background image

 

 

Nieprzystosowanie 
społeczne i jego 
eliminowanie

Klaudia Starczynowska

background image

 

 

Etapy wykolejenia 
społecznego

Stadium pierwsze:

-

Występowanie u jednostki poczucia 
odtrącenia, czyli niezaspokojenie potrzeb 
zależności emocjonalnej 

-

Reakcje: buntownicze, wzrastająca wrogość 
wobec rodziców i społeczeństwa jako 
całości; brak koncentracji uwagi; łatwo się 
nudzi wszystkimi rozpoczynanymi 
zajęciami; brak cierpliwości

background image

 

 

Stadium drugie:

-

Utrwalenie wrogich relacji wobec 

autorytetów

-

Próby nawiązania bliższego kontaktu z 

osobą nieprzystosowana społecznie

-

Odrzucenie więzi emocjonalnej z innymi 

osobami

-

Zaspokajanie potrzeb społecznych i 

emocjonalnych poza domem

-

Pojawia się alkoholizowanie się, ucieczki z 

domu, wagarowanie, wybryki seksualne

background image

 

 

Stadium trzecie:

-

Działalność antyspołeczna zaczyna być 

źródłem przyjemności i satysfakcji 

-

Dążenie do nawiązywania kontaktów z 

gangami i chuliganami, z grupami 

przestępczymi

-

Może prowadzić do jawnego, otwartego 

konfliktu z obyczajem, moralnością lub 

prawem

background image

 

 

Eliminowanie 

nieprzystosowania 

społecznego

Istotą nieprzystosowania jest nieadekwatne 

reagowanie jednostki na przepisy i normy, 

niewłaściwe wykonywanie roli społecznej

Główną przyczyną: frustracja potrzeby zależności 

emocjonalnej i czynniki utrudniające je 

zaspokajanie

Zniekształcenie prawidłowej socjalizacji powstaje 

w wyniku wyuczenia się: warunkowanie 

instrumentalna, naśladownictwo społeczne

Podstawowy problem: oduczanie zachowań 

antyspołecznych i destrukcyjnych i uruchamianie 

prawidłowych reakcji

background image

 

 

Fazy oddziaływania 

resocjalizującego 

background image

 

 

Faza pierwsza

Nawiązanie kontaktu i wytworzenie więzi uczuciowej z 

wychowankiem

Wykorzystywanie do tego nagród psychologicznych – 

stwarzać sytuacje, w których wychowanek osiągnie 

sukces, w których będzie mógł pokazać swoje zalety

Można odwoływać się w tym celu do jego 

zainteresowań, umiejętności, zdolności

Odwoływać się do celów wychowawczych stopniowo 

zwiększając trudność w ich realizacji -> celem takiego 

działania jest pokazanie wychowankowi różnicy 

pomiędzy atrakcyjnością takich dążeń, a 

„atrakcyjnością” zachowań antyspołecznych

Powstaje w wyniku takiego działania konflikt 

wewnętrzny

background image

 

 

Faza druga

Uczenie prawidłowego rozwiązywanie 

konfliktu wewnętrznego z dwoma 

alternatywnymi zachowaniami

Należy stworzyć taki system bodźców, aby 

zachowanie antyspołeczne przestało być 

postrzegane jako atrakcyjne, aby straciło 

swoje nagradzające wartości

Wybór zachowania akceptowanego przez 

ogół społeczeństwa musi redukować 

wewnętrzny konflikt i być naturalną reakcją 

jednostki

background image

 

 

Faza trzecia

Zmniejszać intensywność zewnętrznej kontroli 

wychowawczej

Pozostawić swobodę działania w wybranych 

przestrzeniach

Autonomia wychowanka pozwala kształtować 

sumienie

Przeżywane wyrzuty sumienia są dobrym 

wskaźnikiem postępowania resocjalizacyjnego

Wykształcenie kontroli wewnętrznej, zdolność 

do utrzymywania kontaktów z innymi osobami

background image

 

 

Faza czwarta  

Rozluźnianie więzów między 

wychowankiem a wychowawcą

Wzmacnianie więzi z innymi 

osobami dorosłymi i rówieśnikami

Sprzyjać temu powinien 

ukształtowany odbiór samego siebie 

i bardziej realistyczny sposób 

patrzenia na stosunku ja – świat 

background image

 

 

Typy strategii 
wychowawczej 

Zmiana dominacji 
postaw 
antyspołecznych 
w układzie postaw

Zmiana integracji 
w układzie postaw

background image

 

 

Modele resocjalizacji

background image

 

 

Model dyscyplinarno-
izolacyjny

Resocjalizacja przez odizolowanie 
od wpływów od środowiska 

Różne formy dyscyplinowania, 
łącznie z karami fizycznymi

background image

 

 

Model opiekuńczy

Usunięto surową dyscyplinę

Nacisk na zaspokajanie 
podstawowych potrzeb wychowanków

Stworzenie odpowiednich warunków 
do nauki, zdobycia zwodu

Ważna więź wychowanek – 
wychowawca 

background image

 

 

Model terapeutyczny

Oddziaływanie na psychikę 
jednostki

Ma to wywołać zmianę stosunku do 
innych ludzi oraz norm i wartości 
wyznawanych przez społeczeństwo

Zmienianie obrazu świata i 
stosunków ludzkich w oczach 
wychowanka

background image

 

 

Model 
wolnościowy/półwolnościo
wy

Powstał z powodu niepowodzenia 

resocjalizacji w ośrodkach zamkniętych

Model resocjalizacji w środowisku 

naturalnym jest trudny, przynosi 

wysoki efekt w przypadku niskiego 

poziomu nieprzystosowania 

społecznego

Realizowany systemem kurateli 

(społecznej i zawodowej)

background image

 

 

Bibliografia

L. Pytka, Pedagogika 
resocjalizacyjna…
, Warszawa 2001


Document Outline