dr Renata Pawlik



1. rozdział XXXVI k.k. „Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu” (art.

296-306 k.k.);



2. rozdział XXXVII k.k. „Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami

wartościowymi”;



3. rozdział XXXIV k.k. „Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów”;



4. art. 585-592 k.s.h. ;



5. art. 23-24 a ust. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;



6. art. 303-305 – Prawo własności przemysłowej;



7. art. 178-183 – ustawy o obrocie instrumentami finansowymi;



8. art. 171 –prawo bankowe;



9. art. 37 ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych;



10. art. 42 ust. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym;



11. art. 287-296 ustawy o funduszach inwestycyjnych;



12.art. 215-221 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;



13. art. 38-43a ustawy o obligacjach;



14. art. 61 ustawy prawo czekowe;



15. art. 224-232 ustawy o działalności ubezpieczeniowej;



16. art. 47-48 ust. O pośrednictwie ubezpieczeniowym;



17. art. 77-79 ust. O rachunkowości;



18. art. 71-73 ust. O elektronicznych instrumentach płatniczych;



art. 81 ust o doradztwie podatkowym;



art.. 57-60 ust. O giełdach towarowych;



art.. 38 ust. O inspekcji handlowej;



art.. 34-34 b ustawy o substancjach i preparatach chemicznych;



art. 14 ust. O ograniczeniu prowadzenia działalności przez osoby pełniące
funkcje publiczne;



art.. 33 ust. o obrocie z zagranicą [...];



art. 12 – 12b ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych;



art. 30-32 ust. o napojach spirytusowych;



art. 12a-14 ust. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów
tytoniowych;



art. 29 ust. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich [...];



art. 35-37a ust. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego
wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych
źródeł oraz przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu;



art. 306 ust. ordynacja podatkowa;



art. 24-25 ust. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i
systemach rozrachunku pap. wartościowych [...];



art. 99-104 ustawy o ofercie publicznej [...];



art. 522-523 ust. prawo upadłościowe i naprawcze;



art. 49 ust. o ochronie osób i mienia;



art.118 prawo geologiczne i górnicze;



art. 52 ust. o radiofonii i telewizji;



art. 208 prawo telekomunikacyjne;



art.50 o pracowniczych programach emerytalnych;



art. 36-38 ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi[...];



art. 67-68 ustawy o domach składowych;



art. 34-37 ust. o ogólnym bezpieczeństwie produktów[...]



art. 34-40 ust. o udostępnianiu informacji gospodarczych;



art. 43, 45(2),45(3) ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi;



art. 45-52 ustawy o podpisie elektronicznym;



art. 124-132c ust. prawo farmaceutyczne;



art. 78-86 ustawy o wyrobach medycznych;



art.211 ust. prawo lotnicze;



art. 44-46 ust. o usługach detektywistycznych;



art. 77-84 ust. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych
zwierząt;



art. 49-54 ustawy o ochronie danych osobowych;



art. 27 ust. o regionalnych izbach obrachunkowych;



art. 40 ust. o przeciwdziałaniu narkomanii;



art. 45 i 49 ust. prawo prasowe;



art. 96-99 ust. o bezpieczeństwie żywności i żywienia;



art. 126-132 o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce
europejskiej;



art. 40 ust. o indywidualnych kontach emerytalnych;



art. 18a. ust. o kredycie konsumenckim;



art. 19 ust. o międzynarodowym obrocie odpadami;



art. 45 ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym;



art.6-7 ust. o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną;



art. 128 ust. o ochronie przyrody;



art. 267a-276d ust. prawo spółdzielcze;



art.105-110 ust. o spółdzielni europejskiej;



a. transformacja ustrojowa wprowadzająca nowe

zasady działalności gospodarczej;



b.

rozwój

gospodarczy,

zmieniający

dotychczasowe

i

wprowadzający

nowe

instrumenty gry ekonomicznej;



c.

rozwój

gospodarczy,

pozwalający

użyć

dotychczasowe i nowe instrumenty w nowy

sposób;



d. globalizacja obrotu gospodarczego;



(wniosek->

typy

o

szczególnej

budowie-

syntetyczne dające pole do popisu metodom

wykładni,

a

zarazem

mieszczące

się

w

dopuszczalnych granicach określoności typu);



Podręczniki i literatura uzupełniająca:



-Skorupka Jerzy; Prawo karne gospodarcze. Zarys
wykładu. Warszawa 2007; Wydawn.Prawn."LexisNexis";



-Zawłocki Robert; Prawo karne gospodarcze. Zarys prawa.
Warszawa 2007; Wydawnictwo C.H.BECK;



-A.Barczak-Oplustil, G.Bogdan, Z.Ćwiąkalski,
M.Dąbrowska-Kardas, P.Kardas, J.Majewski,
J.Raglewski, M.Rodzynkiewicz, M.Szewczyk, W.Wróbel,
A.Zoll; Kodeks karny - część szczególna. Komentarz. T. 3:
do art. 278-363 k.k.; Wyd. 2. Kraków 2006 "Zakamycze"



oraz literatura i orzecznictwo do poszczególnych tematów
zajęć podawane na kolejnych zajęciach.

TERMINY EGZAMINÓW:



sesja letnia: 08.06.2009r. i 22.06.2009r.



sesja popr.: 02.09.2009r. i 16.09.2009r.

1. Ogólna charakterystyka karnoprawnej

regulacji obrotu gospodarczego.

2. Pojęcie prawa karnego gospodarczego,

przestępstwa

gospodarczego,

jego

specyfika, miejsce w systemie prawa oraz
jego szczególne problemy.

3. Funkcje prawa karnego gospodarczego.
4. Źródła przestępstw gospodarczych oraz

ich typologia.

5. Obrót gospodarczy jako przedmiot

karnoprawnej ochrony.

Art. 1 k.k.
§ 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten

tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod
groźbą kary przez ustawę obowiązującą w
czasie jego popełnienia.

§ 2. Nie

stanowi

przestępstwa

czyn

zabroniony, którego społeczna szkodliwość
jest znikoma.

§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca

czynu zabronionego, jeżeli nie można mu
przypisać winy w czasie czynu.

Art. 116 k.k.

Przepisy części ogólnej tego kodeksu

stosuje

się

do

innych

ustaw

przewidujących

odpowiedzialność

karną, chyba że ustawy te wyraźnie
wyłączają ich zastosowanie.



Przestępstwem gospodarczym jest czyn
zabroniony,

którego

głównym

przedmiotem

zamachu

jest

obrót

gospodarczy, a ściśle rzecz ujmując,
podstawy

prawidłowego

obrotu

gospodarczego,

którymi

są

uczciwa

konkurencja,

poszanowanie

dobrych

obyczajów

oraz

słuszność

interesów

konsumentów.

USTAWA z dnia 28 października 2002 r.
o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych

za czyny zabronione pod groźbą kary.

(Dz. U. z dnia 27 listopada 2002 r. nr197

poz.1661, ost. zm.Dz.U.08.214.1344)

Wprowadzenie

takiej

odpowiedzialności

postuluje Komitet Rady Ministrów Rady Europy
w zaleceniu nr R/88/18 z 20 października 1988
r.

Decydujące znaczenie, także dla rozwiązania

polskiego, mają:

-konwencja

przyjęta

przez

Radę

Unii

Europejskiej o ochronie interesów finansowych
Wspólnot Europejskich z 26 lipca 1995 r.;

- konwencja przyjęta przez Zgromadzenie

Ogólne ONZ z 15 listopada 2000 r. przeciwko
międzynarodowej

przestępczości

zorganizowanej



Art. 1. Ustawa określa zasady odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny
zabronione pod groźbą kary jako przestępstwa lub przestępstwa skarbowe oraz zasady
postępowania w przedmiocie takiej odpowiedzialności.

Art. 2. 1. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest osoba prawna oraz jednostka

organizacyjna niemająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność
prawną, z wyłączeniem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego i ich
związków.



2. Podmiotem zbiorowym w rozumieniu ustawy jest również spółka handlowa z udziałem
Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub związku takich jednostek, spółka
kapitałowa w organizacji, podmiot w stanie likwidacji oraz przedsiębiorca niebędący osobą
fizyczną, a także zagraniczna jednostka organizacyjna.



Art. 3. Podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialności za czyn zabroniony, którym jest
zachowanie osoby fizycznej:



1)działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego w ramach uprawnienia

lub obowiązku do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub
wykonywania kontroli wewnętrznej albo przy przekroczeniu tego uprawnienia lub
niedopełnieniu tego obowiązku,



2)dopuszczonej do działania w wyniku przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia

obowiązków przez osobę, o której mowa w pkt 1,



3)działającej w imieniu lub w interesie podmiotu zbiorowego, za zgodą lub wiedzą

osoby, o której mowa w pkt 1;



4) (uchylony);



- jeżeli zachowanie to przyniosło lub mogło przynieść podmiotowi zbiorowemu korzyść,
chociażby niemajątkową.

reguła postępowania – norma sankcjonowana:



a. wartościująca funkcja normy
sankcjonowanej



b. polecająca funkcja normy sankcjonowanej



- wymiana dóbr i usług odbywająca się z reguły
z

użyciem

środków

płatniczych

oraz

towarzyszące jej i powstające w jej procesie
stosunki między jej podmiotami;



- obrót gospodarczy, a działalność gospodarcza
–>

zarobkowa

działalność

wytwórcza,

budowlana,

handlowa,

usługowa

oraz

poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie
kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (
III CZP 117/91 oraz III CZP 24/89)



obrót

gospodarczy

(def.

wąska)-

całokształt

faktycznych

i

formalnych

stosunków gospodarczych tj. stosunków

opartych

na

ustawowej

działalności

gospodarczej – tzw. działalność legalna;



obrót gospodarczy (def. szeroka) –

całokształt

wszystkich

faktycznych

zachowań o charakterze gospodarczym,

których celem jest osiągnięcie zysku;



(uprawnione wąskie rozumienie z uwagi na

idee/konstrukcję

dobra

prawnie

chronionego)



Art. 20 Konstytucji 



Społeczna gospodarka rynkowa oparta na
wolności

działalności

gospodarczej,

własności prywatnej oraz solidarności,
dialogu i współpracy partnerów społecznych
stanowi podstawę ustroju gospodarczego
Rzeczypospolitej Polskiej.



Przyjmuje on następujące zasady ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej:



a) budowanie społecznej gospodarki rynkowej, a więc gospodarki, która uwzględnia
społeczne aspekty jej funkcjonowania;



b) wolność prowadzenia działalności gospodarczej - nie przewidziano żadnych jej
ograniczeń;



c) przyznanie prymatu sektorowi prywatnemu w gospodarce, czyli uznanie własności
prywatnej za podstawę życia gospodarczego;



d) dialog i współpraca partnerów społecznych.



ustawa z dnia 02 lipca 2004 o swobodzie
działalności gospodarczej (Dz.U. z 2007r. nr
155 poz. 1095 t.j., ost. zm. Dz.U z 2008r.,
nr216, poz. 1367);



Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej liczy
111 artykułów ujętych w osiem rozdziałów kolejno dotyczących:



zagadnień ogólnych ( art. 1-13),



zasad podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej (art. 14-22),



Ewidencji Działalności Gospodarczej (art. 23-45),



koncesji oraz regulowanej działalności gospodarczej (art. 46-76),



kontroli przedsiębiorcy ( art. 77-84),



oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych (art. 85-102),



mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców ( art. 103-110)



oraz rozdziału zawierającego przepis końcowy ( art. 111).



Art. 1. Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie
działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
zadania organów administracji publicznej w tym zakresie.



Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza,
budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i
wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana
w sposób zorganizowany i ciągły.



Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba
prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna
ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu
działalność gospodarczą.



2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w
zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.



Art. 6. 1. Podejmowanie,

wykonywanie

i

zakończenie

działalności

gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem
warunków określonych przepisami prawa.



1. Funkcja ochronna –ochrona obrotu
gospodarczego;



2.Funkcja gwarancyjna – realizacja praw i
obowiązków wszystkich obywateli w tym
także sprawców czynów zabronionych;



ale także:



3. Funkcja regulacyjna;



4. Funkcja kompensacyjna;