ZARZĄDZANIE

ZARZĄDZANIE

RYZYKIEM STÓP

RYZYKIEM STÓP

PROCENTOWYCH

PROCENTOWYCH

Stopa procentowa

Stopa procentowa



Koszt pożyczenia pieniędzy

Koszt pożyczenia pieniędzy



Wartość pieniądza w czasie wyrażona

Wartość pieniądza w czasie wyrażona

w procentach w stosunku rocznym

w procentach w stosunku rocznym

Stopa procentowa na rynku

Stopa procentowa na rynku

międzybankowym wyrażona jest w

międzybankowym wyrażona jest w

postaci

postaci



Kursu kupna

Kursu kupna

– gotowość przyjęcia

– gotowość przyjęcia

depozytów

depozytów



Kursu sprzedaży

Kursu sprzedaży

– gotowość

– gotowość

udzielania kredytów

udzielania kredytów



K.S. > K.K. dla stopy procentowej

K.S. > K.K. dla stopy procentowej



K.S. < K.K. dla stopy dyskontowej

K.S. < K.K. dla stopy dyskontowej

K.S. – K.K. = marża bankowa

K.S. – K.K. = marża bankowa

Stopy na rynku

Stopy na rynku

międzybankowym

międzybankowym



Kwotowanie - określanie stóp na

Kwotowanie - określanie stóp na

rynku międzybankowym

rynku międzybankowym



BOR (Banking Offered Rate) – kredyt

BOR (Banking Offered Rate) – kredyt



BID (Banking Interesed Rate) –

BID (Banking Interesed Rate) –

depozyt

depozyt



WIBOR, WIBID – w Warszawie

WIBOR, WIBID – w Warszawie



LIBOR, LIBID – w Londynie

LIBOR, LIBID – w Londynie



EURIBOR, EURIBID – rynek europejski

EURIBOR, EURIBID – rynek europejski

Stopy międzybankowe

Stopy międzybankowe

ustalane są w trzech obszarach

ustalane są w trzech obszarach



Przedmiotowym – depozyty i kredyty

Przedmiotowym – depozyty i kredyty



Terminowym – O/N, T/N, 1W – 1Y

Terminowym – O/N, T/N, 1W – 1Y



Walutowym:

Walutowym:

-

Wibor, Wibid – w złotych

Wibor, Wibid – w złotych

-

Euribor, Euribid – w euro

Euribor, Euribid – w euro

-

Libor, Libid – w: funtach, dolarach

Libor, Libid – w: funtach, dolarach

amer., frankach szw.,

amer., frankach szw.,

euro, jenach

euro, jenach

Pojęcie ryzyka stopy

Pojęcie ryzyka stopy

procentowej

procentowej



Niebezpieczeństwo negatywnego

Niebezpieczeństwo negatywnego

wpływu zmiany rynkowej stopy

wpływu zmiany rynkowej stopy

procentowej (RSP) na sytuację

procentowej (RSP) na sytuację

finansową banku

finansową banku



Może dotyczyć:

Może dotyczyć:

•

pozycji bilansowych

pozycji bilansowych

•

pozycji pozabilansowych

pozycji pozabilansowych

Rodzaje ryzyka stopy

Rodzaje ryzyka stopy

procentowej

procentowej



Stałej stopy procentowej

Stałej stopy procentowej



Zmiennej stopy procentowej

Zmiennej stopy procentowej

DYNAMIKA MARŻY

DYNAMIKA MARŻY

ODSETKOWEJ

ODSETKOWEJ



Stała stopa procentowa – stawka procentowa, która nie ulega zmianie aż

Stała stopa procentowa – stawka procentowa, która nie ulega zmianie aż

do nadejścia terminu płatności

do nadejścia terminu płatności



Zmienna stopa procentowa – stawka procentowa, która przed upływem

Zmienna stopa procentowa – stawka procentowa, która przed upływem

terminu płatności ulega zmianie wraz ze zmianą:

terminu płatności ulega zmianie wraz ze zmianą:

-

warunków rynkowych (automatyczne przeszacowanie wynikające ze

warunków rynkowych (automatyczne przeszacowanie wynikające ze

wzrostu inflacji)

wzrostu inflacji)

-

stóp procentowych banku centralnego

stóp procentowych banku centralnego

Ryzyko stopy zmiennej

Ryzyko stopy zmiennej



Ryzyko utraty klientów (wzrost ceny

Ryzyko utraty klientów (wzrost ceny

kredytów, zbyt niskie oprocentowanie

kredytów, zbyt niskie oprocentowanie

depozytów)

depozytów)



Konieczność spisania na straty części

Konieczność spisania na straty części

należności w wyniku utraty przez klientów

należności w wyniku utraty przez klientów

zdolności do ich spłaty

zdolności do ich spłaty



Zagrożenie niewielkie

Zagrożenie niewielkie



Zmiana stóp przez bank centralny

Zmiana stóp przez bank centralny

wykorzystywana do zwiększania marży

wykorzystywana do zwiększania marży

Ryzyko stopy stałej

Ryzyko stopy stałej



Ryzyko niedopasowania terminów

Ryzyko niedopasowania terminów

przeszacowania stóp procentowych

przeszacowania stóp procentowych



Tworzy się luka czasowa

Tworzy się luka czasowa



Ryzyko zmniejszenia różnicy między

Ryzyko zmniejszenia różnicy między

odsetkami otrzymanymi a zapłaconymi

odsetkami otrzymanymi a zapłaconymi

Czynniki ryzyka zmiennej stopy

Czynniki ryzyka zmiennej stopy

procentowej

procentowej



Struktura aktywów

Struktura aktywów



Struktura pasywów

Struktura pasywów



Różnica między oprocentowaniem aktywów i

Różnica między oprocentowaniem aktywów i

pasywów

pasywów



Wielkość i rodzaj luki

Wielkość i rodzaj luki



Kierunek i poziom zmiany stóp procentowych

Kierunek i poziom zmiany stóp procentowych

banku centralnego

banku centralnego

Zarządzanie ryzykiem stopy

Zarządzanie ryzykiem stopy

procentowej

procentowej



Analiza luki – metoda GAP

Analiza luki – metoda GAP



Analiza czasu trwania - duration

Analiza czasu trwania - duration

Sterowanie luką

Sterowanie luką

obejmuje

obejmuje

koordynowanie wszystkich kategorii

koordynowanie wszystkich kategorii

bilansowych w taki sposób, by

bilansowych w taki sposób, by

maksymalnie zwiększyć wartość

maksymalnie zwiększyć wartość

majątku akcjonariuszy.

majątku akcjonariuszy.

W praktyce sterowanie luką

W praktyce sterowanie luką

koncentruje się przede wszystkim na

koncentruje się przede wszystkim na

zależności między aktywami o

zależności między aktywami o

zmiennych stopach procentowych i

zmiennych stopach procentowych i

pasywami o zmiennych stopach

pasywami o zmiennych stopach

procentowych.

procentowych.

pozycja luki zerowej

pozycja luki zerowej

Aktywa o

Aktywa o

zmiennych stopach

zmiennych stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania o

Zobowiązania o

zmiennych stopach

zmiennych stopach

procentowych

procentowych

Aktywa o stałych

Aktywa o stałych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania o

Zobowiązania o

stałych stopach

stałych stopach

procentowych

procentowych

pozycja luki dodatniej

pozycja luki dodatniej

Aktywa o

Aktywa o

zmiennych

zmiennych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Aktywa o

Aktywa o

stałych stopach

stałych stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania o

Zobowiązania o

zmiennych

zmiennych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania o

Zobowiązania o

stałych stopach

stałych stopach

procentowych

procentowych

pozycja luki ujemnej

pozycja luki ujemnej

Aktywa o

Aktywa o

zmiennych

zmiennych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Aktywa o

Aktywa o

stałych

stałych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania

Zobowiązania

o zmiennych

o zmiennych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Zobowiązania

Zobowiązania

o stałych

o stałych

stopach

stopach

procentowych

procentowych

Analiza luki

Analiza luki



Różnica między aktywami i

Różnica między aktywami i

pasywami, których przeszacowanie

pasywami, których przeszacowanie

odbywa się w różnym terminie

odbywa się w różnym terminie



Luki czasowe powstają w sytuacji

Luki czasowe powstają w sytuacji

niedopasowania tych terminów

niedopasowania tych terminów

Zarządzanie luką polega na:

Zarządzanie luką polega na:



niedopuszczeniu do tego, aby różnica

niedopuszczeniu do tego, aby różnica

między oprocentowaniem pasywów i

między oprocentowaniem pasywów i

aktywów nie zmniejszyła się

aktywów nie zmniejszyła się

nadmiernie

nadmiernie





wykorzystaniu sytuacji rynkowej tak,

wykorzystaniu sytuacji rynkowej tak,

aby luka była jak największa i w

aby luka była jak największa i w

odpowiednim kierunku

odpowiednim kierunku

SYTUACJA 1

SYTUACJA 1

WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ ZMIENNĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ ZMIENNĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

SYTUACJA 2

SYTUACJA 2

WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ STAŁĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

WSZYSTKIE PRODUKTY MAJĄ STAŁĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

SYTUACJA 3

SYTUACJA 3

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW ZMIENNE

A PASYWÓW ZMIENNE

SYTUACJA 4

SYTUACJA 4

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA ZMIENNE OPROCENTOWANIE,

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA ZMIENNE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW STAŁE

A PASYWÓW STAŁE

SYTUACJA 5

SYTUACJA 5

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

WIĘKSZOŚĆ AKTYWÓW MA STAŁE OPROCENTOWANIE,

A PASYWÓW ZMIENNE

A PASYWÓW ZMIENNE

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI OPROCENTOWANIA

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI OPROCENTOWANIA

BILANS – STRUKTURA PODSTAWOWA

BILANS – STRUKTURA PODSTAWOWA

Stopa zmienna

Stopa zmienna

Stopa stała

Stopa stała

Łączna

Łączna

Aktywa dochodowe

Aktywa dochodowe

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

100.000.000 zł

100.000.000 zł

Zmiana w aktywach

Zmiana w aktywach

0

0

0

0

0

0

Aktywa łącznie

Aktywa łącznie

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

100.000.000 zł

100.000.000 zł

Zobowiązania

Zobowiązania

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

100.000.000 zł

100.000.000 zł

Zmiana w

Zmiana w

zobowiązaniach

zobowiązaniach

0

0

0

0

0

0

Zobowiązania łącznie

Zobowiązania łącznie

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

50.000.000 zł

100.000.000 zł

100.000.000 zł

Luka

Luka

0

0

0

0

0

0

Stopa na aktywach

Stopa na aktywach

12%

12%

10%

10%

-

-

Stopa na

Stopa na

zobowiązaniach

zobowiązaniach

9%

9%

7%

7%

-

-

Stopa na nowych

Stopa na nowych

aktywach

aktywach

0

0

0

0

-

-

Stopa na nowych

Stopa na nowych

zobowiązaniach

zobowiązaniach

0

0

0

0

-

-

Dochody odsetkowe

Dochody odsetkowe

6.000.000 zł

6.000.000 zł

5.000.000 zł

5.000.000 zł

11.000.000 zł

11.000.000 zł

Koszty odsetkowe

Koszty odsetkowe

4.500.000 zł

4.500.000 zł

3.500.000 zł

3.500.000 zł

8.000.000 zł

8.000.000 zł

Zysk odsetkowy netto

Zysk odsetkowy netto

1.500.000 zł

1.500.000 zł

1.500.000 zł

1.500.000 zł

3.000.000 zł

3.000.000 zł

Stawka otrzymana

Stawka otrzymana

12%

12%

10%

10%

11%

11%

Stawka płacona

Stawka płacona

9%

9%

7%

7%

8%

8%

Rozpiętość procentowa

Rozpiętość procentowa

3%

3%

3%

3%

3%

3%

Różne strategie zarządzania

Różne strategie zarządzania

aktywami i zobowiązaniami

aktywami i zobowiązaniami

Faza niskiej stopy

Faza niskiej stopy



Zweryfikować linie kredytowe

Zweryfikować linie kredytowe



Wydłużyć terminy płatności zasobów

Wydłużyć terminy płatności zasobów

finansowych

finansowych



Skrócić terminy płatności inwestycji

Skrócić terminy płatności inwestycji



Zwiększyć zadłużenie długoterminowe

Zwiększyć zadłużenie długoterminowe



Ograniczyć kredyty o stałej stopie

Ograniczyć kredyty o stałej stopie

procentowej

procentowej



Zweryfikować politykę kalkulacji cen

Zweryfikować politykę kalkulacji cen



Sprzedać inwestycje

Sprzedać inwestycje

Faza przejściowa - rosnąca

Faza przejściowa - rosnąca



Skracać terminy płatności zasobów finansowych

Skracać terminy płatności zasobów finansowych



Wydłużać terminy płatności inwestycji

Wydłużać terminy płatności inwestycji



Rozszerzać kredyty o stałych stopach

Rozszerzać kredyty o stałych stopach

procentowych

procentowych



Pozyskiwać inwestycje

Pozyskiwać inwestycje

Faza wysokiej stopy

Faza wysokiej stopy



Uzupełnić linie kredytowe

Uzupełnić linie kredytowe



Skrócić terminy płatności zasobów finansowych

Skrócić terminy płatności zasobów finansowych



Wydłużyć terminy płatności inwestycji

Wydłużyć terminy płatności inwestycji



Podwyższyć jakość inwestycji

Podwyższyć jakość inwestycji



Rozszerzyć kredyty o stałej stopie procentowej

Rozszerzyć kredyty o stałej stopie procentowej



Zaplanować sprzedaż inwestycji

Zaplanować sprzedaż inwestycji



Pozyskać inwestycje

Pozyskać inwestycje

Faza przejściowa -

Faza przejściowa -

spadająca

spadająca



Wydłużać terminy płatności zasobów finansowych

Wydłużać terminy płatności zasobów finansowych



Skracać terminy płatności inwestycji

Skracać terminy płatności inwestycji



Ograniczać kredyty o stałych stopach

Ograniczać kredyty o stałych stopach

procentowych

procentowych



Sprzedawać inwestycje

Sprzedawać inwestycje

Źródła pochodzenia i

Źródła pochodzenia i

sposoby wykorzystania

sposoby wykorzystania

zasobów finansowych

zasobów finansowych

Rok 2005

Rok 2005

Rok 2006

Rok 2006

Stopa

Stopa

zmienna

zmienna

Stopa

Stopa

stała

stała

Stopa

Stopa

zerowa

zerowa

łącznie

łącznie

Stopa

Stopa

zmienna

zmienna

Stopa

Stopa

stała

stała

Stopa

Stopa

zerowa

zerowa

łącznie

łącznie

Sposoby wykorzystania

Sposoby wykorzystania

Kredyty

Kredyty

Portfel papierów

Portfel papierów

wartościowych

wartościowych

Inwestycje krótkoterminowe

Inwestycje krótkoterminowe

Gotówka i inne aktywa

Gotówka i inne aktywa

AKTYWA RAZEM

AKTYWA RAZEM

Żródła pochodzenia

Żródła pochodzenia

Środki nie oprocentowane

Środki nie oprocentowane

Depozyty terminowe

Depozyty terminowe

Środki pożyczone

Środki pożyczone

Inne zobowiązania i kapitał

Inne zobowiązania i kapitał

akcyjny

akcyjny

PASYWA RAZEM

PASYWA RAZEM

Luka zasobów finansowych

Luka zasobów finansowych

50.876.200

50.876.200

15.241.200

15.241.200

7.394.000

7.394.000

0.00

0.00

73.511.400

73.511.400

174.882.400

174.882.400

53.508.800

53.508.800

0,00

0,00

0,00

0,00

228.391.200

228.391.200

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

61.120.400

61.120.400

61.120.400

61.120.400

225.758.600

225.758.600

68.750.000

68.750.000

7.394.000

7.394.000

61.120.400

61.120.400

363.023.000

363.023.000

55.015.600

55.015.600

19.189.000

19.189.000

4.785.400

4.785.400

0.00

0.00

78.990.000

78.990.000

154.838.000

154.838.000

49.093.200

49.093.200

0.00

0.00

0.00

0.00

203.931.200

203.931.200

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

46.560.200

46.560.200

46.560.000

46.560.000

209.853.600

209.853.600

68.282.600

68.282.600

4.785.400

4.785.400

46.560.200

46.560.200

329.481.400

329.481.400

0.00

0.00

112.884.800

112.884.800

11.469.400

11.469.400

0.00

0.00

125.354.200

125.354.200

-

-

50.842.800

50.842.800

0.00

0.00

108.901.000

108.901.000

0.00

0.00

74.816.000

74.816.000

116.382.600

116.382.600

112.008.600

112.008.600

77.662.000

77.662.000

0.00

0.00

0.00

0.00

44.624.200

44.624.200

122.286.200

122.286.200

61.165.800

61.165.800

77.662.000

77.662.000

221.785.800

221.785.800

11.469.400

11.469.400

52.105.800

52.105.800

363.023.000

363.023.000

0.00

0.00

0.00

0.00

102.711.800

102.711.800

11.900.000

11.900.000

0.00

0.00

114.611.800

114.611.800

35.621.800

35.621.800

0.00

0.00

105.998.000

105.998.000

0.00

0.00

7.428.800

7.428.800

113.416.800

113.416.800

90.514.400

90.514.400

68.169.800

68.169.800

0.00

0.00

0.00

0.00

33.283.000

33.283.000

101.452.800

101.452.800

-

-

54.892.000

54.892.000

68.169.800

68.169.800

208.699.800

208.699.800

11.900.000

11.900.000

40.711.800

40.711.800

329.481.400

329.481.400

0.00

0.00

Współczynnik luki zasobów

Współczynnik luki zasobów

Aktywa o zmiennych

Aktywa o zmiennych

stopach do aktywów

stopach do aktywów

dochodowych

dochodowych

Zasoby finansowe o

Zasoby finansowe o

zmiennych stopach do

zmiennych stopach do

aktywów dochodowych

aktywów dochodowych

0.59

0.59

24.35%

24.35%

41.19%

41.19%

0.68

0.68

27.92%

27.92%

40.51%

40.51%

Współczynnik

Współczynnik

aktywa o zmiennych stopach

aktywa o zmiennych stopach

350.000.000

350.000.000

luki zasobów

luki zasobów

= = =

= = =

0.7

0.7

finansowych

finansowych

zobowiązania o zmiennych stopach

zobowiązania o zmiennych stopach

500.000.000

500.000.000

Luka zasobów

Luka zasobów

aktywa o zobowiązania

aktywa o zobowiązania

finansowych w

finansowych w

= zmiennych - o zmiennych =

= zmiennych - o zmiennych =

350.000.000 – 500.000.000 = -150.000.000

350.000.000 – 500.000.000 = -150.000.000

wymiarze łącznym

wymiarze łącznym

stopach stopach

stopach stopach

Aktywa o zmiennych stopach procentowych

Aktywa o zmiennych stopach procentowych

Zobowiązania o zmiennych stopach procentowych

Zobowiązania o zmiennych stopach procentowych

Krótkoterminowe

Krótkoterminowe

papiery wartościowe 150.000.000

papiery wartościowe 150.000.000

Rachunki

Rachunki

oszczędnościowe 400.000.000

oszczędnościowe 400.000.000

Kredyty

Kredyty

o zmiennych stopach procentowych 200.000.000

o zmiennych stopach procentowych 200.000.000

Pożyczki

Pożyczki

krótkoterminowe 100.000.000

krótkoterminowe 100.000.000

Łącznie 350.000.000

Łącznie 350.000.000

Łącznie 500.000.000

Łącznie 500.000.000

Elastyczność

Elastyczność

oprocentowania

oprocentowania

Metoda elastyczności stopy procentowej, w przeciwieństwie do

Metoda elastyczności stopy procentowej, w przeciwieństwie do

metody gap, pozwala na oszacowanie ryzyka stopy

metody gap, pozwala na oszacowanie ryzyka stopy

procentowej, związanego z pozycjami, których

procentowej, związanego z pozycjami, których

dochodowość (koszt) związana jest ze zmiennymi stopami

dochodowość (koszt) związana jest ze zmiennymi stopami

procentowymi.

procentowymi.

Elastyczność dopasowania się stóp procentowych aktywów

Elastyczność dopasowania się stóp procentowych aktywów

oraz pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej

oraz pasywów do zmian rynkowej stopy procentowej

definiowana jest jako iloraz procentowej zmiany stopy

definiowana jest jako iloraz procentowej zmiany stopy

procentowej danej pozycji aktywów lub pasywów do zmiany

procentowej danej pozycji aktywów lub pasywów do zmiany

rynkowej stopy procentowej

rynkowej stopy procentowej

Wrażliwość na zmiany stóp

Wrażliwość na zmiany stóp

procentowych

procentowych



Stopa procentowa aktywów i

Stopa procentowa aktywów i

pasywów ma tę samą elastyczność

pasywów ma tę samą elastyczność



Stopa procentowa aktywów reaguje

Stopa procentowa aktywów reaguje

silniej niż stopa pasywów

silniej niż stopa pasywów



Stopa procentowa pasywów reaguje

Stopa procentowa pasywów reaguje

silniej niż stopa aktywów

silniej niż stopa aktywów

Elastyczność aktywów = elastyczność pasywów

Elastyczność aktywów = elastyczność pasywów

oprocentowanie

oprocentowanie

Aktywów/pasywów

Aktywów/pasywów

Elastyczność aktywów > elastyczność pasywów

Elastyczność aktywów > elastyczność pasywów

oprocentowanie

oprocentowanie

Aktywów/pasywów

Aktywów/pasywów

Elastyczność aktywów < elastyczność pasywów

Elastyczność aktywów < elastyczność pasywów

oprocentowanie

oprocentowanie

Aktywów/pasywów

Aktywów/pasywów

Obligacja z 5 procentowym kuponem Obligacja z 10 procentowym kuponem

Obligacja z 5 procentowym kuponem Obligacja z 10 procentowym kuponem

Bieżąca wartość przy bieżąca wartość przy

Bieżąca wartość przy bieżąca wartość przy

ROK strumień gotówki 9% 10% 11% strumień gotówki 9% 10% 11%

ROK strumień gotówki 9% 10% 11% strumień gotówki 9% 10% 11%

1 5 zł 5,585 4,545 4,505 10 zł 9,17 9,09 9,01

1 5 zł 5,585 4,545 4,505 10 zł 9,17 9,09 9,01

2 5 zł 4,21 4,135 4,06 10 zł 8,42 8,27 8,21

2 5 zł 4,21 4,135 4,06 10 zł 8,42 8,27 8,21

3 5 zł 3,86 3,755 3,655 10 zł 7,72 7,51 7,31

3 5 zł 3,86 3,755 3,655 10 zł 7,72 7,51 7,31

4 5 zł 3,54 3,415 3,295 10 zł 7,08 6,83 6, 59

4 5 zł 3,54 3,415 3,295 10 zł 7,08 6,83 6, 59

5 105 zł 68,25 65,205 62,37 110 zł 71,5 68,3 65,34

5 105 zł 68,25 65,205 62,37 110 zł 71,5 68,3 65,34

skumulowana bieżąca 84,45 81,06 77,89 103,89 100 94,46

skumulowana bieżąca 84,45 81,06 77,89 103,89 100 94,46

wartość lub cena

wartość lub cena

elastyczność oprocentowania

elastyczność oprocentowania

10 na 9% 10 na 11%

10 na 9% 10 na 11%

5% kupon - 0,42 - 0,39

5% kupon - 0,42 - 0,39

10% kupon - 0,39 - 0,35

10% kupon - 0,39 - 0,35

Analiza okresowa

Analiza okresowa

Metoda duracji

Metoda duracji

Metoda duracji (czasu trwania) służy

Metoda duracji (czasu trwania) służy

analizie operacji długoterminowych.

analizie operacji długoterminowych.

Podstawowym założeniem jest to, że

Podstawowym założeniem jest to, że

wpływy z długoterminowych operacji

wpływy z długoterminowych operacji

są reinwestowane, więc faktyczny

są reinwestowane, więc faktyczny

termin zapadalności instrumentu jest

termin zapadalności instrumentu jest

krótszy niż nominalny.

krótszy niż nominalny.



Przez

Przez

durację

durację

rozumie się

rozumie się

średnioważony okres oczekiwania na

średnioważony okres oczekiwania na

wpływy środków pieniężnych z

wpływy środków pieniężnych z

danego instrumentu finansowego.

danego instrumentu finansowego.



Durację oblicza się w oparciu o

Durację oblicza się w oparciu o

wartość rynkową instrumentu.

wartość rynkową instrumentu.



Wartość rynkowa instrumentu

Wartość rynkowa instrumentu

finansowego to zdyskontowana suma

finansowego to zdyskontowana suma

wszystkich przyszłych przepływów

wszystkich przyszłych przepływów

środków pieniężnych z tego

środków pieniężnych z tego

instrumentu do terminu jego

instrumentu do terminu jego

zapadalności.

zapadalności.

Przyszła wartość dla okresu t:

Przyszła wartość dla okresu t:

FV= PV x (1+r)

FV= PV x (1+r)

t

t

Teraźniejsza wartość:

Teraźniejsza wartość:

PV = ∑FV / (1+r)

PV = ∑FV / (1+r)

t

t

gdzie:

gdzie:

r – stopa dyskontowa

r – stopa dyskontowa

t - czas

t - czas

Duration to iloraz sumy wartości bieżących

Duration to iloraz sumy wartości bieżących

ważonych czasem oraz sumy nieważonych

ważonych czasem oraz sumy nieważonych

wartości bieżących.

wartości bieżących.

gdzie:

gdzie:

n – liczba okresów do terminu

n – liczba okresów do terminu

zapadalności

zapadalności

Przykład

Przykład

Instrument finansowy na 100 zł, termin

Instrument finansowy na 100 zł, termin

3 lata, oprocentowanie 10%

3 lata, oprocentowanie 10%

Z wzoru na PV otrzymujemy 100 zł.

Z wzoru na PV otrzymujemy 100 zł.

Natomiast duration wynosi 2,74.

Natomiast duration wynosi 2,74.

Z powyższych obliczeń wynika, że czas

Z powyższych obliczeń wynika, że czas

oczekiwania na wpływy z tego

oczekiwania na wpływy z tego

instrumentu wynosi około 2,7 lat.

instrumentu wynosi około 2,7 lat.

Wskaźnik duration jest tym niższy, im:

Wskaźnik duration jest tym niższy, im:

- wyższa jest nominalna stopa

- wyższa jest nominalna stopa

procentowa,

procentowa,

- wyższa jest rentowność,

- wyższa jest rentowność,

- wcześniej rozpoczynają się płatności.

- wcześniej rozpoczynają się płatności.

Duration dla portfela papierów

Duration dla portfela papierów

wartościowych oblicza się

wartościowych oblicza się

następująco:

następująco:

gdzie:

gdzie:

w – liczba papierów wartościowych w portfelu

w – liczba papierów wartościowych w portfelu

u

u

i

i

– udział i-tego papieru w portfelu,

– udział i-tego papieru w portfelu,

D

D

i

i

– wskaźnik duration dla i-tego papieru

– wskaźnik duration dla i-tego papieru

D

D

p

p

– duration portfela

– duration portfela

Duration wykorzystuje się również do

Duration wykorzystuje się również do

obliczenia wrażliwości instrumentu

obliczenia wrażliwości instrumentu

finansowego (aktywów lub pasywów,

finansowego (aktywów lub pasywów,

papierów wartościowych, portfeli) na

papierów wartościowych, portfeli) na

zmiany stopy procentowej:

zmiany stopy procentowej:

Procentowa zmiana ceny instrumentu

Procentowa zmiana ceny instrumentu

finansowego = (-) duration x zmiana

finansowego = (-) duration x zmiana

rynkowej stopy procentowej

rynkowej stopy procentowej

Analizę duration można przeprowadzić

Analizę duration można przeprowadzić

dla aktywów i pasywów o stałej stopie

dla aktywów i pasywów o stałej stopie

procentowej

procentowej

ryzyko stopy procentowej = duration x

ryzyko stopy procentowej = duration x

zmiany stopy procentowej

zmiany stopy procentowej

duration = aktywa x D

duration = aktywa x D

A

A

– pasywa x D

– pasywa x D

P

P

Zarządzanie luką okresu

Zarządzanie luką okresu

Banki zarządzając luką okresu nie chcą

Banki zarządzając luką okresu nie chcą

jej wyeliminować, tylko tak kreować,

jej wyeliminować, tylko tak kreować,

aby przyniosła im zyski

aby przyniosła im zyski

Lukę okresu można wyrazić w

Lukę okresu można wyrazić w

następujący sposób

następujący sposób

Luka okresu = okres aktywów –

Luka okresu = okres aktywów –

depozyty / aktywa razem x okres

depozyty / aktywa razem x okres

depozytów

depozytów

Bank kreuje

Bank kreuje



ujemną lukę – w przypadku wzrostu

ujemną lukę – w przypadku wzrostu

stóp procentowych

stóp procentowych



dodatnią lukę – w przypadku spadku

dodatnią lukę – w przypadku spadku

stóp procentowych

stóp procentowych

Aby dokonać pomiaru i prawidłowo

Aby dokonać pomiaru i prawidłowo

zarządzać okresem aktywów i

zarządzać okresem aktywów i

zobowiązań bank zbiera informacje o:

zobowiązań bank zbiera informacje o:



Terminach płatności

Terminach płatności



Stopach procentowych

Stopach procentowych



Wcześniejszych płatnościach

Wcześniejszych płatnościach



Możliwościach wcześniejszych wypłat

Możliwościach wcześniejszych wypłat



Możliwościach opóźnień w spłacie

Możliwościach opóźnień w spłacie

kredytu

kredytu

Innym sposobem ochrony banku przed

Innym sposobem ochrony banku przed

ryzykiem stopy procentowej są

ryzykiem stopy procentowej są

instrumenty pochodne, w

instrumenty pochodne, w

szczególności:

szczególności:



Forward

Forward



FRA

FRA

Forward

Forward



Forward to porozumienie między

Forward to porozumienie między

dwiema stronami, w którym jedna ze

dwiema stronami, w którym jedna ze

stron zobowiązuje się kupić w

stron zobowiązuje się kupić w

przyszłości aktywa o stałym

przyszłości aktywa o stałym

oprocentowaniu, a druga

oprocentowaniu, a druga

zobowiązuje się je sprzedać.

zobowiązuje się je sprzedać.



Cena jest ustalana między obiema

Cena jest ustalana między obiema

stronami kontraktu.

stronami kontraktu.

FRA

FRA



FRA jest bardzo podobny do Forward,

FRA jest bardzo podobny do Forward,

z wyjątkiem sposobu rozliczania.

z wyjątkiem sposobu rozliczania.



Forward ma bilansowy charakter

Forward ma bilansowy charakter

natomiast FRA jest rozliczany jako

natomiast FRA jest rozliczany jako

różnica pomiędzy ceną kontraktu FRA

różnica pomiędzy ceną kontraktu FRA

a bieżącą rynkową stopą procentową

a bieżącą rynkową stopą procentową