Encefalopatia
wątrobowa



jest to zespół zaburzeń nerwowo -
psychicznych towarzyszący niewydolności
i/lub marskości wątroby



jest skutkiem działania na mózg
gromadzących się w ustroju związków
neurotoksycznych, przede wszystkim
amoniaku

Encefalopatia wątrobowa

Patogeneza encefalopatii
wąrobowej



Jedną z najczęstszych przyczyn
encefalopatii wątrobowej jest zaburzenie
funkcjonowania wątroby w
przebiegu marskości.



Na skutek zaburzonej detoksykacji w
organizmie powstaje wiele substancji,
mających szkodliwy wpływ na czynność
układu nerwowego.



Należą do nich m.in.:

◦

neurotoksyny:



amoniak 



mangan



merkaptany



kwasy tłuszczowe



fenole

◦

fałszywe neuroprzekaźniki:



β-fenyloetanoloamina



oktopamina



przenika do mózgu, gdzie wywołuje efekt
neurotoksyczny

◦

obniża się synteza podstawowego źródła energii
komórek - ATP,

◦

zostaje zachwiana równowaga metaboliczna i
czynnościowa komórek nerwowych.



Pośredni wpływ na metabolizm kwasu
glutaminowego oraz kwasu alfa-
ketoglutarowego.

Amoniak



Inaczej tioalkohole, tiole



Powstają w jelicie z metioniny

Merkaptany



W niewydolności wątroby zwiększa się
stężenie we krwi wolnych kwasów
tłuszczowych WKT o krótkich łańcuchach



Zwiększa się stężenie we krwi
aminokwasów aromatycznych



Obniża się stężenie aminokwasów o
alifatycznych łańcuchach bocznych

Kwasy tłuszczowe



Są to mediatory pobudzenia na wielu
synapsach ośrodkowego układu nerwowego



Ich zawartość w mózgu w niewydolności
wątroby znacznie się obniża



Stosowane doświadczalnie u zwierząt
przeciwdziałają rozwojowi śpiączki

Zawartość kwasu
aparaginowego i glutaminowego



Wypierają dopaminę i adrenalinę z
ziarnistości synaptycznych



Sprzyjają wystąpieniu encefalopatii

Fałszywe neuroprzekaźniki



Utajoną (60–70% chorych) – dyskretne
objawy neuropsychiczne, zauważalne
dopiero w specjalnych
badaniach psychometrycznych



Jawną:

◦

ostra encefalopatia wątrobowa: gwałtowne
objawy, najczęściej związane z jakimś czynnikiem
wyzwalającym

◦

przewlekła encefalopatia wątrobowa

Encefalopatię wątrobową
można podzielić na:



zaburzenia cyklu snu i czuwania



zaburzenia uczenia się, zapamiętywania,
koncentracji



zaburzenia orientacji przestrzennej



zaburzenia nastroju – apatia,
nadpobudliwość



drżenie rąk



zmiany w zapisie EEG 



zwiększone stężenie amoniaku we krwi



w ostatnim etapie śpiączka wątrobowa

Objawy encefalopatii

Oceny zaburzeń dokonuje się przy pomocy

pięciostopniowej skali.



Stopień 0 - prawidłowy stan chorego



Stopień 1 - splątanie, zaburzenia koncentracji,
lęk, euforia, drżenie, zaburzenie rytmu dobowego



Stopień 2 - zaburzenia orientacji i funkcji
poznawczych, zaburzenia osobowości i
zachowania, zaburzenia mowy



Stopień 3 - chory reaguje tylko na silne bodźce,
znaczne zaburzenia świadomości



Stopień 4 - chory nie reaguje na bodźce, stan
śpiączki



W diagnostyce encefalopatii
wątrobowej wykonywane są:

◦

badania laboratoryjne krwi (transaminazy,
bilirubina, amoniak),

◦

EEG

◦

badania obrazowe (tomografia komputerowa,
rezonans magnetyczny)



Leczenie encefalopatii wątrobowej polega
przede wszystkim na ograniczeniu poziomu
amoniaku w organizmie przy pomocy diety
pozbawionej bądź ubogiej w białko.



Przez zastosowanie antybiotyku doustnie lub
środków przeczyszczających możliwe jest
zahamowanie produkcji amoniaku przez
bakterie jelitowe.



W celu zmniejszenia obrzęku mózgu
stosowane są glikokortykosteroidy, mannitol.

Leczenie