METODY

POMIARU I

ZARZĄDZANIA

RYZYKIEM

OBSZARY ZARZĄDZANIA
RYZYKIEM



Ryzyko płynności -

korelacja terminów

zapadalności aktywów i wymagalności
pasywów



Ryzyko stopy procentowej -

określenie

terminów przeszacowania aktywów i
pasywów



Ryzyko inwestycji –

wybór instrumentu,

ocena emitenta, strategia doboru
instrumentów do portfela)

ZESTAWIENIE METOD POMIARU RYZYKA
ZARZĄDZANIA AKTYWAMI I PASYWAMI

Metoda pomiaru

Zastosowanie

Stopień trudności

Luka płynności

Ocena dopasowania
przepływów środków
pieniężnych

Niski dla terminów
kontraktowych, średni
dla terminów
urealnionych

Ocena depozytów
rdzennych

Ocena struktury
pasywów

Niski

Ocena aktywów
płynnych

Ocena płynności
aktywów

Niski

Luka stopy procentowej

Ocena pozycji o stałym
oprocentowaniu

Niski

Duration

Ocena pozycji o stałym
oprocentowaniu oraz
inwestycji w papiery
dłużne

Średni

Analiza wrażliwości

Ocena pozycji o stałym i
zmiennym
oprocentowaniu

Wysoki – niezbędne
dane historyczne

Modele VaR

Ocena pozycji o stałym i
zmiennym
oprocentowaniu

Wysoki – niezbędne
dane historyczne

Analiza portfelowa

Ocena portfela
inwestycyjnego

Średni

LUKA PŁYNNOŚCI



Konstrukcja luki obejmuje zestawienie
terminów zapadalności aktywów i
wymagalności pasywów



Sprawozdanie luki powinno być urealnione



Szczególną wagę należy przywiązywać do
najkrótszych okresów



W tych okresach należy zapewnić nadwyżki
środków

OCENA DEPOZYTÓW RDZENNYCH



Depozyty rdzenne stanowią depozyty
długoterminowe i osady we wkładach



Depozyty rdzenne wyznaczane są
indywidualnie dla poszczególnych
banków



Ich miarą jest relacja depozytów
rdzennych do wartości aktywów ogółem

WZÓR



Wysoka wartość wskaźnika oznacza
stabilne źródła finansowania



Obliczany na podstawie obserwacji
zachowania klientów w przeszło

ści

OCENA AKTYWÓW PŁYNNYCH



Aktywa płynne ocenia się indeksem
płynności



Wysoki poziom wskaźnika świadczy o
wysokiej jakości aktywów płynnych –
możliwości ich sprzedaży po dobrej cenie



Wzór:

Gdzie:
udział poszczególnych pozycji w portfelu

LUKA STOPY PROCENTOWEJ



Luka bada niedopasowanie terminów
przeszacowania oprocentowania
aktywów i pasywów



Ocena udziału aktywów i pasywów o
stałej i zmiennej stopie procentowej w
strukturze bilansu (w sumie bilansowej)

WPŁYW STOPY PROCENTOWEJ
NA WYNIK FINANSOWY



Wzór:

x



gdzie:

ΔWO – zmiana wyniku odsetkowego banku
LUKAi - wielkość luki okresowej w i-tym okresie
Δr – przewidywana zmiana stopy procentowej
Wi - waga mierząca długość okresu, dla którego
zmieni się oprocentowanie
n – liczba wyodrębnionych pasm luki
i – numer okresu

DURATION



Analiza czasu trwania



Pozwala na ocenę wpływu zmian rynkowych
stóp procentowych na wartość rynkową
banku, w tym zmianę wartości inwestycji w
dłużne papiery wartościowe księgi handlowej



Średni okres pozostający do wykupu danego
instrumentu finansowego (średni okres
odzyskania środków z inwestycji – zamrożenia
oprocentowania aktywów i pasywów)

DURATION - WZÓR

gdzie:
n – liczba okresów wypłaty dochodu (kuponów)
t - numer okresu
r – stopa procentowa (dyskonta)
- wpływy z tytułu odsetek i spłaty kapitału w okresie t

WPŁYW ZMIAN STÓP PROCENTOWYCH
NA WARTOŚĆ INWESTYCJI

gdzie:
PV – wartość instrumentu
r – stopa dyskonta

LUKA DURATION



Stosowana do analizy ryzyka stopy
procentowej całego banku



Bada wpływ zmian stóp procentowych
na rynkową wartość kapitału własnego



DGAP = D

A

- D

p

k

Gdzie:
DGAP – luka duration

D

A

- duration aktywów

D

p

- duration zobowiązań

WZÓR



Stosunek wartości rynkowej zobowiązań do
wartości rynkowej aktywów

gdzie:

-- zmiana wartości rynkowej kapitału własnego

PV(A)

– wartość bieżąca aktywów

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI



Pozycje o zmiennym oprocentowaniu
tworzą ryzyko bazy



Każda pozycja o zmiennym
oprocentowaniu otrzymuje określony
współczynnik elastyczności informujący o
zmianie oprocentowania danej pozycji w
relacji do zmiany oprocentowania
rynkowego



Współczynnik elastyczności obliczany jest
na podstawie danych historycznych

MIARY WRAŻLIWOŚCI



Badają odchylenie od wartości
docelowej powstające na skutek
jednostkowej zmiany parametru
rynkowego



Należą do nich wariancja i odchylenie
standardowe in plus i in minus

ODCHYLENIE
STANDARDOWE - WZÓR

Gdzie:
n - liczba obserwacji (dla małej próby n -1)
x – analizowana zmienna
x’ – średnia z obserwacji analizowanej zmiennej

MODELE WARTOŚCI ZAGROŻONEJ VAR



Syntetyczna miara skali ryzyka



Kwotowe wyrażenie poziomu ryzyka z
zastosowaniem metod statystycznych



Możliwość porównania różnych
rodzajów ryzyka, w tym:



Kredytowego



Stopy procentowej



Inwestycji



Rynkowego



Operacyjnego

VAR



Jest miarą strat oczekiwanych i
nieoczekiwanych



Koncentruje się na odchyleniach
negatywnych



Jej kompleksowość wynika z połączenia
oceny zmienności i wrażliwości



Wymaga oceny rozkładu
prawdopodobieństwa

FORMUŁA VAR



Gdzie:

-

wartość początkowa portfela

-

stopa zwrotu z inwestycji

-

poziom istotności

-

wartość oczekiwana stopy zwrotu

- współczynnik wynikający z rozkładu normalnego,

którego

wartość zależy od poziomu istotności
- odchylenie standardowe

WSPÓŁCZYNNIK C



Dla rozkładu jednostronnego wynosi

VaR = oczekiwana strata (zysk) – maksymalna strata przy

danym α

Lub
VaR (absolutny) = maksymalna strata przy danym α

α(%)

c

5

1,65

1

2,33

0,13

3,0

0,03

3,43

ANALIZA PORTFELOWA



Pozwala na analizę, oczekiwanych stóp
zwrotu i ryzyka inwestycji łącznie dla
instrumentów wchodzących w skład
portfela



Ryzyko portfela wyrażone jest
odchyleniem standardowym i korelacją
między poszczególnymi aktywami
(instrumentami)



Im mniejsza korelacja, tym mniejsze
ryzyko portfela

WZÓR NA RYZYKO
PORTFELA



Portfel składa się z dwóch aktywów

Gdzie:
- ryzyko portfela
- udział aktywu 1 w portfelu
- udział aktywu 2 w portfelu ( )
- ryzyko aktywu 1 mierzone odchyleniem standardowym
- ryzyko aktywu 2 mierzone odchyleniem standardowym
- korelacja między stopami zwrotu aktywu 1 i aktywu 2
- kowariancja (łączna zmienność) aktywów 1 i 2