Pozamilitarne ogniwa

obronne na szczeblu

wojewódzkim.

Opracował : Mateusz

Marciniak

Gr. 34

Działalność instytucji państwa ma na celu ochronę

interesów narodowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa
Polski. Szczegółowe zadania ogniw ochronnych zostały
określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz
ustawach i innych aktach prawnych. Idea systemu
obronności Rzeczypospolitej Polskiej jest realizowana na
podstawie wprowadzonych w życie „Strategii
bezpieczeństwa RP” oraz „Strategii obronności RP”, które
zakładają funkcjonowanie w jego ramach podsystemów:
kierowania obronnością, militarnego i pozamilitarnego.
Ten ostatni obejmuje z kolei ogniwa: informacyjne,
gospodarcze oraz ochronne. Ogniwa ochrony państwa
odgrywają istotną rolę zarówno w okresie pokoju,
kryzysu, jak i wojny. Przypisane im prawem zadania
posiadają taką samą rangę jak zadania realizowane przez
inne ogniwa podsystemu pozamilitarnego oraz pozostałe
podsystemy systemu obronności RP.

Dla osiągnięcia celów w dziedzinie

bezpieczeństwa Polska utrzymuje
odpowiadający potrzebom i zgodny z
możliwościami państwa system
bezpieczeństwa.

Aktualne systemy bezpieczeństwa państwa

stanowią :

• Organy kierowania – podsystem

kierowania obronnością ,

• Siły zbrojne – podsystem militarny,
• Siły i elementy pozamilitarne – podsystem

pozamilitarny.

Pozamilitarne struktury obronne tworzą:

administracja rządowa, samorząd terytorialny oraz
inne podmioty i instytucje państwowe, a także
przedsiębiorcy, na których nałożono obowiązek
realizacji zadań na rzecz obronności państwa.
Podsystem ten realizuje zadania obejmujące:
zapewnienie

sprawnego

i

bezpiecznego

funkcjonowania

państwa,

zasilanie

zasobami

ludzkimi i materiałowymi Sił Zbrojnych RP oraz
jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za
bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, a także
zadania wynikające z obowiązków państwa-
gospodarza, zapewnienie ochrony i zabezpieczenie
podstawowych potrzeb bytowych ludności oraz
tworzenie warunków do jej przetrwania.

• Definicje terminu obronnośc pomimo

pewnych różnic posiadają wspólne cechy,
które odnoszą się do przeciwdziałania
zagrożeniom nadzwyczajnym (nie tylko
wojennym). System bezpieczeństwa
narodowego wyraża się zdolnością pełnego
wykorzystania potencjału militarnego i
niemilitarnego państwa, który może
przeciwstawić specyficznym zagrożeniom,
jakimi są w szczególności stany
nadzwyczajne (klęska żywiołowa, stan
wyjątkowy, stan wojenny), a w których
państwu może zdarzyć się funkcjonować.

Zagrożenia niemilitarne:

Zagrożen

ia

niemilitar

ne

Zagrożen

ia

niemilitar

ne

Technic

zne

Technic

zne

Inne

Inne

Społecz

ne

Społecz

ne

Natural

ne

Natural

ne

Czynnikami powodującymi zagrożenia związane

z utratą lub istotnymi zakłóceniami dla bytu i
rozwoju będą:

 konflikty społeczne (wewnątrz danej społeczności,

z innymi otaczającymi ją społecznościami, wojny,
terroryzm, przestępczośc, bezrobocie, bieda i inne),

siły natury (klęski żywiołowe, trzęsienia ziemi,

epidemie chorób zakaźnych ludzi i zwierząt oraz
inne),

katastrofy (komunikacyjne, budowlane, awarie

katastrofalne, urządzeń infrastruktury krytycznej,
skażenie promieniotwórcze, techniczne, ekologiczne
i inne),

czynniki inne (globalne, kryzysy ekonomiczne i

inne).

Zagrożenia niemilitarne stanowią tło do ukazania istoty funkcjonowania

aparatu zarządzania niemilitarnego oraz ukazania roli, jaką pełnią
poszczególne jego szczeble. W czasie występowania ogólnokrajowych
zagrożeń najwyższy szczebel zarządzania niemilitarnego pełni rolę
koordynatora przygotowań całego systemu do reagowania kryzysowego i
w rezultacie kieruje nim. Szczególną dziedziną zarządzania są sytuacje
szczególne, w których wyróżnia się na przykład zarządzanie
katastrofami oraz zarządzanie kryzysowe.

Pozamilitarne ogniwa systemu obronności państwa funkcjonują w ramach

działów administracji rządowej oraz struktur terytorialnych systemu
obronności państwa. Neutralizacją zagrożeń niemilitarnych zajmuję się
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przy współudziałów
innych resortów. Zadania ochronne związane z zapewnieniem
sprawnego funkcjonowania państwa obejmują w szczególności : ochronę
osób podlegających szczególnej ochronie oraz obiektów i transportu im
służącego ; ochronę delegacji i przedstawicielstw innych państw;
zapewnienie łączności; ochronę szczególnie ważnych obiektów; ochronę
dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; zapewnienie bezpieczeństwa i
porządku publicznego; ochronę przeciwpożarową oraz nadzór nad
przestrzeganiem rygorów prawa w czasie stanu wojennego.

Ochrona i zapewnienie potrzeb bytowych ludności obejmuje:

 Zaopatrywanie w produkty spożywcze, wodę produkty lecznicze i

wyroby medyczne, podstawowe artykuły przemysłowe
powszechnego użytku i produkty naftowe,

 Dostawy energii elektrycznej i surowców energetycznych,
 Alarmowanie,
 Ewakuacje,
 Ratownictwo,
 Budowle ochronne,
 Zapewnienie zaopatrzenia formacji obrony cywilnej w sprzęt,

materiały i środki ochrony,

 Likwidacje skażeń i zakażeń,
 Ochronę zdrowia,
 Przewozy pasażerskie i towarowe,
 Opiekę nad dziecmi i młodzieżą oraz osobami

niepełnosprawnymi,

Pozamilitarne ogniwa obronności dzielą

się na trzy grupy:

Pozamilitar

ne

ogniwa

gospodarcz

e

informacyj

ne

ochronne

Ogniwa ochronne mają na celu zapewnienie

warunków bezpiecznego funkcjonowania
struktur państwa, a także ochronę ludności
oraz majątku narodowego przed skutkami
zbrojnych i niezbrojnych oddziaływań
kryzysowych i wojennych. Ogniwa ochronne
przeznaczone są do realizowania takich
zadań, jak:

• Ochrona granic,
• Ochrona ważnych osób i obiektów,
• Zapewnienie bezpieczeństwa i porządku

publicznego.

Ogniwami ochrony państwa będą

jednostki organizacyjne – formacje.
W odniesieniu do resortu
kierowanego przez ministra
właściwego do spraw wewnętrznych
są to:

o Policja,
o Państwowa Straż Pożarna,
o Straż Graniczna,
o Biuro Ochrony Rządu,
o odziały Obrony Cywilnej.

• Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż

Graniczna, ABW, Służba Więzienna.

Ogniwa ochrony struktur państwa

• Obrona Cywilna, służba zdrowia, służby

ratownicze.

Ogniwa ochrony ludności

• Przedsiębiorcy o szczególnym znaczeniu

gospodarczo-ochronnym

Ogniwa ochrony infrastruktury

technicznej

Ogniwami ochrony państwa są:

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro

Antykorupcyjne, sądy i prokuratura oraz określone jednostki
organizacyjne resortu spraw wewnętrznych, które funkcjonują na
wszystkich zasadniczych szczeblach organizacyjnych państwa, zakres
kompetencji tych ogniw powoduje wzajemne świadczenie usług między
nimi.

Istotna role we wsparciu działań sił wykonujących bezpośrednio

zadania na rzecz bezpieczeństwa państwa odgrywają także:

• Straż Ochrony Kolei,
• Straż Łowiecka,
• Straż Rybacka,
• Inspekcja Weterynaryjna,
• Inspekcja Farmaceutyczna,
• Inspekcja Handlowa,
• Inspekcja Ochrony Roślin
• Istotną role odgrywają podmioty realizujące zadania wpływające na stan

bezpieczeństwa obywateli i chroniące ich życie, zdrowie oraz mienie.
Należą do nich : Straż Gminna, Straż Miejska, Wodne Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.

Zadanie pozamilitarnych ogniw

obronnych.

Realizacja zadań obronnych normowana jest między innymi przez niżej

wymienione akty prawne:

1.

Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczpospolitej Polskiej ( J.T. Dz. U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 z póź. zm. )

2.

Rozporządzenie Rady Ministra z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i
trybu panowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań
obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu
terytorialnego ( Dz. U. z 2004 r. nr 152, poz. 1599 z póź. zm. ).

3.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie
gotowości obronnej państwa ( Dz. U. z 2004 r. nr 219, poz. 2218 ).

4.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie
przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym ( Dz. U. z
2004 r. nr 98, poz. 978 ).

5.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie warunków i
sposobu przygotowania oraz wykorzystywania publicznej i nie publicznej
służby zdrowia na potrzeby obronne państwa oraz właściwości obronne w tych
sprawach ( Dz. U. z 2004 r. nr 143, poz. 1515).

Zadanie pozamilitarnych ogniw obronnych

można ując w 3 grupy:

1. Zapewnienie ochrony ludności i struktur

państwa w warunkach zagrożenia
bezpieczeństwa państwa i na wypadek wojny,

2. Zasilanie zasobami ludzkimi i materiałowymi

sił zbrojnych RP oraz wsparcie duchowe i
moralne wojsk własnych i sojuszniczych
prowadzących operacje na terytorium RP,

3. Zapewnienie materialnych i duchowych

podstaw egzystencji ludności i jej przetrwania
w warunkach zewnętrznego zagrożenia
bezpieczeństwa państwa i wojny.

Zadania ogniw informacyjnych i

gospodarczych

Ogniwa

informacyj

ne

Ochrona interesów

narodowych

Tworzenie i

utrzymywania

potencjału

informacyjno-

obronnego

Przygotowanie

mass mediów

Ogniwa

gospodarc

ze

Rezerwy

państwowe i

zapasy paliw

Infrastruktura

obronna

Świadczenia

rzeczowe dla SZ

Prace badawczo-

rozwojowe

Planowanie

przestrzenne

Podsumowanie

Podsystem pozamilitarny obejmuje elementy polityczno – administracyjne, społeczne,

ochronne oraz gospodarczo obronne. W tym podsystemie strefę podmiotową i
przedmiotową realizuje administracja rządowa, samorządowa i przedsiębiorcy. Ich
zadaniem jest tworzenia warunków niezbędnych do działania podsystemu militarnego
oraz funkcjonowania pozostałych struktur państwa, a także materialnych i
duchowych podstaw przetrwania narodu w czasie kryzysu i wojny. Siły i środki będące
w ich posiadaniu powinny służyć do ochrony ludności przed katastrofami,
zagrożeniami ekologicznymi, klęskami żywiołowymi i skutkami działań wojennych.
Zadania tych podmiotów polegają głównie na rozpoznaniu, zapobieganiu i zwalczaniu
wszelkich form zagrożeń godzących w bezpieczeństwo państwa oraz jego
mieszkańców. Natomiast elementy gospodarcze podsystemu pozamilitarnego mają
na celu zaspokojenie potrzeb systemu bezpieczeństwa państwa w czasie kryzysu i
wojny i są realizowane przez poszczególne ministerstwa.

Ogniwa ochronne powinny być przygotowane do ochrony granic, ważnych osób i

obiektów, zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienia
przestrzegania nadzwyczajnych rygorów prawa w warunkach wojny i kryzysu. W
przypadku pozamilitarnych zagrożeń kryzysowych zadania przejmie system ochrony
ludności i cywilnego reagowania kryzysowego w oparciu o struktury administracji
publicznej oraz służby i formacje pozamilitarne.