Pamięć- jej rodzaje,
funkcje
i fazy procesu
pamięciowego.
Pamięć- jej rodzaje,
funkcje
i fazy procesu
pamięciowego.
Pamięć-
funkcja psychiczna dzięki której człowiek gromadzi indywidualne doświadczenie, które
następnie może wykorzystać w codziennym życiu.
W skład doświadczenia wchodzą zapisy: wydarzeń, przeżyć, a także nabyte umiejętności.
Dzięki pamięci człowiek ma poczucie własnej ciągłości , czyli mimo upływu czasu i zmieniających się
warunków mamy przekonanie, że jesteśmy tą samą osobą.
Pamięć – proces odpowiedzialny za zdolność organizmu do:
• kodowania
• przechowywania
• odtwarzania informacji
Podstawowe dwie funkcje pamięci:
magazynuje wiedzę, z której człowiek może
korzystać.
przechowuje informacje na pewien czas,
dopóki nie zostaną wykorzystane do innych
celów.
Rodzaje pamięci
Podział pamięci ze względu na
analizatory
Węchowa, smakowa, słuchowa, wzrokowa, dotykowa.
Dokonując podziału
:
Ze względu na sposób zapamiętywania, możemy wyróżnić :
pamięć logiczna -
umożliwia uporządkowanie
materiału zgodnie z regułami logiki
.
pamięć mechaniczna –
zapamiętywanie materiału
bez jego organizowania i zrozumienia.
Ze względu na czas przechowywania
informacji:
Sensoryczna
Krótkotrwała
Długotrwała
Zależności między rodzajami pamięci i
przechodzeniem informacji.
Pamięć sensoryczna
Wstępny etap kodowania informacji związany
bezpośrednio z percepcją.
Wyróżniamy : pamięć ikoniczną ( wzrokową) i
echoiczną (słuchową).
Przechowuje informacje na okres ułamka sekundy. Taki
czas wystarczy na zatrzymanie informacji w
receptorach.
Pamięć ta rejestruje tylko bodźce odbierane przez
zmysły, które odpowiadają specyfice danego receptora.
Na tym etapie dokonuje się wstępna selekcja bodźców
– część z nich zostaje zatrzymana i nie przechodzi do
kolejnych etapów.
Pamięć krótkotrwała
Jest to pierwszy etap przetwarzania
informacji.
Jej pojemność jest ograniczona. Może
przechowywać od 5 do 9 informacji.
Jest to pamięć przemijająca. Przechowuje
informację do około 15 sekund.
Czas przechowywania informacji możemy
wydłużyć np. przez powtórki.
Informacje w niej utracone giną bezpowrotnie
( w około 15 s)
Pamięć długotrwała
Czas przechowywania informacji wynosi od
kilkunastu sekund do wielu lat.
Pamięć która ma nieograniczoną pojemność.
Jest to trwały magazyn danych.
Informacje do pamięci długotrwałej są
przekazywane z pamięci krótkotrwałej. Ale i
na odwrót.
Rodzaje pamięci długotrwałej ze względu
na charakter nabywanej informacji
Pamięć proceduralna
Działa w sposób automatyczny.
Reakcje dostosowane do wymagań
środowiska, reakcje te nie są świadome.
Wiedza jak – wykonywanie prostych
czynności: umiejętność czytania, pisania,
jazdy na rowerze.
Pamięć bodźców i reakcji.
Reakcje powstałe w skutek uczenia się S-R –
proste nawyki i złożone umiejętności
zautomatyzowane.
Pamięć semantyczna
Stanowi zorganizowaną wiedzę jednostki o
słowach, symbolach słownych, pojęciach ich
znaczeniach i relacjach tzw. wiedza o języku.
Zapis informacji na podstawie danych
pośrednich, z różnych źródeł, za pomocą
komunikatów językowych.
Uporządkowana wiedza – pojęciowo.
Ogólne informacje o świecie związana z
wykształceniem.
Aktualizacja informacji ma charakter
automatyczny.
Pamięć epizodyczna
Zapis doznań zmysłowych – informacje o
zdarzeniach, faktach związanych z naszym
doświadczeniem.
Informacje magazynowane są wg osi czasu
(różne okresy życia)
Osobiste doświadczenia – przypominanie
osadzone w kontekście nastroju z różnymi
dodatkowymi skojarzeniami
Psychoterapia – wydobywanie wspomnień i
reorganizacja ich w nowe systemy pamięci
Nie jest związana z wykształceniem ogólnym
związana z tzw. mądrością życiową -
samoświadomość
Podział pamięci ze
względu na stopień
świadomości
pamięć świadoma
(najczęściej deklaratywna).
Może być dowolnie przywoływana. Zaburzona po
uszkodzeniach płatów skroniowych – amnezja
następcza lub wsteczna, która może być też
przejściowym skutkiem psychicznej traumy.
pamięć nieświadoma
(utajona). Wspomnień
ukrytych nie można przywoływać dowolnie.
Predysponują do podejmowania określonych
zachowań w reakcji na specyficzne bodźce,
powtarzanie działań, które wykonywaliśmy w
przeszłości.
Trzy fazy procesu
pamięciowego
Zapamiętywanie –
człowiek zapamiętuje to, co na niego oddziałuje lub jakieś
formy swojego zachowania.
może to być zarówno proces prosty jak i złożony
Proces można określić też jako kodowanie.
Człowiek łatwiej zapamiętuję to co wiąże się ze
wcześniejszymi doświadczeniami.
Zapamiętywanie zamierzone – człowiek dokonuje podziału
materiału na części, które ma zapamiętać oraz przeznacza
na niego określoną ilość czasu.
Rozumienie materiału i głośna werbalizacja wspomagają
proces zapamiętywania; zarówno nastawienie osobiste do
nauczenia się materiału.
Przechowywanie –
Jest to proces aktywny, zachodzą w nim ciągłe zmiany materiału,
spowodowane napływem nowych informacji jak i zmianach w
funkcjonowaniu komórek nerwowych.
Konsolidacja śladów pamięciowych. Wyróżnianie ważniejszych
rzeczy, a „puszczanie w niepamięć” rzeczy mniej ważnych, czyli
zachodzenie procesu zapominania.
Stopniowe zanikanie śladów pamięciowych – lepsza pamięć chwil
późniejszych niż wydarzeń wcześniejszych.
Systematyczne zniekształcenie śladów pamięciowych- przyjmuje
się, że zapominanie polega na powolnym zniekształcaniu.
Interferencja – czyli przemieszanie się faktów nowych ze starymi.
Motywowane zapominanie – zjawisko wypierania. Nieświadome
usunięcie takich informacji, które wywołują w nas negatywne
emocje.
Odtwarzanie-
Polega na ponownej aktywacji nabytych reakcji,
czyli tego co się nauczyliśmy, co jest
przetworzone i przechowywane przez
wcześniejsze etapy procesu pamięciowego.
Dzięki odtwarzaniu dowiadujemy się, na ile
zapamiętaliśmy dane treści.
Wyróżniamy trzy miary procesu pamięciowego:
Przypominanie-reprodukcja tego co się nauczyliśmy,
np. wiersz.
Przypominanie sobie tego co przeżyliśmy: sceny z
naszego życia.
cd.
Rozpoznawanie-
odróżnienie tego z czym mamy
do czynienia teraz, a z czym mieliśmy dawniej.
Ponowne uczenie się
– pozwala zaoszczędzić
czas oraz zmniejszyć liczbę błędów w
zapamiętywaniu
.