Osoba starsza w

rodzinie

1. Senior a rodzina
2. Rola osób starszych w społeczeństwie
3. Rola osób starszych w rodzinie
4. Rodzaje dyskryminacji ludzi starszych
5. Marginalizacja osób starszych , ich

wielopłaszczyznowe wykluczenie ze
społeczeństwa

6. Praca socjalna o osobami starszymi

Senior a rodzina

Rodzina dla ludzi w podeszłym wieku jest równie ważna jak

dla dzieci. Rodzina właśnie ostoją dla seniorów, jest

wsparciem, pomocą i tym, co niekiedy dla człowieka

starszego wydaje się być jego największym skarbem,

czyli wszystkim co ma.

Niekiedy zdarza się tak ze osoba starsza nagle choruje traci

zdrowie i nie może już samodzielnie wykonywać nawet

najprostszych czynności, niekiedy trafia też do szpitala i

jest tam dość długo. Wtedy po powrocie do domu jest

traktowana inaczej niż dotychczas. Wszystko się zmienia.

Teraz to nie senior będzie się opiekował rodziną a

rodzina nim. Jest to sytuacja bardzo trudna, ale jeśli

kocha się kogoś jest się w stanie poświęcić dla niego

wszystko, nawet całkowita zmianę poszczególnych

funkcji członków rodziny, zmianę harmonogramu dnia.

Rola osób starszych w społeczeństwie

Osoby starsze stanowią swoistą równowagę dla szalonej,

popędliwej i niedoświadczonej młodzieży. Zatem rolą i

powołaniem ludzi starszych we współczesnym świecie jest

kierować i wychowywać, strzec moralnego porządku i wdrażać

go młodym, pilnując by nie schodzili na manowce. Istnieje dziś

ogromna potrzeba takiego działania przy wyzyskaniu tych

wartości, które reprezentuje starość i które może ona z siebie

dać zarówno w rodzinie jak i w szerszym społecznie terenie.

Zestawiając ze sobą cechy i zalety młodości oraz starości

zauważyć można, że uzupełniają się one wzajemnie. Starość

posiada właśnie to czego brakuje młodości i na odwrót. To

istotne stwierdzenie prowadzi do wniosku, że stare i młode

pokolenie potrzebne są zarówno sobie nawzajem, jak i światu,

który potrzebuje zarówno siły i energii ludzi młodych, jak

doświadczenia i rozwagi ludzi starszych. Młodzi potrzebują od

starych mądrych rad i rozważnego kierownictwa, starzy od

młodych pomocy i opieki. Ważne jest aby wskazać, że oba te

pokolenia, pomimo krytyki społeczeństwa, są jego ważnym

elementem. Bowiem równowaga i harmonijna współpraca obu

tych pokoleń konieczna jest dla społecznego dobra.

Rola osób starszych w rodzinie

Ludzie starsi cenią sobie wysoko więzi rodzinne. Ich

gotowość do niesienia pomocy rodzinie jest stała. W
każdej chwili są gotowi by pomóc.

Ludzie starsi często też pomagają w gospodarstwie,

opiekują się wnukami, ofiarują mieszkanie, a jeśli

mieszkają z rodziną, często wspierają ją finansowo

Najważniejszą rolę jaka pełnią osoby starsze to rola

dziadka i babci

„Dziadkowanie jest bowiem rodzicielstwem

przesuniętym w czasie, uwolnionym od stresów

macierzyństwa odpowiedzialności ojcostwa.”

Rola dziadków jest bardzo istotna, gdyż bardzo często

staja się oni nieformalnymi wychowawcami swoich

wnuków. I chociaż wychowanie przez dziadków ma

charakter doraźny, niezaplanowany i

okolicznościowy, to jego skutki mogą być bardziej

korzystne niż oddziaływanie rodziców czy instytucji

oświatowo-wychowawczych.

Dyskryminacja i marginalizacja społeczna

osób starszych:

• Ludzie starsi maja utrudniony dostęp do rynku pracy,

słabszą pozycję ekonomiczną niż inne grupy dorosłych.
Usuwa się ich poza nawias, jako niepotrzebnych,
przeszkadzających rodzinie, oddaje się do placówek
pomocy społecznej lub służby zdrowia(na czas wyjazdu
lub gdy trzeba im zapewnić stała opiekę).

• W Polsce jaskrawe przejawy praktyk

dyskryminacyjnych wobec ludzi starszych mają

miejsce przede wszystkim w palcówkach służby

zdrowia, co przejawia się np.: w uzależnianiu

leczenia od wieku chorego, przemilczaniu

problemów chorego, braku oceny stanu

czynnościowego.

Wyróżnia się następujące rodzaje dyskryminacji ludzi starszych:

• dystansowanie

się czyli unikanie bliskich kontaktów

z osobami starszymi;

• dewaluowanie

czyli upowszechnianie przekonań o

negatywnych cechach ludzi starszych;

• delegitymizacja

, tj. utrwalenie w postaci aktów

prawnych negatywnego stosunku jednych osób
wobec innych, co prowadzi do zaliczenia danej
jednostki do kategorii społecznej pozbawionej
określonych praw;

• segregacja

czyli izolowanie jednostek lub grup od

środowiska społecznego;

• eksterminacja,

czyli biologiczne wyniszczanie ludzi.

Marginalizacja osób starszych , ich wielopłaszczyznowe

wykluczenie ze społeczeństwa

• Marginalizacja najstarszej grupy wiekowej przebiega

stopniowo.

•

Obejmuje rezygnację z pełnienia ról

społecznych(głównie roli pracownika), zerwanie

kontaktów z ludźmi, ograniczony dostęp do dóbr i

usług oraz instytucji(edukacyjnych, socjalnych,

kulturalnych, politycznych).

•

Narastająca izolacja, bezradność, bierność,

obojętność, marazm, oczekiwanie na pomoc ze strony

osób lub instytucji wraz z istniejącymi przejawami

dyskryminacji społecznej ludzi starszych, często

prowadząco niemal całkowitej nieobecności

starszego człowieka w życiu społecznym.

Praca socjalna o osobami starszymi

W pracy socjalnej z osobami starszymi chodzi

generalnie o zapewnienie dobrostanu seniorów,
dlatego tak ważne jest konkretne przygotowanie do
pracy z tego typu grupą ludzi. Dalej chodzi o
uchronienie

ich

od

poczucia

bezużyteczności,

osamotnienia, o pomoc w przezwyciężeniu kryzysów.
Pracownicy socjalni pracują z osobami starszymi
powinny mieć odpowiednie cechy charakteru, które
będą im tę pracę ułatwiać

Bibliografia:

• Dyczewski L. (1994), Ludzie starzy i starość w społeczeństwie i kulturze.

Lublin :Redakcja Wydawnictw KUL.

• Niezabitowski M. (2007), Ludzie starsi w perspektywie socjologicznej.

Problem uczestnictwa społecznego. Katowice: Śląsk

• Przetacznik – Gierowska M., Tyszkowa M. (red.), Psychologia rozwoju

człowieka. Warszawa: PWN.

• Tyszkowa M.(2004), Jednostka a rodzina: interakcje, stosunki, rozwój.