Urazy głowy i kręgosłupa

•wypadki komunikacyjne

•upadki (w tym skoki do wody)

•urazy sportowe

•przemoc (pobicia)

•powieszenie

Przyczyny urazów

Najczęstsze objawy

Niewiele urazów kręgosłupa jest ograniczonych tylko do tej
części ciała. W większości przypadku należy zwrócić uwagę na
inne obszary ciała (głowa, jama brzuszna, kończyny górne i
dolne, klatka piersiowa). Do najczęstszych objawów związanych z
uszkodzeniem kręgosłupa należy:

•widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów

•opasujący ból lub przymusowe ułożenie głowy (w
przypadku uszkodzenia kręgosłupa szyjnego)

•krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie
w miejscu działania siły

•ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz zmiana
odstępu między wyrostkami kolczystymi
objawiająca się uskokami i garbami

•niedowłady: niedowład poprzeczny (paraperesis),
wszystkich kończyn (tetraparesis)

•zaburzenia czucia

•zaburzenia świadomości

•niewydolność oddechowa (w przypadku
zaburzeń pracy mięśnie międzyżebrowch lub
przepony, do których dochodzi w przypadku
uszkodzenia kręgosłupa na różnej wysokości)

•zaburzenia termoregulacj i zaburzenia
czynności pęcherza moczowego oraz jelita
grubego

• Nie zawsze do przerwania rdzenia

dochodzi w chwili samego urazu

• Dokonanie uszkodzenia może nastąpić w

wyniku działań osób udzielających

pomocy, jeśli nie będą postępować

właściwie

• Podnoszenie, przenoszenie i przewożenie

chorego z niestabilnym złamaniem

kręgosłupa może spowodować uraz

rdzenia

• Sposób udzielenia pierwszej pomocy

osobom z podejrzeniem urazu rdzenia jest

niezwykle ważny

Postępowanie

Uraz kręgosłupa-

pierwsza pomoc

1. Zadbaj o własne bezpieczeństwo.
2. Załóż rękawiczki.
3. Jeśli podejrzewasz uraz kręgosłupa do minimum ogranicz poruszanie się chorego.
Przenieś go i poruszaj jeśli grozi mu jakieś niebezpieczeństwo.
4. Jeśli konieczne jest przeniesienie poszkodowanego rób to ostrożnie i delikatnie.
Najlepiej ciągnij go leżącego na plecach lub brzuchu, trzymając mocno za ubranie.
staraj się nie szarpać.
5. Jeśli to możliwe poproś kogoś o pomoc. Kilku osobą łatwiej stabilizować głowę,
szyję i tułów poszkodowanego.
6. Jeśli musisz obrócić poszkodowanego na bok rób to bardzo ostrożnie, stabilizując
głowę i szyję tak, żeby kręgosłup pozostawał w jednej osi.
7. Jak najszybciej wezwij pogotowie.
8. Na krwawiące rany włóż opatrunek.
9. Nie pozostawiaj poszkodowanego samego i regularnie oceniaj jego stan .
Jeśli przestanie oddychać rozpocznij reanimacje.

Lekki uraz głowy

To taki, po którym poszkodowany nie wykazuje niepokojących objawów i
najczęściej występujący.
Taki typ urazu głowy wiąże się z: otarciami naskórka,
obrzękiem w miejscu urazu
siniakami w miejscu urazu.
Czasami takie urazy mogą wymagać opatrzenia opatrunkiem lub rzadziej
założenia szwów.

Średnio ciężki uraz głowy

Uraz głowy jest określany mianem średnio ciężkiego, jeśli obserwowane
objawy świadczące o obrażeniach ośrodkowego układu nerwowego.
Do objawów pourazowych zaliczamy:

•bóle i zawroty głowy;

•nudności;

•wymioty;

•zaburzenia świadomości;

•dezorientację poszkodowanego co do swojej osoby, miejsca lub czasu.
Przeważnie takim urazom towarzyszą także zmiany miejscowe, takie jak
opisano powyżej czyli: otarciami naskórka,
obrzękiem w miejscu urazu
siniakami w miejscu urazu.

Urazy głowy

Ciężkie urazy głowy

Niezależnie od ich przyczyny, charakteryzują
się ewidentnymi, długo utrzymującymi się
objawami świadczącymi o uszkodzeniu
ośrodkowego układu nerwowego, a więc:

•zaburzeniami świadomości trwającym
godziny, a nawet dni po urazie;

•drgawkami;

•wielokrotnymi wymiotami.

Wstrząśnienie mózgu, potocznie
nazywane (wstrząsem mózgu),
jest urazem spowodowanym na
skutek urazu głowy.

WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU

Częste objawy wstrząśnienia mózgu:
* wpatrywanie się w jeden punkt
* dezorientacja
* opóźniona reakcja słowna i ruchowa
* brak koordynacji ruchów (potykanie się)
* nieadekwatne zachowania emocjonalne (płacz bez
powodu)
* zmieszanie i niezdolność skupienia uwagi (pacjent
łatwo rozprasza się, jest niezdolny do wykonywania
normalnych czynności)
* zaburzenia pamięci (przypominanie sobie nazwy
przedmiotu po 5 minutach)

Głównym zagrożeniem przy wstrząśnieniu jest
krwawienie mózgu (krwiak śródczaszkowy), powodujący
utratę przytomności, bezdech w wyniku zatkania dróg
oddechowych, zachłyśnięcie.

Objawy wstrząśnienia mózgu stopniowo maleją, trwają 2-
3 dni. Najdłużej utrzymuje sie ból ból głowy i karku.

- Należy ocenić stan poszkodowanego i ustalić przyczynę urazu,

- Jeżeli uraz jest duży nie ruszamy poszkodowanego, jeżeli natomiast
jest mały układamy poszkodowanego w jak najlepszej dla niego
pozycji,

- Sprawdzamy także czy poszkodowany nie ma innych urazów oprócz
głowy,

- Sprawdzamy czy poszkodowany oddycha, jeżeli nie rozpoczynamy
sztuczne oddychanie,

- Sprawdzamy tętno czy jest wyczuwalne na dużych tętnicach, jeżeli
nie rozpoczynamy reanimację,

- Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, ale ma wyczuwalne tętno i
oddech, należy go ułożyć na boku w pozycji bocznej ustalonej,

- Jeżeli poszkodowany ma uraz zewnętrzny załóż opatrunek,

- Wezwać pogotowie ratunkowe, od razu gdy po urazie wystąpiły
nudności i wymioty, pojawiła się wydzielina krwista, jeżeli ratowany
ma zaburzenia świadomości, widzenia, oddychania, a także drgawki,

Postępowanie w czasie wystąpienia urazu głowy

Pamiętamy, że nie pozostawiamy
poszkodowanego samego, nie
lekceważymy nawet lekkiego urazu głowy,
Nie wyjmujemy żadnych ciał obcych
tkwiących w ranie głowy. Niczego nie
podajemy do pica ani jedzenia.

to złamania w których najczęściej dochodzi od utraty przytomności. Brak
widocznych zewnętrznych oznak urazu nie wyklucza złamania czaszki.

Objawem sugerującym złamanie kości czaszki jest krwawienie lub wyciek
przezroczystego płynu z nosa lub ucha, krwawienie z powłok czaszki, wylewy
krwawe do gałek ocznych. Jeśli w ramie głowy są widoczne odłamy kostne,
należy zawieźć poszkodowanego jak najszybciej do szpitala.

Jeśli występuje podejrzenie złamania kości czaszki należy postępować wg.
podanych wskazówek:
- Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, połóż go w pozycji bezpiecznej.
- Gdy poszkodowany jest przytomny, trzeba ułożyć go w pozycji półsiedzącej,
podeprzeć jej głowę i ramiona.
- Jak najszybciej należy zadzwonić po karetkę pogotowia.
- Kiedy wystąpi krwawienie z ucha przykrywamy je sterylnym materiałem i
bandażujemy głowę poszkodowanego. Nie wkładamy do krwawiącego ucha
żadnych materiałów opatrunkowych.

Złamania kości czaszki