ZASADY PROCESU
OPIEKUŃCZO-
WYCHOWAWCZEGO
ZASADA OPIEKI SPRAWIEDLIWEJ
należność według słuszności:
•
antropologiczno-egzystencjalnej
•
naturalnej
•
sytuacyjnej
•
moralnej
•
społecznej
•
prawnej
•
„umownej”
równa miara- wynikają z niej trzy subnormy:
•
egalitaryzm (równość) świadczeń opiekuńczych
•
różnicowanie według potrzeb
•
różnicowanie według zasług
równa zapłata i odpłata
•
osoba „płacąca” → opiekun
•
osoba „płacąca” → podopieczny
•
norma retrybutywna → równa odpłata
ZASADA OPTYMALIZACJI OPIEKI
Opieka optymalna to taka opieka, która:
• z jednej strony nie dochodzi do poziomu nadopiekuńczości, a
z drugiej nie spada do granic deprywacji potrzeb
podopiecznego,
• nie ubezwłasnowolnia jednostki poprzez narzucanie jej
opieki i próbę uczynienia z niej w ten sposób podopiecznym
wbrew jej możliwościom;
• nie tworzy układu bezwzględnych sprzeczności potrzeb i
interesów życiowych stron „trójkąta opieki” : podopieczny –
opiekun – społeczeństwo;
• dostosowuje się do realnych i potencjalnych możliwości
podopiecznego i stymuluje rozwój dyspozycji
samodzielnościowych;
• tworzy podopiecznemu dobrze pojętą „szkołę życia”.
ZASADA AKTYWNOŚCI PODOPIECZNYCH
W ZASPOKAJANIU ICH POTRZEB
Mając na uwadze stopień i zakres aktywności podopiecznych w procesie
opieki oraz funkcje opiekuńcze jakie spełnia opiekun, można wyróżnić
następujące współdziałania podopiecznych w procesie opieki:
• Bierne korzystanie przez podopiecznego z całkowitej opieki nad jego osobą,
wykonywanej bezpośrednio przez opiekuna;
• Aktywne zachowanie się w procesie opieki, nie wykraczające jednak poza
współdziałanie i wykonywanie najprostszych czynności samoobsługowych;
• Samodzielne zaspokajanie wielu swoich potrzeb lub współdziałanie w tym
zakresie przez stopniowe odchodzenie od czynności opiekuńczych jakie
wykonuje wobec podopiecznego opiekun , na rzecz czynności pobudzająco
ukierunkowujących;
• Podopieczny w dużym stopniu lub całkowicie samodzielnie organizuje sobie
codzienne życie i realizuje stojące przed nim zadania, korzystając wciąż z
zapewnianych mu środków materialnych;
• Podopieczny przejmuje na siebie zapewnienie materialnych warunków
swojego bytu i staje się w pełni samodzielny.
ZASADA WYCHOWAWCZEGO
CHARAKTERU OPIEKI
Wychowawcza modyfikacja opieki wskazuje na niezbędność ciągłego
wzbogacania opieki w wychowawcze formy realizacyjne, czyli formalno-
wychowawczego modyfikowania sposobów zaspokajania potrzeb
podopiecznych. Spełniając ten postulat nie zmieniamy zatem zasadniczej
treści opieki, lecz niejako komplikujemy jej przebieg wychowawczymi
formami i metodami, które powinny wpływać na przedmiot opieki.
Osobotwórcze skutki zaspokojeń potrzeb - sprawujmy dobrze opiekę
(zaspokajajmy na właściwym poziomie potrzeby) a pożądane wychowawczo
cechy osobowe podopiecznego „będą nam dane”.
Do następstw określonych zaspokojeń potrzeb podopiecznych można zaliczyć
kształtowanie się takich cech charakteru, jak zdolność albo niezdolność do:
• Empatii, wczuwania się w stan niezaspokojenia potrzeb innych osób,
stosownego reagowania na ich stany i sytuacje stresowe;
• Uznawania niezależności i autonomii osób kochanych;
• Zrównoważonego znoszenia doznawanego braku miłości;
• Darzenia miłością innych bez rezygnowania z własnej autonomii i
niezależności;
• Czułości, pewności siebie, dodatniej samooceny, czucia się bezpiecznym.
ZASADA ODDZIAŁYWANIA
WYCHOWAWCZEGO NA POTRZEBY
Zasada wychowawczego oddziaływania na potrzeby
odnosi się do wielu elementów funkcjonowania
układu opiekuńczego, wyznaczonych szerokim
zakresem różnorodnych potrzeb podopiecznych. Jej
stosowanie wymaga więc rozwiązywania różnych
problemów, do których można zaliczyć:
• Możliwe konflikty na tle dwóch przeciwnych tendencji
w opiece: potrzeby zależności podopiecznego od
opiekuna i równocześnie samodzielności;
• Potrzebę pozytywnej atmosfery opieki i wychowania;
• Opanowanie przez opiekuna najbardziej skutecznych
metod hamowania i wygaszanie potrzeb
negatywnych i kreowania pozytywnych.
ZASADA WŁAŚCIWEGO ŁĄCZENIA
ŚWIADCZEŃ OPIEKUŃCZYCH Z
WYMAGANIAMI
Ogólnie mówiąc, od podopiecznego- wychowanka należy
wymagać przede wszystkim:
• Oszczędności, gospodarności i poszanowania środków
służących jego potrzebom;
• Coraz większego osobistego wkładu w przysparzanie i
wzbogacanie tych środków;
• Udzielania na miarę swych możliwości pomocy
potrzebującym jej ludziom;
• Wykorzystywania w dostatecznym stopniu możliwości
stworzonych przez opiekę dla możliwie wszechstronnego
przygotowania się do samodzielnego życie;
• Obiektywnej oceny zrozumienia i szacunku dla wysiłków
opiekuńczych opiekunów.