Zaburzenia psychiczne i zachowania

związane z uzależnieniem

od substancji psychoaktywnych

___UM___

WWL|SII/9

Problemy związane z przyjmowaniem

substancji psychoaktywnych



Przyjmowanie substancji psychoaktywnych nie ogranicza się tylko do reprezentującej
zachowania dewiacyjne części populacji. Ocenia się, że co najmniej jeden na 10-ciu
uczniów szkół ponadpodstawowych ma za sobą doświadczenia związane ze
stosowaniem środków psychoaktywnych.



Narkomania to jeden z najbardziej bulwersujących opinię publiczną problemów
społecznych. Obcość kulturowa zjawiska, często dramatyczny charakter konsekwencji
używania narkotyków, zagrożenie dzieci i młodzieży, to jak się wydaje główne
przyczyny reakcji społecznych, w których dominuje lęk i odrzucenie.



W Polsce do niedawna problemem społecznym i zdrowotnym było przede wszystkim
nadużywanie opioidów (morfina, kodeina, heroina, „polska heroina”). Środki z tej grupy
w stosunkowo krótkim czasie powodują silne uzależnienie fizyczne i psychiczne.



Długą tradycję ma w naszym kraju nadużywanie leków uspokajających i nasennych.
Poszczególne ich grupy maja różne potencjały uzależnienia, a do
najniebezpieczniejszych należy zaliczyć barbiturany. najczęściej jednak nadużywane są
leki z grupy benzodiazepin.



Do relatywnie mniej groźnych środków można zaliczyć przetwory konopi, czyli
marihuanę i haszysz.



Amfetamina produkowana jest nielegalnie w Polsce i jest syntetyczną substancją o
działaniu psychostymulującym i powoduje uzależnienie psychiczne.



Kokaina wykazuje podobne działanie do amfetaminy i powoduje b. silne uzależnienie
psychiczne.



Do środków halucynogennych zalicza się także substancje
syntetyczne jak: LSD lub MDMA (ecstasy) oraz substancje
pochodzenia roślinnego – grzyby z rodziny psylocibe (szalej). Środki
te zmieniają percepcję, a skutki działania nie zawsze są przyjemne,
natomiast zwykle ekscytujące. Przewlekłe ich stosowanie prowadzi
do wykształcenia się zależności psychicznej.



Ecstasy – zażycie nawet małej dawki tego narkotyku powoduje
zmiany w mózgu, które mogą doprowadzić do długotrwałej depresji.
Badania przeprowadzone przez naukowców z London Metropolitan
University na grupie 519 ochotników, którzy co najmniej raz w życiu
stosowali ecstasy.
Okazało się, że wystarcza 1-2 tabl. tego narkotyku, by nastrój osoby
która je wzięła znacznie się obniżył. Badane osoby zgłaszały skargi
na poczucie smutku i bezradności. Ecstasy – uszkadza mózg, które
może być nieodwracalne.

Problemy związane z przyjmowaniem

substancji psychoaktywnych

Rozmiary zjawiska narkomanii w Polsce



Od początku lat 90-tych obserwujemy w Polsce znaczny wzrost osób
stosujących substancje psychoaktywne.



Szczególnie szybko narasta zjawisko eksperymentalnego i okazjonalnego
używania substancji psychoaktywnych w środowisku młodzieżowym.



W tym okresie pojawiły się też pierwsze sygnały o stosowaniu
narkotyków przez osoby dorosłe.



Zwiększyła się podaż narkotyków na nielegalnym rynku oraz zwiększyła
się ich dostępność.



Analiza wskaźników stosowania narkotyków przez młodzież szkolną
wykazała znaczny wzrost rozpowszechnienia tego zjawiska w ostatnich
latach.



W ostatnim okresie czasu najbardziej wzrosły odsetki uczniów
stosujących heroinę, amfetaminę i ecstasy oraz kokainę.



Szacunkowe określenie liczby narkomanów w Polsce oceniona jest na 32
tys.
– 60 tys. narkomanów tj. osób stosujących regularnie narkotyki w sposób
powodujący poważne problemy.

Uzależnienie od substancji psychoaktywnych



Sformułowanie jednej definicji uzależnienia nie jest ani możliwe, ani celowe.
Przez określenie typu uzależnienia kładzie sie nacisk na to, że poszczególne
substancje powodują rozmaite skutki kliniczne oraz mają różną siłę działania
uzależniającego.



Uzależnienie (nałóg) – oznacza taki styl życia, który charakteryzuje się
przymusem używania środka psychoaktywnego oraz zaangażowaniem w jego
zdobywanie. Nie musi temu towarzyszyć zależność fizyczna. Nałóg oznacza
również ryzyko wystąpienia szkodliwych następstw i konieczność zaprzestania
przyjmowania środka, nie ma tu znaczenia postawa p-ta, a więc czy rozumie
on sytuację i czy zgadza się z zaleceniem.



O nadużywaniu substancji psychoaktywnej mówi się wówczas, gdy
sposób jej stosowania narusza przyjęte normy społeczne.
Może ono przybierać różnorodne formy:
> używanie okazjonalne, z ciekawości i dla zabawy
> używanie bez wskazań lekarskich w celu zapomnienia o kłopotach lub
p/bólowo
> używanie śr. psychoaktywnych początkowo z dwóch powyższych powodów,
prowadzące do rozwinięcia się uzależnienia.



Używanie środków psychoaktywnych dla odprężenia i rozrywki staje się częścią
naszej kultury, mimo że nie jest powszechnie akceptowane i często prowadzi do
naruszania przepisów prawa.
Osoby, które nie ponoszą wyraźnych szkód zdrowotnych, używają substancje
psychoaktywne sporadycznie i w niewielkich ilościach, co raczej wyklucza
działanie toksyczne uchwytne klinicznie, rozwój tolerancji i zależność fizyczną.



Uzależnienie – dla większości uzależnień charakterystyczne są dwa zjawiska:

> zależność psychiczna, czyli uczucie zaspokojenia po zażyciu i pragnienie porozumienia
przyjęcia środka w celu wywołania euforii lub uniknięcia stanu złego samopoczucia.
> zależność fizyczna jest to przystosowanie się organizmu do substancji, czemu
towarzyszy rozwój tolerancji oraz objawy zespołu abstynencyjnego
> tolerancja jest to konieczność stopniowego zwiększania dawki w celu osiągnięcia takiego
efektu, jaki wcześniej występował po mniejszej ilości środka.



Zależność fizyczna i tolerancja występują w nie każdym rodzaju uzależnienia.



Zespół abstynencyjny – charakteryzuje się dokuczliwymi objawami fizycznymi,
które pojawiają się po odstawieniu środka lub po podaniu mniejszej dawki.

Uzależnienie od substancji psychoaktywnych



Uzależnienie od opiatów charakteryzuje się b. silną
zależnością psychiczną z nieodpartym przymusem ciągłego
przyjmowania narkotyków.
Szybko wzrasta tolerancja, co wymaga zwiększenia dawki
substancji.
Stopniowo rozwija się zależność fizyczna, a z czym wiąże
się konieczność zwiększania ilości zażywanego narkotyku
oraz wydłużenie okresu nadużywania.



Wraz z zależnością fizyczna występuje przymus stałego
przyjmowania albo tego samego albo innego opiatu, co
zapobiega wystąpieniu objawów abstynencyjnych.
Zależność fizyczna niekiedy pojawia się już po 2 – 3 dniach
regularnego stosowania dawek terapeutycznych.

Uzależnienie od opiatów



Ostre zatrucie opiatami objawia się euforią, zaczerwieniem i świądem
skóry, zwężeniem źrenic, sennością, zwolnieniem częstości oddechów i
ich spłyceniem, ↓ CTK, bradykardią i hipotermią.



W opiatowym zespole abstynencyjnym występują objawy świadczące o
zwiększonej pobudliwości o.u.n. W następstwie głodu narkotyku
występuje:

- wzrost częstości oddechów/min., ziewanie, wzmożona potliwość,
łzawienie i surowicza wydzielina z nosa. Poza tym obserwuje się
rozszerzenie źrenic, gęsia skórka, drżenie, naprzemienne odczuwanie
zimna i gorąca, bóle mięśniowe, spadek apetytu.



Powikłania – związane są przeważnie z następstwem niezachowywania
sterylności podczas wykonywani infekcji. Inne powikłania wynikają z
przedawkowania oraz związanych z tym zmian psychicznych.
Do pospolitych powikłań należą: choroby płuc, zapalenie wątroby,
choroby stawów, spadek odporności i schorzenia neurologiczne.

Uzależnienie od opiatów

- objawy i powikłania

Zależność od lotnych rozpuszczalników



Wdychanie rozpuszczalników przemysłowych i aerozoli prowadzi do zatrucia. Są
one często nadużywane przez młodzież, a nawet dzieci.



Zawarte w lotnych rozpuszczalnikach zw. chemiczne (węglowodory alifatyczne,
aromatyczne, ketony, octany, eter, chloroform) wywołują krótkotrwałe pobudzenie,

a następnie hamowanie czynności o.u.n.



W następstwie częstego używania dochodzi do rozwoju częściowej tolerancji i
zależności psychicznej, natomiast nie występuje z. odstawienia.



Wczesne objawy ostrego zatrucia to: zawroty głowy, senność, zamazana
mowa, chwiejny chód. W miarę pogłębiania się zatrucia występują: iluzje,
omamy i urojenia oraz pojawia się euforia i oszołomienie, niekiedy pojawia się
majaczenie z głęboko zaburzoną orientacją i zaburzeniami
psychoruchowymi, chwiejnością afektu i upośledzeniem procesów
myślowych.



Powikłania dotyczą uszkodzenia wątroby i nerek. W następstwie ciężkiego zatrucia
może dojść do uszkodzenia szpiku, mózgu, wątroby i nerek. Najczęstszą
przyczyną śmierci są: porażenie oddychania, zaburzenia rytmu serca oraz
uduszenie w wyniku zachłyśnięcia się.



Leczenie dzieci uzależnionych od lotnych rozpuszczalników jest trudne, a nawroty
częste.

Zespół zależności od halucynogenów

- objawy, leczenie



Do halucynogenów zalicza się: LSD, psylocybinę, meskalinę i inne
związki pochodne amfetaminy. Substancje te określa się jako
halucynogeny, chociaż nie zawsze wywołują omamy.



Halucynogeny pobudzają o.u.n. i ośrodki wegetatywne, wywołując
ich nadczynność. Występują zaburzenia spostrzegania i nastroju
(euforia, rzadziej depresja), rzadziej też omamy. Zależność
psychiczna od halucynogenów jest zróżnicowana, lecz z reguły b.
silna. Nie stwierdza się objawów zależności fizycznej. Główne
niebezpieczeństwo polega na ich wpływie na sferę psychiczną, a
upośledzenie krytycyzmu może sprzyjać b. ryzykownym
zachowaniom.



Leczenie – w terapii ostrych zaburzeń wystarcza uspokojenie i
zapewnienie, że dziwne i niezwykłe doznania są następstwem
zażycia halucynogenu, a nie chorobą psychiczną.
Leczenie objawowe: chlorpromazyna, diazepam.
Przedłużające się zespoły psychotyczne wymagają leczenia
psychiatrycznego.



Amfetamina podwyższa nastrój, wyzwala uczucie błogostanu i szczęśliwości,
pobudza, wzmaga stan czuwania, zmniejsza zapotrzebowanie na sen, poprawia
zdolność do skupienia uwagi i zwiększa wydolność psychofizyczną.
Stosowana systematycznie prowadzi do zależności psychicznej.



W St. Zjednoczonych lekarze mają prawo przepisywać amfetaminę i metamfetainę
obecnie stosowane w znacznym ograniczeniu do leczenia narkolepsji oraz ADHD.



Objawy psychopatologiczne po użyciu amfetaminy czy metamfetaminy s ą takie
same jak po kokainie. Jakkolwiek nie występują klasyczne objawy z. abstynencyjnego,
to jednak wykazywane zmiany w zapisie EEG, mają dowodzić istnienia zależności
fizycznej. Nagłe odstawienie amfetaminy może spowodować lub ujawnić ciężki epizod
depresyjny. U osób, które odstawiły amfetaminę przez okres 3 tyg. obserwuje się
wzmożoną męczliwość i znużenie, senność oraz osłabienie funkcji psychicznych.



Wzrost tolerancji amfetaminy jest powolny. Konieczne staje się stopniowe
podwyższanie dawki doustnej lub dożylnej, która może być nawet kilkaset razy
większa niż na początku nadużywania. Tolerancja rozwija się nierównomiernie. Tak, że
ustępuje tachykardia i wzmożona czujność, natomiast pojawiają się omamy i
urojenia. Nawet b. duże dawki rzadko prowadzą do śmierci, a osoby przewlekle
nadużywające systematycznie wstrzykują sobie i.v. nawet do 1500 mg amfetaminy
na dobę i nie występują u nich objawy ostrego zatrucia.



Leczenie- ostre objawy psychotyczne z podnieceniem oraz urojeniami i omamami
szybko ustępują po i.m. 25-50 mg chlorpromazyny, haloperidolu w dawce 2-5 mg.

Zespół zależności od amfetaminy

- objawy, leczenie



Przewlekłe lub okresowe nadużywanie konopi indyjskich
prowadzi tylko do łagodnego uzależnienia psychicznego. Nie
stwierdza się zależności fizycznej.



Należy pamiętać, że konopie indyjskie nie należą do żadnych
wyjątków, uzależniają podobnie jak każdy inny środek
psychoaktywny.



Konopie indyjskie wywołują zmiany świadomości o obrazie
stanów marzeniowych, w których niezwykłe wyobrażenia
przeplatają się swobodnie i bez związków logicznych.
Zakłócone zostaje poczucie upływu czasu, postrzeganie
kolorów i stosunków przestrzennych przedmiotów. Pojawia się
uczucie euforii i odprężenia (błogostanu), utrzymujące się
przez 2-3 godz. po zażyciu.



Nadużycie do stałych objawów nadużycia należą:
tachykardia, przekrwienie spojówek, suchość bł.
śluzowych. Opisywane były napady paniki, szczególnie po
pierwszorazowym przyjęciu konopi. Niebezpieczne jest
używanie konopi w trakcie prowadzenia pojazdu, pogarsza
sprawność ruchową i koordynację.
Marichuana może zaostrzyć objawy schizofrenii.

Zespół zależności od konopi indyjskich (marihuany)

- objawy



W następstwie przyjmowania dużych dawek kokainy rozwija się zależność psychiczna i
niekiedy jest ona niezwykle silna. Kokaina wywołuje euforię i podniecenie.



Pomimo wzrostu tolerancji nie wykazano występowania objawów odstawiennych po
zaprzestaniu przyjmowania kokainy, lecz znaczny jest przymus jej przyjmowania. Większość
osób jest w stanie ograniczyć używanie kokainy i stosować ją tylko okresowo i dla
przyjemności. Najczęściej jest ona przyjmowana w postaci tabaczki donosowo, chociaż
popularne staje się palenie (wdychanie dymu).



Działanie kokainy zależy od sposobu jej zażywania. Wstrzyknięta i.v. lub wdychana
powoduje silne pobudzenie psychoruchowe, euforię, poczucie niezwykłej siły i sprawności.
Kokaina stosowana donosowo w formie tabaczki nie wywołuje tak nasilonych objawów. Z
uwagi na b. krótkie działanie osoby silnie uzależnione powtarzają przyjmowanie co 10-15
min., co może prowadzić do zatrucia (tachykardia, ↑CTK, rozszerzenie źrenic, drżenie
mięśniowe, bezsenność i skrajną pobudliwość nerwową). Niekiedy mogą wystąpić omamy i
urojenia prześladowcze, a z nimi zachowania gwałtowne i b. niebezpieczne.



Przedawkowanie kokainy prowadzi do drżeń, napadów drgawek, majaczenia. W następstwie
zaburzeń rytmu serca i niewydolności krążenia może dochodzić do śmierci p-ta.



Leczenie: ze względu na krótki ok. działania kokainy leczenie ostrego zatrucia na ogół nie
jest konieczne. Jeżeli jednak przedawkowanie wymaga interwencji to można dożylnie podać
diazepam. najważniejsza jest ścisła obserwacja p-ta i postępowanie objawowe. W razie
przewlekłego nadużywania odstawienie pod kontrolą lekarza. Może też wystąpić depresja.

Zespół zależności od kokainy

- objawy, leczenie

Uzależnienie od leków przeciwlękowych

i nasennych – objawy, leczenie



Zależność psychiczna od anksjolityków i hipnotyków objawia się okresowym lub stałym
nadużywaniem tych leków, co w efekcie doprowadza do wystąpienia zależności fizycznej.



Zmniejszenie dawki poniżej krytycznego stężenia wywołuje samoistnie przemijający
zespół odstawienny.



W miarę postępującego zatrucia lekami uspokajającymi występują: osłabienie
powierzchniowych odruchów skórnych, drobnofalisty oczopląs, nieznaczne obniżenie
pobudliwości, niezborność ruchów, drobnofalisty oczopląs, nieznaczne obniżenie
pobudliwości, niezborność ruchów, zamazana mowa, zaburzenia równowagi.
Dalsze pogłębienie się zatrucia objawia się sennością, znacznie nasiloną niezbornością,
zamąceniem świadomości, głębokim snem, zwężeniem źrenic, porażeniem ośrodka
oddechowego i śmiercią.



Objawy abstynencyjne – u osób podatnych uzależnienie psychiczne rozwija się b. szybko,
już po kilku tygodniach przyjmowania leku, a próba jego odstawienia powoduje okresowo
całkowitą bezsenność, niepokój, koszmary senne, uczucie napięcia zwłaszcza w
godzinach porannych.



Leczenie – w zależności od leków uspokajających, na początku podaje się p-towi ten sam
lek, od którego jest uzależniony. Następnie ostrożnie i wg ustalonego harmonogramu, lek
ten stopniowo się obniża, obserwując nasilenie się objawów abstynencyjnych.

Uzależnienie od opiatów

- leczenie



Terapia osób uzależnionych od opiatów jest niezwykle trudna. Najlepiej jest
kierować osoby uzależnione do wyspecjalizowanego ośrodka zajmującego się
terapią i rehabilitacją.



Leczenie ostrego zatrucia (przedawkowania) – lekiem z wyboru jest NALOKSON –
antagonista opiatowy, podawany w dawce 0,4 – 0,8 mg i.v.
W miarę ustępowania śpiączki niekiedy występują: podniecenie psychoruchowe,
majaczenie, agresja. leczenie powinno być prowadzone w szpitalu.



Leczenie opiatowego zespołu abstynencyjnego – o.z.a. przemija samoistnie, a nawet
b. burzliwe dolegliwości, nie zagrażają życiu p-ta. Chorego należy uprzedzić, że
przykre objawy muszą wystąpić i będą leczone jedynie ich b. znaczne nasilenie.
Przeważnie p-ci zaczynają żądać podania leku już po wystąpieniu pierwszych
jeszcze niezbyt nasilonych dolegliwości.



Współcześnie w leczeniu o.z.a. najczęściej stosuje się METADON. Jest to środek o
długim okresie półtrwania, który wywołuje stosunkowo mniejsze uspokojenie. Podaje
się go doustnie w jak najmniejszej dawce (30 mg/dz.). Dawka ta pozwala opanować
tylko najcięższe objawy odstawienne, a pozostałe mogą się utrzymywać. Ostre
objawy odstawienne ustępują z reguły po 7 – 10 dniach.



Leczenie przewlekłej zależności od opiatów – brak zgodnej opinii lekarzy co do
metod wskazanych w długotrwałym leczeniu uzależnienia od opiatów. W większości
przypadków stosuje się metadon, który łagodzi głód narkotyku. Programy
metadonowe pomogły wyjść z nałogu wielu p-tom.

Zaburzenia związane z nadużywaniem

substancji psychoaktywnych



Zaburzenia związane z nadużywaniem substancji
psychoaktywnych stanowią powszechny problem
zdrowotny. Dochodzi do upośledzenia w wielu dziedzinach
funkcjonowania.



Zaburzenia wywołane używaniem s.p. mogą naśladować
wszelkie schorzenia psychiczne m.in.:

> zaburzenia afektywne
> zaburzenia psychotyczne
> zaburzenia lękowe



W codziennej praktyce lekarskiej, przy diagnozowaniu i
leczeniu różnorodnych zaburzeń psychicznych, należy
zawsze brać pod uwagę możliwość współwystępowania
zaburzeń związanych z używaniem substancji
psychoaktywnych.

Najczęstszymi problemami psychiatrycznymi spotykanymi u osób

uzależnionych od substancji chemicznych są:



Lęk:

-

ostry (np. w przypadku braku s.p. lub w obawie przed objawami abstynencyjnymi)

- przewlekły (np. z powodu braku odpowiednich umiejętności społecznych lub zaburzeń
osobowości)
- poza tym lęk może powodować zachowania agresywne



Problemy psychologiczne

:

- apatia
- depresja
- pr. samobójcze



Medyczne:

- objawy abstynencyjne
- wirusowe zapalenie wątroby
- HIV



Społeczne:

- trudności w relacjach międzyludzkich
- nieuporządkowany tryb życia i konflikty z prawem
- utrata pracy, prostytucja

Zaburzenia związane z przyjmowaniem

substancji psychoaktywnych



Skutkami stosowania lub nadużywania s.p. mogą
być:

> objawy odstawienne lub abstynencyjne
> przypadkowe przedawkowanie
> zatrucie
> zła podróż („bad trip”)
> powroty („flashbacks”)

Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem

substancji psychoaktywnych



Objawy odstawienne lub abstynencyjne
- natężenie objawów narasta przez ok. 48 godz., objawy są nieprzyjemne, lecz nie
powodują dłużej trwających następstw chorobowych, może pojawić się niepokój
ruchowy i lęk, biegunka, potliwość, łzawienie. Do objawów abstynencyjnych,
zwłaszcza u uzależnionych od benzodiazepin należą: niepokój psychoruchowy,
bezsenność, drgawki, różne objawy somatyczne.



Przypadkowe przedawkowanie:
- do chwili odzyskania przez p-ta przytomności może być niejasne, czy mamy do
czynienia z przypadkowym przedawkowaniem, czy też z próbą samobójczą. Do
przypadkowego przedawkowania może dojść wówczas, kiedy osoba uzależniona zmienia
źródło zaopatrzenia, eksperymentuje lub wraca do nadużywania po okresie
abstynencji.



Zatrucie:
- należy do najczęstszych problemów psychiatrycznych związanych z nadużywaniem s.p.

W obrazie klinicznym występuje podniecenie, nadmierna aktywność lub agresja.
Mogą występować zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie. Mogą pojawić się
halucynacje. Zatrucie może być powikłane równoczesnym zatruciem alkoholem lub
innymi środkami psychoaktywnymi.

Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem

substancji psychoaktywnych



Zła podróż („Bad trip”)
– związana jest z substancjami halucynogennymi zaburzającymi
zmysły wzroku, słuchu i dotyku.
Najczęstszymi substancjami wywołującymi – LSD i ostatnio ecstasy.
W trudny do przewidzenia sposób prowadzi do znacznych zmian
emocjonalnych, np. przerażającego uczucia rozpaczy lub lęku.
Występuje ryzyko suicydalne w stanie zaburzonej percepcji np. skok
z wysokości w trakcie ucieczki przed wyimaginowanym prześladowcą.
Zła podróż może trwać kilka godzin, w tym czasie wymagany jest
ścisły nadzór p-ta. Można też jednorazowo podać diazepam 10 mg p.o.
Jeżeli lęk wywołany jest omamami b. skuteczne jest podanie
neuroleptyku.



Powroty („Flashbacks”)
– są to spontaniczne nawroty przeżyć doznawanych uprzednio przez
chorego podczas przyjmowania narkotyku. Stany te mogą pojawić się
nawet po 12 m-cach od przyjęcia substancji psychoaktywnej. Objawy z
reguły ustępują w ciągu kilku godzin ale czasem omamy utrzymują się
i wymagają zastosowania neuroleptyków.

Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem

substancji psychoaktywnych



Psychozy polekowe – przewlekłe przyjmowanie substancji
psychoaktywnych może prowadzić do wystąpienia zaburzeń
psychotycznych niemożliwych do odróżnienia np. od schizofrenii.



Psychozy polekowe występują szczególnie często po: amfetaminie, kokainie
i LSD.



Zakażenie HIV może także być przyczyną ostrych psychoz zarówno
czynnościowych, jak i organicznych.



Do charakterystycznych objawów psychoz polekowych należą: nasilone
nastawienie urojeniowe, zaburzenie nastroju, omamy wzrokowe, dotykowe i
słuchowe.
W psychozach kokainowych dominują objawy dotykowe.



Psychozę polekową należy brać pod uwagę w przypadku: danych z wywiadu
świadczących o nadużywaniu substancji psychoaktywnych w ostatnim
okresie czasu, fizycznych oznak używania narkotyków (ślady po wkłuciach
igły na skórze, zatory żylne kończyn, uszkodzenie przegrody nosowej itp.

Specyficzne powikłania zw. z nadużywaniem

substancji psychoaktywnych

Leczenie nałogów



Zakłada się, że w niedalekiej przyszłości będziemy dysponowali lekami
zwalczającymi wiele nałogów jednocześnie.



Nikotynizm, alkoholizm, narkomania, hazard, objadanie się – oddziaływują na te
same obszary mózgu (szlaki w korze mózgowej i układzie limbicznym) mające wpływ
na wytwarzanie dopaminy.
Jej nadmierna dystrybucja jest podstawą każdego uzależnienia. Dopamina
odpowiada za oddziaływanie na ośrodki nagrody i odpowiada za dobre nasze
samopoczucie, pojawiające się po zażyciu narkotyku.



Naukowcom udało się zidentyfikować ośrodki w mózgu, które są w stanie
powstrzymać przed popadnięciem w nałóg. Są to komórki nerwowe wydzielające
kwas gamma amino-masłowy (GABA). Potrafią hamować nadmierną aktywność
neuronów wytwarzających dopaminę, co powoduje, że s.p. nie prowadzą do
powstania uzależnienia (działają jak „przełączniki” uzależnienia). Układ ten wraca do
normy po wielu tygodniach abstynencji.



W fazie badań są leki, które powodują ustawienie „przełącznika” w pozycji brak
uzależnienia w ciągu kilku godzin. Tym lekiem jest RIMONABANT.
Potrafi on chronić neurony przed t.zw. endokanabinolami, które są odpowiedzialne za
głód narkotykowy.



Skutecznymi lekami p/nałogom mogą też być od dawna znane leki TSSICOM - ↓ głód
narkotykowy u uzależnionych od kokainy. Podobne działanie ma modafinil – lek
pobudzający stosowany w terapii narkolepsji. Dobre efekty dają też śr. p/drgawkowe
(wigabatryna, topiramat)