Zatrucie

paracetamolem

(acetaminofenem)



Paracetamol podany p.os.wchłania się
w 60% i osiąga maksymalne stężenie po
ok. 30-60 min. Po podaniu per rectum
wchłania się 30-40%, osiągając
największe stężenie po ok. 3 godzinach.



T ½ = ok.2 godziny



U osób z niedoborem G-6-F może
powodować hemolizę



Przenika przez łożysko oraz do pokarmu
kobiecego (kategoria C)



Metabolizm paracetamolu



Większość: siarczany i glukuroniany wydalane z
moczem

.



Około 5% w postaci niezmienionej przez nerki.



W 5% (maks. 20%)

metabolizm zależny od układu

enzymatycznego 

cytochromu

P450

: CYP1A2 i CYP3A4,

CYP2E1 

 toksyczny

metabolitu N-acetylo-4-benzochinonoiminy
(skrót NAPQI), bardzo silnego utleniacz !!  



N-acetylo-4-benzochinonoimin

NAPQI +

Glutation

=

(Acetylocysteina/ metionina )

NAPQI + białka hepatocytów = martwica

centralnej części zrazików

Dzieci są mniej podatne na zatrucie

paracemolem niż dorośli bo: 1) …. i
2)....

Szczególne narażenie na
toksyczność:

1.

Leki indukujące P450: fenabarbital,
karbamazepina,
izoniazyd,ryfampicyna

2.

Niedożywienie, głodzenie (mało
glutationu)

3.

Alkoholizm (mało glutationu +
indukcja P450)

4.

Zaburzenia genetyczne: z.Gilberta,
Z.Criglera-Najara, niedobór G-6-F

Zatrucie „ostre”:

Przyjmuje się, że jednorazowa dawka
wywołująca martwicę komórek wątroby
wynosi >

1-5 lat > 225 mg/kg/mc

>

150 mg/kg/m.c

> 200 mg/kg/m.c.
> 6g u dorosłych

Czyli np. u 50 kg 15-latki = 7500 mg = 15

tabl.

Apapu 500 mg

Zatrucie „przewlekłe”:



200 mg/kg w ciągu 24 godzin (20 tabl.)



150 mg/kg/dobę przez 48 godzin (15
tabl.)



100 mg/kg/dobę przez kilka dni (10
tabl.)

w pierwszych 24 godzinach od przedawkowania może pojawić się:



złe samopoczucie, osłabienie



zmniejszona świadomość, przy czym nie występuje
utrata przytomności,



brak łaknienia, nudności, wymioty, bóle brzucha

podwyższone wartości transaminaz

(> 1000 U/l) max w 3-4

dobie !!

wzrost dehydrogenazy mleczanowej

= wczesny, niekorzystny

wskaźnik rokowniczy

lekko podwyższone wartości bilirubiny

całkowitej 

(< 200 µmol/l)

hipoglikemii

u 30% pacjentów

obniżony poziom protrombiny

– pojawia się w ciągu 12-48 godzin

Zła prognoza:

Czas protrombinowy > 100 s,(INR > 8) w jakimkolwiek momencie

,

Później mogą pojawić się objawy ostrej niewydolności
wątroby:

Żółtaczka, świąd skóry
zaburzenia orientacji i senność,
zaburzenia krzepnięcia krwi
hipoglikemia
kwasica metaboliczna
encefalopatia
Śpiączka
objawy grypopodobne
Niewydolność nerek (ostra martwica cewek)

najbardziej wyraźne po 4–6 dniach od zatrucia

.

Inne ogólnoustrojowe objawy obserwowane w przebiegu zatrucia:

zaburzenia rytmu serca, spadek ciśnienia tętniczego krwi
sinica wywołana methemoglobinemią, skąpomocz, drgawki,
niewydolność, oddechowa, zapaść krążeniowa

Normogram Rumack &
Matthew

Stężenie paracetamolu w surowicy a

prawdopodobieństwo

hepatotoksyczności.



Jeśli po 24 godzinach od
przedawkowania paracetamolu:



nie wystąpiły objawy kliniczne,



enzymy wątrobowe są prawidłowe,



stężenie paracetamol w surowicy jest
niewykrywalne to

= nie dojdzie już do groźnej

hepatotoksyczności

.

Postępowanie przy
zatruciu:

1. Jeśli od połknięcia toksycznej dawki paracetamolu nie minęła

godzina, należy wykonać

płukanie żołądka

(200-300 ml

ciepłej wody; 10-20 ml/kg 0,9%NaCl), można podać 

węgiel

aktywowany

(1g/kg/m.c)

Jeśli od spożycia toksycznej dawki paracetamolu upłynęło :
< 4 godzin 

oznaczyć poziom w 4 godzinie

4-8 godzin 

oznaczyć poziom natychmiast przy przyjęciu

> 8 godzin 

podać N-acetylocysteinę i oznaczyć poziom przy

przyjęciu

+ badania lab: ASPAT, ALAT, układ krzepnięcia, LDH, bilirubina,

glukoza

Leczenie N-acetylocysteiną

gdy:

2. toksyczny poziomu leku w surowicy
3. od spożycia toksycznej dawki minęło > 8 godzin
4. są objawy kliniczne

.

.

N-Acetylocysteina

najlepiej gdy podana < 8 godzin od spożycia



LECZENIE DOUSTNE

: 1340 mg/kg na kurację 72 godzinną

pierwsza dawka: 150 mg/kg/m.c z dużą ilością płynów
następnie 70 mg/kg mc co 4 godziny przez 68 godz.
( 17 dawek)



LECZENIE DOŻYLNE:

300 mg/kg na kurację 20 godzinną

150 mg/kg mc w 200 ml 5% glukozy w czasie 15 minut
50 mg/kg mc w 500 ml 5% glukozy przez 4 godziny
100 mg/kg mc w 1000 ml 5% glukozy w ciągu 16 godzin

ACC, FlUIMUCIL, TUSSICOM

20-godzinny wlew N-acetylocysteiny
(300 mg/kg/ kurację)



 for children <20kg



1. 150mg/kg NAC: diluted in 3ml/kg 5% dextrose,infused over 15min



2. 50mg/kg NAC: diluted in 7ml/kg 5% dextrose,infused over next 4 hours



3. 100mg/kg NAC: diluted in 14ml/kg 5% dextrose,infused over the next
16h



 for children 20kg to 50 kg



1. 150mg/kg NAC: diluted in 100ml 5% dextrose,infused over 15min



2. 50mg/kg NAC: diluted in 250ml 5% dextrose ,infused over next 4 hours



3. 100mg/kg NAC: diluted in 500ml 5% dextrose,infused over the next 16



 for children >50kg



1. 150mg/kg NAC: diluted in 200ml 5% dextrose,infused over 15-60 min



2. 50mg/kg NAC: diluted in 500ml 5% dextrose ,infused over next 4 hours



3. 100mg/kg NAC: diluted in 1000ml 5% dextrose,infused over the next
16h

Kryteria do przeszczepu wątroby w piorunującej niewydolności
wątroby:

 pH < 6.5 i/lub czas protrombinowy > 100 sek
lub trzy z poniższych:
 wiek < 10 lub > 40 lat
 czas trwania żółtaczki przed pojawieniem się encefalopatii
wątrobowej > 7 dni
 INR > 3.5 lub PT > 50 sek
 osoczowa bilirubina > 17.6 mg%
 wzw nie-A, nie-B, idiosynkratyczna toksyczność leku, zatrucie
halotanem

Przy zatruciu paracetamolem:
 pH < 7.3
lub
 INR > 6.5 i kreatynina osoczowa > 3.4 mg%

Kryteria do przeszczepu wątroby w piorunującej niewydolności
wątroby szczególne dla dzieci:
 Wiek < 2 r.ż.
 Max INR > 4
 Max. bilirubina > 13.8 mg/dl
 WBC > 9 x 10 9 /



Zatrucie ibuprofenem



Przedawkowanie nie daje typowego
obrazu klinicznego.



Brak antidotum i swoistego leczenia.



Leczenie

: objawowe, płukanie żołądka,

węgiel aktywowany