Tyflopedagogika ( gr.

typhlós – ślepy )

jest nauką o kształceniu i

rewalidacji osób

niewidomych, ociemniałych

i

niedowidzących.

NARZĄD WZROKU

OKO -

recepcja

DROGA
WZROKOWA

( transmisja ) -
nerw wzrokowy

KORA
WZROKOWA –
ośrodek
wzroku w
korze
mózgowej
( percepcja )

Konsekwencje wynikające z

braku wzroku:

•poznawanie rzeczywistości i zjawisk

WZROK

DOTYK

Zmysł wrażeń ciągłych

Zmysł wrażeń

przerywanych

Zmysł wrażeń pośrednich

Zmysł wrażeń

bezpośrednich

Najpierw całość , potem

szczegóły

Najpierw szczegóły, na

postawie których buduje

się wyobrażenie o całości

Szybki

Wolny

•

rozumienie pojęć:

- problemy w rozumieniu pojęć odnoszących się do
relacji
czasowo - przestrzennych

- wyobrażenia surogatowe ( wyobrażenia
zastępcze ) np.
pojęcie „błyszczący”, „przezroczysty”, „tęcza”,
„kolory”

• wykonywanie czynności dnia codziennego:
- samodzielne wykonywanie czynności dnia
codziennego tj . toaleta , samoobsługa,
wymagają długiego treningu i wsparcia ze strony
instruktorów, nauczycieli, rodziców.

• Sfera emocjonalna:
- problemy w sferze emocjonalnej : akceptacja
niepełnosprawności

•

Funkcjonowanie społeczne:

- do pełnego funkcjonowania społeczne niezbędne
jest wykorzystanie kompensacji ( sprawnego
posługiwania się funkcjonującymi zmysłami )

FUNKCJONOWANIE OSOBY Z USZKODZONYM WZROKIEM

ZALEŻY OD CZYNNIKÓW:

• czasu utraty wzroku

• stopnia utraty wzroku

• rodzaju schorzenia i wynikających z niego następstw

• schorzenia stałego czy postępującego

• czasu rozpoczęcia rehabilitacji

• czynników osobowościowych

• doświadczeń życiowych

• wsparcia rodziny i najbliższych

RODZAJE I NASTĘPSTWA FUNCJONALNE
SCHORZEŃ WZROKU:

ZAĆMA – częściowe lub całkowite zmętnienie
soczewki. W konsekwencji
powoduje obniżenie ostrości widzenia.
Leczenie polega na operacyjnym usunięciu zaćmy,
często połączonym z wszczepieniem soczewki.

JASKRA – to szereg jednostek chorobowych, w
których dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego
i utraty funkcji widzenia.
Może przebiegać zarówno z wysokim, jak i niskim
ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Wyróżnia się kilka
typów jaskry. Następstwem jaskry są postępujące
zmiany w polu widzenia ( „ mroczki”).
Z czasem doprowadza do zawężenia pola widzenia.
Nie leczona prowadzi do całkowitej ślepoty.

RETINOPATIA WCZEŚNIACZA – polega na
zaburzeniu prawidłowego rozwoju naczyń siatkówki.
Schorzenie to rozwija się tylko u dzieci urodzonych
przed czasem, z niską masą urodzeniową,
poddawanych leczeniu wysokim stężeniem tlenu w
inkubatorach
Wyróżnia się 5 stadiów ROP.
W konsekwencji m.in. - zupełny brak wzroku,
krótkowzroczność, astygmatyzm, zez, jaskra.

WYSOKA KRÓTKOWZROCZNOŚĆ – osoby z
niewielką wadą zazwyczaj źle widzą przedmioty
odległe, natomiast widzenie z bliska nie
sprawia im kłopotu.
Osoby z dużą krótkowzrocznością zazwyczaj czytają
tekst przysuwając go bardzo blisko oczu.

ZANIK NERWU WZROKOWEGO – to grupa

chorób, których wspólnym objawem jest brak

lub uszkodzenie włókien nerwowych. Może być

wrodzony lub nabyty.

W następstwie doprowadza do :

• ubytku ostrości widzenia do braku poczucia

światła

• zmiany w polu widzenia ( ubytki )

•oczopląs

•zez

Nauka orientacji przestrzennej obejmuje:

•Odnajdywanie upuszczonych przedmiotów

•Naukę technik ochraniających

•Ustalenie kierunku marszu

•Poznawanie właściwości otoczenia

•Korzystanie z pomocy przewodnika

•Posługiwanie się laską

•Chodzenie po schodach i korzystanie ze schodów ruchomych

•Korzystanie ze środków komunikacji miejskiej

ADAPTACJA MIEJSCA PRACY:

Należy zwrócić uwagę na:

1.Zorganizowanie przestrzeni

2.Odpowiednie oświetlenie

3.Kontrastu kolorystycznego

4.Wielkości wykorzystywanych

pomocy dydaktycznych