Zazdrość i jej cechy.
Autor: Przemek Pielak
Grupa: D
Zazdrość:
W ogólnym ujęciu: stan emocjonalny
klasyfikowany jako szczególny rodzaj niepokoju, o
którym zakłada się, że wywodzi się z braku
poczucia pewności co do uczuć kochanej osoby;
Zazdrość jest skierowana na osobę trzecią, rywala
postrzeganego jako ktoś, kto odbiera uczucia
obiektu miłości.
Zazdrość a Zawiść
Należy odróżnić zazdrość od zawiści, w której
nie musi występować element miłości, a
jedynie pragnienie posiadania rzeczy rywala.
Zazdrość
Zawiść
Cechy zazdrości
Lęk lub rezerwa wynikająca z obawy, że zostaniemy
zastąpieni przez konkurenta, szczególnie jeśli
chodzi o czyjeś uczucie;
Mściwość z powodu domniemanej lub rzeczywistej
rywalizacji;
Żądanie wyłączności na czyjeś uwielbienie i miłość;
Lęk przed utratą czyichś względów i miłości;
Podejrzliwość, że możemy mieć rywala lub że
partner nie jest wierny.
Style zazdrosnych zachowań
i ich cechy
Styl lgnący
: osoba zazdrosna kategorycznie
domaga się poświęcenia jemu całego swojego
czasu, uwagi i zainteresowania. Bardzo troszczy się
o osobę o którą jest zazdrosny, dba, zabiega i
otacza czułą opieką.
Choć cechy te wydawać się mogą pozytywnymi to
w pewnym stają się uciążliwe.
Osoba taka może np.:
Naprzykrzać się;
Być zawłaszczająca;
Być drażliwa;
Cechować się nadmierną drobiazgowością;
Czuć się dotknięta, gdy nie zwierzamy jej się z
każdej swojej myśli
Style zazdrosnych zachowań
i ich cechy
Styl paranoiczny
: przejawia się tym że osoba
zazdrosna wysyła podwójne komunikaty np.: „zbliż
się, ale nie za blisko”.
Spowodowany może być doświadczeniami które
nauczyły go utrzymywać wszystkich i wszystko na
dystans ze strachu przed zniszczeniem, zranieniem
lub też utratą czyichś względów. W zachowaniu
styl ten może przejawiać się np.:
Podejrzliwością i sceptycznością wobec innych ludzi
i ich intencji;
Oczekiwaniu zawsze najgorszego, osoba taka
rzadko bywa z czegoś zadowolona;
Ciągłym wypatrywaniu oznak świadczących o tym,
że drugiej osobie na nim nie zależy, że traci jej
zainteresowanie;
Zwracaniu uwagi na potencjalne zagrożenia
czyhające z każdej strony.
Style zazdrosnych zachowań
i ich cechy
Styl manipulacyjny:
charakteryzuje się
przebiegłością, kłamliwością i siłą przekonywania
osoby zazdrosnej. Osoba będąca zazdrosna tak
manipuluje osobą o którą jest zazdrosna, że ta
nieświadoma robi rzeczy na które tak naprawdę nie
ma ochoty, a winą za nieporozumienia obarcza
siebie.
Przykładem działań manipulacyjnych może być
granie na emocjach drugiej osoby poprzez mówienie
rzeczy w stylu:
„Nie potrzebuję Cię”;
„Czyż nie jestem wspaniały”;
„Nie okazujesz mi wystarczająco swych uczuć”
Style zazdrosnych zachowań
i ich cechy
Styl egocentryczny:
Osoba zazdrosna stara się być ciągle w
centrum uwagi, oczekuje podziwu i zajmowania uwagi od
obiektu swojej zazdrości. Nie czuje się dobrze gdy obiekt o
który jest zazdrosny jest bardziej widoczny od niego.
Dyskredytuje zalety, osiągnięcia czy dorobek tej osoby.
Gdy dostrzega osłabnięcie zainteresowania i podziwu dla niego
od osoby o która jest zazdrosny, denerwuje się i martwi, czy
uczucie którym był okazywany nie osłabło, bądź że osoba ta
nie jest mu wierna.
Podsumowując styl ten wyróżnia się tym że osoba zazdrosna
oczekuje:
Nieustannego zwracania na siebie uwagi;
Uważania jej za wyjątkową i wybitną;
Stałego podziwu;
Dostrzegania jej nieprzeciętności i tego że jest godna podziwu.
Czynniki związane z
zazdrością
Na styl okazywanej zazdrości, jej intensywność oraz to co
wywołuje zazdrość mają wpływ następujące czynniki:
Czynniki bezpośrednie
–
bodźce wywołujące zazdrość, są
one mocno związane z innymi czynnikami, przez co każdego
człowieka cechuje niepowtarzalny zestaw czynników
bezpośrednich. Najprościej mówiąc czynnikami bezpośrednimi
jest to co wywołuje w nas zazdrość. Np. Strój, Słowa,
Zachowanie itp.
Elementy składowe „ja”
– czyli sposób postrzegania siebie
oraz świata, rozwija się od narodzin przez całe nasze życie.
„ja” kształtuje się w interakcji pomiędzy osobowością i
temperamentem (wpływ na ja mają również geny) a naszymi
doświadczeniami życiowymi. Przykładem elementów
składowych „ja” są: Postrzeganie siebie, samodzielność,
samokontrola, potrzeba uczucia itp.
Czynniki związane z
zazdrością
Przeszłe doświadczenia
– chodzi o doświadczenia
dotyczące relacji z innymi ludźmi tego jak inni odbierali
nasze uczucia, czy się na kimś zawiedliśmy w przeszłości
itp. Przykładowo osoba której względy często odrzucano
jest bardziej nieufna wobec innych a co za tym idzie
podejrzliwa i skłonna do zazdrości niż osoba która przez
całe życie doświadczała wspierających i
satysfakcjonujących związków z innymi ludźmi.
Doświadczenia w rodzinie pochodzenia
.
– Przeżycia w
rodzinie pochodzenia mają wielki wpływ na uczucia
zazdrości w dorosłym życiu. Bez względu ile zapominamy,
czemu zaprzeczamy, co racjonalizujemy czy jak usilnie
pracujemy nad minionymi przeżyciami, one nadal
wywierają wpływ na nasze życie, reakcje i związki.
Czynniki
bezpośredn
ie
Czynniki związane z
zazdrością
Wszystkie te czynniki mają wpływ na to jak
wygląda i czym się przejawia nasza zazdrość
Zazdrość i to
czym się
przejawia
Przeszłe
doświadcze
nia
Elementy
składowe
„ja”
Doświadcze
nia w
rodzinie
pochodzeni
a
Wyróżniamy kilka szczególnych
rodzajów zazdrości.
Zazdrość dzieci miłość rodzica przeciwnej płci.
(kompleks Edypa, kompleks Elektry)
Zazdrość starszego rodzeństwa o uwagę
poświęcaną młodszemu
Zazdrość o członka (Zygmunt Freud)
Zazdrość o przywileje (Karen Horney)
Patologiczna zazdrość połączona z alkoholizmem
(Zespół Otella)
Kompleks Edypa
Kompleks Edypa -
w psychoanalizie Z.
Freuda i C.G. Junga jeden z podstawowych
kompleksów związany z rozwojem libido. Jest to
skierowanie przez kilkuletnich (3-6-letnich)
chłopców pragnień seksualnych (najczęściej
nieświadome) w stronę matki, co wywołuje
poczucie winy i lęk przed karą, oraz postrzeganie
ojca jako rywala. Nazwa ta nawiązuje
mitologicznego Edypa który nieświadomie zabija
swojego ojca, a następnie żeni się z własną matką.
Kompleks Elektry
Kompleks Elektry
– pojęcie stworzone przez C.G.
Junga - kompleks związany z rozwojem libido. Jest to
nieuświadamiana skłonność seksualna dziewczynek do
ojców, decydująca o późniejszym życiu emocjonalnym
człowieka.
Prawzorem jest mityczna Elektra, opętana nienawiścią
do matki współuczestniczy w jej zamordowaniu.
Pojęcia te budzą dzisiaj sporo kontrowersji, tak
naprawdę nigdy nie udowodniono realnego ich realnego
istnienia. Ponadto metody badań w wyniku których
wysnuto owe pojęcia budzą dziś wiele kontrowersji
Jednak popularność tych stwierdzeń jest tak duża, że nie
można ich pominąć przy opisywaniu zazdrości
Zazdrość starszego rodzeństwa
o uwagę poświęcaną młodszemu
Występuje szczególnie w przypadku pojawienia się
rodzeństwa u dziecka które było dotychczas
„jedynakiem”
Starsze dziecko dostrzega w młodszym przeciwnika
w walce o względy matki, obawia się utraty miłości
a nawet odrzucenia przez rodziców.
Zazdrość ta jest przyczyną wielu konfliktów
pomiędzy rodzeństwem. A gdy nie zostanie w
odpowiedni sposób zażegnana może prowadzić do
konfliktów w dorosłym życiu.
Zazdrość o członka
(ang. Penis envy) wg Z. Freuda powszechne, powstałe
w dzieciństwie (kiedy dziecko zaczyna dostrzegać
różnicę płci) a podświadomie istniejące przez całe
życie stłumione pragnienie posiadania członka przez
kobiety,. Wynika ono z domniemanej ułomności
anatomicznej jaką jest u kobiety brak członka,
Istnieje też dodatkowe użycie tego terminu jako
zazdrość młodych chłopców o dorosłego mężczyznę.
Teoria ta podobnie jak dotycząca kompleksu Edypa
budzi wiele kontrowersji i nie jest traktowana całkiem
poważnie. Jednak jej popularność jest tak duża że nie
sposób jej pominąć.
Zazdrość o przywileje
Karen Horney zaproponowała alternatywne
wyjaśnienie zazdrości o członka, które określiła jako
„Zazdrość o przywileje”. Dziewczynki nie miały
zazdrościć chłopcom członka jako takiego lecz
przywilejów związanych z jego posiadaniem.
Wg K. Horney zazdrość ta nie występuje w każdej
kulturze, co więcej w niektórych kulturach to
mężczyźni są zazdrośni o kobiecą zdolność zrodzenia
dzieci.
Horney była przekonana że Freud w swej
psychoanalizie nie uwzględnił kulturowych i
społecznych czynników wpływających na rozwój
osobowości.
Zespół Otella
Patologicznie nasilona zazdrość, wywołana
spożyciem alkoholu lub długotrwałym
alkoholizmem.
Objawia się urojeniami niewierności małżeńskiej,
różnicą jest jednak to że w kręgu podejrzanych
znajduje się znaczna ilość osób.
Dla takiej osoby podstawą osądzania o zdradę
mogą być mało znaczące szczegóły jak, zmiana
nastroju, rozmowa z obcym mężczyzną, czy
spóźnienie.
Chory domaga się (często przy użyciu przemocy)
potwierdzenia wierności od swojego partnera,
czemu jednak nie zawsze daje wiarę.
Podejrzenia mogą przybrać charakter manii
prześladowczych, a w efekcie tego skończyć
tragicznie, (napaścią, zabójstwem, okaleczeniem,
partnera lub domniemanego kochanka)
Zespół Otella
Aby rozpocząć leczenie chory musi odstawić
alkohol,
Leczenie choroby polega na przyjmowaniu
neuroleptyków (leki stosowane w leczeniu
schizofrenii,
Trudnością w leczeniu choroby jest fakt że chory nie
przyjmuje do wiadomości informacji o swoim
problemie, przeciwnie próbę leczenia może uznać
za potwierdzenie swoich przypuszczeń dotyczących
zdrady,
A co za tym idzie nie zgodzić się na rozpoczęcie
kuracji.
Bibliografia
http://www.we-
dwoje.pl/zespol;otella,artykul,10372.html
http://portalwiedzy.onet.pl/
Baum H. „Mamo, on mnie ciągle denerwuje: o
zazdrości i kłótniach między rodzeństwem”,
Jedność, Kielce 2005.
Brown N. „Zazdrosny partner” Rebis, Poznań 2006.
Reber A.S. „Słownik Psychologii” Scholar, Warszawa
2002.
Sillamy N. „Słownik Psychologii” Książnica,
Katowice 1995.
Kosslyn R.S. Rosenberg R.S. „Psychologia, mózg
człowiek świat” Znak, Warszawa 2006.
Dziękuję za uwagę
Koniec