WYKŁADNIA PRAWA

 Wykładnia prawa

T o

og

ół

ro

zu

mo

wa

ń

zmi

erza

ją

cy

ch

do

od

ko

do

wa

nia

no

rm

pra

wn

yc

h

za

wa

rty

ch w

obo

wią

zu

ją

cyc

h p

rze

pisa

ch

pra

wn

yc

h

T o

og

ół

ro

zu

mo

wa

ń

zmi

erza

ją

cy

ch

do

od

ko

do

wa

nia

no

rm

pra

wn

yc

h

za

wa

rty

ch w

obo

wią

zu

ją

cyc

h p

rze

pisa

ch

pra

wn

yc

h

ora

z

ust

aleni

a

ich

znaczen

i

a

,

ora

z

ust

aleni

a

ich

znaczen

i

a

,

to p

ro

ce

sy

my

ślo

we

opa

rte

na

wie

dzy

pra

wn

icz

ej

to p

ro

ce

sy

my

ślo

we

opa

rte

na

wie

dzy

pra

wn

icz

ej

OD

CZYT

ANIE

WYJ

AŚNIE

NIE

PR

AW

A

OD

CZYT

ANIE

WYJ

AŚNIE

NIE

PR

AW

A

RODZAJE WYKŁADNI

• Dokonywana w procesie

stosowania prawa przez

organ państwowy

wyposażony w kompetencje

zawarte w obowiązujących

przepisach prawa

WIĄŻĄCA

• DOKTRYNA

NIEWIĄŻĄC

A

 Reguły interpretowania przepisów prawa:



ustalenie
wypowiedzi
normatywnej
przez użycie reguł
gramatyki, składni
oraz semantyki
danego języka
etnicznego



- ustalenie znaczenia i
roli wypowiedzi
normatywnej przez
uwzględnienie jej
usytuowania w ramach
danego aktu
normatywnego,
instytucji prawnej,
gałęzi prawnej całego
systemu:

Wykładnia językowa

Wykładnia Systemowa

Reguły kolizyjne:



lex posterior derogat legi priori

(niezgodność

norm równorzędnych norma późniejsza uchyla
normę wcześniejszą)



Lex specialis derogat legi generali



Lex posteriori generali non derogat legi anteriora
speciali



Lex superior derogat legi priori-w sytuacji
niezgodności dwóch norm o różnej mocy prawnej
norma o wyższej mocy prawnej uchyla normę o
niższej mocy prawnej)



 

Reguły interpretowania przepisów prawa c.d.:



- ustalenie wypowiedzi
normatywnej przez
sięgnięcie do
pozaprawnych wartości
i ocen stanowiących
cele lub funkcje danej
regulacji prawnej w
odniesieniu do
otoczenia społecznego
systemu prawa

Wykładnia funkcjonalna

INTERPRETOWANIE
(wykładnia)



OBEJMUJE TO CO DA SIĘ WYCZYTAĆ Z
JEDNOSTKI TEKSTOWEJ I



WNIOSKOWANIE JEDNYCH NORM O
INNYCH

UZNAWANIU PRZEZ INTERPRETATORA ZA OBOWIĄZUJĄCE
TAKICH NORM, KTÓRE SĄ KONSEKWENCJĄ NORM
WYINTERPRETOWANYCH Z OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW
PRAWA

 

„
 
 

 

norma x musi być zaliczona do systemu prawa gdyż stanowi konsekwencję (wynika z ) uznanej

uprzednio normy Y”

 



Argumentum a fortiori: wnioskowanie z większego
na mniejsze lub odwrotni



Argumentum a maiori ad minus- jeśli ktoś jest
uprawniony do czegoś większego to tym bardziej jest
uprawniony do czegoś mniejszego lub nakazano mu
czynić coś mniejsze



argumentum a minori ad maius - jeśli komuś
zakazano czynić coś mniej to tym bardziej coś więcej



Argumentum a contrario jeśli pewien stan rzeczy
spełnia przesłanki prawne x to pociąga za sobą
konsekwencje y, jeśli stan rzeczy nie spełnia tych
przesłanek to nie pociąga też konsekwencji Y art. 83
§1 kc



 



 

wnioskowanie z celu na
środki



–ustalanie związku przyczynowego między stanem
rzeczy ujętym w normie wyinterpretowanej z
danego przepisu prawnego a stanem rzeczy
scharakteryzowanym w normie wynikającej z
wyinterpretowanej normy



(jeśli obowiązuje norma nakazująca realizację
określonego stanu rzeczy to należy uznać za
obowiązujące także inne normy zakazujące czynić
to by ów stan rzeczy nie został zrealizowany) np.
prawo o ruchu drogowym -włączone światła-
komplet żarówek



art.133 krio

wnioskowanie z analogii



zapożyczenie podstawy decyzji
na potrzeby konkretnego
procesu stosowania prawa z
istniejących przepisów
regulujących podobny stan
faktyczny (wnioskowanie a
simili)



Zapożyczenie gotowej reguły
odnoszącej się do zbliżonej
sytuacji



Rozumowanie
wewnątrzsystemowe



Dotworzenie podstawy decyzji
na potrzeby konkretnego
procesu stosowania prawa z
tzw. ducha prawa tj. aksjologii
porządku prawnego



Dotworzenie, wówczas gdy nie
ma możliwości odwołania się
do istniejących przepisów z
powodu ich braku



Rozumowanie pozasystemowe

analogia legis

analogia iuris