Logistyka – blok 3:

Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy

Prowadzący

: Edyta Klosa, Dagmara Jarosz

2

Koncepcja transportu w
logistyce:



Transport to działalność, która polega na

odpłatnym świadczeniu usług, których efektem

jest przemieszczenie osób i/lub ładunków z

punktu nadania do punktu odbioru oraz

świadczenie usług pomocniczych, bezpośrednio z

tymi usługami związanych (W. Rydzkowski, K.

Wojewódzka-Król);



Znajomość systemu transportu ma podstawowe

znaczenie dla sprawnych i efektywnych działań

logistycznych w firmie, ponieważ jest on fizyczną

nicią wiążącą rozproszone geograficznie miejsca

tej działalności a ponadto dodaje produktom firmy

wartości, tworząc użyteczność czasu i miejsca.

3

Transport spełnia trzy funkcje
w gospodarowaniu :



Funkcję konsumpcyjną oznaczającą zaspakajanie

potrzeb przewozowych poprzez świadczone usługi

transportowe



Funkcję produkcyjną oznaczającą zaspokajanie

potrzeb produkcyjnych przez świadczenie usług

transportowych-wpływa na funkcjonowanie rynku i

wymianę towarową



Funkcję integracyjną polegającą na integracji

państwa

i

społeczeństwa

poprzez

usługi

transportowe

4

Elementy systemu logistycznego
przedsiębiorstwa:

Manipulacje

materiałami

i pakowanie

Magazynowanie

Obsługa klienta

Zarządzanie

zapasami

Transport

System

logistyczny

5

Zadania i problemy –
transport:



rodzaj środków transportowych,



użytkowanie własnych lub obcych środków
transportowych,



kupno lub dzierżawa środków transportowych,



kombinacja środków transportowych,



organizacja

transportu

(optymalne

drogi

transportu, plany wykorzystania i załadunek
środków

transportu,

konsolidacja

i

dekonsolidacja ładunków transportowych itd.).

6

Ujęcia transportu (1):



Transport w ujęciu

czynnościowym

ma

synonimy – w większości języków są to

odpowiedniki polskich słów komunikacja,

przewóz

i

łączność.

Z

ujęciem

czynnościowym

transportu

wiążą

się

pojęcia spedycji i logistyki.



Ujęcie

podmiotowe

transportu polega na

rozumieniu

transportu

jako

gałęzi

gospodarki narodowej, gdzie transport jest

zazwyczaj

przedmiotem

polityki

transportowej.

7

Ujęcia transportu (2):



W ujęciu

rzeczowym

transport to wyposażenie materialne

służące realizacji czynności transportowych. Można w

różny sposób klasyfikować składniki materialne systemu

transportowego. Podstawowy podział dotyczy wyróżnienia:
-

infrastruktury

, na która składają się drogi transportowe,

urządzenia oraz wyposażenie punktów transportowych, w

tym miedzy innymi wyposażenie punktów ładunkowych i

przesiadkowych, warsztaty, garaże itp.: infrastruktura

transportu opisywana jest często jako liniowa i punktowa,

a jej najistotniejszą cechą jest zdolność: przepustowa i

przewozowa,
-

suprastruktury

, czyli taboru (środków przewozowych) i

urządzeń transportowych (środków pracy oraz jednostek

ładunkowych, takich jak kontenery)

8

Klasyfikacja transportu ze względu na
rodzaj środowiska, w którym się odbywa:



lądowy



naziemny



nadziemny (np. napowietrzna kolej linowa)



podziemny (np. metro)



szynowy (kolej)



bezszynowy (transport samochodowy)



wodny



powietrzny



przesyłowy

(rurociągowy,

przewodowy

lub

przenośnikowy)



miejski (transport miejski)



wewnątrzzakładowy

9

Klasyfikacja transportu ze względu na
rodzaj wykorzystywanego środka
transportu:



transport daleki



kolejowy



kołowo-drogowy



linowy



lotniczy



wodny śródlądowy



morski



mieszany

(multimodalny,

intermodalny,

kombinowany)



specjalny (gąsienicowy, poduszkowy, kroczący)



transport bliski



wózkowy



dźwigowy



przenośnikowy

10

Transport intermodalny,
multimodalny, kombinowany :



Transport

intermodalny

należy do złożonych procesów

transportowych, w których ładunki są przemieszczane

środkami przewozowymi różnych gałęzi transportu. W

transporcie intermodalnym przewóz ładunków odbywa się w

jednej jednostce ładunkowej lub na pojeździe, na całej trasie

od nadawcy do odbiorcy, przy użyciu środków przewozu

różnych gałęzi transportu. Pojazdem tym może być pojazd

drogowy, pojazd kolejowy lub statek



Transport

multimodalny

to przewóz ładunków przez co

najmniej dwie różne gałęzie transportu, przy czym towar może

zmieniać jednostki ładunkowe, a więc transport multimodalny

to szczególny rodzaj transportu intermodalnego.



Transport

kombinowany

, to transport intermodalny, w którym

główna część przewozu realizowana jest koleją, żeglugą

śródlądową lub morską. Natomiast dowozy i odwozy są

realizowane przez transport drogowy i to na określonej

możliwie najkrótszej odległości.

11

Najważniejsze elementy
transportu intermodalnego:



konieczność użycia co najmniej 2
gałęzi środków transportu,



konieczność wystąpienia tylko jednej
umowy o przewóz,



konieczność wystąpienia tylko jednego
wykonawcy

odpowiedzialnego

za

przebieg dostawy towaru,



konieczność zjednostkowania ładunku.

12

Spedytor – definicja:

Spedytor

zawodowo

i

za

wynagrodzeniem,

we

własnym

imieniu,

lecz

na

rachunek

zleceniodawcy,

podejmuje

się

wysyłania

lub

odbioru

przesyłki

towarowej oraz innych czynności
związanych

z

jej

obsługą

i przewozem (art. 794§1 Kodeksu
Cywilnego).

13

Tak więc spedycja to:

Organizacja procesu przemieszczania
towaru i towarzyszących mu procesów
zleconych spedytorowi, w wyniku
których towar znajdujący się w
punkcie A zostaje dostarczony do
punktu

B

zgodnie

z oczekiwaniem klienta.

14

Zakres usługi spedycyjnej:



określany jest w umowie cywilno
prawnej,

lub

w

zleceniu

spedycyjnym,



można

dokonywać

zakupu

pojedynczych

usług

lub

ich

sekwencji, aż po kompleksową
usługę spedycyjną.

15

Do zadań spedytora można
zaliczyć (1):



poradnictwo spedycyjne-udzielanie porad w

zakresie transportu,



przygotowanie ładunku do przewozu-pakowanie,

sortowanie, liczenie, znakowanie,



konsolidowanie/

dekonsolidowanie

ładunku-

zbieranie drobnych partii ładunkowych w

większe jednostki,



dostarczanie ładunku do miejsca ich docelowego

załadunku na główny środek transportu,



sporządzanie i kompletowanie dokumentacji,



zawieranie umów o przewóz z różnymi

pośrednikami,

16

Do zadań spedytora można
zaliczyć (2):



składowanie towaru,



załadunek i wyładunek towarów w różnych relacjach

przeładunkowych,



ubezpieczenie towaru,



konwojowanie ładunku,



przyjmowanie

lub

przekazywanie

ładunku

przewoźnikowi,



awizowanie –informowanie zleceniodawcy o bieżącym

stanie i miejscu pobytu ładunku na trasie,



zabezpieczenie interesu zleceniodawcy w przypadku

uszkodzenia lub ubytku,



zgłaszanie ładunku do kontroli celnej i załatwianie

innych czynności urzędowych,



regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu oraz

innych czynności i usług na rzecz ładunku.

17

Reasumując zadania spedytora
obejmują 3 grupy czynności:



tych, które wykonywane są przez
samą firmę spedycyjną,



tych

związanych

ze

zorganizowaniem

samego

przemieszczania,



dodatkowych

czynności

organizowanych przez spedytora.

18

Formuły handlowe
INCOTERMS:

Zbiór ustalonych formuł handlowych,

regulujących relacje i obowiązki

pomiędzy stronami umowy sprzedaży

(eksporterem i importerem).

19

INCOTERMS – grupa E:

Nakłada minimum obowiązków na
sprzedającego:



EXW– Ex Works (...named place)
– z zakładu (... określone miejsce).

20

INCOTERMS – grupa F:

Sprzedający nie opłaca zasadniczych kosztów

przewozu:



FCA – Free Carrier (...named place) – franco

przewoźnik w określonym miejscu,



FAS – Free Alongside Ship (...named port

od shipment) – franco wzdłuż burty statku w

określonym porcie załadunku – formuła

stosowana tylko w transporcie morskim i

wodnym śródlądowym,



FOB – Free on Board (...named port of

shipment) – franco statek w określonym porcie

załadunku – tylko w transporcie wodnym.

21

INCOTERMS – grupa C:

Umowę przewozu zawiera sprzedający. Są to tzw. formuły

dwupunktowe, gdyż podział kosztów nie odbywa się w tym samym

miejscu co podział ryzyka. Koszty głównego transportu ponosi

eksporter, ale ryzyko związane z przewozem ponosi importer

(kupujący). Sprzedający nie zobowiązuje się co do terminu

przybycia towaru do miejsca przeznaczenia. Zobowiązuje się on

jedynie do terminowego załadunku. Jest to tzw. grupa "na

załadunek:



CFR – Cost and Freight (...named port of destination) –

koszt i fracht do określonego portu przeznaczenia – tylko w

transporcie wodnym,



CIF – Cost, Insurance and Freight (...named port of

destination) – koszt, ubezpieczenie i fracht do określonego portu

przeznaczenia – tylko w transporcie wodnym,



CPT – Carriage Paid To (...named place of destination) –

przewoźne opłacone do określonego miejsca przeznaczenia,



CIP – Carriage and Insurance Paid To (...named place of

destination) – przewoźne i ubezpieczenie opłacone do

określonego miejsca przeznaczenia.

22

INCOTERMS – grupa D:

Sprzedający ponosi koszty i ryzyka dostarczenia towaru do

określonego miejsca przeznaczenia. Formuły tej grupy określa się

mianem "na dostarczenie" zatem sprzedający odpowiada niejako

za towar do chwili dostarczenia do miejsca przeznaczenia.

Powinien zostać również określony termin dostarczenia:



DAF – Delivered At Frontier (... named place) – dostarczone

na granicę,



DES - Delivered ex Ship (... named port of destination) –

dostarczone statkiem w określonym porcie przeznaczenia,



DEQ - Delivered ex Quay (... named port of destination) –

dostarczone na nabrzeże w określonym porcie przeznaczenia,



DDU - Delivered Duty Unpaid (... named port of

destination) – dostarczone w określonym miejscu przeznaczenia,

cło nieopłacone,



DDP - Delivered Duty Paid (... named port of destination) –

dostarczone w określonym miejscu przeznaczenia, cło opłacone.

23

Kryteria wyboru przewoźnika
(1):

Wybór przewoźnika powinien opierać się na całym

szeregu formalnych przesłanek. Najważniejsze z nich

przedstawia poniższe zestawienie:



niezawodność i regularność dostaw,



koszty lub stawki transportowe „od drzwi do drzwi”,



ogólny czas przewozu „od drzwi do drzwi”,



gotowość przewoźnika do negocjowania zmian

stawek,



stabilność finansowa przewoźnika,



dostępność sprzętu,



częstotliwość usług,



usługi odbioru i dostawy,

24

Kryteria wyboru przewoźnika
(2):



utrata ładunku lub uszkodzenia,



przesyłki ekspresowe,



jakość personelu operacyjnego,



śledzenie przesyłek,



gotowość przewoźnika do negocjowania

zmian w usługach,



elastyczność w planowaniu przewozów,



usługi rozkładowe (liniowe),



załatwianie reklamacji,



jakość umiejętności kupieckich przewoźnika,



wyposażenie (urządzenia) specjalne.

25

Literatura:



K. Rutkowski, F. Beier: Logistyka. SGH,

Warszawa 2002, rozdz. 3 (z załącznikiem).



J.J. Coyle, E.J. Bardi, C.J. Langley Jr:

Zarządzanie logistyczne. PWE, Warszawa

2002, rozdz. 9 i 10.