Systemy
opieki
zdrowotnej
w Europie

Kamil Putoń gr. 4B

System opieki zdrowotnej

System opieki zdrowotnej (również
system zdrowotny) – system definiowany
jako spójna całość, której liczne, powiązane
między sobą części wspólnie oddziałując
wpływają pozytywnie na stan zdrowia
populacji. Jest on wyodrębnioną całością
złożoną z wielu różnorodnych elementów,
które powiązane są różnorodnymi więziami
(czyli między którymi zachodzą różnorodne
relacje)
i który realizuje cele związane ze zdrowiem.

Cele systemów ochrony zdrowia

 poprawa stanu zdrowia populacji i
promowanie społecznego dobrostanu

 zapewnienie powszechności i równości w
dostępie do opieki zdrowotnej

 zapewnienie efektywności wykorzystania
zasobów (min. Infrastrukturalnych,
rzeczowych, osobowych)

 dbałość o skuteczność kliniczną
dostarczonej opieki

 poprawa jakości opieki i satysfakcji
pacjenta

 zapewnienie długookresowej stabilności
finansowej systemu

Modele finansowania

systemu ochrony

zdrowia

Ubezpieczeniowy – obowiązkowe
ubezpieczenia; Francja, Holandia,
Luksemburg, Niemcy

Narodowa służba zdrowia – usługowy;
Dania, Finlandia, Hiszpania, Irlandia,
Szwecja, Portugalia, Wielka Brytania

 Mieszany – Belgia, Grecja

Wady i zalety

 model ubezpieczeniowy – droższy dla
ubezpieczonego, większa różnorodność
produktów ubezpieczeniowych

 model narodowej służby zdrowia –
tańszy dla obywatela, mniejsze
możliwości wyboru

Solidaryzm społeczny

Zasada solidaryzmu społecznego

wyklucza jeszcze jeden wyróżniany na

świecie model opieki zdrowotnej –

model prywatności ubezpieczeń -

„leczysz się jeśli cię na to stać”

Solidaryzm społeczny



dostarczanie świadczeń wszystkim

uczestnikom systemu

 świadczenia powinny być możliwie
kompletne

 świadczenia powinny być na
względnie wysokim poziomie

 powinny być udzielane efektywnie

 system powinien być reformowany w
sposób ciągły

Rozwój

 wzrost skuteczności diagnostyki -> wzrost
znaczenia systemu zdrowotnego

 wzrost świadomości o prawach obywateli
do korzystania z ochrony zdrowia

 ciągłość zmian

 korelacja z polityką społeczno-gospodarczą

Modele organizacji systemu

ochrony zdrowia

Klasyczne (historyczne) modele organizacji
zdrowia - model Bismarcka oraz model
Beveridge’a. Warto wyróżnić model
Siemiaszki,, który funkcjonował w Polsce do
1998r. – obecnie trwa transformacja modelu
systemu zdrowotnego w kierunku organizacji
opartej na systemie Bismarcka.

Reformy w Europie

Wielka Brytania – 1978r. Racjonalizacja modelu
Beveridge’a i wprowadzenie elementów rynkowych

 Niemcy – reforma Bluma z 1989r. – ograniczenie
wzrostu kosztów ochrony zdrowia

 Holandia – reforma Dekkera z 1986r. –
wprowadzenie zasad rynkowych i zwiększenie
efektywności działania

 Francja – reforma Jospina i Chiraca z 1995r. –
ograniczenie wzrostu wydatków

 Państwa Europy południowej – przejście z modelu
ubezpieczeniowego na model narodowej służby
zdrowia – Włochy – 1978r; Portugalia – 1979r; Gracja
– 1993r; Hiszpania – 1986r

Źródła finansowania

 podatki

 obowiązkowe ubezpieczenie
zdrowotne

 dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne

 opłaty bezpośrednie od pacjentów

Kategorie systemów

ochrony zdrowia

1.

Systemy ochrony zdrowia bazujące na modelu
Bismarcka (oparte na obowiązkowych
ubezpieczeniach) z
ustabilizowanym systemem finansowym

2.

Systemy bazujące na modelu Bismarcka,
obecnie w trakcie transformacji

3.

Systemy ochrony zdrowia bazujące na modelu
Beveridge’a (finansowane z podatków ogólnych)

4.

Systemy bazujące na modelu Beveridge’a w
państwach, w których obowiązywały
systemy ubezpieczeniowe – obecnie w trakcie
transformacji

5.

Systemy ochrony zdrowia, które bazowały na
modelu Siemiaszki – w trakcie transformacji

Systemy ubezpieczeniowe

ze stabilnym systemem

finansowania

 składki na ubezpieczenie zdrowotne jako
część składek na ubezpieczenie społeczne

 ubezpieczenia społeczne pochodzą z
budżetu państwa (podatków)

 renty, emerytury, zasiłki chorobowe, zasiłki
dla bezrobotnych, itd.

 składka zdrowotna związana z wysokością
dochodów
i opłacana przez pracodawcę i pracownika

 działalność kas chorych i funduszy pod
ścisłą kontrolą rządów centralnych

Przykłady

 W Austrii, Niemczech, Luksemburgu i Holandii
składki opłacane są równo po 50% przez pracownika i
pracodawcę

 W Belgii i Francji składka opłacana przez
pracodawcę jest wyższa, występuje dobrowolny
wybór kas chorych i funduszy ubezpieczeniowych, w
Niemczech wybór ten nie dotyczy rolników, górników
i marynarzy – ubezpieczenie w „zawodowej kasie
chorych”

 W Holandii 60% społeczeństwa objęta jest
obowiązkowym ubezpieczeniem, a pozostała część
jest ubezpieczona wyłącznie od chorób przewlekłych

W Szwajcarii całe społeczeństwo jest ubezpieczone,
ale członkostwo w funduszach ubezpieczeniowych
jest dobrowolne

Systemy

ubezpieczeniowe w

okresie transformacji

Izrael – obywatel musi być
ubezpieczony w jednej z czterech kas
chorych, a wysokość składki jest
opłacana w równych częściach przez
pracownika i pracodawcę

Turcja – trzy fundusze
ubezpieczeniowe: dla robotników,
pracowników oraz emerytów i
rencistów. Niewielka część
społeczeństwa posiada ubezpieczenie
zdrowotne.

Narodowy system ochrony

zdrowia ze stabilnym

systemem finansowania

Wielka Brytania, Irlandia, kraje
skandynawskie

 podatki pobierane na poziomie
centralnym, regionalnym i lokalnym
oraz fundusze ubezpieczeń społecznych

 równy dostęp do opieki zdrowotnej;
wyjątek to Irlandia – obywatele
podzieleni na dwie grupy w zależności
od dochodów i tylko najbiedniejsza
grupa ma dostęp do wszystkich
gwarantowanych świadczeń

Narodowy system

ochrony zdrowia w

okresie transformacji

 Gracja, Portugalia, Hiszpania, Włochy

 Finansowanie z budżetu państwa i
systemów ubezpieczeniowych

 Grecja – finansowanie szpitali
pochodzi
z podatków, a leczenia
ambulatoryjnego
z funduszy ubezpieczeniowych.

Prywatne

ubezpieczenia

zdrowotne

 Europa zachodnia, najwięcej we Francji

 zapewniają dobrowolne, dodatkowe
ubezpieczenia dla osób mających prawo do
świadczeń (ubezpieczenia dodatkowe)

 pozwalają zabezpieczyć się osobom,
których dochody przekroczyły pełen pułap, w
związku z czym osoby te nie muszą
uczestniczyć w obowiązkowym systemie
ubezpieczeń zdrowotnych (ubezpieczenia
alternatywne)

 Najczęściej dotyczy wyboru świadczeń jak
również podniesieniem standardu opieki.

Podsumowanie

W państwach o ubezpieczeniowych
systemach ochrony zdrowia, prywatne
ubezpieczenia zdrowotne mają większe
znaczenie i korzysta z nich o wiele
więcej osób niż w państwach, w których
system ochrony zdrowia finansowany
jest z podatków.

 W państwach, w których obowiązuje
narodowy system ochrony zdrowia ,
ubezpieczenia prywatne stanowią
margines środków.

Bibliografia

HIGIENA, EPIDEMIOLOGIA, ZDROWIE PUBLICZNE –
podręcznik dla studentów, Jadwiga Jośko-Ochojska

Modele systemów opieki zdrowotnej w Polsce i
wybranych krajach europejskich – artykuł Zdr Publ
2008,118(3):358-367

www.wikipedia.pl