CHORY NIEPRZYTOMNY
OCENA UKŁADU ODDECHOWEGO
OCENA UKŁADU KRĄŻENIA
OCENA ŚWIADOMOŚCI
ZEBRANIE WYWIADU OD CHOREGO LUB
ŚWIADKÓW
POSTĘPOWANIE
UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH
Jeśli w jamie ustnej znajduje się zalegająca
treść należy ją usunąć np. odessać przy
pomocy ssaka .
Odgiąć głowę ku tyłowi i unieść żuchwę
Jeśli wskazane założyć rurkę ustno-gardlaną
OCENA UKŁADU ODDECHOWEGO
SPRAWDZENIE ODDECHU
o
Jeśli pacjent oddycha samodzielnie – należy
podać tlen przez maskę
o
Jeśli pacjent nie oddycha – należy podjąć
wentylację : początkowo przez maskę za
pomocą worka samorozprężalnego , a
następnie wykonać intubację lub w inny
sposób zabezpieczyć drogi oddechowe
OCENA UKŁADU ODDECHOWEGO
SPRAWDZENIE ODDECHU
o
Kontrolować liczbę oddechów
o
Wykonać badanie opukowe klatki piersiowej
porównawczo
o
Osłuchać klatkę piersiową
OCENA UKŁADU ODDECHOWEGO
Sprawdzenie tętna na tętnicach szyjnych
Zapewnienie kontaktu z żyłą
Kontrola ciśnienia tętniczego krwi
Podłączenie monitora EKG – zawsze w stanach
zagrożenia życia , a szczególnie wtedy , gdy :
częstość oddechów mniejsza niż 10/minutę ,
skóra szarosina , źrenice szpilkowate lub szerokie
Oznaczenie poziomu glukozy we krwi
OCENA UKŁADU KRĄŻENIA
OCENA NEUROLOGICZNA WG SKALI GLASGOW
( GCS)
KLASYFIKACJA ŚPIĄCZEK WG MATTHEW
SKALA CIĘŻKOŚCI URAZU
OCENA STANU ŚWIADOMOŚCI
CZYNNOŚĆ
ODPOWIEDŹ
PUNKTY
OTWIERANIE OCZU
SPONTANICZNE
NA GŁOS
NA BÓL
BRAK
4
3
2
1
ODPOWIEDŹ SŁOWNA ZORIENTOWANY
ZDEZORIENTOWANY
UŻYWA
NIEADEKWATNYCH SŁÓW
NIEZROZUMIAŁE DŹWIĘKI
BRAK
5
4
3
2
1
ODPOWIEDŹ
RUCHOWA
RUCHY CELOWE
RUCHY OBRONNE NA BÓL
RUCHY UCIECZKI NA BÓL
RUCHY ZGIĘCIOWE NA
BÓL
RUCHY WYPROSTNE NA
BÓL
BRAK
6
5
4
3
2
1
SKALA GLASGOW
STOPIEŃ ŚPIĄCZKI
OBJAWY KLINICZNE
I
ZASYPIAJĄCY , REAGUJE NA
BODŹCE SŁUCHOWE
II
NIEPRZYTOMNY , REAGUJE NA
SŁABE BODŹCE BÓLOWE
III
NIEPRZYTOMNY ,REAGUJE NA
MAKSYMALNE BODŹCE BÓLOWE
IV
NIEPRZYTOMNY , NIE REAGUJE NA
ŻADNE BODŹCE
KLASYFIKACJA ŚPIĄCZEK WG
MATTHEW
CZĘSTOŚĆ ODDECHÓW
( ILOŚĆ/MIN )
10 – 24
29 – 35
> 35
<10
BRAK
LICZBA PUNKTÓW
4
3
2
1
0
SKURCZOWE CIŚNIENIE KRWI
( mm Hg )
> 90
70 – 90
50 – 70
< 50
BRAK
LICZBA PUNKTÓW
4
3
2
1
0
WYSIŁEK ODDECHOWY
PRAWIDŁOWY
NADMIERNY
LICZBA PUNKTÓW
1
0
SKALA CIĘŻKOŚCI URAZU
CZAS POWTÓRNEGO
WYPEŁNIENIA KAPILAR
( SEKUNDY )
< 2
> 2
BRAK
LICZBA PUNKTÓW
2
1
0
WARTOŚĆ GCS
14 - 15
11 - 13
8 - 10
5 - 7
3 - 4
LICZBA PUNKTÓW
5
4
3
2
1
SKALA CIĘŻKOŚCI URAZU
JEŻELI SUMA WSZYSTKICH SKŁADOWYCH
WYNOSI 11 LUB MNIEJ WSKAZANY JEST
TRANSPORT KARETKĄ REANIMACYJNĄ , A NA
DALSZE ODLEGŁOŚCI DROGĄ POWIETRZNĄ .
SKALA CIĘŻKOŚCI URAZU
CECHY
PACJENTA
+2 PUNKTY
+1 PUNKT
- 1 PUNKT
WAGA ( kg )
20
10 DO 20
<10
DROGI
ODDECHOWE
PRAWIDŁOWE
UTRZYMANA
DROŻNOŚĆ
NIE MOŻNA
UTRZYMAĆ
DROŻNOŚCI
CIŚNIENIE KRWI
SKURCZOWE
> 90
50 DO 90
< 50
OUN
PRZYTOMNY
PRZYTĘPIONY
ŚPIĄCZKA
OTWRTA RANA
BRAK
DROBNA
POWAŻNA
URAZ
SZKIELETOWY
BRAK
ZŁAMANIA
ZAMKNIĘTE
OTWARTE LUB
LICZNE
ZŁAMANIA
SKALA URAZÓW PEDIATRYCZNYCH
ZSUMUJ WARTOŚCI POSZCZEGÓLNYCH CECH
PACJENTA
NAJWYŻSZY MOŻLIWY WYNIK + 12 ,
NAJNIŻSZY MOŻLIWY WYNIK – 6
WYNIK + 8 LUB MNIEJ ROKUJE ŹLE I TAKI
PACJENT WYMAGA LECZENIA W OŚRODKU
SPECJALISTYCZNYM
SKALA URAZÓW PEDIATRYCZNYCH
Unieruchomić głowę i szyję
Udrożnić drogi oddechowe
Sprawdzić oddech
Sprawdzić tętno
Ocenić wielkość źrenic
Sprawdzić pozostałe narządy i kości
NIEPRZYTOMNY Z URAZEM GŁOWY
NAPAD PADACZKI
DRGAWKI TONICZNE LUB KLONICZNE
PRZYGRYZIENIE JĘZYKA LUB MIMOWOLNE
ODDANIE MOCZU W TRAKCIE NAPADU
PONAPADOWY SEN LUB SPLĄTANIE
DIAZEPAM 2mg/minutę i.v. DO DAWKI 10mg
LUB DO USTĄPIENIA DRGAWEK
NIEPRZYTOMNY , BEZ URAZU
GŁOWY
KAŻDEGO PACJENTA W STANIE ŚPIĄCZKI
NALEŻY PODEJRZEWAĆ O ZATRUCIE
PRAWDOPODOBNYM ROZPOZNANIEM JEST
ZATRUCIE LEKAMI PSYCHOTROPOWYMI LUB
ALKOHOLEM , NALEŻY WYKLUCZYĆ INNE
ZATRUCIA METABOLICZNE
NALEŻY SPRAWDZIĆ:
OBJAWY OPONOWE
NEUROLOGICZNE OBJAWY OGNISKOWE
NIEPRZYTOMNY , BEZ URAZU
GŁOWY
ODRUCH OCZNO-
GŁOWOWY
Odruch oczno-głowowy – objaw występujący u
osób w śpiączce, u których oczy poruszają się
w kierunku odwrotnym do obrotu głowy,
utrzymując w ten sposób mniej lub bardziej
stałe ustawienie osi gałki ocznej. Jest również
nazywany odruchem lalki ze względu na to,
że wiele lalek z ruchomymi oczami naśladuje
ten odruch.
Odruch ten jest wykorzystywany w celu
ustalenia,
czy
osoba
w
śpiączce
ma
nienaruszoną funkcję pnia mózgu. Zwykle u
świadomych osób odruch ten jest tłumiony
przez korę mózgu, ale taka kontrola wyższego
poziomu jest utracona, gdy pacjent jest w
śpiączce. Obecność odruchu oznacza, że
korowy wpływ na pień mózgu uległ osłabieniu,
ale pień mózgu jest nienaruszony, co
doprowadza do wnioskowania, że źródło utraty
świadomości leży w półkulach mózgu, a nie w
pniu mózgu. Jeśli jednak pacjent jest w śpiączce
i odruch nie jest obecny, sugeruje to
uszkodzenie pnia mózgu. Przy ustalaniu
uszkodzenia mózgu, nieobecność odruchu
oczno-głowowego daje bardzo słabe rokowanie,
prawdopodobnie wskazując na śmierć mózgu.
Badanie polega na wykonywaniu szybkiego
ruchu szyi, i dlatego jest to przeciwwskazane u
pacjentów ze znanym lub podejrzewanym
urazem rdzenia kręgowego. Może to być także
wykorzystywane do oceny pacjentów z
zawrotami
głowy
z
powodu
patologii
przedsionkowej,
dostarczając
podobnych
informacji jak badanie odruchu przedsionkowo-
ocznego.
Objawy
oponowe
–
grupa
objawów
neurologicznych,
występujących w przypadku podrażnienia
opon
mózgowo-rdzeniowych.
Najczęściej
pojawiają się w zapaleniu opon mózgowo-
rdzeniowych, zapaleniu mózgu, w krwotoku
podpajęczynówkowym.
Mogą
towarzyszyć
guzom
wewnątrzczaszkowym
oraz
być
następstwem urazów.
OBJAWY OPONOWE
Do objawów oponowych zaliczamy:
sztywność karku – obecna u 30% dorosłych z
zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych[1]
objaw Kerniga – obecny u 5% dorosłych z
zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1]
objaw Brudzińskiego – obecny u 5% dorosłych z
zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych[1]
OBJAWY OPONOWE
Sztywność karku - objaw oponowy obecny u 30%
dorosłych z zapaleniem opon mózgowo
rdzeniowych[1].
Przy dodatnim (patologia) objawie oponowym
bierne lub czynne przygięcie głowy do klatki
piersiowej jest w różnym stopniu utrudnione,
niekiedy całkowicie niemożliwe.
Ujemny objaw jest fizjologiczny.
Niekiedy nasilenie sztywności karku mierzy się
poprzez zmierzenie palcami pacjenta (nie
swoimi!) odległości pomiędzy brodą a klatką
piersiową podczas przyginania głowy.
Przyczyną sztywności karku może być wzrost
ciśnienia śródczaszkowego czy zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych.
Objaw Kerniga (ang. Kernig's sign) – objaw
związany z zajęciem opon mózgowych przez stan
zapalny, obecny u 5% dorosłych z zapaleniem
opon mózgowo rdzeniowych. Wyróżnia się dwa
objawy Kerniga:
Górny: zginając tułów siedzącego pacjenta ku
przodowi badający stwierdza odruchowe zgięcie
kończyn dolnych w stawach kolanowym i
biodrowym.
Dolny: w czasie biernego zginania kończyny dolnej
w stawie biodrowym występuje przymusowe
zgięcie w stawie kolanowym.
Objaw Brudzińskiego – objaw należący do grupy
objawów oponowych obecny u 5% dorosłych z
zapaleniem opon mózgowo rdzeniowych.
Jako objawy Brudzińskiego określa się także
opisane przez Józefa Brudzińskiego objawy:
karkowy – przy biernym przygięciu głowy do
klatki piersiowej występuje zgięcie kończyn
dolnych w stawach kolanowych i biodrowych
policzkowy – ucisk na policzek poniżej kości
jarzmowej powoduje uniesienie przedramion i ich
zgięcie
łonowy – zdecydowany ucisk na spojenie łonowe
powoduje zgięcie kończyn dolnych w stawach
kolanowych i biodrowych.