Diagnostyka chorób

Diagnostyka chorób

endokrynologicznych

endokrynologicznych

Marcin Moniuszko

Marcin Moniuszko

Klinika Alergologii i Chorób

Klinika Alergologii i Chorób

Wewnętrznych

Wewnętrznych

Akademii Medycznej w Białymstoku

Akademii Medycznej w Białymstoku

Zaburzenia przemiany

Zaburzenia przemiany

węglowodanowej

węglowodanowej

przebiegające z hiperglikemią

przebiegające z hiperglikemią



Cukrzyca typu 1

Cukrzyca typu 1

- najczęściej młode osoby

- najczęściej młode osoby

- podłoże genetyczne

- podłoże genetyczne

- gwałtowny początek objawów

- gwałtowny początek objawów



Cukrzyca typu 2

Cukrzyca typu 2

- często osoby otyłe, „przekarmiane”

- często osoby otyłe, „przekarmiane”

- łagodny i skryty przebieg

- łagodny i skryty przebieg



Pozostałe typy cukrzycy

Pozostałe typy cukrzycy

Badanie podmiotowe w cukrzycy

Badanie podmiotowe w cukrzycy

(1)

(1)



ogólne osłabienie, zmniejszenie sprawności

ogólne osłabienie, zmniejszenie sprawności



nadmierne pragnienie

nadmierne pragnienie



wielomocz

wielomocz



zwiększone łaknienie

zwiększone łaknienie



utrata masy ciała

utrata masy ciała



świąd (głównie okolice sromu)

świąd (głównie okolice sromu)



kurcze mięśni łydek

kurcze mięśni łydek



zaburzenia widzenia

zaburzenia widzenia



parodontoza

parodontoza



bakteryjne/grzybicze zakażenia skórne

bakteryjne/grzybicze zakażenia skórne



zgorzele stopy

zgorzele stopy



nerwobóle (m.in. bóle brzucha)

nerwobóle (m.in. bóle brzucha)



osłabienie potencji

osłabienie potencji



utrata miesiączki

utrata miesiączki



zwiększona skłonność do zakażeń dróg

zwiększona skłonność do zakażeń dróg

moczowych

moczowych

Badanie podmiotowe w cukrzycy

Badanie podmiotowe w cukrzycy

(2)

(2)



uczucie szybkiego bicia serca w spoczynku

uczucie szybkiego bicia serca w spoczynku



zasłabnięcia po zmianie pozycji ciała

zasłabnięcia po zmianie pozycji ciała



zaburzenia przełykania

zaburzenia przełykania



uczucie pełności i ucisku w żołądku

uczucie pełności i ucisku w żołądku



naprzemienne biegunki i zaparcia

naprzemienne biegunki i zaparcia



zaburzenia opróżniania pęcherza

zaburzenia opróżniania pęcherza

moczowego

moczowego



występowanie śpiączki

występowanie śpiączki

Badanie podmiotowe w

Badanie podmiotowe w

cukrzycy (3)

cukrzycy (3)

Objawy podmiotowe w

Objawy podmiotowe w

hipoglikemii

hipoglikemii



znaczny głód, nudności, wymioty,

znaczny głód, nudności, wymioty,

osłabienie

osłabienie



niepokój, poty

niepokój, poty



przyspieszone bicie serca,

przyspieszone bicie serca,



drżenie, wzmożenie napięcia mięśni

drżenie, wzmożenie napięcia mięśni



bóle głowy, rozdrażnienie, drgawki

bóle głowy, rozdrażnienie, drgawki



senność, śpiączka

senność, śpiączka



duszność

duszność

Na co dodatkowo należy zwrócić uwagę

Na co dodatkowo należy zwrócić uwagę

przy zbieraniu wywiadu u osoby z

przy zbieraniu wywiadu u osoby z

podejrzeniem zaburzeń przemiany

podejrzeniem zaburzeń przemiany

węglowodanowej ?

węglowodanowej ?



przyjmowane leki : insulina, doustne leki p-

przyjmowane leki : insulina, doustne leki p-

cukrzycowe, a także inne: sulfonamidy,

cukrzycowe, a także inne: sulfonamidy,

salicylany, paracetamol, beta-blokery

salicylany, paracetamol, beta-blokery



przyjmowane posiłki, ewentualne nadużycie

przyjmowane posiłki, ewentualne nadużycie

alkoholu

alkoholu



wysiłek fizyczny

wysiłek fizyczny



przebyte operacje

przebyte operacje



choroby towarzyszące

choroby towarzyszące

Podstawowe badania w

Podstawowe badania w

chorobach

chorobach

przemiany węglowodanowej

przemiany węglowodanowej



Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

– nabiera większego

– nabiera większego

znaczenia dopiero przy pojawieniu się

znaczenia dopiero przy pojawieniu się

powikłań cukrzycy

powikłań cukrzycy



Badania laboratoryjne:

Badania laboratoryjne:



glikemia na czczo

glikemia na czczo



oznaczanie dobowego profilu glikemii

oznaczanie dobowego profilu glikemii



oznaczanie glukozy w moczu

oznaczanie glukozy w moczu



doustny test obciążenia glukozą

doustny test obciążenia glukozą

Objawy podmiotowe w

Objawy podmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (1)

gruczołu tarczowego (1)

Nadczynność tarczycy:

Nadczynność tarczycy:



zmniejszenie masy ciała

zmniejszenie masy ciała



wzrost apetytu

wzrost apetytu



nietolerancja ciepła (zwiększona potliwość, stany

nietolerancja ciepła (zwiększona potliwość, stany

podgorączkowe)

podgorączkowe)



ciepła, wilgotna skóra

ciepła, wilgotna skóra



kołatanie, szybkie bicie serca, skurcze dodatkowe

kołatanie, szybkie bicie serca, skurcze dodatkowe



niepokój psychoruchowy, bezsenność

niepokój psychoruchowy, bezsenność



pojawienie się wola tarczycy

pojawienie się wola tarczycy



wytrzeszcz oczu (w chorobie Gravesa-Basedowa)

wytrzeszcz oczu (w chorobie Gravesa-Basedowa)

Objawy podmiotowe w

Objawy podmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (2)

gruczołu tarczowego (2)

Nadczynność tarczycy – c.d.:

Nadczynność tarczycy – c.d.:



obrzęk przedgoleniowy

obrzęk przedgoleniowy



miękkie, cienkie włosy

miękkie, cienkie włosy



częstsze oddawanie stolca, biegunki

częstsze oddawanie stolca, biegunki



wymioty

wymioty



osłabienie mięśni uda

osłabienie mięśni uda



adynamia mięśni

adynamia mięśni



depresja

depresja

Objawy podmiotowe w

Objawy podmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (3)

gruczołu tarczowego (3)

Niedoczynność tarczycy :

Niedoczynność tarczycy :



osłabienie sprawności fizycznej i umysłowej

osłabienie sprawności fizycznej i umysłowej



ciągłe zmęczenie, apatia, spowolnienie

ciągłe zmęczenie, apatia, spowolnienie



zwiększenie masy ciała

zwiększenie masy ciała



zaparcia

zaparcia



nietolerancja zimna

nietolerancja zimna



skóra sucha, zimna

skóra sucha, zimna



włosy suche, kruche

włosy suche, kruche

Objawy podmiotowe w

Objawy podmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (4)

gruczołu tarczowego (4)

Niedoczynność tarczycy - c.d.:

Niedoczynność tarczycy - c.d.:



uogólniony obrzęk

uogólniony obrzęk



zmiana barwy głosu

zmiana barwy głosu



bóle mięśniowe

bóle mięśniowe



zaburzenia pamięci

zaburzenia pamięci



depresja

depresja



uczucie wyczerpania

uczucie wyczerpania

Objawy przedmiotowe w

Objawy przedmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (1)

gruczołu tarczowego (1)

Nadczynność tarczycy

Nadczynność tarczycy



ciepła, wilgotna skóra

ciepła, wilgotna skóra



tachykardia

tachykardia



zaburzenia rytmu serca

zaburzenia rytmu serca



zwiększona amplituda ciśnienia tętniczego krwi

zwiększona amplituda ciśnienia tętniczego krwi



wole tarczycy (zwrócić uwagę na obecność

wole tarczycy (zwrócić uwagę na obecność

guzków i schodzenie wola za mostek)

guzków i schodzenie wola za mostek)



wytrzeszcz oczu (w chorobie Gravesa-

wytrzeszcz oczu (w chorobie Gravesa-

Basedowa)

Basedowa)

-objawy : Dalrymple’a, Graefego, Moebiusa

-objawy : Dalrymple’a, Graefego, Moebiusa

Objawy przedmiotowe w

Objawy przedmiotowe w

chorobach

chorobach

gruczołu tarczowego (2)

gruczołu tarczowego (2)

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy



zimna, sucha skóra

zimna, sucha skóra



obniżenie temperatury ciała

obniżenie temperatury ciała



bradykardia

bradykardia



zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi

zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi



wole tarczycy (zwrócić uwagę na obecność

wole tarczycy (zwrócić uwagę na obecność

guzków i schodzenie wola za mostek)

guzków i schodzenie wola za mostek)



przedłużony czas odruchu ze ścięgna Achillesa

przedłużony czas odruchu ze ścięgna Achillesa

Podstawowe badania

Podstawowe badania

dodatkowe

dodatkowe

w chorobach tarczycy

w chorobach tarczycy

Badania laboratoryjne:

Badania laboratoryjne:



podstawowe stężenie TSH, fT3, fT4

podstawowe stężenie TSH, fT3, fT4



testy stymulacji i hamowania

testy stymulacji i hamowania



ocena tzw. przeciwciał przeciwtarczycowych

ocena tzw. przeciwciał przeciwtarczycowych

Badania obrazowe:

Badania obrazowe:



USG gruczołu tarczowego

USG gruczołu tarczowego



scyntygrafia

scyntygrafia

Objawy podmiotowe

Objawy podmiotowe

hiperkortyzolizmu -

hiperkortyzolizmu -

- zespołu Cushinga (1)

- zespołu Cushinga (1)



otyłość :

otyłość :

- „twarz jak księżyc w pełni”

- „twarz jak księżyc w pełni”

- „bawoli kark”

- „bawoli kark”

- nagromadzenie tkanki tłuszczowej w obrębie

- nagromadzenie tkanki tłuszczowej w obrębie

tułowia

tułowia



zaczerwienienie skóry twarzy (policzki)

zaczerwienienie skóry twarzy (policzki)



czerwone rozstępy skóry

czerwone rozstępy skóry



trądzik,

trądzik,



skłonność do czyraczności, owrzodzeń

skłonność do czyraczności, owrzodzeń



bóle i zanik mięśni

bóle i zanik mięśni



adynamia

adynamia



obrzęki nóg

obrzęki nóg



u kobiet: zaburzenia cyklu, wirylizacja, hirsutyzm

u kobiet: zaburzenia cyklu, wirylizacja, hirsutyzm



zaburzenia erekcji

zaburzenia erekcji



wzmożone pragnienie

wzmożone pragnienie



wielomocz

wielomocz



bóle kości

bóle kości



psychozy

psychozy

Objawy podmiotowe

Objawy podmiotowe

hiperkortyzolizmu -

hiperkortyzolizmu -

- zespołu Cushinga (2)

- zespołu Cushinga (2)

Objawy podmiotowe

Objawy podmiotowe

hipokortyzolizmu -

hipokortyzolizmu -

- niewydolności kory nadnerczy

- niewydolności kory nadnerczy



znaczna i nagle występująca męczliwość

znaczna i nagle występująca męczliwość



utrata masy ciała

utrata masy ciała



zmiany temperatury ciała

zmiany temperatury ciała



odwodnienie

odwodnienie



ciemne zabarwienie skóry i błon śluzowych

ciemne zabarwienie skóry i błon śluzowych



biegunka, wymioty

biegunka, wymioty



bóle brzucha

bóle brzucha



majaczenia, śpiączka

majaczenia, śpiączka