereg informacji, których nie da się
Analiza jakościowa zawiera szereg informacji, których nie da się
wyrazić liczbami, stanowi zatem ważne uzupełnienie oceny
wyrazić liczbami, stanowi zatem ważne uzupełnienie oceny
kondycji finansowej.
kondycji finansowej.
3) Analiza syntetyczna:
Do celów analizy syntetycznej wykorzystuje się
Do celów analizy syntetycznej wykorzystuje się
najcześciej analizę punktową, ktora jest sumą
najcześciej analizę punktową, ktora jest sumą
dwóch elementów:
dwóch elementów:
1) Sumy cząstkowych ocen punktowych za każdy z
1) Sumy cząstkowych ocen punktowych za każdy z
ocenianych obszarów,
ocenianych obszarów,
2) Korekty punktowej oceny czynników
2) Korekty punktowej oceny czynników
obiektywnych.
obiektywnych.
Praktycznie wszystkie banki stosują metody
Praktycznie wszystkie banki stosują metody
punktowe do
punktowe do
analizy ryzyka kredytowego.
analizy ryzyka kredytowego.
Metody oceny
zdolności kredytowej
osób indywidualnych
1)
1)
Analiza ilościowa
Analiza ilościowa
2)
2)
Analiza jakościowa
Analiza jakościowa
3)
3)
Ocena punktowa
Ocena punktowa
- credit scoring
- credit scoring
1)
1)
Analiza ilościowa:
Analiza ilościowa:
●
Polega na ustaleniu wysokości i stabilności uzyskiwanych
Polega na ustaleniu wysokości i stabilności uzyskiwanych
dochodów gwarantujących spłatę zaciągniętego kredytu
dochodów gwarantujących spłatę zaciągniętego kredytu
wraz z odsetkami w ustalonym przez bank terminie.
wraz z odsetkami w ustalonym przez bank terminie.
●
Źródłem informacji są dokumenty dostarczane przez
Źródłem informacji są dokumenty dostarczane przez
kredytobiorców obrazujące ich sytuację finansową oraz
kredytobiorców obrazujące ich sytuację finansową oraz
informacje uzyskiwane z innych źródeł. Na ich podstawie
informacje uzyskiwane z innych źródeł. Na ich podstawie
banki określają zdolność kredytową klientów, zwracając
banki określają zdolność kredytową klientów, zwracając
szczególną uwagę na to, aby deklarowany przez nich
szczególną uwagę na to, aby deklarowany przez nich
dochód w sposób wystarczający zabezpieczał zwrotność
dochód w sposób wystarczający zabezpieczał zwrotność
udzielonego kredytu.
udzielonego kredytu.
●
Narzędziami pomocniczymi w realizacji powyższych
Narzędziami pomocniczymi w realizacji powyższych
celów są metody oceny zdolności kredytowej klientów
celów są metody oceny zdolności kredytowej klientów
opracowywane indywidualnie przez poszczególne banki,
opracowywane indywidualnie przez poszczególne banki,
różniące się nieco sposobem wyznaczenia zdolności
różniące się nieco sposobem wyznaczenia zdolności
kredytowej.
kredytowej.
2) Analiza jakościowa:
Ocena wiarygodności kredytowej
Ocena wiarygodności kredytowej
dokonywana na podstawie cech
dokonywana na podstawie cech
jakościowych mających istotny wpływ
jakościowych mających istotny wpływ
na skłonność klienta do wywiązywania
na skłonność klienta do wywiązywania
się z zaciągniętych zobowiązań
się z zaciągniętych zobowiązań
kredytowych.
kredytowych.
Najczęściej analiza jakościowa
Najczęściej analiza jakościowa
obejmuje ocenę:
obejmuje ocenę:
•
cech osobowych klienta
cech osobowych klienta
, ukazujących
, ukazujących
obraz starającego się o kredyt jako
obraz starającego się o kredyt jako
potencjalnie dobrego bądź
potencjalnie dobrego bądź
ryzykownego kredytobiorcy , np. wiek,
ryzykownego kredytobiorcy , np. wiek,
status rodzinny, status mieszkaniowy,
status rodzinny, status mieszkaniowy,
majątkowy, wykształcenie, staż pracy,
majątkowy, wykształcenie, staż pracy,
formę zatrudnienia, wykonywany
formę zatrudnienia, wykonywany
zawód, zajmowane stanowisko, itd.
zawód, zajmowane stanowisko, itd.
•
dotychczasowej współpracy klienta z
dotychczasowej współpracy klienta z
bankiem
bankiem
, wymagającej ustalenia, jak
, wymagającej ustalenia, jak
klient jest związany z bankiem, jak
klient jest związany z bankiem, jak
kształtuje się historia jego rachunku, czy
kształtuje się historia jego rachunku, czy
korzysta lub korzystał z innych kredytów
korzysta lub korzystał z innych kredytów
oferowanych przez bank i jak wygląda
oferowanych przez bank i jak wygląda
terminowość obsługi zaciągniętych
terminowość obsługi zaciągniętych
zobowiązań. Nie bez znaczenia dla
zobowiązań. Nie bez znaczenia dla
oceny wiarygodności kredytowej są
oceny wiarygodności kredytowej są
również inne formy związania klienta z
również inne formy związania klienta z
bankiem dające bądź to możliwość
bankiem dające bądź to możliwość
dodatkowego zabezpieczenia
dodatkowego zabezpieczenia
wnioskowanego kredytu, bądź też
wnioskowanego kredytu, bądź też
pewność , że długoletni klient będzie
pewność , że długoletni klient będzie
lojalnie postępował wobec banku.
lojalnie postępował wobec banku.
•
ryzyka wynikającego z transakcji
ryzyka wynikającego z transakcji
kredytowej
kredytowej
, na który szczególny wpływ
, na który szczególny wpływ
mają następujące czynniki: kwota kredytu,
mają następujące czynniki: kwota kredytu,
długość okresu kredytowania, ewentualny
długość okresu kredytowania, ewentualny
udział własny klienta oraz jakość
udział własny klienta oraz jakość
proponowanych zabezpieczeń. Należy
proponowanych zabezpieczeń. Należy
przyjąć, że ryzyko związane z udzieleniem
przyjąć, że ryzyko związane z udzieleniem
kredytu wzrasta wprost proporcjonalnie do
kredytu wzrasta wprost proporcjonalnie do
kwoty kredytu i długości okresu
kwoty kredytu i długości okresu
kredytowania. Jest ono zmniejszane
kredytowania. Jest ono zmniejszane
poprzez wysokość wkładu własnego
poprzez wysokość wkładu własnego
kredytobiorcy oraz proponowane
kredytobiorcy oraz proponowane
zabezpieczenia zwrotności kredytu.
zabezpieczenia zwrotności kredytu.
3) Ocena punktowa credit
scoring:
Credit scoring polega na:
Credit scoring polega na:
punktowej ocenie cech
punktowej ocenie cech
jakościowy i ilościowych osób składających w banku
jakościowy i ilościowych osób składających w banku
wniosek o
wniosek o
kredyt.
kredyt.
●
Ocenia się tu najistotniejsze zdaniem banku
Ocenia się tu najistotniejsze zdaniem banku
cechy mające
cechy mające
wpływ na analizę zdolności kredytowej, np.: wiek,
wpływ na analizę zdolności kredytowej, np.: wiek,
płeć, stan
płeć, stan
rodziny, sytuację majątkową, wykształcenie,
rodziny, sytuację majątkową, wykształcenie,
zatrudnienie,
zatrudnienie,
wykonywany zawód, zajmowane stanowisko,
wykonywany zawód, zajmowane stanowisko,
osiągnięte
osiągnięte
dochody itp.
dochody itp.
●
Następnie poszczególnym cechom nadaje się
Następnie poszczególnym cechom nadaje się
określoną liczbę
określoną liczbę
punktów (np.8 za wysokie dochody,5 za średnie, 2
punktów (np.8 za wysokie dochody,5 za średnie, 2
za
za
zadowalające i 0 za niskie).
zadowalające i 0 za niskie).
Zwykle banki stosują skalę czterostopniową,
Zwykle banki stosują skalę czterostopniową,
dzieląc
dzieląc
kredytobiorców na dobrych, przeciętnych, słabych i
kredytobiorców na dobrych, przeciętnych, słabych i
złych.
złych.
●
Odpowiednie wartości liczbowe,
Odpowiednie wartości liczbowe,
przyporządkowane poszczególnym
przyporządkowane poszczególnym
charakterystykom, stanowią podstawę tzw.
charakterystykom, stanowią podstawę tzw.
tablicy punktowej (scoringowej).
Pozwala ona
Pozwala ona
na przypisanie odpowiedniej liczby punktów
na przypisanie odpowiedniej liczby punktów
poszczególnym cechom mających wpływ na
poszczególnym cechom mających wpływ na
spłatę kredytu, które po zsumowaniu
spłatę kredytu, które po zsumowaniu
stanowią miarę oceny klientów banku.
stanowią miarę oceny klientów banku.
Jeśli:
Jeśli:
ogólna suma punktów > ustalonej liczby
ogólna suma punktów > ustalonej liczby
minimalnej= kredytobiorca otrzymuje kredyt.
minimalnej= kredytobiorca otrzymuje kredyt.
Metodyka badania zdolności kredytowej
Metodyka badania zdolności kredytowej
przyjęta
przyjęta
przez dany bank uzależniona jest od jego
przez dany bank uzależniona jest od jego
polityki kredytowej, jednakże ogólne zasady są
polityki kredytowej, jednakże ogólne zasady są
podobne.
podobne.
Zaobserwowano przy tym pewien zespół
Zaobserwowano przy tym pewien zespół
wspólnych cech, którymi charakteryzują się
wspólnych cech, którymi charakteryzują się
dobrzy klienci:
dobrzy klienci:
•
są właścicielami mieszkań lub domów
są właścicielami mieszkań lub domów
•
posiadają rodziny
posiadają rodziny
•
rzadko zmieniają adres zamieszkania
rzadko zmieniają adres zamieszkania
•
ich dochody są wyższe od przeciętnych
ich dochody są wyższe od przeciętnych
•
rzadko zmieniają miejsce pracy
rzadko zmieniają miejsce pracy
•
z punktu wykonywanego zawodu są zaliczani
z punktu wykonywanego zawodu są zaliczani
do średniego lub wyższego szczebla.
do średniego lub wyższego szczebla.
Aby podzielić klientów na dobrych i złych banki
Aby podzielić klientów na dobrych i złych banki
stosują tzw. wartość odcięcia.
stosują tzw. wartość odcięcia.
•
Granicę te banki ustalają na podstawie
Granicę te banki ustalają na podstawie
wieloletnich obserwacji spłacalności kredytów
wieloletnich obserwacji spłacalności kredytów
konsumpcyjnych.
konsumpcyjnych.
•
Wartość punktów odcięcia niekoniecznie musi
Wartość punktów odcięcia niekoniecznie musi
być czynnikiem decydującym o podjęciu
być czynnikiem decydującym o podjęciu
decyzji kredytowej, gdyż w strategii
decyzji kredytowej, gdyż w strategii
zarządzania tablicą punktową istnieje
zarządzania tablicą punktową istnieje
możliwość zdefiniowania takiego obszaru
możliwość zdefiniowania takiego obszaru
wartości wokół punktu odcięcia, w którym
wartości wokół punktu odcięcia, w którym
ostateczną decyzję podejmuje analityk
ostateczną decyzję podejmuje analityk
kredytowy. Obszar ten określany mianem
kredytowy. Obszar ten określany mianem
„szarej strefy”, zaś podejmowana decyzja jako
„szarej strefy”, zaś podejmowana decyzja jako
„decyzja przełamująca”.
„decyzja przełamująca”.
Wykorzystanie metod scoringowych
Wykorzystanie metod scoringowych
wiąże się bezpośrednio z:
wiąże się bezpośrednio z:
•
koniecznością zwiększenia efektywności
koniecznością zwiększenia efektywności
obsługi kredytowej klientów poprzez
obsługi kredytowej klientów poprzez
standaryzację oceny zdolności kredytowej i
standaryzację oceny zdolności kredytowej i
automatyzację procesu podejmowania przez
automatyzację procesu podejmowania przez
bank decyzji.
bank decyzji.
Credit scoring umożliwia:
Credit scoring umożliwia:
•
określenie w syntetyczny sposób wielkości
określenie w syntetyczny sposób wielkości
ryzyka związanego ze stopniem wiarygodności
ryzyka związanego ze stopniem wiarygodności
kredytowej klienta
kredytowej klienta
•
wspomaganie monitorowania oraz zarządzanie
wspomaganie monitorowania oraz zarządzanie
portfelem kredytów detalicznych.
portfelem kredytów detalicznych.
Zabezpieczenia
zwrotności
kredytów
Zabezpieczenia kredytowe
Zabezpieczenia kredytowe
S
S
łużą bankom do odzyskania
łużą bankom do odzyskania
przyznanych kredytobiorcom
przyznanych kredytobiorcom
środków pieniężnych wraz z
środków pieniężnych wraz z
odsetkami w przypadku
odsetkami w przypadku
zaprzestania spłat kredytu.
zaprzestania spłat kredytu.
Wybór formy zabezpieczenia
Wybór formy zabezpieczenia
zależy od:
zależy od:
rodzaju i wysokości kredytu
rodzaju i wysokości kredytu
terminu i sposobu spłaty
terminu i sposobu spłaty
znajomości kredytobiorcy i określenia stopnia
znajomości kredytobiorcy i określenia stopnia
jego rzetelności
jego rzetelności
sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta i
sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta i
związaną z nią ryzykiem
związaną z nią ryzykiem
statusu prawnego kredytobiorcy
statusu prawnego kredytobiorcy
cechy danego zabezpieczenia , możliwości
cechy danego zabezpieczenia , możliwości
jego realnej kontroli
jego realnej kontroli
wielkości zabezpieczeń i różnorodności ich
wielkości zabezpieczeń i różnorodności ich
form
form
przewidywalnego nakładu pracy banku
przewidywalnego nakładu pracy banku
Dobre zabezpieczenie powinno
Dobre zabezpieczenie powinno
charakteryzować się :
charakteryzować się :
płynnością (łatwość zbycia na wolnym rynku)
płynnością (łatwość zbycia na wolnym rynku)
stosunkowo prostą konstrukcją prawną
stosunkowo prostą konstrukcją prawną
zarejestrowaniem (dla zabezpieczeń
zarejestrowaniem (dla zabezpieczeń
rzeczowych)
rzeczowych)
łatwością wyceny
łatwością wyceny
zewnętrznym charakterem (zabezpieczenie
zewnętrznym charakterem (zabezpieczenie
dostarczane jest przez osobę trzecią, przez
dostarczane jest przez osobę trzecią, przez
co jego wartość staje się niezależna od losów
co jego wartość staje się niezależna od losów
kredytobiorcy)
kredytobiorcy)
łatwością do obciążenia
łatwością do obciążenia
Podział zabezpieczeń
Podział zabezpieczeń
Zabezpieczenia materialne
Zabezpieczenia materialne
– polegają na
– polegają na
przekazaniu bankowi w zamian za uzyskany
przekazaniu bankowi w zamian za uzyskany
kredyt ekwiwalentnej sumy pieniężnej lub
kredyt ekwiwalentnej sumy pieniężnej lub
innych praw majątkowych. Zabezpieczeniem
innych praw majątkowych. Zabezpieczeniem
tym jest posiadany przez kredytobiorcę
tym jest posiadany przez kredytobiorcę
majątek, którego łatwe upłynnienie zapewnia
majątek, którego łatwe upłynnienie zapewnia
bankowi możliwość szybkiego wycofania
bankowi możliwość szybkiego wycofania
udzielonego kredytu. Zabezpieczenie może
udzielonego kredytu. Zabezpieczenie może
mieć formę kaucji, blokady środków
mieć formę kaucji, blokady środków
pieniężnych na rachunkach bankowych,
pieniężnych na rachunkach bankowych,
przewłaszczenia rzeczy ruchomych. Ryzyko
przewłaszczenia rzeczy ruchomych. Ryzyko
kredytowe nie zostaje jednak przeniesione na
kredytowe nie zostaje jednak przeniesione na
osobę trzecią, a na określone wartości
osobę trzecią, a na określone wartości
materialne będące w posiadaniu
materialne będące w posiadaniu
kredytobiorcy.
kredytobiorcy.
Zabezpieczenia prawne
Zabezpieczenia prawne
– mają na celu
– mają na celu
uzyskanie przez bank możliwości
uzyskanie przez bank możliwości
ściągnięcia swoich wierzytelności od osób
ściągnięcia swoich wierzytelności od osób
trzecich np. poręczycieli lub zapewnienie
trzecich np. poręczycieli lub zapewnienie
bankowi uprzywilejowanej pozycji w
bankowi uprzywilejowanej pozycji w
stosunku do innych wierzycieli przy
stosunku do innych wierzycieli przy
dochodzeniu roszczeń z majątku
dochodzeniu roszczeń z majątku
kredytobiorcy.
kredytobiorcy.
Podział prawnych
Podział prawnych
zabezpieczeń kredytu
zabezpieczeń kredytu
Zabezpieczenia
Zabezpieczenia
osobiste:
osobiste:
Poręczenie według prawa
Poręczenie według prawa
cywilnego
cywilnego
Weksel własny in blanco
Weksel własny in blanco
Poręczenie wekslowe
Poręczenie wekslowe
(awal)
(awal)
Gwarancja bankowa
Gwarancja bankowa
Przelew wierzytelności na
Przelew wierzytelności na
zabezpieczenie
zabezpieczenie
Przystąpienie do długu
Przystąpienie do długu
kredytowego
kredytowego
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo
Ubezpieczenie kredytu
Ubezpieczenie kredytu
Zabezpieczenia
Zabezpieczenia
rzeczowe:
rzeczowe:
Zastaw ogólny
Zastaw ogólny
Zastaw rejestrowy
Zastaw rejestrowy
Zastaw na prawach według
Zastaw na prawach według
Kodeksu cywilnego
Kodeksu cywilnego
Przewłaszczenie na
Przewłaszczenie na
zabezpieczenie
zabezpieczenie
Kaucja
Kaucja
Blokada środków na
Blokada środków na
rachunku bankowym
rachunku bankowym
Hipoteka
Hipoteka
Poręczenie
Poręczenie
Umowa, na mocy której poręczyciel
Umowa, na mocy której poręczyciel
zobowiązuje się wobec banku do spłaty
zobowiązuje się wobec banku do spłaty
kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami
kredytu wraz z odsetkami i innymi kosztami
na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił
na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił
go w oznaczonym terminie.
go w oznaczonym terminie.
Poręczenia terminowe (poręczyciel
Poręczenia terminowe (poręczyciel
zobowiązuje się do spłaty kredytu w ciągu
zobowiązuje się do spłaty kredytu w ciągu
okresu wskazanego w umowie) i
okresu wskazanego w umowie) i
bezterminowe (okres ten jest nieoznaczony).
bezterminowe (okres ten jest nieoznaczony).
Weksel in blanco
Weksel in blanco
Dokument zawierający co najmniej podpis
Dokument zawierający co najmniej podpis
wystawcy, nie określa się sumy, jaką ma
wystawcy, nie określa się sumy, jaką ma
zapłacić jego wystawca oraz daty płatności.
zapłacić jego wystawca oraz daty płatności.
Najczęściej łącznie z wekslem in blanco
Najczęściej łącznie z wekslem in blanco
wystawca podpisuje deklarację wekslową
wystawca podpisuje deklarację wekslową
(dokument stwierdzający treść porozumienia
(dokument stwierdzający treść porozumienia
między wystawcą weksla a bankiem)
między wystawcą weksla a bankiem)
Po spłacie całości kredytu lub pożyczki wraz
Po spłacie całości kredytu lub pożyczki wraz
z odsetkami innymi należnościami bank ma
z odsetkami innymi należnościami bank ma
obowiązek zwrócić weksel wystawcy wraz z
obowiązek zwrócić weksel wystawcy wraz z
deklaracją wekslową.
deklaracją wekslową.
Poręczenie wekslowe (awal)
Poręczenie wekslowe (awal)
Poprzez umieszczenie na wekslu
Poprzez umieszczenie na wekslu
wyrażenia „poręczam”, „awal” lub o
wyrażenia „poręczam”, „awal” lub o
podobnym znaczeniu oraz złożenie
podobnym znaczeniu oraz złożenie
podpisu poręczyciel zobowiązuje się
podpisu poręczyciel zobowiązuje się
solidarnie z innymi osobami
solidarnie z innymi osobami
podpisanymi na wekslu do zapłaty
podpisanymi na wekslu do zapłaty
całości lub części sumy wekslowej,
całości lub części sumy wekslowej,
gdyby osoba, za którą poręczenie
gdyby osoba, za którą poręczenie
zostało udzielone nie wykupiła
zostało udzielone nie wykupiła
weksla.
weksla.
Gwarancja bankowa
Gwarancja bankowa
Jako zabezpieczenie kredytu można
Jako zabezpieczenie kredytu można
stosować gwarancję bankową udzieloną
stosować gwarancję bankową udzieloną
przez inny bank.
przez inny bank.
Zobowiązanie to następuje najczęściej w
Zobowiązanie to następuje najczęściej w
formie listu gwarancyjnego (precyzuje on
formie listu gwarancyjnego (precyzuje on
warunki, od których uzależniona jest
warunki, od których uzależniona jest
wypłata z gwarancji, jej warunki oraz
wypłata z gwarancji, jej warunki oraz
zakres ważności).
zakres ważności).
Jest jednym z najpewniejszych
Jest jednym z najpewniejszych
zabezpieczeń prawnych kredytu.
zabezpieczeń prawnych kredytu.
Przelew wierzytelności na
Przelew wierzytelności na
zabezpieczenie
zabezpieczenie
Przelew (cesja) wierzytelności to
Przelew (cesja) wierzytelności to
umowa pomiędzy kredytobiorcą i
umowa pomiędzy kredytobiorcą i
bankiem, na mocy której następuje
bankiem, na mocy której następuje
przeniesienie na bank (cesjonariusza)
przeniesienie na bank (cesjonariusza)
prawa do otrzymania konkretnej
prawa do otrzymania konkretnej
kwoty od dłużnika kredytobiorcy
kwoty od dłużnika kredytobiorcy
(cedenta), przysługującej
(cedenta), przysługującej
kredytobiorcy np. z tytułu
kredytobiorcy np. z tytułu
dostarczonych towarów.
dostarczonych towarów.
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo
Banki wykorzystują pełnomocnictwo do
Banki wykorzystują pełnomocnictwo do
dysponowania rachunkiem bankowym. Takie
dysponowania rachunkiem bankowym. Takie
pełnomocnictwo udzielane jest przez samego
pełnomocnictwo udzielane jest przez samego
kredytobiorcę, poręczyciela kredytu lub inną
kredytobiorcę, poręczyciela kredytu lub inną
osobę trzecią i dotyczyć może:
osobę trzecią i dotyczyć może:
•
Rachunku oszczędnościowego
Rachunku oszczędnościowego
•
Rachunku bieżącego
Rachunku bieżącego
•
Lokat terminowych
Lokat terminowych
Spłata kredytu powoduje konieczność zwrotu
Spłata kredytu powoduje konieczność zwrotu
przez bank pełnomocnictwa udzielonego przez
przez bank pełnomocnictwa udzielonego przez
posiadacz rachunku .
posiadacz rachunku .
Ubezpieczenie kredytu
Ubezpieczenie kredytu
Jako zabezpieczenie spłaty kredytu bank może
Jako zabezpieczenie spłaty kredytu bank może
przyjąć ubezpieczenie kredytu przez zakład
przyjąć ubezpieczenie kredytu przez zakład
ubezpieczeniowy o znanej bankowi, dobrej kondycji
ubezpieczeniowy o znanej bankowi, dobrej kondycji
finansowej. Jest to skuteczna forma zabezpieczenia
finansowej. Jest to skuteczna forma zabezpieczenia
porównywalna z gwarancją bankową.
porównywalna z gwarancją bankową.
Zakład ubezpieczeniowy nie ubezpiecza z reguły
Zakład ubezpieczeniowy nie ubezpiecza z reguły
całości kredytu, pozostawiając część obciążenia
całości kredytu, pozostawiając część obciążenia
stronom umowy kredytowej (banku i kredytobiorcy).
stronom umowy kredytowej (banku i kredytobiorcy).
Można ubezpieczyć kredyt w Korporacji Ubezpieczeń
Można ubezpieczyć kredyt w Korporacji Ubezpieczeń
Kredytów Eksportowych (KUKE), wyspecjalizowanej w
Kredytów Eksportowych (KUKE), wyspecjalizowanej w
ubezpieczeniach należności eksportowych od ryzyka
ubezpieczeniach należności eksportowych od ryzyka
handlowego i niehandlowego.
handlowego i niehandlowego.
Zastaw ogólny (zwykły)
Zastaw ogólny (zwykły)
Zastaw jest jedną z najczęściej stosowanych przez
Zastaw jest jedną z najczęściej stosowanych przez
banki form zabezpieczenia kredytu.
banki form zabezpieczenia kredytu.
Zgodnie z art.. 306 Kodeksu cywilnego można
Zgodnie z art.. 306 Kodeksu cywilnego można
ustanowić na rzecz banku zastaw na zbywalnych
ustanowić na rzecz banku zastaw na zbywalnych
rzeczach ruchomych, na mocy którego bank będzie
rzeczach ruchomych, na mocy którego bank będzie
mógł dochodzić zaspokojenia roszczeń z tych rzeczy
mógł dochodzić zaspokojenia roszczeń z tych rzeczy
bez względu na to, czyją stały się własnością.
bez względu na to, czyją stały się własnością.
Może być ustanowiony na rzeczach łatwo
Może być ustanowiony na rzeczach łatwo
zbywalnych (np. przedmioty wartościowe, maszyny,
zbywalnych (np. przedmioty wartościowe, maszyny,
urządzenia, pojazdy mechaniczne, rzeczy oddane do
urządzenia, pojazdy mechaniczne, rzeczy oddane do
przechowania, towary złożone w przedsiębiorstwach
przechowania, towary złożone w przedsiębiorstwach
składowych, towary znajdujące się w drodze
składowych, towary znajdujące się w drodze
morskiej).
morskiej).
Zastaw rejestrowy
Zastaw rejestrowy
Może dotyczyć rzeczy ruchomych, a także praw
Może dotyczyć rzeczy ruchomych, a także praw
majątkowych, jeżeli są zbywalne.
majątkowych, jeżeli są zbywalne.
Różni się tym od zastawu ogólnego,że przedmiot
Różni się tym od zastawu ogólnego,że przedmiot
zastawu może pozostać w posiadaniu kredytobiorcy.
zastawu może pozostać w posiadaniu kredytobiorcy.
Do ustalenia zastawu rejestrowego, oprócz umowy
Do ustalenia zastawu rejestrowego, oprócz umowy
między zastawcą a zastawnikiem potrzebny jest wpis
między zastawcą a zastawnikiem potrzebny jest wpis
do Centralnego Rejestru Zastawów, prowadzonego
do Centralnego Rejestru Zastawów, prowadzonego
przez sądy rejonowe.
przez sądy rejonowe.
Zastawem rejestrowym można obciążyć np. rzeczy
Zastawem rejestrowym można obciążyć np. rzeczy
oznaczone co do tożsamości, wierzytelności, prawa na
oznaczone co do tożsamości, wierzytelności, prawa na
dobrach niematerialnych, prawa z papierów
dobrach niematerialnych, prawa z papierów
wartościowych.
wartościowych.
Zastaw na prawach według
Zastaw na prawach według
kodeksu cywilnego
kodeksu cywilnego
Można ustanowić na rzecz banku
Można ustanowić na rzecz banku
zastaw na prawach, o ile są one
zastaw na prawach, o ile są one
zbywalne.
zbywalne.
Zastaw taki może być ustanowiony
Zastaw taki może być ustanowiony
na np.
na np.
•
Wierzytelnościach
Wierzytelnościach
•
Papierach wartościowych
Papierach wartościowych
•
Wkładach oszczędnościowych i lokatach terminowych
Wkładach oszczędnościowych i lokatach terminowych
•
Udziałach w sp. z o.o.
Udziałach w sp. z o.o.
•
Prawach w zakresie wynalazczości (np. na patencie )
Prawach w zakresie wynalazczości (np. na patencie )
Przewłaszczenie na
Przewłaszczenie na
zabezpieczenie
zabezpieczenie
Polega na przeniesieniu przez dłużnika na
Polega na przeniesieniu przez dłużnika na
bank prawa własności rzeczy ruchomej, z
bank prawa własności rzeczy ruchomej, z
równoczesnym zobowiązaniem banku do
równoczesnym zobowiązaniem banku do
korzystania z nabytego prawa własności
korzystania z nabytego prawa własności
tylko w sposób określony w umowie oraz
tylko w sposób określony w umowie oraz
do przeniesienia własności rzeczy z
do przeniesienia własności rzeczy z
powrotem na zbywcę po całkowitej spłacie
powrotem na zbywcę po całkowitej spłacie
kredytu.
kredytu.
Przedmiotem przewłaszczenia mogą być
Przedmiotem przewłaszczenia mogą być
np. maszyny, urządzenia, pojazdy
np. maszyny, urządzenia, pojazdy
mechaniczne (z polską rejestracją) ,
mechaniczne (z polską rejestracją) ,
surowce, półfabrykanty, , wyroby gotowe).
surowce, półfabrykanty, , wyroby gotowe).
Kaucja
Kaucja
W umowie kaucji kredytobiorca (lub inna osoba
W umowie kaucji kredytobiorca (lub inna osoba
trzecia) zobowiązuje się przelać określoną kwotę
trzecia) zobowiązuje się przelać określoną kwotę
pieniężną na rachunek banku (zwany rachunkiem
pieniężną na rachunek banku (zwany rachunkiem
kaucji), który zobowiązuje się, że zwróci tę kwotę
kaucji), który zobowiązuje się, że zwróci tę kwotę
po spłacie kredytu przez kredytobiorcę.
po spłacie kredytu przez kredytobiorcę.
Jako przedmiot kaucji banki dopuszczają również
Jako przedmiot kaucji banki dopuszczają również
papiery wartościowe na okaziciela oraz rzeczy
papiery wartościowe na okaziciela oraz rzeczy
oznaczone co do gatunku (np. sztabki złota.
oznaczone co do gatunku (np. sztabki złota.
Kaucja jest silniejszym zabezpieczeniem niż
Kaucja jest silniejszym zabezpieczeniem niż
zastaw czy blokada środków na rachunku
zastaw czy blokada środków na rachunku
bankowym, gdyż przedmiot kucji przechodzi na
bankowym, gdyż przedmiot kucji przechodzi na
własność banku.
własność banku.
Blokada środków na rachunku
Blokada środków na rachunku
bankowym
bankowym
Jedna z częściej stosowanych form
Jedna z częściej stosowanych form
zabezpieczeń.
zabezpieczeń.
Ustanawia ją kredytobiorca lub osoba
Ustanawia ją kredytobiorca lub osoba
trzecia jako nieodwołalną blokadę
trzecia jako nieodwołalną blokadę
środków zgromadzonych na rachunkach
środków zgromadzonych na rachunkach
bankowych złotowych i walutowych.
bankowych złotowych i walutowych.
Blokadę można ustanowić w banku
Blokadę można ustanowić w banku
udzielającym kredyt lub w innym banku.
udzielającym kredyt lub w innym banku.
Hipoteka
Hipoteka
Hipotekę zalicza się do najczęstszych i
Hipotekę zalicza się do najczęstszych i
najodpowiedniejszych form zabezpieczenia
najodpowiedniejszych form zabezpieczenia
inwestycyjnych kredytów długoterminowych ze względu
inwestycyjnych kredytów długoterminowych ze względu
na wysoką wartość nieruchomości oraz fakt, że w długim
na wysoką wartość nieruchomości oraz fakt, że w długim
okresie nieruchomości z reguły nie tracą na wartości, a
okresie nieruchomości z reguły nie tracą na wartości, a
zyskują.
zyskują.
Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym, na
Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym, na
mocy którego bank może dochodzić swych roszczeń z
mocy którego bank może dochodzić swych roszczeń z
danej nieruchomości, bez względu na to, czyją stała się
danej nieruchomości, bez względu na to, czyją stała się
własnością.
własnością.
Rodzaje hipotek:
Rodzaje hipotek:
•
Hipoteka zwykła
Hipoteka zwykła
•
Hipoteka kaucyjna
Hipoteka kaucyjna
•
Hipoteka przymusowa
Hipoteka przymusowa
•
Hipoteka morska
Hipoteka morska
•
Hipoteka ustawowa
Hipoteka ustawowa
Ryzyko zabezpieczeń
Ryzyko zabezpieczeń
W praktyce bankowej przeprowadza
W praktyce bankowej przeprowadza
się oceny ryzyka przyjętych
się oceny ryzyka przyjętych
zabezpieczeń poprzez wydzielenie
zabezpieczeń poprzez wydzielenie
odpowiednich klas lub poziomów
odpowiednich klas lub poziomów
zabezpieczenia, np. I-V (poziom I jest
zabezpieczenia, np. I-V (poziom I jest
najsilniejszy, w tym przypadku
najsilniejszy, w tym przypadku
zabezpieczenie pokrywa w 100%
zabezpieczenie pokrywa w 100%
zabezpieczenie kredytu). W
zabezpieczenie kredytu). W
następnych klasach zabezpieczenia
następnych klasach zabezpieczenia
cechuje gorsza jakość, związana ze
cechuje gorsza jakość, związana ze
zmniejszającą się wartością i
zmniejszającą się wartością i
pogarszającą zbywalnością .
pogarszającą zbywalnością .
System tworzenia
System tworzenia
rezerw celowych
rezerw celowych
Zasady tworzenia rezerw celowych na
Zasady tworzenia rezerw celowych na
ryzyko wynikające z działalności banku.
ryzyko wynikające z działalności banku.
Rezerwy celowe są tworzone przez banki w celu
równoważenia skutków ryzyka, wynikającego z ich
działalności, oraz zapewnienia bezpieczeństwa
gromadzonym wkładom i lokatom. Do tworzenia rezerw
celowych banki zobligowane są przez Prezesa NBP.
Banki dokonują klasyfikowania należności banków z
tytułu udzielonych:
Kredytów,
Pożyczek,
Gwarancji bankowych,
Stosując kryteria ustalone przez prezesa NBP.
Banki tworzą rezerwy celowe również na
zobowiązania
pozabilansowe, jeżeli mogą one stanowić
zagrożenie dla
bezpieczeństwa wkładów i lokat gromadzonych w
bankach oraz istotnie zniekształcić ich sytuację
finansową. Wielkość rezerw celowych zależy
wówczas
od ciążącego na nich ryzyka, przy czym w
odniesieniu
do aktywów innych niż należności banki ustalają
rezerwy celowe w wysokości różnicy pomiędzy ich
wartością księgową a rynkową.
Należność staje się
Należność staje się
należnością „nieregularną
należnością „nieregularną
” gdy
” gdy
opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza
opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza
30 dni. Dzieli się je na 3 grupy, dla których na
30 dni. Dzieli się je na 3 grupy, dla których na
podstawie oceny ryzyka ustala się wysokość rezerw
podstawie oceny ryzyka ustala się wysokość rezerw
celowych:
celowych:
Należności poniżej standardu
Należności poniżej standardu
- opóźnienie w spłacie 1
- opóźnienie w spłacie 1
- 3 miesięcy - konieczność utworzenia rezerwy celowej
- 3 miesięcy - konieczność utworzenia rezerwy celowej
w wysokości 20% kapitału pozostałego do spłaty wraz
w wysokości 20% kapitału pozostałego do spłaty wraz
z odsetkami.
z odsetkami.
Należności wątpliwe
Należności wątpliwe
- opóźnienie w spłacie wynosi 3 -
- opóźnienie w spłacie wynosi 3 -
6 miesięcy - rezerwa celowa musi wynosić 50%
6 miesięcy - rezerwa celowa musi wynosić 50%
należności,
należności,
Należności stracone -
Należności stracone -
opóźnienie w spłacke powyżej 6
opóźnienie w spłacke powyżej 6
miesięcy - rezerwa musi wynosić 100% należności.
miesięcy - rezerwa musi wynosić 100% należności.
Rezerwy celowe tworzone są w ciężar
Rezerwy celowe tworzone są w ciężar
kosztów, czyli obciążają wynik finansowy
kosztów, czyli obciążają wynik finansowy
banku. Bank ponosi podwójny koszt związany
banku. Bank ponosi podwójny koszt związany
z nieregularną należnością:
z nieregularną należnością:
●
Koszt nie spłaconej części należności,
Koszt nie spłaconej części należności,
●
Koszt utrzymywania rezerwy.
Koszt utrzymywania rezerwy.
W obu przypadkach bank wydaje pieniądze,
które w
istocie do niego nie należą - musi więc cały
czas
płacić za nie deponentom.
Rezerwa celowa musi być utrzymywana przez cały okres
dopóki nie wyjaśni się sytuacja należności. Poszczególne
rezerwy celowe są sukcesywnie zmniejszane odpowiednio:
do
spłaty należności banku, po jej przekwalifikowaniu do
kategorii o niższym ryzyku bądź do wzrostu rynkowej
wartości aktywu, na który utworzono rezerwę. Rozwiązanie
(likwidacja) rezerwy następuje po całkowitym wygaśnięciu
przyczyn jej utworzenia.
Środki utrzymywane w postaci rezerwy mogą być
inwestowane przez banki jedynie w płynne papiery
wartościowe np. bony skarbowe.
Założeniem rezerwy celowej jest że przewidywane straty
znajdą pokrycie. Jej nadwyżkę przeznacza się na zasilenie
kapitałów własnych netto, bądź utworzenie nowej rezerwy.
KONIEC
KONIEC