Współczesne

przekłady Biblii

Dawid Wielicki

kl.Ia LO

Czym jest przekład???

Przekład- tłumaczenie

tekstu, dzieła z

jednego języka na inny

Języki i przekłady Biblii

1. Oryginalne języki Biblii:

• aramejski

• hebrajski

• grecki
2. Polskie przekłady Biblii:

• Biblia Królowej Zofii

• Biblia Jana Leopolity

• Wulgata

• Psałterze

• Biblia Tysiąclecia

• Biblia Poznańska

• Biblia Warszawsko-Praska

• Biblia Gdańska

Polskie przekłady Pisma Świętego

W

literaturze

staropolskiej powstawały
przekłady

zarówno

fragmentów,

jak

i

całości Pisma
Świętego. Najważniejsze,
katolickie to:

• Biblia Królowej

Zofii - powstała z
inicjatywy czwartej żony
Władysława Jagiełły.
Opracował ją w latach
1453-61 Jędrzej z Jaszowic
w oparciu o Wulgatę i
czeskie tłumaczenia Pisma
Świętego.

Biblia Jana
Leopolity - Powstała
około 1560 r.
Przekładu dokonał
krakowski profesor
Jan Nicz, który nie
podał pełnego
nazwiska z obawy
przed władzami
kościelnymi, które w
tych wiekach
zakazywały
wydawania Biblii w
językach narodowych.

Biblia Wujka -
tłumaczenie jezuity
Jakuba Wujka, który w
1593 roku
przełożył Nowy
Testament, a w 1599
roku całość. Została
wydana pośmiertnie.

Psałterz

Oddzielnie wydana księga zawierająca 150 biblijnych
psalmów używana jako modlitewnik, śpiewnik, bądź
też przeznaczona do celów liturgicznych w
chrześcijaństwie lub judaizmie.
Najstarszym znanym polskim psałterzem jest
pochodzący z drugiej połowy XIV wieku trójlingwiczny
(polsko-niemiecko-łaciński)

Psałterz

floriański,

kolejnym samodzielnym tłumaczeniem był Psałterz
puławski z drugiej połowy XV wieku. W XVI wieku
pojawiło się kilka nowych przekładów psałterzy, a
wśród

nich

pierwsze

polskie

tłumaczenie

wierszowane:

• Jakuba Lubelczyka (1558) wierszowana parafraza

- Psałterz Dawidów

• Jana Kochanowskiego (1579).

Psałterz floriański – koniec XIV

wieku

• Rymowany Psałterz Dawida

opublikował również Franciszek
Karpiński (1786)

Wulgata

•

Przekład Biblii na łacinę

dokonany

przez

św.

Hieronima w latach 382–406
z oryginałów: hebrajskiego i
greki.

•

Miał na celu dostarczenie

Kościołowi jednolitego tekstu.

•

Tekst Wulgaty szybko

uległ

skażeniu

i

w

średniowieczu

dokonano

kilku prób jego zrewidowania,
lecz żadna z nich nie była w
pełni udaną ani nie zmierzała
do odtworzenia oryginalnego
tekstu Hieronima

Biblia Tysiąclecia

• Pierwszy przekład

Pisma Świętego w

języku polskim po Biblii

ks. Wujka

• Wydana przez

Pallottinum w 1965

roku

• Pierwsza Biblia

tłumaczona z języków

oryginalnych

• Ukazało się pięć

głównych wydań

Biblia Poznańska

•

Inicjatorem

powstania był

rogoźnianin ks. prof.

Aleksy Klawek (1960)

• W całości ukazała się

w 1975 roku

• W ankiecie biblistów

polskich z 1999 r.

uznana za najlepszy

przekład Pisma

Świętego

Biblia Warszawsko-

Praska

• Praca nad przekładem

rozpoczęła się w 1961 r.

i zajęła autorowi 35 lat

• W 1976 r. – Nowy

Testament

• W 1997 r. – całość
• Przypisy ograniczone

do minimum

• Pierwsze tłumaczenie z

j. oryginalnych przez

jedną osobę

Biblia Gdańska

•

Przekład Biblii na język polski z

roku 1632 dokonany wspólnie przez
braci czeskich i kalwinistów.

•

Jedno z najpopularniejszych

polskich tłumaczeń protestanckich.

•

Biblia gdańska, w całej swej

karierze,

miała

dla

polskich

protestantów takie znaczenie jak
dla katolików Biblia Jakuba Wujka. Z
tego też powodu do XX wieku
włącznie wydano ją ponad 20 razy.

•

Nowy Testament Biblii gdańskiej

wydany został później w roku 1686
w Amsterdamie pod zmienionym
tytułem: Nowy Testament to jest
wszystkie

pisma

Nowego

Przymierza z greckiego języka na
polski znowu wiernie przełożone
przez niektóre sługi Słowa Bożego.

Polskie najbardziej znane

wydawnictwa zajmujące się

rozpowszechnianiem pism

katolickich

• Pallottinum

• Drukarnia i Księgarnia św.

Wojciecha

• TYNIEC Wydawnictwo

Benedyktynów

• W drodze

• Wydawnictwo Księży Marianów

• Wydawnictwo M

• Wydawnictwo WAM (najstarsze

polskie wydawnictwo)

Różnice wynikające z różnych

przekładów Biblii.

Po pierwsze trzeba pamiętać, że te przekłady,
które mają Imprimatur i nihil obstat (czyli
aprobatę, że pismo jest zgodne z nauką Kościoła)
te przekłady nie są sprzeczne ze sobą. Istnieje
dokument "O interpretacji Pisma Świętego w
Kościele", który reguluje zasady tłumaczenia
Pisma. Głównie ze względu na wielką różnicę
kultur czasu, w którym zostało spisane Pismo
Święte, a teraźniejszością. Poza tym chodzi o
gatunki literackie np. gatunek literackim, jakim
jest

Apokalipsa

św.

Jana

NIE

WOLNO

interpretować dosłownie.

Największe różnice w różnych przekładach
Pisma Świętego wynikają stąd, że języki, w
których spisano Biblię (aramejski, hebrajski
i grecki) są o wiele bogatsze niż nasz
polski. Niekiedy na tłumaczenie jednego
słówka greckiego potrzebne jest kilka zdań
po polsku. Przykład różnic w językach: w
polskim mamy jedno słowo "zamek”, które
jest wieeeloznaczne. Rozumiemy, o co
chodzi z kontekstu.

Np. w greckim jest osobne słowo, które
określa „zamek”, jako budowlę, jako zamek
błyskawiczny,

zamek

do

drzwi

tzw.

homonimy.

Porównanie opisów stworzenia
świata oraz Modlitwy Pańskiej

1

Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. 

2

Ziemia

zaś była bezładem

i pustkowiem:

ciemność

była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch

Boży

unosił się nad wodami. 

(Biblia Tysiąclecia)

1

Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. 

2

Ziemia

była [na początku]

bezładna i pusta:

ciemności

zalegały bezmiar przestrzeni i [tylko]

Duch Boży unosił się nad wodami.  (Biblia Warszawsko-Praska)

1

Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię.

2

A

ziemia

była zupełnym

pustkowiem, ciemność zalegała głębię wód, a tchnienie Boże unosiło

się nad wodami. (Biblia Poznańska)

1

Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię. 

2

A

ziemia

była

niekształtowna i próżna, i ciemność była nad przepaścią, a Duch Boży
unaszał się nad wodami

.  (Biblia Gdańska)

9

Ojcze

nasz,

który jesteś w

niebie

,

niech

się święci

imię

Twoje!

10

Niech

przyjdzie
królestwo
Twoje;

niech

Twoja

wola

spełnia się na
ziemi, tak jak i
w
niebie.

11

Chleba

naszego
powszedniego
daj

nam

dzisiaj;

12

i

przebacz

nam

nasze winy,

jak

i

my

przebaczamy
tym,

którzy

przeciw

nam

zawinili;

9

Ojcze

nasz,

któryś jest w

niebie

.

Niech

będzie
uświęcone

imię

Twoje,

10

niech

przyjdzie
królestwo Twoje,
niech się dzieje
wola Twoja, jak
w niebie, tak i
na
ziemi.

11

Chleba

naszego
powszedniego
daj

nam

dzisiaj.

12

Odpuść

nam nasze winy,

jak

i

my

odpuszczamy
naszym
winowajcom.

9

Wy

Ojcze

nasz,

któryś

jest w

niebie

,

niech się święci

Twoje
Imię,

10

niech

przyjdzie Twoje
królestwo,

niech

spełnia

się Twoja wola
na ziemi, tak
jak

w

niebie.

11

Chleba

naszego
powszedniego
daj

nam

dzisiaj

12

i

przebacz

nam

nasze winy,

jak

i

my

przebaczyliśmy
tym,

którzy

nam zawinili.

9

Ojcze nasz,

któryś jest w

niebiesiech

!

Święć się

imię

twoje; 

10

Przyjd

ź

królestwo

twoje;

bądź

wola

twoja

jako w niebie,
tak

i

na

ziemi. 

11

 Chleb

a

naszego

powszedniego
daj

nam

dzisiaj. 

12

 I

odpuść

nam

nasze

winy,

jako

i

my

odpuszczamy
naszym
winowajcom

; 

13

i nie

dopuść,

abyśmy ulegli
pokusie, ale
nas zachowaj

od

złego!

14

Jeśli

bowiem
przebaczycie
ludziom ich
przewinienia, i
wam
przebaczy

Ojciec wasz
niebieski.

15

Lec

z

jeśli nie

przebaczycie

ludziom,

i

Ojciec wasz
nie przebaczy
wam waszych
przewinień

. T

13

I

nie

poddawaj nas
pokusie,

ale

wybaw nas ode
złego.

14

Jeśli

tedy

wy

darujecie
ludziom

ich

przewinienia,
daruje

wam

również wasz

Ojciec
Niebieski.

15

A

jeśli wy nie

przebaczycie

ludziom,

to i

wam

nie

przebaczy
Ojciec

wasz

przewinień
waszych

. 

W-P

13

I nie

dozwól

nam ulec
pokusie, ale
wybaw

nas

od złego.

14

Bo

jeśli

przebaczycie
ludziom ich
przewinienia,
to

i wam

przebaczy
wasz Ojciec
niebieski.

15

A

jeśli ludziom

nie
przebaczycie
, to i wasz
Ojciec nie
przebaczy
waszych
przewinień.

 

P

13

I nie

wódź nas

na pokuszenie,
ale nas zbaw

ode złego;

albowiem twoje
jest królestwo i
moc i chwała na
wieki.
Amen.

 

14

 Bo

jeźli

odpuścicie
ludziom upadki
ich, odpuści

i

wam Ojciec wasz
niebieski;

 15 

A

jeźli

nie

odpuścicie

ludziom

upadków ich, i
Ojciec wasz nie
odpuści wam
upadków
waszych.

  G