Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
GISE
GIEŁDA INICJATYW
SPOŁECZNO-EDUKACYJNYCH.
EDYCJA II
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Materiały szkoleniowe dla uczniów Gimnazjów
w Adamowie, Woli Gułowskiej i Wojcieszkowie
uczestników warsztatów projektu
GISE – Giełda Inicjatyw Społeczno-Edukacyjnych. Edycja II.
Blok 2- Moduł 5
(Pierwsze warsztaty wyjazdowe)
Umowa nr 334POKL09.01.02-06-284/09
PRIORYTET IX ROZWÓJ WYKSZTAŁCENIA I KOMPETENCJI W REGIONACH
Działanie 1 Poddziałanie 2
„Słuchać, wiedzieć, mówić – techniki komunikacji
interpersonalnej – część I”
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Termin „
komunikacja”
wywodzi się z łaciny od
słowa communicatio i oznacza łączność, wymianę, rozmowę. W
relacji
między
ludźmi
komunikacja
to
przekaz
pewnej
informacji(komunikatu) i zdolność do odbioru i rozumienia tego
przekazu.
Często pojęcie to utożsamia się również ze sposobem
przekazywania informacji (komunikatów) oraz z relacjami, jakie
zachodzą podczas ich wymiany.
Przekazywanie komunikatów odbywa się za pomocą umownych
znaków, takich jak: słowa, gesty, dźwięki litery, liczby, symbole.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Komunikowaniem nazywamy proces, dzięki któremu
przekazujemy i otrzymujemy informacje takie jak fakty, myśli
i uczucia.
Na porozumiewanie/komunikowanie się z innymi ludźmi
poświęcamy ok. 70% naszego czasu (poza godzinami snu). Już
choćby ta wielkość wskazuje jak ważną rolę odgrywa komunikacja w
życiu ludzi.
Poświęcamy jej przecież około 11 godzin na dobę.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Komunikacja werbalna
to komunikacja oparta
na słowie.
Sprowadza się ona do tego, iż przekazując komunikaty
używamy słów. - Rozmawiając z drugą osobą - używamy słów.
- Czytając książkę - odbieramy komunikaty autora przekazane
nam za pomocą słów.
-Pisząc list lub maila przekazujemy komunikaty za pomocą
słów
.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Dla
zaistnienia
procesu
komunikowania niezbędne jest
wystąpienie pewnych elementów. Są nimi przede wszystkim osoby
biorące udział w procesie komunikowania się –
nadawca
(lub
nadawcy) i odbiorca (lub odbiorcy).
Nadawca przekazuje odbiorcy
zakodowany ze swej strony przekaz. Przekaz dociera do odbiorcy się
za pomocą pewnego
kanału komunikacyjnego
,którym mogą być np.
fale dźwiękowe lub papier. Odbiorca dekoduje i interpretuje
otrzymany komunikat, a następstwem tych procesów powinno być
sprzężenie
zwrotne
, czyli reakcja na otrzymany komunikat –
odpowiedź, podjęcie lub zaprzestanie jakiegoś działania.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Niestety, tylko w sytuacji idealnej komunikowanie przebiega bez
zakłóceń.
W świecie realnym wszelkim działaniom komunikacyjnym towarzyszą
szumy
, które powodują,że przekaz ulega zakłóceniu.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Schemat i model procesu
komunikowania
nadawca → komunikat → odbiorca
nadawanie → szum → komunikat → szum → odbiór
nadawca → kodowanie → kanał → dekodowanie → odbiorca
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Nadawca – osoba, zapoczątkowuje proces komunikowania, posiada informacje, a ponad
to chęć, potrzebę lub cel jej przekazania.
Odbiorca – osoba, której zmysły odbierają komunikat przekazywany przez nadawcę.
Kodowanie – następuje wówczas, gdy nadawca przekształca informację w wiele
symboli.
Komunikat – fizyczna forma zakodowanej informacji, którą odbieramy za pomocą
zmysłów.
Kanał – nośnik informacji (powietrze), nadawca powinien określić, jaki będzie najlepszy
kanał
do przekazania informacji.
Dekodowanie – tę czynność wykonuje odbiorca, interpretuje komunikat i przekłada go
na
przydatną
informację.
Szum – czynnik, który zakłóca uniemożliwia zajście procesu komunikacji:
- szum zewnętrzny – np. kichnięcie, ruch uliczny, rozmowy na korytarzu
- szum wewnętrzny – ból głowy, zęba, głód
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Podstawowe cele komunikacji:
- przekazywanie informacji i doświadczeń
- budowanie modelu służącego do wyjaśniania świata
- prezentacja własnej osoby i poznawanie innych
- rozwój własnej osoby
- nawiązywanie związków między ludźmi;
- wpływanie na postępowanie innych
- kształtowanie przekonań i postaw innych ludzi
- porównywanie pomysłów i idei
- organizowanie współpracy
- uzgadnianie transakcji
- zapewnienie innym przyjemności i rozrywk
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Komunikacja zawiera w sobie przekaz przepływający od jednej osoby do
drugiej. Komunikacja to dużo więcej niż same słowa. Z badań naukowych
wynika, że sens przekazu odbieramy w
55 % z mowy ciała, w 38 %
z cech głosu i zaledwie w 7 % z treści słów
. To zestawienie
na pierwszy rzut oka wydaje się szokujące ponieważ najczęściej ludzie mają
tendencję do przeceniania znaczenia słów.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Komunikacja werbalna
to przekazywanie
informacji za pomocą wyrazów. Dużą rolę odgrywają tu
takie czynniki, jak:
+ akcent (badania dowiodły, że jest ważniejszy niż treść
wiadomości)
+ stopień płynności mowy (świadczy o kompetencji i
odpowiedzialności)
+ zawartość (treść) wypowiedzi jest uzależniona od
władzy oraz związków międzyludzkich uzależnionych od
przyjętego systemu kulturowego.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Generalnie ludzie są silnie zorientowani na postrzeganie
wzrokowe. Przeciętnie 87 z każdych 100 wrażeń
odbieranych przez mózg, pochodzi od wzroku. Ponadto
według szacunkowych danych mówienie i słuchanie, czyli
komunikacja bezpośrednia stanowi mniej więcej 75%
naszej codziennej komunikacji. Oznacza to, że w
komunikacji „twarzą w twarz” większość informacji przechodzi
drogą
wzrokową.
W
konsekwencji,
dla
podniesienia
skuteczności naszej komunikacji musimy jako nośniki
informacji wykorzystywać środki niewerbalne.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Środki werbalne
to środki wyrażania się za pomocą słów
w komunikacji pisemnej lub ustnej. Komunikacja werbalna,
czyli słowna stanowi bazę naszych świadomych interakcji w
życiu codziennym.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Wypowiedzi słowne pojawiają się jako:
+ pytania lub odpowiedzi ukierunkowane na uzyskanie informacji
wypowiedzi skłaniające np. instruowanie, perswadowanie, ocenianie
nieformalne,
+ okazjonalne pogawędki, plotki, które pomagają ustanowić relacje
społeczne,
+ formalności społeczne w postaci standardowych zachowań witania
się, dziękowania, przepraszania
+ wypowiedzi wyrażające emocje i postawy interpersonalne
wypowiedzi o sobie samym
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Werbalne komunikowanie
polega na
wymianie informacji podczas mówienia, pisania, czytania oraz
słuchania. Analizując proces komunikacji podczas mówienia
należałoby stwierdzić, iż każda wypowiedź słowna powinna
charakteryzować się przejrzystą strukturą, właściwym doborem słów i
w miarę nieskomplikowaną budową zdań. Należy różnicować
wysokość i natężenie głosu oraz wprowadzać przerwy, co pozwoli
podtrzymać uwagę odbiorcy.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Pisanie
to forma komunikatu werbalnego, która
obliguje nadawcę do poprawności pisowni i składni języka,
dbałości o odpowiednią strukturę wiadomości i jego precyzyjność.
Również fizyczna forma komunikatu – rodzaj papieru, krój czcionki itp. –
decyduje o prawidłowym jego odbiorze. Nie można przy tym zapomnieć o
używaniu zwrotów grzecznościowych.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Czytanie
jako forma komunikacji werbalnej to przede
wszystkim właściwe dobranie tempa, akcentowanie słów
kluczowych, zdań podstawowych i końcowych, czy podkreślanie
ważniejszych terminów i zwrotów.
Skuteczność słuchania to przede wszystkim rzeczywiste
zainteresowanie treścią komunikatu, uwaga i skupienie,które jest
wymagane od odbiorcy. Jest on zobligowany do dokładnego śledzenia
treści komunikatu, pamiętania słów i zwrotów kluczowych, zwracania
uwagi na stanowiska i poglądy wypowiadane przez nadawcę,
formułowania aktualnych pytań, a co ważne do podtrzymywania
konwersacji poprzez używanie metod komunikowania niewerbalnego.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
W każdym wypowiadanym komunikacie możemy
wyróżnić cztery płaszczyzny komunikacji:
+ płaszczyznę rzeczową(formalną), poprzez którą przekazujemy
pewne informacje w sposób oczywisty, formalny
+
płaszczyznę
autoportretu(autoprezentacji),
poprzez
którą
informujemy, w jakim jesteśmy nastroju, gdy wypowiadamy,
nadajemy komunikat
+ płaszczyznę wzajemnych relacji, która informuje o stosunku do
rozmówcy(lub otoczenia)
+ płaszczyznę apelu, w którym jest zawarte nasze życzenie do
odbiorcy
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Sprawność komunikowania za pomocą mówienia
uzależniona jest od spełnienia wymagań dotyczących dostosowania
się
nadawcy do:
+ rodzaju odbiorcy (płeć, wiek, wiedza, doświadczenie,
inteligencja,
Wykształcenie)
+ rodzaju przekazywanego komunikatu (informowanie,
przekonywanie, perswadowanie, szkolenie, przekazywanie zadań,
ocenianie)
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Skuteczność czytania w komunikowaniu zależy od:
- nośnika (np. papier, monitor)
- rodzaju tekstu ( np.. oferta handlowa, przepis prawny)
- znaczenia merytorycznego (treść ważna lub mniej istotna)
Ogólne wskazania dotyczące czytania są następujące:
-właściwe dobieranie tępa
- ekstrahowanie (myślowe) słów kluczowych, zdań podstawowych i
końcowych
- czytanie kilku wyrazów jednocześnie
- podkreślanie ważniejszych terminów i zwrotów
- sporządzanie notatek na marginesie.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Słyszeć i Usłyszeć
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Zdarza się, że słuchając wypowiedzi innych:
- Rozpraszamy swą uwagę, skupiamy się na szczegółach, myślimy o
odpowiedziach, jakich udzielimy zamiast skoncentrować się na
rozmówcy. Słuchamy, by wypowiedzieć swoją kwestię.
- Przerywamy rozmówcy, wygłaszamy długie monologi, niewerbalnie
wskazujemy na nasze zniecierpliwienie. Mamy tendencję do
oceniania, osądzania innych.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Zdarza się, że słuchając wypowiedzi innych:
- Wchodzimy w kontakt z rozmówcą z pewnymi nastawieniami,
oczekiwaniami, przekonaniami i, w wypowiedziach rozmówcy,
szukamy ich potwierdzenia. Słyszymy to, co chcieliśmy usłyszeć, czy
też to, czego się spodziewaliśmy.
- Jesteśmy przekonani, że nasz odbiór treści jest obiektywny (jedyny i
prawdziwy), kiedy tak naprawdę interpretujemy wypowiedzi
rozmówcy w kategoriach naszych własnych sensów. Odbieramy
wtedy informacje przez filtr złożony z naszych własnych stereotypów,
przekonań, doświadczeń.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Brak usłyszenia jest prawdopodobnie jednym z głównych powodów,
które najbardziej utrudniają osiągnięcie porozumienia.
Gdy słuchamy, by Usłyszeć staramy się dokładnie poznać intencje
rozmówcy, sprawdzamy czy dobrze go rozumiemy, zadajemy dodatkowe
pytania. Wyjaśniamy swe wypowiedzi i pytamy o znaczenie tego, co
powiedział partner w wypadku jakichkolwiek wątpliwości. Nasze rozumowanie
cudzych komunikatów nie będzie pewne dopóty, dopóki nie zostanie
potwierdzone przez rozmówcę. Nie zakładamy,że dobrze rozumiemy
rozmówcę, ale sprawdzamy czy rzeczywiście trafnie go zrozumieliśmy.
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
Pomocne w Usłyszeniu są:
- Chęć i wiara w to, że możemy od rozmówcy dowiedzieć się czegoś
ważnego.
- Szanowanie sposobu myślenia rozmówcy nawet, jeśli nie podzielamy
jego zdania.
- Cierpliwe słuchanie całości wypowiedzi.
- Wnikliwe dążenie do zrozumienia najważniejszego sensu cudzej
wypowiedzi, jej intencji
- Otwarte umożliwienie rozmówcy przedstawienia swych przekonań.
- Wrażliwe wychwytywanie zewnętrznych przejawów reakcji
emocjonalnych rozmówcy.
- Okazywanie zainteresowania i aprobaty.
- Aktywne współtworzenie porozumienia
GISE - GIEŁDA INICJATYW SPOŁECZNO- EDUKACYJNYCH.EDYCJA II
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego
www.efs.gov.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!