Transport kombinowany
1
Transport kombinowany należy do
złożonych procesów transportowych,
w których ładunki przemieszczane są
środkami przewozowymi różnych gałęzi
transportu.
Transport multimodalny to przewóz
ładunków z użyciem co najmniej dwóch
różnych gałęzi transportu, przy czym
towar może zmieniać jednostki ładunkowe,
tzn. może być przeładowywany do innej
jednostki po zmianie środka przewozu.
2
W transporcie
intermodalnym ładunki
przewozi się z użyciem
środków przewozu różnych
gałęzi transportu, jednakże w
tej
samej jednostce ładunkowej
na całej trasie od nadawcy do
odbiorcy.
3
Transport intermodalny
Charakterystyka transportu kombinowanego
początkowy i końcowy odcinek
przewozu ładunku musi odbywać się
transportem samochodowym
pomiędzy odcinkami początkowymi i
końcowymi konieczne jest
wykorzystanie środków przewozowych
innego rodzaju transportu
odcinek, stosowania innego rodzaju
transportu niż samochodowy musi być
dłuższy niż 100 kilometrów w linii
prostej
4
5
Techniki ładunkowe w transporcie kombinowanym
6
Źródło:
http://archiwum.wiz.pl
Transport
kombinowany
Równolegle z rozwojem
kombinowanego transportu szynowo-
drogowego rozwijał się także
kombinowany transport lądowo-
morski, noszący nazwę. Fishyback
system. Szczególnie dynamicznie
system ten rozwinął się z chwilą
rozpowszechnienia transkontenerów
oraz budowy odpowiednich środków
transportowych przystosowanych do
tego typu zbiorczych jednostek
ładunkowych.
7
Transport kombinowany/intermodalny
kolej – droga, w którym największe
korzyści osiąga kolej, może
zaoferować realne perspektywy
wzrostu przewozów i udziału
przedsiębiorstw kolejowych na
europejskim rynku transportowym,
ponieważ jest atrakcyjnym produktem
kolejowym, który może spowodować
przesunięcie części przewozów „z
drogi na kolej”.
8
Transport kombinowany
9
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski
2009
10
Źródło: L. Mindur (red).: Technologie transportowe XXI w.
Transport kombinowany
Najkorzystniejszym pod względem
ekonomicznym i funkcjonalnym dla
operatorów transportu
kombinowanego oraz
przedsiębiorstw kolejowych jest
system pociągów bezpośrednich,
blokowych, wahadłowych i
liniowych.
Technologia pociągu bezpośredniego jest – dzięki
eliminacji kosztownych i czasochłonnych operacji
rozrządzania – niezawodna i niezastąpiona w
przewozach typu „just-in-time”.
11
Źródło: L. Mindur (red).: Technologie
transportowe XXI w.
Transport
bimodalny
Koncepcja pociągu bimodalnego
polega na zastąpieniu niektórych
elementów klasycznego pociągu
elementami pojazdów drogowych.
Chodzi mianowicie o odpowiednio
skonstruowane naczepy
samochodowe, których ustrój nośny
jest w stanie pełnić rolę nadwozi
wagonowych z chwilą osadzenia
naczepy na wózkach kolejowych
wyposażonych w tzw. adaptery.
12
FAZY ZESTAWIENIA POCIĄGU BIMODALNEGO
A - naczepa z
uniesionym
pneumatycznie
tyłem najeżdża
na wózek z
adapterem; B -
wysunięcie łap
i podniesienie
kół naczepy; C
- przyłączenie
drugiego
wózka; D -
podniesienie
łap, naczepa
zamienia się w
wagon; E - za
chwilę
cysterna
osiądzie na
wózku; F - koła
w górę i
potrzebny jest
następny
wózek
13
http://archiwum.wiz.pl/1997/97112300.asp
Źródło: http://www.samochodyswiata.pl
Pociąg bimodalny zaprojektowany w Ośrodku Badawczo-
Rozwojowym Pojazdów Szynowych w Poznaniu: naczepa
siodłowa skrzyniowa (z lewej), wózek wagonowy oraz
adaptery bimodalne (w środku), cysterna (z prawej)
14
ZALETY transportu
intermodalnego
może się przyczynić do obniżki
globalnego kosztu procesu
transportowego,
pozwala zwiększyć liczbę możliwych
wariantów przewozowych,
może się przyczynić do podniesienia
jakości usług: szybkość i terminowość
dostawy, zwiększona częstotliwość
okazji załadowczych, zmniejszenie
ryzyka uszkodzenia towaru, lepsza
dostępność do usług transportowych
czy też możliwość jednorazowego
przewiezienia większych partii ładunku
15
Wady transportu
intermodalnego
zbyt krótkie składy pociągów
bimodalnych oraz stosunkowo
niewielką prędkość możliwą do
osiągnięcia przy stosowaniu
standardowych wózków
wagonowych.
16
NOWE DROGI DO ZIELONEJ PRZYSZŁOŚCI
17
Obiekt pobrano z
http://ec.europa.eu/transport/marcopolo/
Rozwój transportu intermodalnego
zapoczątkowano w latach 90 tych, jako rezultat
wymagań kontrahentów zagranicznych
przewożących swoje ładunki w zunifikowanych
jednostkach ładunkowych.
18
Przewozy towarowe w Polsce (w mln ton)
2005
2006
2007
2008
2009
Transport
Kombinowa
ny
2,3
3,0
3,6
4,7
3,19
Transport
Kolejowy
269,55
291,420 245,346
248,86 201,23
Transport
Drogowy
1079,7
6
1113,88
12132,4
6
1339,4
7
1424,8
8
19
Kombinowany
Kolejowy
Drogowy
Źródło: Mały Rocznik Statystyczny Polski 2010 s.368,
infrastruktura_artykul_2008_03_21278.pdf,
Transport - wyniki działalności w 2009r. s.113, Transport-wyniki działalności w 2007r. s.77
Główni uczestnicy transportu
kombinowanego w Polsce
20
1. PKP Cargo
2. Spedcont
3. Polcont
4. Polzug
5. Trade Trans
6. Cargosped
7. Porty morskie; Bałtycki Terminal
Kontenerowy w Gdyni
* loga firm pobrane z ich witryn www
Przewozy intermodalne w
Polsce,
wg przewiezionej masy
ładunków
Międzynarodo
we 84%
Krajowe
16%
Pociągi rozkładowe
Pociągi „jednego
operatora”
21
Przewozy międzynarodowe są organizowane w
relacjach:
Rotterdam- Warszawa i vv.
Rotterdam- Małaszewicze
Hamburg- Warszawa Praga – Hamburg
Bremenhaven- Poznań Franowo – Bremenhaven
Pruszków – Hamburg i vv.
Pruszków – Duisburg i vv.
Perov- Police Chemia i vv.
Gliwice – Picenza i vv.
Verona-Gliwice i vv.
22
Obraz pobrano z bankmaszyn.pl
Sieć transportu intermodalnego
obejmuje infrastrukturę
PUNKTOWĄ
lądowe i morskie
terminale
intermodalne
centra logistyczne
LINIOWĄ:
sieć linii kolejowych
AGTC
sieć dróg wodnych
AGN
sieć drogową AGR
sieć dróg morskich
łączącą główne
porty morskie
europejskie i
pozaeuropejskie
23
24
Źródło: Mapa połączeń i terminali transportu
kombinowanego w Polsce
http://archiwum.wiz.pl/images/duze/1997/11/97112306.JP
G
Rola terminali
Terminale są dostosowane do obsługi
kontenerów, niektóre posiadają zdolności do
przeładunków ładownych zespołów
samochodowych, naczep i nadwozi
wymiennych. Muszą posiadać odpowiednią
pojemność magazynową, ponieważ
gromadzą jednostki oczekujące na transport.
Są odrębne terminale do składowania
kontenerów pustych i pełnych.
25
27
Źródło:
http://www.pkp.pl/files/modernizacja...kolejowych.jpg
Drogi kołowe o znaczeniu międzynarodowym nie
odpowiadają wymogom technicznym UE,
dopuszczających nacisk 115 kN na oś napędową.
Polska przestrzega własnego harmonogramu
unowocześniania sieci dróg.
Prace przebudowy i modernizacji dotyczą:
Dobudowanie drugiego pasa i wielopoziomowych
skrzyżowań z liniami kolejowymi
Wzmocnienia nawierzchni do 100 kN na oś
Budowy poboczy obustronnych bitumicznych
Budowęy obwodnic osiedli, korekty tras
Poszerzenia jezdni do 7m
28
Obraz pobrano z www.powiat-
piaseczynski.info
Nasz kraj przygotowując się do przystąpienia do ATOC
intensyfikuje budowę linii kolejowych o odpowiednich
parametrach techniczno-eksploatacyjnych.
Prace przebudowy i modernizacji dotyczą:
Dróg kolejowych
Stacji towarowych
Telekomunikacji
Sterowania ruchem kolejowym
Trakcji
Przejść granicznych
Zaplecza technicznego
29
Obraz pobrano z
http://pl.wikipedia.org/wiki/Kolej
Stymulacja transportu
intermodalnego
Unia Europejska zaproponowała obniżenie lub
całkowitą eliminację podatków od pojazdów
drogowych, biorących udział w operacjach
transportu kombinowanego w proporcji do
podróży wykonanej przez nie drogą morską,
śródlądową, koleją lub w kwocie
standardowej.
Dodatkowo transport intermodalny jest okazją
do uniknięcia płacenia akcyzy za paliwa.
30
W Polsce brakuje instrumentów polityki transportowej
państwa wspierających transport kombinowany, a to od
nich zależy rozwój, stagnacja lub spadek przewozów.
Do przesłanek dalszego rozwoju tej gałęzi transportu
należą:
Polityka transportowa UE
Położenie Polski
Wzrost wymiany międzynarodowej
Sieć dróg samochodowych wymaga znacznych nakładów
inwestycyjnych
Cele rozwoju transportu
kombinowanego w Polsce
STRATEGICZNE
Stworzenie korzystnych
warunków technicznych,
prawno-organizacyjnych i
ekonomiczno-finansowych
dla dynamicznego rozwoju
PODSTAWOWE
Obniżenie kosztów
społecznych,
zwiększanie udziałów w
wolumenie PKP CARGO
S.A. i utrzymanie
tendencji wzrostowej,
zwiększanie wielkości
pracy i podnoszenie
świadczonych usług w
transporcie
intermodalnym.
32
Wariant
optymistyczn
y
2013 rok 10%
2020 rok 15%
Wariant
realistyczny
2013 rok 6%
2020
rok
10%
Realizacja celu:
Kierunki rozwoju transportu
intermodalnego w Polsce:
Obsługa obrotów pzh
w relacjach lądowych i
lądowo morskich
Obsługa przewozów
tranzytowych przez
terytorium naszego w
kierunku:
W-Z-W relacje lądowe
Pn – Pd. przez polskie
porty morskie
33
Działania decydujące o osiągnięciu celu strategicznego:
1)
Eliminowanie barier technicznych i ekonomicznych (np. niska
jakość usług kolejowych lub niekonkurencyjność cenowa w
stosunku do transportu drogowego)
2)
Wdrożenie kompleksowych instrumentów wspierających/
promujących (rozszerzanie sieci stałych połączeń
logistycznych, nowe produkty, zawieranie sojuszów
strategicznych). Uczestnicy rynku transportu intermodalnego
powinni skoncentrować działania na uatrakcyjnieniu oferty usług.
3)
Opracowanie, przyjęcie i realizacja programu rozwoju
transportu kombinowanego (wspierane środkami
publicznymi)
34
Aby transport intermodalny w
Polsce mógł się rozwijać
potrzebna jest
skuteczna i
konsekwentna polityka
transportowa państwa
ws.
promocji do czasu gdy zostaną
wyrównane warunki konkurencji
między transportem drogowym
i kolejowym. Do tego czasu
pomoc państwa, a zwłaszcza
finansowa
jest niezbędna.
Realizacji podstawowych zadań
Programu Rozwoju Transportu
Intermodalnego powinna być
prowadzona równolegle przez
Ministerstwo Transportu i
wszystkie podmioty na rynku
transportowym.
Do stworzenia stabilnej
sieci transportu
kombinowanego potrzebne
są inwestycje majątkowe
w:
Tabor specjalistyczny
Rozwój infrastruktury
terminali i łączenie ich z
terminalami portowymi
Modernizację linii AGTC
35
ZAGROŻENIA WEWNĘTRZNE:
ZAGROŻENIA ZEWNĘTRZNE
Opóźnienia lub niepodjęcie
działań promujących ->wymaga
zaangażowania państwa poprzez
system uregulowań prawnych i
pomocy finansowej
Pogorszenie jakości usług
kolejowych świadczonych w
łańcuchach transportu
kombinowanego; utrata zaufania
klienta-> transport drogowy
Brak wystarczającej
determinacji do działania i
współpracy zainteresowanych
podmiotów-> zaostrzenie
konkurencji
Niebezpieczeństwo
przejęcia rynku przez
silniejszych kapitałowo i
organizacyjnie operatorów
z krajów UE (głównie z
Niemiec).
36
Polityka rządu polskiego dotycząca transportu
kombinowanego
Rząd kreuje rozwój transportu zapewniającego wzrost
efektywności operacji transportowych oraz ograniczenie
zagrożeń dla zdrowia, życia ludzkiego i środowiska
naturalnego.
Państwo powinno:
stosować różne ograniczenia i zachęty dla przewoźników i
odbiorców.
stosować właściwą politykę cenową (zapewniać równy
rozwój) np. przez nakładanie opłat za korzystanie z dróg
publicznych, kary za nieprzestrzeganie dopuszczalnej liczby
godzin pracy kierowców, obligatoryjne ubezpieczenia czy
też podatki ->urealnienie kosztów
Wskazane jest: subsydiowanie transportu kolejowego, co
zapewni atrakcyjność finansową transportu intermodalnego
37
38
100%
program
y
pilotażo
we
50%
studia
wykonalnoś
ci
30%
projekty
innowacyj
ne
Pomoc Unii Europejskiej
1) W latach 1992-2002 działał program PACT, w ciągu 10lat
wydano 53 mln EUR
Rozporządzenie Rady WE z 1998 przedłużające PAKT do 2002 r.
Oraz rozszerzyła jego zakres.
W grudniu 2000 KE oceniła PAKT za okres 1997-2000. Program
sfinansował 106 przedsięwzięć na łączną kwotę 19,6mln
EUR w tym
39
10,89
%
37,62
%
32,67
%
18,81
%
wysoce
pomyślne
pomyślne
częściowo
pomyślne
bez sukcesu
Unijne programy pomocy
finansowej:
2) Program Marco Polo I został ustalony na lata 2003-2006 z
rocznym budżetem ok. 30 mln EUR. Obejmuje on projekty
dotyczące również krajów kandydujących do UE, w tym
przede wszystkim krajów sąsiadujących z członkowskimi
3) Program Marco Polo II powstał nalata 2007-2013,
przeznaczono na niego 450 milionów euro; kwota ta ma
zachęcić do ograniczenia przewozów drogowych na rzecz
transportu morskiego, kolejowego oraz żeglugi śródlądowej,
i tym samym zmniejszy ruch pojazdów na europejskich
drogach.
40
Unia Europejska uregulowała
finansowanie rozwoju transeuropejskiej
sieci transportu kombinowanego
Wyposażenie
Infrastrukturę
terminalową
Sprzęt
Wyposażenie
Sprzęt
Niektóre koszty
eksploatacyjne,
handlowe i
logistyczne
Państwo może
finansować:
Wspólnota może
finansować:
Pomoc Unii nie może przekroczyć 30-50%
poniesionych nakładów.
Literatura
L. Mindur (red).: Technologie transportowe
XXI w.
http://www.samochodyswiata.pl
http://archiwum.wiz.pl/1997/97112300.asp
http://ec.europa.eu/index_pl.htm
Mały Rocznik Statystyczny Polski 2010,
Transport - wyniki działalności w 2009 r.
Transport-wyniki działalności w 2007r. s.77
42
43
Dziękujemy za
uwagę