URAZY GŁOWY

I KRĘGOSŁUPA

Agnieszka Binio

Natalia Gocek

kl. II a

Mogą być spowodowane różnymi czynnikami,

a następstwa zależą od prędkości i kierunku
działania urazu.

W grupie młodych osób przyczyną są

najczęściej wypadki komunikacyjne, zaś w
grupie osób starszych upadki.

Niewiele

urazów

mózgowo-czaszkowych

dotyczy

tylko

głowy.

większości

przypadków należy zwrócić uwagę na inne
części

ciała:

klatka

piersiowa,

jama

brzuszna, kończyny dolne i górne.

URAZY GŁOWY

Przy ocenie ciężkości urazów głowy bardzo przydatne

jest zastosowanie skali Glasgow Coma Scale



Minimalny: 15 punktów, bez utraty przytomności i
niepamięci



Łagodny:

14-15

punktów,

krótkotrwała

utrata

przytomności i niepamięć wsteczna



Umiarkowany: 9-13 punktów utrata przytomności
dłuższa niż 5 minut, nieznaczne objawy świadczące o
ogniskowym uszkodzeniu mózgu



Ciężki: 5-8 punktów, stan utraty przytomności, z
zachowanymi odruchami zapewniającymi podstawowe
funkcje życiowe



Krytyczny: 3-4 punkty, chory nieprzytomny, bez
odruchów umożliwiających przeżycie

Skala GCS

Jeżeli doszło do urazu głowy bez utraty

przytomności,

poszkodowany

pamięta

okoliczności

urazu,

występują

jednak

nudności, senność. Poszkodowanego należy
obserwować i nie pozostawiać go samego.
Wskazana jest konsultacja z lekarzem

Jeżeli bezpośrednio po doznanym urazie dojdzie

do krótkotrwałej utraty przytomności, a także
do niepamięci okoliczności samego urazu, a
następnie powróci pełny stan świadomości,
oraz nie wystąpią inne zaburzenia w działaniu
układu nerwowego to najprawdopodobniej
mamy do czynienia z wstrząśnieniem mózgu

Do wstrząśnienia mózgu dochodzi wskutek

uderzenia w głowę tępym przedmiotem lub
na skutek upadku. Stłuczona tkanka
mózgowa ulega nabrzmieniu, co powoduje
zaburzenia czynności mózgu. Uszkodzony
mechanicznie podczas wypadku mózg jest
szczególnie wrażliwy na niedostatek tlenu.
Objawem

tego

stanu

jest

utrata

przytomności.

Następuje

zwiotczenie

mięśni, zanikają odruchy obronne i nie ma
reakcji na bodźce.

Czasami brak zaburzeń neurologicznych nie

wyklucza obecności zmian pourazowych,
dlatego każdy pacjent po urazie głowy
powinien być zbadany przez lekarza.

Stopniowy powrót do pełnej aktywności trwa

ok. 2-3 dni.

Wczesne następstwa urazów głowy



Wstrząśnienie mózgu



Stłuczenie mózgu



Krwiaki wewnątrzczaszkowe



Ostre wodogłowie pourazowe



Pourazowy płynotok nosowy lub uszny



Uszkodzenie nerwów czaszkowych



Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
i mózgu

NASTĘPSTWA URAZÓW
CZASZKOWO-MÓZGOWYCH

Późne następstwa urazów głowy



Późny płynotok nosowy lub uszny



Nawracające zapalenie opon mózgowych
i mózgu



Ropień mózgu



Padaczka pourazowa



Pourazowy zanik korowo-podkorowy



Zespół pourazowy



Encefalopatia pourazowa-stan w którym na
skutek urazu dochodzi do trwałego,
organicznego uszkodzenia ośrodkowego
układu nerwowego.

Są to obrażenia powstające w skutek nagłego urazu

mechanicznego głowy. Zależnie od rodzaju
działającej siły wyróżnia się uszkodzenia otwarte i
zamknięte.

Przeważnie występują uszkodzenia zamknięte.
U każdej osoby z podobnym urazem należy założyć

możliwość wystąpienia zaburzenia czynności
oddechowej i krążenia. Jeśli oddech jest
zachowany należy ułożyć poszkodowanego w
pozycji bocznej, chronić przed wstrząsem i
kontrolować podstawowe funkcje życiowe. W
miarę możliwości trzeba jak najmniej poruszać
taką osobę.

USZKODZENIA CZASZKOWO-
MÓZGOWE

Przy uszkodzeniach otwartych każdą ranę

sprawiającą wrażenie głębszej należy traktować
jak uszkodzenie czaszkowo-mózgowe. Ranę
pokrywa się bez ucisku luźnym, suchym i
jałowym opatrunkiem.

Pęknięcie podstawy czaszki jest częstym urazem

głowy w wypadkach samochodowych.

Częstym objawem pęknięcia podstawy czaszki

jest wyciek krwi z nosa, ust i uszu. Krew bywa
zmieszana z płynem mózgowo-rdzeniowym.
Mogą się pojawić jedno- lub obustronne krwawe
podbiegnięcia w luźnej tkance oczodołu lub na
powiekach.

Krwiaki mogą pojawić się po upływie około 2

godzin po wypadku

Naruszenie

tkanki

mózgowej

może

spowodować zaburzenia świadomości i
oddechu. Nierówność oddechowa oraz
krwawienie

jamy

ustnej

mogą

spowodować zachłyśnięcie się i bezdech

Jeśli poszkodowany zachował zdolność do

samodzielnego oddychania, to trzeba go
ułożyć z głową odwiedzioną do tyłu, aby
zapewnić drożność dróg oddechowych i
zapobiec zachłyśnięciu



Krwiak na głowie



Wgłębienie na owłosionej części głowy



Miękki, galaretowaty obszar na owłosionej
części głowy



Zaburzenia lub utrata przytomności



Ból głowy



Przesunięcie lub brak symetrii twarzy
wskutek wylewu krwi do mózgu

OBJAWY USZKODZENIA
CZASZKI

Gdy oddech jest zachowany, wówczas

poszkodowanego

układamy

sposób

stabilny na boku, z uniesionym tułowiem.
Trzeba pamiętać, żeby głowa leżała po
zdrowej stronie. Rany głowy przykrywa się
luźno suchym i czystym opatrunkiem
chroniącym.

Sterczące

odłamy

kostne

osłania się sterylną gazą. Nie należy dotykać
ani próbować umieścić z powrotem w
czaszce odsłoniętego kawałka mózgu.
Sterczące w ranie ciała obce pozostawia się,
stabilizując je.

Najczęstszą przyczyną obrażeń są urazy

komunikacyjne, skoki ,,na główkę” do wody
oraz upadki z wysokości.

Wiele

obrażeń

następuje

wskutek

pośredniego

działania

siły,

często

towarzyszą

obrażenia

rdzenia

kręgowego.

Następstwem

uszkodzenia

rdzenia kręgowego jest zaburzenie jego
czynności od kilkudniowej dysfunkcji do
śmierci.

URAZY KRĘGOSŁUPA



Widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów



Opisujący ból lub przymusowe ułożenie



Krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie w miejscu
działania siły



Ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz zmiana odstępu
między wyrostkami kolczystymi, uskoki i garby.



Niedowłady: poprzeczny oraz wszystkich kończyn



Zaburzenia czucia



Zaburzenia świadomości



Czasem niewydolność oddechowa



Zaburzenia termoregulacji



Zaburzenia czynności pęcherza moczowego oraz jelita
grubego

OBJAWY USZKODZENIA
KRĘGOSŁUPA



Dokonać podstawowej oceny stanu poszkodowanego oraz
mechanizmów zdarzenia



Rannego zostawić w pozycji pourazowej i w miejscu, gdzie
doszło do urazu, tylko w stanie wyższej konieczności
zmienić jego pozycję albo ewakuować z miejsca zdarzenia



Zabezpieczyć

odcinek

szyjny

kręgosłupa:

założyć

poszkodowanemu kołnierz ortopedyczny lub obłożyć jego
głowę kocem lub kurtką.



Okolice lędźwi, kolan i kostek wypełnić miękkimi tkaninami,
a wzdłuż tułowia, w celu stabilizacji ułożyć zrolowane koce,
kurtki lub inne przedmioty dostępne w miejscu zdarzenia.



Zabezpieczyć poszkodowanego termicznie i przez cały czas
kontrolować jego funkcje życiowe

PIERWSZA POMOC W URAZACH
KRĘGOSŁUPA