Wskaźniki i mierniki

dobrobytu

ćwiczenia

• Poziom jakości życia odnosi

się do wielkości spożycia,
bezpieczeństwa, stanu
samorealizacji, partycypacji
w zarządzaniu, stanu
środowiska przyrodniczego.
Na jakość życia wpływa
wiele różnorodnych
(subiektywnych) cech.
Najczęściej omawiając
jakość życia analizuje się
następujące czynniki:

1. ochrona zdrowia 98%;
2. bezpieczeństwo życia 88%;
3. stan środowiska naturalnego

84,7%;

4. stopa życiowa mieszkańców

80%;

5. stan transportu i komunikacji

miejskiej 77,3%;

6. infrastruktura sportowa 72%;
7. sytuacja mieszkaniowa

71,3%;

8. możliwości edukacji i

kształcenia 64%;

9. dostęp do kultury 56%;
10. sieć handlowa 33.3%.

Wskaźniki i mierniki dobrobytu

Odsetki objaśniają hierarchię ważności
poszczególnych czynników

• Podstawa obliczeń:

Produkt Narodowy Brutto

• Elementy uwzględnione przy obliczeniach

Etap I:
Podział PNB na :
• Wydatki konsumpcyjne,
• Wydatki inwestycyjne,
• Wydatki instrumentalne

Etap II:
• (+) Korzyści z majątku, czasu wolnego, dodatnich

efektów zewnętrznych

• (-) Nieuniknione straty,

Miernik Dobrobytu Ekonomicznego MEW

(Measure of Economic Welfare)

• Podstawa obliczeń:

Produkt Narodowy Brutto

• Elementy uwzględnione przy obliczeniach

1. (+) konsumpcja rządowa,
2. (+) konsumpcja prywatna sensu stricte
3. (+) usługi kapitału dóbr konsumpcyjnych
4. (+) wartość czasu wolnego
5. (+) efekty działalności w gospodarstwach

domowych

6. (-) nakłady na ochronę środowiska
7. (-) straty z tytułu zanieczyszczenia środowiska
8. (-) straty z tytułu urbanizacji

Miernik Krajowego Dobrobytu Netto

NNW (Net National Welfare)

• Podstawa obliczeń:

Indywidualna konsumpcja

• Elementy uwzględnione przy obliczeniach

(+) wartość budynków publicznych
(+) Wartość konsumpcyjnych dóbr trwałego użytku
(+) wartość pracy w gospodarstwie domowym
(+) wartość czasu wolnego
(+) wydatki na służbę zdrowia
(+) wydatki edukacyjne

(-) wydatki ochronne
(-) koszty zanieczyszczenia środowiska
(-) ubytek zasobów naturalnych

Miernik Ekonomicznych Aspektów Dobrobytu

EAW (Index of the Economic Aspects of

Welfare)

Miernik Trwałego Dobrobytu Ekonomicznego

ISEW (Index of Sustainable Economic

Welfare)

Podstawa obliczeń:

Indywidualna konsumpcja ważona
współczynnikiem nierówności

społecznej

Elementy uwzględnione przy

obliczeniach

(+) wartość usług z pracy w

gospodarstwie domowym,

(+) wartość usług dóbr

konsumpcyjnych trwałego użytku,

(+) wartość usług z dróg i autostrad,
(+) konsumpcja związana z edukacją i

ochroną zdrowia,

(+) wzrost kapitału netto,
(+) bilans inwestycji za granicą i

zagranicznych w kraju

(-) ochrona zdrowia i edukacja,
(-) wydatki na reklamę,
(-) wydatki związane z dojazdami,
(-) koszty urbanizacji
(-) wydatki związane z wypadkami

drogowymi,

(-) zanieczyszczenie środowiska,
(-) wydatki na konsumpcyjne dobra

trwałego użytku,

(-) ubytek zasobów naturalnych,

mokradeł i obszarów rolnych,

(-) straty wynikające z

długookresowych zmian w
środowisku (efekt cieplarniany,
ubytek warstwy ozonowej)

(+/-) różnica kapitału netto
(+/-) zmiana pozycji międzynarodowej

Niepieniężne wskaźniki

dobrobytu i jakości życia

Wskaźniki i mierniki dobrobytu

Wszystkie wskaźniki w przeliczeniu na głowę
mieszkańca:

1. realna konsumpcja w porównaniu z USA
2. roczna konsumpcja surowej stali w kg,
3. roczna produkcja cementu w tonach razy 10,
4. liczba prenumerowanych pism,
5. liczba radioodbiorników razy 10,
6. liczba pojazdów drogowych razy 10,
7. roczna konsumpcja mięsa,

Wskaźnik dobrobytu ekonomicznego

Beckermana

i Bacona

• Wyżywienie:
1. kaloryczność pożywienia,
2. Spożycie białka,
3. odsetek kalorii ze skrobi,

• Mieszkanie:
1. zaludnienie mieszkań
2. samodzielność mieszkań,
3. jakość usług mieszkaniowych,

• Zdrowie:
1. dostępność usług leczniczych;
2. zgony z powodu chorób

zakaźnych i pasożytniczych,

3. zgony osób poniżej 50 lat,

• Wykształcenie:
1. powszechność systemu szkolnego,
2. liczba uczniów na jednego nauczyciela,

• Rekreacja
1. czas wolny od pracy zarobkowej,
2. nakład czasopism,
3. abonenci radia i telewizji

• Zabezpieczenie społeczne
1. nagła śmiertelność,
2. powszechność zabezpieczeń na

wypadek choroby,

3. powszechność świadczeń emerytalnych

i rentowych,

• Zagospodarowanie materialne
1. nadwyżka z bieżącej konsumpcji.

Wskaźnik dobrobytu społecznego w

metodzie genewskiej

1. Produkt krajowy Brutto per capita
2. Przewidywana długość życia w chwili

urodzin,

3. Poziom wykształcenia obywateli,

Indeks rozwoju społecznego ONZ

HDI Human Development Index

Społeczne wskaźniki trwałego rozwoju dotyczące:
•

zwalczania ubóstwa;

•

demografii;

•

promocji edukacji, świadomości społecznej;

•

ochrony i promocji zdrowia;

•

promocji trwałego osadnictwa;

Ekonomiczne wskaźniki trwałego rozwoju

obejmujące:

•

współpracę międzynarodową;

•

zmiany modelu konsumpcji;

•

zasoby i mechanizmy finansowe;

•

transfer prośrodowiskowych technologii;

 

Instytucjonalne wskaźniki trwałego rozwoju:

•

integracja problematyki środowiska i rozwoju
w procesie podejmowania decyzji;

•

rola głównych grup społecznych;

•

nauka dla trwałego rozwoju;

•

międzynarodowe mechanizmy prawne;

•

zmiany instytucjonalne na forum
międzynarodowym;

•

informacja w procesie podejmowanie decyzji.

 

Środowiskowe wskaźniki trwałego rozwoju:
• ochrona jakości i dostępności zasobów

wodnych;

• ochrona oceanów, mórz i wód śródlądowych,
• zarządzanie zasobami powierzchni ziemi;
• ochrona atmosfery;
• zapobieganie wylesieniom;
• przeciwdziałania pustynnieniu i suszom;
• promocja zrównoważonego rozwoju wsi i

rolnictwa;

• ochrona bioróżnorodności;
• bezpieczne dla środowiska biotechnologie;
• bezpieczne dla środowiska postępowanie z

toksycznymi i niebezpiecznymi środkami
chemicznymi;

• zagospodarowanie odpadów;
• bezpieczne dla środowiska obchodzenie się z

odpadami radioaktywnymi;

•  

Wskaźniki i mierniki dobrobytu

Wskaźnik trwałego rozwoju

Wskaźniki ubóstwa

Human Development Report

Opracowywany przez ONZ od 1990 roku
HDR zależy od:

1. PKB per capita ( w 1/3)

2. oszacowania długości życia w chwili

narodzin

3. osiągnięć w dziedzinie edukacji

(zakres analfabetyzmu wśród dorosłych, procent
osób o wykształceniu podstawowym, średnim i
wyższym)

HPI (Human Poverty Index-2),

Uwzględnia odsetek ludności:

1. o oczekiwanej długości życia nie

przekraczającej 60 lat,

2. nie radzącej sobie z przeczytaniem

najprostszych tekstów

3. o dochodach poniżej połowy średnich

4. będących bez pracy od co najmniej

roku.

wskaźniki zaproponowane przez Komisję ds. Trwałego Rozwoju

Narodów Zjednoczonych

Dla zobrazowania ubóstwa przedstawiono następujące

wskaźniki:

1. stopę bezrobocia;
2. mierniki ubóstwa;
3. procent populacji mającej podstawowe

urządzenia sanitarne;

4. procent ludzi mających dostęp do wody pitnej w

domu lub pobliżu;

5. oczekiwana długość życia w chwili narodzin;
6. waga noworodków;
7. wyżywienie dzieci.