PROCEDURY AWARYJNE

Bridge Procedures Guide

Procedury awaryjne na statkach odgrywają kluczową rolę w ratowaniu

życia. Są opracowywane szczegółowo, indywidualnie dla każdego
statku indywidualnie. Jest to podyktowane tym, że każdy statek ma
inne rozmieszczenie pomieszczeń (plany ewakuacyjne), inne
rozmieszczenie środków ratunkowych, inny skład załogi, rejon
pływania.

Na każdym statku znajduje się publikacja ‘’Przypomnienie procedur

wachtowych’’ (Bridge Procedures Guide), która zawiera w części ‘’C’’
listy kontrolne opisujące wstępne działania, jakie należy podjąć w
przypadku zaistnienie sytuacji awaryjnej. Publikacja została
opracowana jako poradnik przez IMO. Zostały uwzględnione zmiany w
Konwencji STCW (Standard sof Training, Certification and
Watchkeeping) z 1995 roku, wymagania Kodu ISM (Międzynarodowy
kod zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobiegania
zanieczyszczeniom), przepisy i wymogi nowoczesnych systemów
prowadzenia nawigacji oraz zasady dobrej praktyki morskiej.

Oficer wachtowy powinien być w pełni zaznajomiony z listami

kontrolnymi zawartymi w części ‘’C’’ i wiedzieć jakie działania wstępne
należy podjąć w odpowiedzi na zaistnienie sytuacji awaryjnej.

Bridge Procedures Guide

Konwencja SOLAS wymaga przeprowadzania regularnych szkoleń i

ćwiczeń w tym zakresie. Ćwiczenia muszą obejmować
szczególnie oficerów wachtowych na tych statkach, gdzie mostek
jest ustanowiony jako miejsce dowodzenia w sytuacjach
nadzwyczajnych. Czyli praktycznie na każdym statku. Oficer
wachtowy musi być w pełni zaznajomiony z sygnałami ‘’Alarmu
generalnego’’, czynnościami które należy podjąć po usłyszeniu
takiego alarmu, a zawartymi w planie awaryjnym statku. Sygnał
‘’alarmu generalnego’’, składa się z siedmiu krótszych i jednego
dłuższego dźwięku nadawanego dzwonkami okrętowymi, syreną
lub każdym innym dostępnym środkiem.

Na mostku musi znajdować się ‘’Plan awaryjny’’ przedstawiający

rozmieszczenie środków i urządzeń, które można użyć w
sytuacjach awaryjnych.

Statki lub osoby w sytuacji zagrożenia powinny stosować określone

sygnały do komunikacji z jednostkami ratunkowymi i samolotami
zaangażowanymi w akcje poszukiwawczo-ratownicze.

Bridge Procedures Guide

Ćwiczenia (Drills) muszą być przeprowadzane regularnie,

zgodnie z przepisami. Mają na celu przygotowanie i
zapoznanie z działaniami w sytuacjach zagrożenia, które
może grozić utratą życia. Ważne, że muszą one być
przeprowadzane realistycznie, scenariuszami zbliżając się
do potencjalnie rzeczywistych zagrożeń. Zmiany składu
załogi muszą znaleźć również odzwierciedlenie w
częstotliwości przeprowadzanych ćwiczeń. Opracowane
instrukcje dla każdego członka załogi muszą być
umieszczone w miejscu ogólnie dostępnym oraz nad koją
każdego załoganta. Muszą zawierać opisane miejsca
zbiórek, sygnały alarmowe oraz przewidziane czynności po
usłyszeniu alarmu.

Bridge Procedures Guide

Bridge Procedures Guide’’ przewiduje następujące zagrożenia

oraz proponuje podjęcie określonych działań w przypadku
zaistnienia sytuacji awaryjnych:

• awaria silnika głównego lub urządzeń sterowych;
• kolizja;
• wejście na mieliznę;
• ‘’Człowiek za burtą’’;
• pożar;
• zalewanie statku spowodowane uszkodzeniem kadłuba;
• udział w akcji poszukiwawczo-ratowniczej;
• opuszczenie statku.

Awaria silnika głównego lub urządzeń sterowych.

Działania, które należy podjąć:
• poinformować Kapitana;
• jeżeli głębokość morza jest odpowiednia, to przygotować

kotwice do użycia;

• wywiesić światła lub znaki dzienne zgodnie z przepisami

MPDM (Międzynarodowe prawo drogi morskiej)
odpowiadające sygnałowi ‘’statek nie odpowiadający za
swoje ruchy’’;

• rozpocząć nadawanie odpowiednich sygnałów dźwiękowych;
• wysłać, jeżeli potrzeba, radiowy sygnał ‘’Pilności’’ do

jednostek w najbliższym otoczeniu;

• w przypadku awarii urządzeń sterowych, dodatkowo:

–

poinformować mechanika wachtowego;

–

włączyć sterowanie awaryjne;

–

przygotować SG do natychmiastowych manewrów;

–

przejść na sterowanie ręczne.

Kolizja

Działania, które należy podjąć:
• ogłosić ‘’Alarm generalny’’;
• manewrować statkiem aby zminimalizować skutki kolizji;
• utrzymywać nasłuch UKF;
• zamknąć drzwi wodoszczelne i automatyczne przeciwpożarowe;
• w nocy, włączyć światła pokładowe;
• zgromadzić pasażerów, jeżeli są, w miejscach zbiórek;
• określić aktualną pozycję statku i współrzędne dostarczyć w

pobliże terminali łączności radiowej;

• pomierzyć zbiorniki i zęzy statkowe;
• poprosić o asystę inne jednostki;
• zależnie od sytuacji: rozesłać przez środki łączności ‘’Sygnał w

niebezpieczeństwie’’ i wiadomość, że statek jest w poważnym
niebezpieczeństwie i potrzebuje natychmiastowej pomocy lub
sygnał ‘’Pilności’’ i odpowiedni komunikat do jednostek w
najbliższym otoczeniu.

Wejście na mieliznę.

Działania, które należy podjąć:
• zatrzymać maszynę;
• ogłosić ‘’Alarm generalny’’;
• zamknąć drzwi wodoszczelne;
• utrzymywać nasłuch UKF;
• wywiesić światła lub znaki dzienne zgodnie z przepisami MPDM;
• w nocy, włączyć światła pokładowe;
• sprawdzić stan kadłuba pod kątem uszkodzeń;
• pomierzyć zbiorniki i zęzy okrętowe;
• sprawdzić wizualnie stan dostępnych pomieszczeń;
• pomierzyć głębokość dookoła statku;
• określić jaką część kadłuba znajduje się na mieliźnie;
• określić rodzaj dna morskiego;
• określić parametry pływu oraz prądów morskich;
• zmniejszyć maksymalnie/odpowiednio zanurzenie statku;
• określić aktualną pozycję statku i współrzędne dostarczyć w pobliże terminali

łączności radiowej;

• zależnie od sytuacji: rozesłać przez środki łączności ‘’Sygnał w niebezpieczeństwie’’

i wiadomość, że statek jest w poważnym niebezpieczeństwie i potrzebuje
natychmiastowej asysty innych jednostek lub sygnał ‘’Pilności’’ i odpowiedni
komunikat do jednostek w najbliższym otoczeniu.

Pożar.

Działania, które należy podjąć:
• ogłosić ‘’Alarm pożarowy’’;
• powiadomić Kapitana i mechanika wachtowego;
• w porcie, powiadomić służby brzegowe;
• zgromadzić załogę w miejscu zbiórki;
• ustanowić środki i sposoby komunikacji;
• sprawdzić stan i kondycję załogi;
• zlokalizować źródło ognia i powiadomić wszystkich o jego lokalizacji;
• jeżeli pożar jest w maszynie, to przygotować się na wyłączenie maszynowni;
• ocenić wielkość pożaru;
• ocenić rodzaj środka gaśniczego;
• opracować plan akcji ppoż.;
• określić, jak zapobiec rozprzestrzenianiu się ognia?;
• określić skład drużyn ppoż.;
• zamknąć wszystkie otwory (klapy wentylacyjne, drzwi, świetliki, drzwi

wodoszczelne);

• włączyć oświetlenie pokładowe;
• określić aktualną pozycję statku i współrzędne dostarczyć w pobliże terminali

łączności radiowej;

• zależnie od sytuacji: rozesłać przez środki łączności ‘’Sygnał w

niebezpieczeństwie’’ i wiadomość, że statek jest w poważnym niebezpieczeństwie
i potrzebuje natychmiastowej asysty innych jednostek lub sygnał ‘’Pilności’’ i
odpowiedni komunikat do jednostek w najbliższym otoczeniu.

Zalewanie statku spowodowane uszkodzeniem kadłuba.

Działania, które należy podjąć:
• ogłosić ‘’Alarm generalny’’;
• zamknąć drzwi wodoszczelne;
• pomierzyć zbiorniki i zęzy;
• zlokalizować miejsce przecieku;
• odciąć zasilanie w rejonie przecieku;
• zabezpieczyć rejon przecieku;
• sprawdzić sprawność pomp zęzowych;
• sprawdzić sprawność pomp zapasowych;
• określić aktualną pozycję statku i współrzędne dostarczyć w

pobliże terminali łączności radiowej;

• zależnie od sytuacji: rozesłać przez środki łączności ‘’Sygnał

w niebezpieczeństwie’’ i wiadomość, że statek jest w
poważnym niebezpieczeństwie i potrzebuje
natychmiastowej asysty innych jednostek lub sygnał
‘’Pilności’’ i odpowiedni komunikat do jednostek w
najbliższym otoczeniu.

Udział w akcji poszukiwawczo-ratowniczej.

Działania, które należy podjąć:
• ustalić kierunek na stację w niebezpieczeństwie;
• re-transmitować sygnał niebezpieczeństwa;
• utrzymywać stały nasłuch na wszystkich częstotliwościach

bezpieczeństwa;

• postępować zgodnie z zasadami zawartymi w podręczniku

MERSAR/IAMSAR;

– MERSAR - Merchant Ship Serach and Rescue Manual - Poradnik poszukiwania

i ratowania dla statków handlowych;

– IAMSAR - International Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual

- Międzynarodowy lotniczy i morski poradnik poszukiwania i ratowania.

• ustanowić łączność z innymi jednostkami morskimi i lotniczymi

biorącymi udział w akcji SAR (Search and Rescue) – Poszukiwawczo-
ratowniczej;

• nanieść pozycję, kurs i prędkość innych asystujących jednostek;
• próbować zlokalizować transponder radarowy SART na zakresie 6 lub

12 mil morskich przy pomocy radaru pracującego w paśmie X;

• ustanowić dodatkowych obserwatorów, wypatrujących sygnały

dymne lub świetlne.

Opuszczenie statku.

Działania, które należy podjąć:
• na polecenie Kapitana, wysłać ‘’Alarm w

niebezpieczeństwie’’ oraz ‘’Wiadomość w
niebezpieczeństwie’’;

• polecić załodze założyć odpowiednie ciepłe ubranie, pasy

ratunkowe lub kombinezony ratunkowe;

• przygotować łodzie ratunkowe i/lub tratwy ratunkowe do

opuszczenia;

• przydzielić członków załogi do poszczególnych środków

ratunkowych;

• sprawdzić, czy falenie są prawidłowo zamocowane?;
• polecić obsadzenie środków ratunkowych i ich opuszczenie

na wodę;

• upewnić się, że środki ratunkowe pozostają w bezpiecznej

odległości od statku oraz we wzajemnym kontakcie.

KONIEC