ENDOMETRIOZA

ENDOMETRIOZA – WAŻNY

PROBLEM KLINICZNY I SPOŁECZNY

ENDOMETRIOZA TO OBECNOŚĆ TKANKI PODOBNEJ DO

BŁONY ŚLUZOWEJ MACICY POZA MACICĄ

DOTYCZY 6-10% KOBIET W WIEKU REPRODUKCYJNYM

PONAD POŁOWA KOBIET I NASTOLATEK

DIAGNOZOWANYCH W KIERUNKU ZESPOŁU
BÓLOWEGO MIEDNICY MNIEJSZEJ I 9%-50%* KOBIET
DIAGNOZOWANYCH LAPAROSKOPOWO W KIERUNKU
NIEPŁODNOŚCI MA ENDOMETRIOZĘ

* W RÓŻNYCH

BADANIACH

2

TEORIE POWSTAWANIA

ENDOMETRIOZY

SAMPSON, 1927 – teoria wstecznego

miesiączkowania

i wszczepiania się komórek endometrium

MEYER, 1919; GRÜNWALD, 1942; DONNEZ, 1995 –

teorie metaplastyczne

OBECNIE DOMINUJE KONCEPCJA SAMPSONA
+
DYSFUNKCJA UKŁADU IMMUNOLOGICZNEGO

5.05.21

3

TRZY TYPY ENDOMETRIOZY

(PODZIAŁ KLINICZNY)

WSZCZEPY (ZMIANY NIECYSTYCZNE) –

ENDOMETRIOZA POWIERZCHOWNA

TORBIELE (ZMIANY CYSTYCZNE) -

ENDOMETRIOMA

GUZKOWA (ZMIANY GRUCZOLAKOWATE) –

ENDOMETRIOZA GŁĘBOKO NACIEKAJĄCA

W TYM GUZKI W BLIŹNIE PO CIĘCIU CESARSKIM

5.05.21

4

5.05.21

4

CZYNNIKI RYZYKA

ANOMALIE PRZEWODÓW MŰLLERA
EKSPOZYCJA ŚRÓDMACICZNA NA

DIETYLOSTILBESTROL

PRZEDŁUŻONA EKSPOZYCJA NA ENDOGENNY

ESTROGEN

KRÓTKIE I OBFITE CYKLE MIESIĄCZKOWE, CZĘSTE

CYKLE

EKSPOZYCJA NA ZWIĄZKI CHEMICZNE ZABURZAJĄCE

UKŁAD HORMONALNY

HISTORIA RODZINNA WYSTĘPOWANIA ENDOMETRIOZY
RASA KAUKASKA

5.05.21

5

OBJAWY

BOLESNE KRWAWIENIA MIESIĄCZKOWE
OGRANICZENIE PŁODNOŚCI LUB

NIEPŁODNOŚĆ

DYSPAREUNIA
DYSCHEZIA I DOLEGLIWOŚCI BÓLOWE

OKOLICY ODBYTNICY

KRWAWIENIA Z ODBYTNICY
BÓL W BOCZNEJ CZĘŚCI JAMY BRZUSZNEJ,
UCZUCIE PEŁNOŚCI

5.05.21

6

5.05.21

6

OBJAWY C.D.

NERWOBÓLE, ZABURZENIA CZUCIOWE I

MOTORYCZNE – NERW KULSZOWY I
ZASŁONOWY

(POD)OSTRY BRZUCH (?)
KOLKA NERKOWA LUB MOCZOWODOWA
DYSURIA I POLLAKISURIA
POD- LUB NIEDROŻNOŚĆ JELIT
NIEREGULARNY RYTM WYPRÓŻNIEŃ
OBJAWY Z INNYCH MIEJSC I NARZĄDÓW

5.05.21

7

5.05.21

7

ROZPOZNANIE

KLINICZNE – NIE!

OPERACYJNE (LAPAROSKOPOWE
I LAPAROTOMIJNE) - JAKO DIAGNOZA,

KTÓRA WYMAGA WERYFIKACJI - TAK

HISTOPATOLOGICZNE – JAKO

POTWIERDZENIE DIAGNOZY - TAK!

5.05.21

8

5.05.21

8

DIAGNOZA RÓŻNICOWA

SCHORZENIE

PODSTAWA RÓŻNICOWANIA

ZAKAŻENIE W MIEDNICY

MNIEJSZEJ

TRIADA BADAŃ: WYWIAD,

OGLĄDANIE, WYMAZY

ZAPALENIE PRZYDATKÓW

OBRAZ KLINICZNY

CIĄŻA EKTOPOWA

ZATRZYMANIE MIESIĄCZKI, TESTY

WYKRYWAJĄCE BETA-HCG, USG-TV

TORBIELE JAJNIKÓW

USG-TV

ZROSTY WEWNĄTRZBRUSZNE

WYWIAD – ZABIEGI (CAVE

infekcje; sama endometrioza!)

TYŁOZGIĘCIE MACICY

BADANIE GINEKOLOGICZNE

GRUPA PRZYCZYN OSTREGO

BRZUCHA

ZAPALENIE WYROSTKA

ROBACZKOWEGO

RÓŻNE

OBRAZ KLINICZNY

5.05.21

9

5.05.21

9

LECZENIE BÓLU NA TLE

ENDOMETRIOZY

ZACHOWAWCZE – uwolnienie od dokuczliwych

objawów (estrogeny i progestageny - OC, octan
medroksyprogesteronu, danazol, analogi Gn-RH, ;
levonorgestrel, Mifepriston, inhibitory aromatazy).

OPERACYJNE - w zasadzie też zachowawcze (lokalne

wycięcie zmian, nie rozległe operacje)

• z wyjątkiem przypadków zaawansowanych zmian
• w przypadku nieskuteczności pozostałych metod

5.05.21

10

LECZENIE NIEPŁODNOŚCI

NA TLE ENDOMETRIOZY

ZACHOWAWCZE – NIEOPERACYJNE

(GONADOTROPINY + INSEMINACJA
WEWNĄTRZMACICZNA LUB AGONISTA
GNRH + ZAPŁODNIENIE IN VITRO)

ZACHOWAWCZE – OPERACYJNE (ABLACJA

ZMIAN I ZNISZCZENIE ZROSTÓW)

5.05.21

11

ZALETY I WADY LECZENIA

ZACHOWAWCZEGO

ZALETY:
- nie obciąża fizycznie pacjenta tak jak

operacja

WADY:
- nie likwiduje schorzenia
- objawy z grupy menopauzalnych wywołane

spadkiem stężenia estrogenów (konieczność
suplementacji – leczenie hybrydowe: efekt
poprawy nie zawsze)

- kosztowna

5.05.21

12

LECZENIE OPERACYJNE

TYLKO LECZENIE OPERACYJNE POZWALA

UZYSKAĆ TRWAŁE ZMNIEJSZENIE

DOLEGLIWOŚCI, POPRAWĘ PŁODNOŚCI

I POPRAWĘ JAKOŚCI ŻYCIA PACJENTEK Z

ENDOMETRIOZĄ.

5.05.21

13

NAJ… ENDOMETRIOZA

Najczęstszy wiek chorych – <20-44 lat
Najczęstsza postać – wszczepy otrzewnowe
Najczęstsze miejsce występowania –

otrzewna miednicy (tylna dolna część
otrzewnej)

Najczęstszy objaw – ból w miednicy

mniejszej

Najlepsze leczenie – operacja

5.05.21

14

TYLKO NA WYKŁADZIE

O POCHODZENIU ENDOMETRIOZY
WIĘCEJ O METODACH LECZENIA I

ALTERNATYWNE METODY

MECHANIZM DZIAŁANIA LEKÓW
ENDOMETRIOZA A NOWOTWORY
KAZUISTYKA – CIEKAWE PRZYPADKI
UŻYTECZNE LINKI
PYTANIA TESTOWE – „LEPOWE”

5.05.21

15

5.05.21

15