Leki stosowane

w leczeniu RZS

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

• w większości pochodne kw. organicznych, głównie

karboksylowych (z wyjątkiem selektywnych inh.

COX-2);

• cechy wspólne to podobny mechanizm działania,

zbliżone właściwości farmakologiczne i działania

niepożądane;

• działanie:

przeciwzapalne, przeciwgorączkowe,

przeciwbólowe

, niektóre również

przeciwagregacyjne

Mechanizm działania

• nlpz oddziałują na biosyntezę prostaglandyn,

hamując cyklooksygenazy, które przekształcają
kw. arachidonowy w cykliczne nadtlenki –
prekursory prostaglandyn, tromboksanu i
prostacykliny;

• dwie izoformy cyklooksygenazy: COX-

1(konstytucyjny - krwinki płytkowe, nerki,
żołądek, naczynia) i COX-2 (indukowany - procesy
zapalne, ból, gorączka, procesy reperacyjne)

Mechanizm działania

Trzy grupy nlpz:

• I generacja – klasyczne nlpz – wykazują kilkadziesiąt

razy większe powinowactwo do COX-1 niż COX-2;

• II generacja – względna selektywność w stosunku do

COX-2, do której mają większe powinowactwo niż do

COX-1;

• III generacji – selektywne* wobec COX-2, 200 i

więcej razy większe powinowactwo do COX-2

* selektywność – stosunek średnich stężeń

hamujących COX-2 do średnich stężeń hamujących

COX-1 – im wartość mniejsza tym większa

selektywność wobec COX-2

Wskazania

• RZS
• różne stany bólowe: bóle głowy, bóle zębów
• migrena
• gorączka
• łagodzenie bólu spowodowanego przerzutami

nowotworowymi do kości

• w celu zamknięcia przetrwałego przewodu Botalla

Interakcje

Stosowanie NLPZ:

• z glikokortykoidami lub metotreksatem nasila szkodliwe

działanie na przewód pokarmowy;

•z probenecidem zmniejsza jego działanie urykozuryczne,

jednocześnie opóźnieniu ulega wydalanie NLPZ;

• hamuje działanie moczopędne saluretyków;
• nasila działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych;
• nasila działanie przeciwzakrzepowe pochodnych

kumaryny;

• zmniejsza antyhipertensyjne działanie beta-

adrenolityków i inhibitorów enzymu konwertującego

angiotensynę (ACE-I)

Interakcje

• kojarzenie NLPZ I generacji z antybiotykami

aminoglikozydowymi może prowadzić do
zwiększenia oto- i nefrotoksyczności;

• nie należy kojarzyć NLPZ I gen. z

fluorochinolonami ze względu na powikłanie w
postaci drgawek;

Przeciwwskazania

• u chorych z chor. wrzodową żołądka i

dwunastnicy, z dychawicą oskrzelową, ze skazami
krwotocznymi;

• nie stosuje się w zaawansowanej ciąży

(niebezpieczeństwo przedwczesnego zamknięcia
przewodu Botalla)

• u chorych z niewydolnością nerek i wątroby

zalecana jest duża ostrożność

• Nie należy kojarzyć dwóch NLPZ ze sobą

Działania niepożądane

• niekorzystne działanie na przewód pokarmowy:

objawy dyspeptyczne (nudności, wymioty),

krwawienia, owrzodzenia, perforacje, uszkodzenie

zwłaszcza dolnego odcinka przewodu pok., objawy

te nasilają się u alkoholików;

• środki zapobiegające podanym działaniom

niepożądanym to:

Antagoniści rec. H2

– leczą wrzody powstałe w

trakcie terapii nlpz;

Inhibitory pompy protonowej

– zapobiegają

powstawaniu wrzodów w trakcie terapii nlpz i leczą

je;

Mizoprostol

– analog PGE2 zapobiegający

powstawaniu wrzodów;

Działania niepożądane

• działanie nefrotoksyczne: nlpz prowadzą do

retencji sodu i wody powodując obrzęki,

skłonność do nadciśnienia (efekt nasilony u osób

z chor. nerek), najsłabsze działanie

nefrotoksyczne wykazuje I gen. – sulindak,

największe – leki o przedłużonym działaniu;

• kw. tiaprofenowy powoduje zwłóknienie pęcherza

moczowego (30%)

Działania niepożądane

• hamują agregację płytek krwi – wł.

antyagregacyjne, szczególnie kw.

acetylosalicylowy;

• nasilają skurcze oskrzeli, mogą wywoływać ataki

astmatyczne;

• objawy ośrodkowe: bóle i zawroty głowy;

• zmniejszają czynność motoryczną macicy;
• działanie hepatotoksyczne – diklofenak;

• działanie ototoksyczne, objaw szumu w uszach i

zab. słuchu po terapii lekami lpz I gen. (ASA);

• reakcje nadwrażliwość;