Wiązanie peptydowe

INSULINA

KOLAGEN

Struktura białka błonowego

Struktura PSII

Wiązania stabilizujące strukturę
białka

Właściwości białek

Masa cząsteczkowa białek

Dalton (Da) - jednostka masy, zdefiniowana jako jedna

dwunasta masy atomu węgla, która prawie równa się masie

atomu wodoru i wynosi

1,7 x 10

-24

g.

Kilodalton (kDa) = 10

3

Da

Współczynnik sedymentacji s

s = v / 

2

r

v – szybkość migracji( sedymentacji)


2

r – przyspieszenie odśrodkowe

Prędkość sedymentacji cząsteczki zależy od jej masy. Cząsteczka

o większej masie zawsze sedymentuje szybciej niż cząstka o

tym samym kształcie i gęstości, ale o mniejszej masie.

Klasyfikacja białek

• Ze względu na skład chemiczny wyróżniamy:

białka proste

, które po hydrolizie dają

wyłącznie aminokwasy lub ich pochodne;

białka złożone

, które składają się z

cząsteczki białka prostego połączonego z

inną, niebiałkową cząsteczką, zwaną grupą

prostetyczną.

Białka proste

• Protaminy

,

białka występujące w plemnikach ryb, np.

salmina, klupeina (śledź), ezocyna (szczupak)

• Histony

białka zasadowe, 20-30 kDa, chromatyna

• Albuminy,

białka globularne, 15-70 kDa,

• Globuliny,

25-150 kDa

,

osocze krwi, mleko, składnik

białek zapasowych roślin, składniki cytoplazmy, enzymy

• Prolaminy,

zawierają dużą ilość proliny i glutaminy

,

zapasowe białka roślinne np. gliadyny pszenicy, hordeiny
jęczmienia, zeina kukurydzy

• Skleroproteiny,

białka fibrylarne, składniki tkanki

łącznej (kolageny) i warstw powierzchniowych (keratyny)

Do

białek złożonych

zaliczamy:

fosfoproteiny,

np

.

kazeiny mleka

glikoproteiny

,

np. przeciwciała, substancje grupowe

krwi, glukoamylaza:

chromoproteiny

, np. hemoglobina, rodopsyny;

metaloproteiny

,

np. ferredoksyna, oksydaza

cytochromowa, reduktaza azotanowa

;

nukleoproteiny

,

białka zasadowe tworzące

kompleksy z kwasami nukleinowymi;

lipoproteiny

,

np. białka błon komórkowych i

cytoplazmatycznych, transportujące lipidy, hormony

.

STRUKTURA I FUNKCJA BIAŁEK

•

KATALIZA ENZYMATYCZNA

•

TRANSPORT I MAGAZYNOWANIE

przenoszenie tlenu przez hemoglobinę
transport tlenu przez mioglobinę (w mięśniach)
transport żelaza we krwi przez transferynę

•

RUCH UPORZĄDKOWANY

białkowe układy kurczliwe odpowiedzialne za ruch

mięśni, chromosomów, plemników

•

FUNKCJE MECHANICZNO-STRUKTURALNE

kolagen, białko fibrylarne zapewniające elastyczność

mięśni i tkanki kostnej

•

OCHRONA IMMUNOLOGICZNA

przeciwciała rozpoznające substancje obce dla

organizmu

• WYTWARZANIE I PRZEKAZYWANIE IMPULSÓW

NERWOWYCH

acetylocholina odpowiedzialna za przenoszenie

impulsów na synapsach

rodopsyna, białko fotoreceptorowe w komórkach

pręcikowych siatkówki

• KONTROLA WZROSTU I RÓŻNICOWANIA

b

iałka represorowe, wyciszające określone fragmenty

DNA komórki

białkowe czynniki wzrostu kontrolujące wzrost i

różnicowanie

hormony, np. insulina czy hormon tereotropowy

kontrolujące aktywność różnych komórek