Mikrozachowawcze i małoinwazyjne
metody leczenia próchnicy
u pacjentów dorosłych

Metody minimalnie inwazyjnego
opracowywania ubytków próchnicowych



metoda atraumatyczna ART

(Atraumatic Restorative Treatment)



metoda chemomechaniczna CMCR

(Chemomechanical Caries Removal)



metody enzymatyczne



metoda abrazyjno-kinetyczna



metoda hydrokinetyczno- fotoablacyjna



ozonoterapia



metoda oscylacyjno – ultradźwiękowa

Metoda atraumatyczna ART
(Atraumatic Restorative Treatment )

•

Ręczne usunięcie zębiny próchnicowej-
wydrążacze, dłutka, motyczki,
ekskawatory, przycinacze brzegu
szkliwnego

•

Oszczędzenie zdrowych tkanek zęba

•

Założenie adhezyjnych wypełnień z
materiałów uwalniających jony fluorkowe
- cementy

szkło- jonomerowe

Metoda autraumatyczna ART
(Atraumatic Restorative Treatment)

zalety

wady

•

Niskie koszty leczenia

•

Możliwość
przeprowadzenia zbiegu
poza gabinetem
stomatologicznym

•

Możliwość opracowania
ubytków u dzieci, osób
niepełnosprawnych,
pacjentów o podwyższonej
wrażliwości bólowej

•

Długi czas opracowywania
ubytku

•

Większy wysiłek fizyczny

Metoda chemomechaniczna CMCR
(Chemomochanical Caries Removal)

•

Zastosowanie żelu zmiękczającego
próchnicowo zmienioną zębinę system
Carisolv

•

Ręczne usuwanie specjalnymi instumentami-
wydrążacze gwiazdkowe (delikatne ruchy
rotacyjne), wydrążacze jednopowierzchniowe
(ruchy wymiatające lub wybierające zębinę)

•

Zastosowanie w próchnicy korzenia oraz w
obrębie korony zębów w postaci otwartych i
łatwo dostępnych ubytków

System Carisolv

•

Preparat różowy : aminokwasy, NaCl, NaOH,
metyloceluloza, erytrozyna

•

Preparat biały : 0,5% roztwór podchlorynu sodu

•

W ubytku umieszcza się 3-4 krople preparatu

•

Po 10-15 sekund zdrapuje się rozmiękłą tkankę
próchnicową bez wywierania nacisku na
dokomorowe ściany ubytku

•

Po zastosowaniu żelu powierzchnia zębiny jest
nieregularna , szorstka i przypomina obraz rafy
koralowej, pozbawiona warstwy mazistej z
otwartymi kanalikami zębowymi (sprzyja adhezji
materiału wypełniającego)

Metoda chemomechaniczna CMCR
(Chemomochanical Caries Removal)

zalety

wady

•

Bezbolesny zabieg

•

Czasochłonność

•

Carisolv w nieznacznym
stopniu działa na zdrowe
tkanki zęba i miazgę

Metody enzymatyczne



Wykorzystanie enzymów bakteryjnych do

usuwania próchnicowo zmienionej zębiny

•

pronaza Streptomyces griseus

•

kolagenaza Clostridium histolyticum

Metoda abrazyjno-kinetyczna
(piaskarka)

•

Opracowanie twardych tkanek zęba z
wykorzystaniem energii kinetycznej
strumienia piasku (cząsteczki tlenku glinu
o średnicy od 27 do 90 µm o odpowiedniej
twardości i tnących krawędziach) i
wodnego medium pod ciśnieniem (1,5- 12
barów)

•

Cząsteczki tną, ścierają szkliwo, zębinę i
niektóre materiały stomatologiczne

Technikę abrazji powietrznej stosuje
się najczęściej do:

•

Opracowania ubytków pierwotnych I, V i VI klasy wg. Blacka

•

Opracowania powierzchni zęba przed aplikacją sealantów

•

Piaskowania koron stalowych i wnętrza koron i wkładów typu onlay

•

Usuwania cementów czasowych z wnętrza koron i stałych
uzupełnień protetycznych

•

Modyfikacji zębiny pod system wiążący

•

Usuwania przebarwień

•

Leczenia demineralizacji spowodowanej leczeniem ortodontycznym
i usuwania białych plam próchnicowych

•

Mikroabrazji defektów spowodowanych hipoplazją szkliwa

•

Oczyszczania i przygotowania zębiny przed zacementowaniem
stałych uzupełnień protetycznych

•

Usunięcia popękanej porcelany i odsłonięcia metalu w celu naprawy
licówki

Metoda abrazyjno-kinetyczna
(piaskarka)

zalety

wady

•

metoda bezdotykowa,
eliminuje nacisk końcówki
roboczej na ząb

•

Blokada ruch płynu w
kanalikach zębiny-
eliminacja bólu

•

Umożliwia opracowanie
ubytku bez hałasu, drgań,
wibracji

•

Niebezpieczeństwo uszkodzenia
zdrowego szkliwa

•

Niebezpieczeństwo uszkodzenia
przyzębia brzeżnego podczas próby
opracowania ubytków II, III i IV klasy
wg. Blacka i ubytków cementu
korzeniowego

•

Konieczność zastosowania osłony
oczu, pacjenta i operatora oraz
koferdamu, ssaka, lusterek odpornych
na trawienie szkła przez związki glinu

•

Zapylenie otoczenia, szczególnie
groźne dla pacjentów z astmą,
przewlekłym zapaleniem oskrzeli,
stanami zapalnymi błony śluzowej i
uczuleniem na tlenek glinu

Metoda hydrokinetyczno- fotoablacyjna
(lasery wysokoenergetyczne)

Laser CO

2

•

Umożliwia precyzyjne cięcie tkanki
miękkiej i kości

•

Bezkontaktowy, bezkrwawy, bezbolesny
zabieg

•

Szybkie gojenie się ran (brak blizn)

•

Stosowany w chirurgii, nie znalazł
zastosowania w procedurach opracowania
twardych tkanek zęba

Laser Er:YAG

•

Bezkontaktowe usuwanie próchnicy

•

Usuwanie wypełnień dentystycznych
(dłuższy czas pracy)

•

Słabsza wytrzymałość wiązania systemów
łączących

•

Usuwanie blizn, łagodnych zmian
nowotworowych

Laser Nd:YAG

•

Odkaża twarde tkanki zęba

•

Stapia, częściowo zamyka kanaliki
zębinowe poprzez koagulację kolagenu

•

Zadziałanie nim na szkliwo i zębinę usuwa
pęknięcia, opracowuje powierzchnie i
zastępuje wytrawienie

•

Zastosowanie w periodontologii,
endodoncji, tamowaniu krwawień po
zabiegach, leczeniu nadwrażliwości zębiny

Ozonoterapia

Ozon - lekarstwo ?



Małe dawki :

•

pobudza układ immunologiczny



„podstawowa autochemioterapia”

(przetaczanie ozonowanej krwi)



„pośrednia autochemioterapia”

(iniekcje domięśniowe)

•

stymuluje układ krążenia

•

poprawa metabolizmu

•

zwiększenie utlenowania tkanek

Ozon - lekarstwo ?

•

W bezpośrednim kontakcie z tkankami
wywiera efekt toksyczny:



zaburzenia metabolizmu



obumieranie komórek nabłonka płuc

Toksyczność ozonu

•

0,05 ppm/8h w ciągu doby, 5x w tygodniu

-> nietoksyczne

•

0,3 ppm przez 15 min ->nietoksyczne

•

Dawka śmiertelna : 50 ppm przez 60 min.

Działanie toksyczne ozonu:



suchość jamy ustnej i gardła



bóle głowy



napady kaszlu



może przyczyniać się do zaostrzenia

objawów astmy oskrzelowej

Mechanizm działania ozonu



posiada wysoki potencjał redox



łączy się z cysteina, metioniną i histydyną
komórek bakteryjnych ->niszczenie ścian
komórkowych i ustanie procesów życiowych



dezaktywacja reprodukcji wirusowej



niszczenie wirusów poprzez działanie na
wielonienasycone kwasy tłuszczowe w
otoczkach

Mechanizm działania ozonu



bakteriobójczy



grzybobójczy



wirusobójczy

Ozonoterapia – wskazania
do zastosowania:



zapalenie dziąseł



zapalenie przyzębia



stany zapalne jamy

ustnej



afty



opryszczka



nadwrażliwość



stany zapalne okolicy

wszczepu



utrudnione

wyrzynanie



próchnica

Ozonoterapia – wskazania
do zastosowania c.d.:



trepanacja komory/przekrwienie



leczenie endodontyczne



wyjaławianie przed zacementowaniem korony



rany poekstrakcyjne



suchy zębodół

Ozonoterapia – wskazania
do zastosowania c.d.:



sączące rany



dezynfekcja łoża kostnego przed wprowadzeniem
wszczepu



przetoki



stany zapalne okolicy furkacji



neuralgia



myoarthropatie

System Healozone i
OzonyTron

Metoda oscylacyjno – ultradźwiękowa



precyzyjne, mało inwazyjne opracowywanie ubytków
próchnicowych

•

dragania powyżej 16 kHz

•

cięcie zębiny z ograniczonym poczuciem wibracji i ciepła

•

brak warstwy mazistej

•

ubytki okolicy przydziąsłowej (kulka z nasypem
diamentowym tylko po stronie pracującej)

•

wydłużenie czasu preparacji



usuwanie złogów nazębnych

system Vector



Połączenie metody ultradźwiękowej i abrazyjnej to
system Vector (Dürr dental) – przenoszenie energii fal
wytwarzanych przez silnik ultradźwiekowy w
abrazyjnym medium (zawiesina węgliku krzemu o
średnicy 40-50 µm w wodzie)



wygładzanie brzegów ubytków



znoszenie nawisów wypełnień



usuwanie złogów kamienia nazębnego i osadów

system Vector