Zatrucie

Zatrucie

paracetamolem

paracetamolem

Anna Stępak, grupa 7

Anna Stępak, grupa 7

Budowa chemiczna i

Budowa chemiczna i

właściwości

właściwości

Pochodna acetanilidu (w innych źródłach aniliny), zbudowana

Pochodna acetanilidu (w innych źródłach aniliny), zbudowana

z pierścienia benzenowego, z podstawnikiem hydroksylowym

z pierścienia benzenowego, z podstawnikiem hydroksylowym

i acetylowaną grupą aminową w układzie para.

i acetylowaną grupą aminową w układzie para.

Substancja powszechnie używana jako środek

Substancja powszechnie używana jako środek

przeciwbólowy

przeciwbólowy

i

i

przeciwgorączkowy

przeciwgorączkowy

, ma bardzo słabe

, ma bardzo słabe

działanie przeciwzapalne, nie znosi objawów stanu

działanie przeciwzapalne, nie znosi objawów stanu

zapalnego.

zapalnego.

Dostępny również w preparatach złożonych z : kofeiną,

Dostępny również w preparatach złożonych z : kofeiną,

kodeiną, aspiryną, ibuprofenem, tramadolem, fenylefryną i

kodeiną, aspiryną, ibuprofenem, tramadolem, fenylefryną i

innymi.

innymi.

Mechanizm działania

Mechanizm działania

Mimo, że paracetamol jest używany jako lek od ponad 50 lat

Mimo, że paracetamol jest używany jako lek od ponad 50 lat

mechanizm jego działania nie jest do końca poznany.

mechanizm jego działania nie jest do końca poznany.

Doświadczenia na zwierzętach wykazały, że wpływa on na co

Doświadczenia na zwierzętach wykazały, że wpływa on na co

najmniej dwa szlaki metaboliczne.

najmniej dwa szlaki metaboliczne.

Po pierwsze wybiórczo

Po pierwsze wybiórczo

blokuje enzym cyklooksygenazę

blokuje enzym cyklooksygenazę

COX3

COX3

(u ludzi jest on obecny w OUN i mięśniu sercowym).

(u ludzi jest on obecny w OUN i mięśniu sercowym).

Jako, że jest swoistym inhibitorem COX3, nie powoduje

Jako, że jest swoistym inhibitorem COX3, nie powoduje

obwodowego zahamowania syntezy prostaglandyn, co z kolei

obwodowego zahamowania syntezy prostaglandyn, co z kolei

powoduje, że jest pozbawiony skutków ubocznych jakie

powoduje, że jest pozbawiony skutków ubocznych jakie

wywołują NLPZ.

wywołują NLPZ.

Po drugie wpływa na układ serotoninoergiczny w OUN i

Po drugie wpływa na układ serotoninoergiczny w OUN i

trombocytach,

trombocytach,

powoduje zwiększenie poziomu

powoduje zwiększenie poziomu

serotoniny

serotoniny

i zahamowanie syntezy prostaglandyny E2 w

i zahamowanie syntezy prostaglandyny E2 w

makrofagach bytujących w mózgu.

makrofagach bytujących w mózgu.

Dodatkowo udowodniono, że

Dodatkowo udowodniono, że

wpływa na układ

wpływa na układ

endokannabinoidowy

endokannabinoidowy

.

.

Toksyczne działanie paracetamolu opiera się głównie na silnym działaniu

Toksyczne działanie paracetamolu opiera się głównie na silnym działaniu

utleniającym, jego metabolitu N-acetylo-4-benzo-chinonoiminy. Zaburza

utleniającym, jego metabolitu N-acetylo-4-benzo-chinonoiminy. Zaburza

ona gospodarkę wolnorodnikową, powodując uszkodzenie wątroby i nerek.

ona gospodarkę wolnorodnikową, powodując uszkodzenie wątroby i nerek.

Paracetamol jest na Zachodzie najczęstszą przyczyną

Paracetamol jest na Zachodzie najczęstszą przyczyną

ostrej niewydolności wątroby.

ostrej niewydolności wątroby.

W krajach anglosaskich jest najczęściej

W krajach anglosaskich jest najczęściej

przedawkowywanym lekiem.

przedawkowywanym lekiem.

Przyjmowanie zbyt dużych dawek i/lub długotrwałe

Przyjmowanie zbyt dużych dawek i/lub długotrwałe

stosowanie powoduje oprócz zmian w nerkach i

stosowanie powoduje oprócz zmian w nerkach i

wątrobie, encefalopatie i methemoglobinemię.

wątrobie, encefalopatie i methemoglobinemię.

Farmakokinetyka

Farmakokinetyka

paracetamolu

paracetamolu

Farmakokinetyka cd

Farmakokinetyka cd

Po podaniu

Po podaniu

per os

per os

wchłania się szybko i efektywnie.

wchłania się szybko i efektywnie.

Wchłanianie jest wolniejsze przy podaniu

Wchłanianie jest wolniejsze przy podaniu

per rectum.

per rectum.

Dostępność biologiczna 80%, w ok. 25% łączy się z białkami

Dostępność biologiczna 80%, w ok. 25% łączy się z białkami

osocza.

osocza.

Maksymalne stężenie we krwi po 30-60 minutach.

Maksymalne stężenie we krwi po 30-60 minutach.

T1/2 trwa 3-4 godziny, przenika do płynów ustrojowych i

T1/2 trwa 3-4 godziny, przenika do płynów ustrojowych i

narządów wewnętrznych.

narządów wewnętrznych.

Metabolizowany w wątrobie, pobudza enzymy

Metabolizowany w wątrobie, pobudza enzymy

mikrosomalne. Sprzegany jest głównie z kwasem

mikrosomalne. Sprzegany jest głównie z kwasem

siarkowym i glukuronowym, ale również z cysteiną i

siarkowym i glukuronowym, ale również z cysteiną i

acetylocysteiną. Ulega też utlenianiu.

acetylocysteiną. Ulega też utlenianiu.

Wydalany przez nerki, tylko w 5% w formie niezmienionej

Wydalany przez nerki, tylko w 5% w formie niezmienionej

Przyczyny zatrucia

Przyczyny zatrucia

U zwierząt, które są dużo bardziej wrażliwe na toksyczne działanie

U zwierząt, które są dużo bardziej wrażliwe na toksyczne działanie

paracetamolu, przedawkowanie następuje przy podaniu 10mg/kg

paracetamolu, przedawkowanie następuje przy podaniu 10mg/kg

m.c. u kota, a u psa 50mg/kg m.c.

m.c. u kota, a u psa 50mg/kg m.c.

Koty są niezdolne do unieczynniania paracetamolu, brak im

Koty są niezdolne do unieczynniania paracetamolu, brak im

transferazy glukuronylowej, to przyczynia się do jego utleniania do

transferazy glukuronylowej, to przyczynia się do jego utleniania do

uszkadzającyh DNA epoksydów.

uszkadzającyh DNA epoksydów.

Przyczyną tych zatruć jest podawanie zwierzętom paracetamolu

Przyczyną tych zatruć jest podawanie zwierzętom paracetamolu

bez konsultacji z lekarzem weterynarii i bez świadomości, że

bez konsultacji z lekarzem weterynarii i bez świadomości, że

reagują one na ten, reklamowany jako bardzo bezpieczny lek,

reagują one na ten, reklamowany jako bardzo bezpieczny lek,

inaczej niż ludzie.

inaczej niż ludzie.

Do zatrucia może też dojść gdy zwierze samo zje źle

Do zatrucia może też dojść gdy zwierze samo zje źle

zabezpieczony lek (tabletki są powlekane słodka substancją,

zabezpieczony lek (tabletki są powlekane słodka substancją,

opakowanie szeleści i jest dla zwierzaka interesujące).

opakowanie szeleści i jest dla zwierzaka interesujące).

Objawy zatrucia

Objawy zatrucia

Koty:

Koty:

1.

1.

Zatrucie ostre

Zatrucie ostre

: 2-4 godziny po podaniu pojawia się

: 2-4 godziny po podaniu pojawia się

methemoglobinemia i hemoliza krwi, krew staje się

methemoglobinemia i hemoliza krwi, krew staje się

czekoladowa, błona śluzowa jamy ustnej brązowa.

czekoladowa, błona śluzowa jamy ustnej brązowa.

W wyniku uszkodzenia erytrocytów dochodzi do

W wyniku uszkodzenia erytrocytów dochodzi do

hipoksji organizmu. Pojawiają się otępienie,

hipoksji organizmu. Pojawiają się otępienie,

trudności z oddychaniem, obrzęki głowy i łap,

trudności z oddychaniem, obrzęki głowy i łap,

wymioty i ślinienie.

wymioty i ślinienie.

2.

2.

Dopiero później pojawiają się objawy spowodowane

Dopiero później pojawiają się objawy spowodowane

uszkodzeniem hepatocytów, takie jak ból brzucha i

uszkodzeniem hepatocytów, takie jak ból brzucha i

żółtaczka.

żółtaczka.

3.

3.

Obraz kliniczny pogarsza postępujące uszkodzenie

Obraz kliniczny pogarsza postępujące uszkodzenie

nerek

nerek

Psy:

Psy:

Najpierw pojawiają się objawy

Najpierw pojawiają się objawy

hepatoksyczności, a dopiero później dołączają

hepatoksyczności, a dopiero później dołączają

objawy methemoglobinemii. Mogą pojawić się też

objawy methemoglobinemii. Mogą pojawić się też

apatia i nudności przy słabym zatruciu.

apatia i nudności przy słabym zatruciu.

Leczenie

Leczenie

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Podawanie węgla aktywnego

Podawanie węgla aktywnego

Podawanie środków przeczyszczających np. siarczanu sodu

Podawanie środków przeczyszczających np. siarczanu sodu

Dożylne (zatrucia ciężkie) lub doustne podawanie N-

Dożylne (zatrucia ciężkie) lub doustne podawanie N-

acetylocysteiny, jako środek zwiększający efektywność odrutki

acetylocysteiny, jako środek zwiększający efektywność odrutki

można podawać wit C.

można podawać wit C.

Podejmując doustne leczenie N-acetylocysteiną, nie można

Podejmując doustne leczenie N-acetylocysteiną, nie można

podawać równocześnie węgla aktywnego i siarczanu sodu,

podawać równocześnie węgla aktywnego i siarczanu sodu,

powodują one zaburzenia wchłaniania antidotum.

powodują one zaburzenia wchłaniania antidotum.

U kotów mimo stosowanego leczenia, rokowanie jest niepomyślne.

U kotów mimo stosowanego leczenia, rokowanie jest niepomyślne.

Dziękuje za uwagę

Dziękuje za uwagę