Wady serca
Wady serca
Nabyte wady zastawkowe
Nabyte wady zastawkowe
Wi
Wi
ększość jest spowodowana przez
ększość jest spowodowana przez
reumatyczne zapalenie wsierdzia
reumatyczne zapalenie wsierdzia
W większości dotyczy zastawek lewej
W większości dotyczy zastawek lewej
komory
komory
Nabyte wady zastawkowe
Nabyte wady zastawkowe
Umiejscowienie wad zastawkowych:
Umiejscowienie wad zastawkowych:
-
Zastawka dwudzielna wyłącznie > 50%
Zastawka dwudzielna wyłącznie > 50%
-
Zastawka dwudzielna z zastawką aorty
Zastawka dwudzielna z zastawką aorty
około 30%
około 30%
-
Zastawka aorty wyłącznie około 15%
Zastawka aorty wyłącznie około 15%
Zatem udział zastawki dwudzielnej to
Zatem udział zastawki dwudzielnej to
około 80%.
około 80%.
Nabyte wady zastawkowe
Nabyte wady zastawkowe
Obciążenie objętościowe -
Obciążenie objętościowe -
niedomykalność zastawek (rokowanie
niedomykalność zastawek (rokowanie
pomyślniejsze)
pomyślniejsze)
Obciążenie ciśnieniowe – zwężenia
Obciążenie ciśnieniowe – zwężenia
zastawek ( rokowanie niekorzystne)
zastawek ( rokowanie niekorzystne)
Dla wad serca obowiązuje skala NYHA
Dla wad serca obowiązuje skala NYHA
nasilenia dolegliwości subiektywnych
nasilenia dolegliwości subiektywnych
Diagnostyka wad serca
Diagnostyka wad serca
Podstawowa metoda:
Podstawowa metoda:
Echokardiografia
Echokardiografia
RTG klatki piersiowej
RTG klatki piersiowej
Cewnikowanie serca
Cewnikowanie serca
Nabyte wady zastawkowe
Nabyte wady zastawkowe
-
-
leczenie
leczenie
Leczenie niewydolności krążenia
Leczenie niewydolności krążenia
Zapobieganie zapaleniu wsierdzia
Zapobieganie zapaleniu wsierdzia
Zapobieganie zakrzepom
Zapobieganie zakrzepom
Zwężenie zastawki mitralnej
Zwężenie zastawki mitralnej
Najczęstsza przyczyna: reumatyczne
Najczęstsza przyczyna: reumatyczne
zapalenie wsierdzia
zapalenie wsierdzia
Zwężenie zastawki mitralnej –
Zwężenie zastawki mitralnej –
obciążenie ciśnieniowe lewego
obciążenie ciśnieniowe lewego
przedsionka – zastój w naczyniach
przedsionka – zastój w naczyniach
płucnych/nadciśnienie płucne –
płucnych/nadciśnienie płucne –
obciążenie ciśnieniowe prawej komory
obciążenie ciśnieniowe prawej komory
– przerost prawego serca –
– przerost prawego serca –
niedomykalność zastawki trójdzielnej –
niedomykalność zastawki trójdzielnej –
zastój w krążeniu dużym
zastój w krążeniu dużym
Zwężenie zastawki mitralnej
Zwężenie zastawki mitralnej
Powierzchnia niezmienionej zastawki
Powierzchnia niezmienionej zastawki
prawidłowo > 5-6 cm
prawidłowo > 5-6 cm
²
²
Stopień zwężenia:
Stopień zwężenia:
-
łagodne 1,5-2 cm
łagodne 1,5-2 cm
²
²
-
umiarkowane 1-1,5 cm
umiarkowane 1-1,5 cm
²
²
(wymiana
(wymiana
zastawki)
zastawki)
-
duże < 1 cm
duże < 1 cm
²
²
(wymiana zastawki)
(wymiana zastawki)
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
dwudzielnej
dwudzielnej
Najczęściej nabyta (rzadko wrodzona)
Najczęściej nabyta (rzadko wrodzona)
-
reumatyczne zapalenie wsierdzia
reumatyczne zapalenie wsierdzia
-
zespół wypadania płatka zastawki
zespół wypadania płatka zastawki
mitralnej
mitralnej
-
martwica m. brodawkowatych (zawał)
martwica m. brodawkowatych (zawał)
-
powikłania po komisurotomii
powikłania po komisurotomii
-
rozstrzeń lewej komory (względna
rozstrzeń lewej komory (względna
niedomykalność)
niedomykalność)
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
dwudzielnej
dwudzielnej
Niemożność zamknięcia zastawki –
Niemożność zamknięcia zastawki –
skurczowa fala zwrotna do lewego
skurczowa fala zwrotna do lewego
przedsionka – przeciążenie objętościowe
przedsionka – przeciążenie objętościowe
lewego przedsionka i lewej komory –
lewego przedsionka i lewej komory –
rozstrzeń lewego przedsionka oraz
rozstrzeń lewego przedsionka oraz
przerost lewej komory
przerost lewej komory
Gdy dojdzie do niewydolności
Gdy dojdzie do niewydolności
lewokomorowej – wzrasta ciśnienie w
lewokomorowej – wzrasta ciśnienie w
lewym przedsionku – ciąg zmian jak w
lewym przedsionku – ciąg zmian jak w
zwężeniu mitralnym
zwężeniu mitralnym
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
dwudzielnej
dwudzielnej
Przebieg mniej dramatyczny, do
Przebieg mniej dramatyczny, do
czasu pojawienia się niewydolności
czasu pojawienia się niewydolności
lewej komory (Wyjątek ! Ostra
lewej komory (Wyjątek ! Ostra
niedomykalność - wstrząs
niedomykalność - wstrząs
kardiogenny – konieczna nagła
kardiogenny – konieczna nagła
rekonstrukcja zastawki)
rekonstrukcja zastawki)
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
dwudzielnej
dwudzielnej
Stopień ciężkości zależy od frakcji
Stopień ciężkości zależy od frakcji
zwrotnej wyrażonej w % objętości
zwrotnej wyrażonej w % objętości
wyrzutowej
wyrzutowej
-
<15% st.I
<15% st.I
-
15-30% st.II
15-30% st.II
-
30-50% st.III (+objawy –
30-50% st.III (+objawy –
rekonstrukacja zastawki)
rekonstrukacja zastawki)
-
>50% st.IV (rekonstrukcja zastawki)
>50% st.IV (rekonstrukcja zastawki)
Zespół wypadania płatków
Zespół wypadania płatków
zastawki dwudzielnej (zespół
zastawki dwudzielnej (zespół
Barlowa)
Barlowa)
Jest to skurczowe uwypuklenie tylnego
Jest to skurczowe uwypuklenie tylnego
płatka lub obu płatków do lewego
płatka lub obu płatków do lewego
przedsionka
przedsionka
Klinicznie i hemodynamicznie często
Klinicznie i hemodynamicznie często
bez znaczenia
bez znaczenia
Najczęstsza postać nieprawidłowości
Najczęstsza postać nieprawidłowości
zastawkowej w wieku dorosłych (do
zastawkowej w wieku dorosłych (do
10%)
10%)
Kobiety chorują częściej
Kobiety chorują częściej
Zespół wypadania płatków
Zespół wypadania płatków
zastawki dwudzielnej
zastawki dwudzielnej
W większości bezobjawowy
W większości bezobjawowy
Jeśli objawy to:
Jeśli objawy to:
-
arytmia
arytmia
-
atypowe dolegliwości dławicowe
atypowe dolegliwości dławicowe
-
rzadko cechy niedomykalności
rzadko cechy niedomykalności
zastawki
zastawki
Zespół wypadania płatków
Zespół wypadania płatków
zastawki dwudzielnej -
zastawki dwudzielnej -
przyczyny
przyczyny
Często wrodzona anomalia (np.. w
Często wrodzona anomalia (np.. w
zespole Marfana)
zespole Marfana)
Nabyte: dysfunkcja mięśnia
Nabyte: dysfunkcja mięśnia
brodawkowatego (zawał),
brodawkowatego (zawał),
śluzakowata proliferacja płatka
śluzakowata proliferacja płatka
Leczenie: tylko chorzy objawowi
Leczenie: tylko chorzy objawowi
Zwężenie zastawki aorty
Zwężenie zastawki aorty
Najczęstsza wada u dorosłych
Najczęstsza wada u dorosłych
Mężczyźni chorują częściej
Mężczyźni chorują częściej
Prawidłowa powierzchnia zastawki
Prawidłowa powierzchnia zastawki
aortalnej >2,5 cm
aortalnej >2,5 cm
²
²
Łagodne zwężenie ujścia aorty nie
Łagodne zwężenie ujścia aorty nie
powoduje żadnych dolegliwości
powoduje żadnych dolegliwości
Wystąpienie objawów świadczy o
Wystąpienie objawów świadczy o
bardzo zaawansowanej wadzie
bardzo zaawansowanej wadzie
Zwężenie zastawki aorty -
Zwężenie zastawki aorty -
przyczyny
przyczyny
Wrodzone – sklejenie spoideł lub
Wrodzone – sklejenie spoideł lub
asymetria płatków (głównie gdy
asymetria płatków (głównie gdy
dwupłatkowa zastawka)
dwupłatkowa zastawka)
Wtórne zwapnienie płatków: 4-5
Wtórne zwapnienie płatków: 4-5
dekada życia
dekada życia
Nabyte: choroba reumatyczna
Nabyte: choroba reumatyczna
(zwykle wada kombinowana), starcze
(zwykle wada kombinowana), starcze
zwężenia ujścia aorty ( miażdżyca)
zwężenia ujścia aorty ( miażdżyca)
Zwężenie zastawki aorty
Zwężenie zastawki aorty
Obciążenie lewej komory – przerost
Obciążenie lewej komory – przerost
koncentryczny – zmniejszona rozciągliwość
koncentryczny – zmniejszona rozciągliwość
lewej komory – wzrost
lewej komory – wzrost
późnorozkurczowego ciśnienia napełniania
późnorozkurczowego ciśnienia napełniania
Objawy:
Objawy:
-
niewydolność wieńcowa
niewydolność wieńcowa
-
zawroty głowy, omdlenia (zespół MAS)
zawroty głowy, omdlenia (zespół MAS)
-
spadek ciśnienia (bladość, męczliwość)
spadek ciśnienia (bladość, męczliwość)
-
zaburzenia rytmu
zaburzenia rytmu
-
nagła śmierć sercowa (20% objawowych
nagła śmierć sercowa (20% objawowych
pacjentów)
pacjentów)
Zwężenie zastawki aorty
Zwężenie zastawki aorty
Nasilenie zwężenia zależy od
Nasilenie zwężenia zależy od
powierzchni ujścia aorty:
powierzchni ujścia aorty:
-
łagodne: 1-1,5 cm
łagodne: 1-1,5 cm
²
²
-
umiarkowane: 0,75 -1 cm
umiarkowane: 0,75 -1 cm
²
²
-
duże: < 0,75 cm
duże: < 0,75 cm
²
²
Operacja: przy pierwszych objawach
Operacja: przy pierwszych objawach
klinicznych ( nie dopuścić do
klinicznych ( nie dopuścić do
niewydolności serca !)
niewydolności serca !)
Niedomykalność zastawki aorty
Niedomykalność zastawki aorty
- przyczyny
- przyczyny
Bardzo rzadko wrodzona
Bardzo rzadko wrodzona
Nabyta:
Nabyta:
-
zwykle choroba reumatyczna
zwykle choroba reumatyczna
-
bakteryjne zapalenie wsierdzia
bakteryjne zapalenie wsierdzia
-
kiłowe śródścienne zapalenie aorty
kiłowe śródścienne zapalenie aorty
-
pourazowe
pourazowe
- tętniak rozwarstwiający
- tętniak rozwarstwiający
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
aorty
aorty
Duża objętość wyrzutowa,
Duża objętość wyrzutowa,
przeciążenie objętościowe lewej
przeciążenie objętościowe lewej
komory – przerost odśrodkowy i
komory – przerost odśrodkowy i
narastająca rozstrzeń lewej komory –
narastająca rozstrzeń lewej komory –
względna niedomykalność zastawki
względna niedomykalność zastawki
mitralnej
mitralnej
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
aorty
aorty
Objawy kliniczne:
Objawy kliniczne:
-
wzrost ciśnienia skurczowego a
wzrost ciśnienia skurczowego a
spadek rozkurczowego (zrost
spadek rozkurczowego (zrost
amplitudy)
amplitudy)
-
kołatanie serca i męczliwość
kołatanie serca i męczliwość
-
wreszcie: niewydolność krążenia i
wreszcie: niewydolność krążenia i
dławica piersiowa
dławica piersiowa
Niedomykalność zastawki
Niedomykalność zastawki
aorty
aorty
Stopień ciężkości zależy od frakcji
Stopień ciężkości zależy od frakcji
zwrotnej wyrażonej w % objętości
zwrotnej wyrażonej w % objętości
wyrzutowej
wyrzutowej
-
<15% st.I
<15% st.I
-
15-30% st.II
15-30% st.II
-
30-50% st.III (rekonstrukacja
30-50% st.III (rekonstrukacja
zastawki)
zastawki)
-
>50% st.IV (rekonstrukcja zastawki)
>50% st.IV (rekonstrukcja zastawki)
Wady wrodzone serca
Wady wrodzone serca
Do 1% wszystkich żywo urodzonych
Do 1% wszystkich żywo urodzonych
Najczęściej:
Najczęściej:
-
Ubytek przegrody międzykomorowej
Ubytek przegrody międzykomorowej
-
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
-
Przetrwały przewód tętniczy Botalla
Przetrwały przewód tętniczy Botalla
-
Zwężenie cieśni aorty
Zwężenie cieśni aorty
-
Zwężenie pnia płucnego
Zwężenie pnia płucnego
-
Zwężenie aorty
Zwężenie aorty
-
Tetralogia Fallota
Tetralogia Fallota
-
Przełożenie dużych pni tętniczych
Przełożenie dużych pni tętniczych
Wady wrodzone serca -
Wady wrodzone serca -
przyczyny
przyczyny
Czynniki genetyczne: zespół Downa (40%
Czynniki genetyczne: zespół Downa (40%
chorych ma wadę serca), zespół Turnera
chorych ma wadę serca), zespół Turnera
(często ubytek przegrody międzykomorowej i
(często ubytek przegrody międzykomorowej i
zwężenia cieśni aorty)
zwężenia cieśni aorty)
Czynniki egzogenne (4-6 tydzień
Czynniki egzogenne (4-6 tydzień
embriogenezy):
embriogenezy):
-
zakażenia wirusowe (różyczka)
zakażenia wirusowe (różyczka)
-
substancje teratogenne: cytostatyki,
substancje teratogenne: cytostatyki,
immunosupresja, alkohol, talidomid
immunosupresja, alkohol, talidomid
-
promieniowanie jonizujące
promieniowanie jonizujące
-
niedobór tlenu
niedobór tlenu
Wady wrodzone serca -
Wady wrodzone serca -
podział
podział
Wady bez przecieku (25%):
Wady bez przecieku (25%):
- zwężenie cieśni aorty
- zwężenie cieśni aorty
-
zwężenie pnia płucnego
zwężenie pnia płucnego
-
zwężenie aorty
zwężenie aorty
Wady z przeciekiem lewo-prawym (55%):
Wady z przeciekiem lewo-prawym (55%):
- ubytek przegrody międzykomorowej
- ubytek przegrody międzykomorowej
-
ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
-
przetrwały przewód tętniczy Botalla
przetrwały przewód tętniczy Botalla
Wady z przeciekiem prawo-lewym (20%):
Wady z przeciekiem prawo-lewym (20%):
- tetralogia Fallota
- tetralogia Fallota
- przełożenie dużych pni tętniczych
- przełożenie dużych pni tętniczych
Wady wrodzone serca -
Wady wrodzone serca -
leczenie
leczenie
Operacyjne:
Operacyjne:
-
Czasami w dwóch etapach: I etap
Czasami w dwóch etapach: I etap
celem poprawy czynności
celem poprawy czynności
hemodynamicznej serca, II etap –
hemodynamicznej serca, II etap –
właściwa korekcja
właściwa korekcja
-
Gdy wada wrodzona jest
Gdy wada wrodzona jest
hemodynamicznie istotna operacja w
hemodynamicznie istotna operacja w
okresie niemowlęcym lub
okresie niemowlęcym lub
przedszkolnym
przedszkolnym