Nadciśnienie tętnicze jest chorobą

Nadciśnienie tętnicze jest chorobą

ogólnoustrojową

której

powikłania

ogólnoustrojową

której

powikłania

dotyczą

głównie

układu

sercowo-

dotyczą

głównie

układu

sercowo-

naczyniowego, doprowadzając w dalszej

naczyniowego, doprowadzając w dalszej

kolejności

do

uszkodzenia

innych

kolejności

do

uszkodzenia

innych

narządów i układów.

narządów i układów.

Diagnostyka choroby nadciśnieniowej

Diagnostyka choroby nadciśnieniowej

nie powinna dlatego też ograniczać się

nie powinna dlatego też ograniczać się

jedynie do określenia wartości ciśnienia

jedynie do określenia wartości ciśnienia

tętniczego, ale również oceniać na ile

tętniczego, ale również oceniać na ile

inne narządy dotknięte są procesem

inne narządy dotknięte są procesem

choro

choro

-

-

bowym.

bowym.

wysokość ciśnienia tętniczego

wysokość ciśnienia tętniczego

etiologia nadciśnienia

etiologia nadciśnienia

wielkość

ryzyka

sercowo-

wielkość

ryzyka

sercowo-

naczyniowego

naczyniowego

Kategoria

skurczowe

[mmHg]

rozkurczowe

[mmHg]

Prawidłowe optymalne

Prawidłowe optymalne

NT łagodne (I

NT łagodne (I

0

0

)

)

Prawidłowe

Prawidłowe

Prawidłowe wysokie

Prawidłowe wysokie

NT umiarkowane (II

NT umiarkowane (II

0

0

)

)

NT umiarkowane (III

NT umiarkowane (III

0

0

)

)

Izolowane NT

Izolowane NT

skurczowe

skurczowe

<120

<120

130-139

130-139

120-129

120-129

141-159

141-159

>

>

180

180

160-179

160-179

>

>

140

140

<80

<80

85-89

85-89

<85

<85

90-99

90-99

>

>

110

110

100-107

100-107

<90

<90

Ciśnienie

Nadciśnienie

Nadciśnienie

pierwotne

pierwotne

95% wszystkich

95% wszystkich

postaci

postaci

,

,

etiologia nieznana

etiologia nieznana

Nadciśnienie

Nadciśnienie

wtórne:

wtórne:

Naczyniowo lub miąższowo

Naczyniowo lub miąższowo

nerkowe:

nerkowe:

(

(

stenoza

tętnicy

nerkowej,

stenoza

tętnicy

nerkowej,

miażdżyca tętnicy nerkowej,

miażdżyca tętnicy nerkowej,

przewlekłe

kłębu

przewlekłe

kłębu

-

-

szkowe

szkowe

zapalenie nerek, nefropatia

zapalenie nerek, nefropatia

refleksowa, wielotorbielowość

refleksowa, wielotorbielowość

nerek

nerek

)

)

.

.

Endokrynologiczne

Endokrynologiczne

:

:

doustna antykoncepcja,

doustna antykoncepcja,

zespół

zespół

Cushinga,

Cushinga,

pierwotny

pierwotny

hiperaldo

hiperaldo

-

-

steronizm

(zespół

steronizm

(zespół

Conna),

Conna),

wrodzona hiperplazja

wrodzona hiperplazja

nadnerczy,

nadnerczy,

akromegalia,

akromegalia,

obrzęk śluzowaty.

obrzęk śluzowaty.

Inne.

Inne.



Utrwalone

Utrwalone

NT

NT

uspasabia do

uspasabia do przerostu lewej

przerostu lewej

komory

komory

doprowadzając w ostateczności do

doprowadzając w ostateczności do

roztrzenia

lewej

komory

i

rozwoju

roztrzenia

lewej

komory

i

rozwoju

niewydolności serca.

niewydolności serca.



Może też

Może też w sposób mechaniczny uszkadzać

w sposób mechaniczny uszkadzać

śródbłonek

śródbłonek

,

co

przyśpiesza

rozwój

,

co

przyśpiesza

rozwój

miażdżycy.

miażdżycy.



W

wyniku

W

wyniku

NT

NT

zwiększeniu

ulega

zwiększeniu

ulega

zapotrzebowanie mięśnia sercowego na

zapotrzebowanie mięśnia sercowego na

tlen

tlen

, co sprzyja ujawnianiu się objawów

, co sprzyja ujawnianiu się objawów

dławicy piersiowej.

dławicy piersiowej.



Zwiększa

się

też

Zwiększa

się

też

ryzyko

krwotoków

ryzyko

krwotoków

mózgowych

mózgowych

ze zmienionych miażdżycowo

ze zmienionych miażdżycowo

naczyń i tętniaków.

naczyń i tętniaków.

R

R

egularna

aktywność

ruchowa

wywiera

egularna

aktywność

ruchowa

wywiera

korzystny

wpływ

na

ogólną

sprawność

korzystny

wpływ

na

ogólną

sprawność

organizmu

organizmu

poprzez:

poprzez:

zmniejszenie

napięcia

układu

zmniejszenie

napięcia

układu

współczulnego,

współczulnego,

obniżenie nadwagi

obniżenie nadwagi

prawidłowe rozłożenie tkanki tłuszczowej w

prawidłowe rozłożenie tkanki tłuszczowej w

organizmie

organizmie

popraw

popraw

ę

ę

profil

profil

u

u

lipidow

lipidow

ego

ego

(poprzez

(poprzez

zwiększenie

zwiększenie

stężenia lipoprotein o wysokiej

stężenia lipoprotein o wysokiej

gęstości – HDL).

gęstości – HDL).

Wszystko to z kolei wpływa pośrednio na

Wszystko to z kolei wpływa pośrednio na

obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zarówno

obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zarówno

skurczowego, jak i rozkurczowego

skurczowego, jak i rozkurczowego

.

.

Aktywność fizyczna, jak również zmiana stylu

Aktywność fizyczna, jak również zmiana stylu

życia, wskazana jest nie tylko u osób

życia, wskazana jest nie tylko u osób

zagrożonych

zagrożonych

NT

NT

, ale także u chorych z ustaloną

, ale także u chorych z ustaloną

już

chorobą

nadciśnieniową

już

chorobą

nadciśnieniową

(do

160/100

(do

160/100

mmHg).

mmHg).

Pacjenci z ciśnieniem

Pacjenci z ciśnieniem poniżej 160/105

poniżej 160/105

mmHg

mmHg

mogą

również

czynnie

uczestniczyć

w

mogą

również

czynnie

uczestniczyć

w

systematycznej,

planowej

rehabilitacji,

systematycznej,

planowej

rehabilitacji,

warunkiem jest jednak skuteczne leczenie

warunkiem jest jednak skuteczne leczenie

farmakologiczne.

farmakologiczne.

D

D

o treningu nie dopuszcza się

o treningu nie dopuszcza się

pacjentów,

u

których

przed

ćwiczeniami

pacjentów,

u

których

przed

ćwiczeniami

ciśnienie skurczowe przekracza

ciśnienie skurczowe przekracza 200 mmHg

200 mmHg

.

.

Zalecana aktywność fizyczna zależna jest od

Zalecana aktywność fizyczna zależna jest od

stopnia

zaawansowania

choroby,

stanu

stopnia

zaawansowania

choroby,

stanu

ogólnego, towarzyszących chorób i powikłań

ogólnego, towarzyszących chorób i powikłań

narządowych oraz wieku. Musi być ona również

narządowych oraz wieku. Musi być ona również

indywidualnie

dostosowana

do

możliwości

indywidualnie

dostosowana

do

możliwości

chorego.

chorego.

Regularny wysiłek powinien mieć

Regularny wysiłek powinien mieć

małą lub

małą lub

umiarkowaną aktywność,

umiarkowaną aktywność,

badania wykazały

badania wykazały

bowiem, że taki właśnie wysiłek daje identyczne

bowiem, że taki właśnie wysiłek daje identyczne

lub nawet większe efekty hipotensyjne niż ciężki

lub nawet większe efekty hipotensyjne niż ciężki

trening.

trening.

Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych

Regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych

może powodować konieczność zmniejszenia

może powodować konieczność zmniejszenia

dawek leków obniżających ciśnienie

dawek leków obniżających ciśnienie

.

.

wykluczyć nadmiernie presyjną reakcję na

wykluczyć nadmiernie presyjną reakcję na

wysiłek

wysiłek

unikać

gwałtownego

początku

ćwiczeń

unikać

gwałtownego

początku

ćwiczeń

fizycznych

fizycznych

nie stosować krótkotrwałych wysiłków o dużej

nie stosować krótkotrwałych wysiłków o dużej

intensywności

intensywności

nie

stosować

wysiłków

izometrycznych

i

nie

stosować

wysiłków

izometrycznych

i

treningu siłowego

treningu siłowego

u osób z ciężkim

u osób z ciężkim

NT

NT

W celu zminimalizowania ryzyka związanego z

W celu zminimalizowania ryzyka związanego z

treningiem

fizycznym

u

pacjentów

z

treningiem

fizycznym

u

pacjentów

z

nadciśnieniem należy:

nadciśnieniem należy:

regularne ćwiczenia dynamiczne

regularne ćwiczenia dynamiczne

ćwiczenia

oddechowe

i

ćwiczenia

oddechowe

i

rozluźniające

rozluźniające

trening autogenny.

trening autogenny.

Najlepiej gdy trening jest prowadzony 3 razy w

Najlepiej gdy trening jest prowadzony 3 razy w

tygodniu

(czas

30-40

minut)

w

formie

tygodniu

(czas

30-40

minut)

w

formie

indywidualnej lub grupowej.

indywidualnej lub grupowej.

Ćwiczeniami polecanymi są:

Ćwiczeniami polecanymi są:

Powstaje w wyniku

Powstaje w wyniku zamknięcia tętnicy płucnej

zamknięcia tętnicy płucnej

przez zakrzepozator z żył, ud i miednicy oraz z

przez zakrzepozator z żył, ud i miednicy oraz z

żyły głównej (około 90%), rzadziej z prawego

żyły głównej (około 90%), rzadziej z prawego

serca.

serca.

Drobne

zatory

płuc

mogą

pozostać

Drobne

zatory

płuc

mogą

pozostać

niezauważone, większe stwarzają szczególne

niezauważone, większe stwarzają szczególne

zagrożenie, zwłaszcza w razie wcześniejszego

zagrożenie, zwłaszcza w razie wcześniejszego

uszkodzenia serca.

uszkodzenia serca.

Zatorowość płucna to groźne dla życia

Zatorowość płucna to groźne dla życia

powikłanie,

pojawiające

się

u

obłożnie

powikłanie,

pojawiające

się

u

obłożnie

chorych,

szczególnie

u

pacjentów

chorych,

szczególnie

u

pacjentów

unieruchomionych z powodu przebytej lub

unieruchomionych z powodu przebytej lub

czynnej choroby, w także u osób z objawami

czynnej choroby, w także u osób z objawami

zakrzepicy kończyn dolnych oraz u kobiet w

zakrzepicy kończyn dolnych oraz u kobiet w

ciąży lub połogu.

ciąży lub połogu.

ból w klatce piersiowej,

ból w klatce piersiowej,

duża duszność,

duża duszność,

objaw wstrząsu, co może prowadzić do

objaw wstrząsu, co może prowadzić do

mylnego

rozpoznania

zawału

mięśnia

mylnego

rozpoznania

zawału

mięśnia

sercowego,

sercowego,

nagłe

omdlenie

ze

spadkiem

ciśnienia

nagłe

omdlenie

ze

spadkiem

ciśnienia

tętniczego

połączone

z

podwyższeniem

tętniczego

połączone

z

podwyższeniem

ciśnienia w żyłach szyjnych,

ciśnienia w żyłach szyjnych,

ból opłucnowy i krwioplucie,

ból opłucnowy i krwioplucie,

duszność bez innych objawów ze strony układu

duszność bez innych objawów ze strony układu

oddechowego.

oddechowego.

Najczęstszymi objawami są:

Najczęstszymi objawami są:

Rozpoznanie zatoru płucnego jest trudne, a

Rozpoznanie zatoru płucnego jest trudne, a

pomyłka lub przeoczenie tej patologii może

pomyłka lub przeoczenie tej patologii może

mieć tragiczne konsekwencje dla chorego.

mieć tragiczne konsekwencje dla chorego.

Metody rozpoznania zatorowości płucnej:

Metody rozpoznania zatorowości płucnej:

badanie biochemiczne

badanie biochemiczne

tomografia komputerowa

tomografia komputerowa

scyntygrafia perfuzyjna krwi

scyntygrafia perfuzyjna krwi

angiografia tętnicy płucnej

angiografia tętnicy płucnej

badanie echograficzne.

badanie echograficzne.

Rozpoznaną zatorowość płucną leczy się

Rozpoznaną zatorowość płucną leczy się

:

:

dożylnym

podaniem

heparyny

dożylnym

podaniem

heparyny

niefrakcjonowanej,

niefrakcjonowanej,

tlenem,

tlenem,

glikozydami nasercowymi,

glikozydami nasercowymi,

środkami uspakajającymi,

środkami uspakajającymi,

płynami we wlewie

płynami we wlewie

(

(

w razie spadku ciśnienia

w razie spadku ciśnienia

)

)

podejmuje się działania przeciwwstrząsowe

podejmuje się działania przeciwwstrząsowe

(w

(w

cięższych przypadkach

cięższych przypadkach

)

)

chirurgicznym

usunięciem

zatoru

(w

chirurgicznym

usunięciem

zatoru

(w

nielicznych przypadkach)

nielicznych przypadkach)

.

.

ograniczenie aktywności ruchowej w ostrym

ograniczenie aktywności ruchowej w ostrym

okresie choroby

okresie choroby

powrót do normalnej aktywności fizycznej

powrót do normalnej aktywności fizycznej

po

po

ustąpieniu ostrych objawów i po skutecznym

ustąpieniu ostrych objawów i po skutecznym

leczeniu

leczeniu

stosowanie uzgodnionych z lekarzem ćwiczeń

stosowanie uzgodnionych z lekarzem ćwiczeń

oddechowych i czynnych

oddechowych i czynnych

unikanie bezczynności i siedzącego trybu życia

unikanie bezczynności i siedzącego trybu życia

dieta lekkostrawna

dieta lekkostrawna

zaprzestanie palenia

zaprzestanie palenia

zakaz

stosowania

doustnych

leków

zakaz

stosowania

doustnych

leków

antykoncepcyjnych

antykoncepcyjnych