Stres

w życiu

współczesnego

człowieka

STRES

Jest to niespecyficzna

reakcja organizmu na
wszystkie stawiane mu
wymagania.

(Sely)

Cd STRESU

Jest to dynamiczna

relacja

między człowiekiem a
otoczeniem

, która to

relacja oceniana jest przez
jednostkę jako wymagająca
wysiłku adaptacyjnego lub
przekraczająca możliwości jej
sprostania. (Lazarus,
Folkman)

4. Wydarzenia stresowe

• Rozpoczęcie nauki w szkole,

zmiana miejsca zamieszkania,
małżeństwo, owdowienie,
rozwód, urodzenie dziecka,
poważna choroba, wypadek,
choroba osoby bliskiej, śmierć
kochanej osoby, rozpoczęcie
pracy zawodowej, utrata pracy,
awans zawodowy, degradacja
społeczna, przejście na
emeryturę, starość.

Podział stresorów

I. Zewnętrzne

1. Nieprzewidywalne

–

pojawiają się niespodziewanie i
dotyczą ważnych sfer życia np.
śmierć, utrata pracy.

2. Przewidywalne

– egzamin,

ślub;

3. Wydarzenia stresowe

–

np.: niespodziewani goście;

4. Stresory wiążące

–

mają

charakter przewlekły, dotyczą:

• Warunków bytowych (ubóstwo,

brak pracy, długi);

• Sytuacji rodzinnej (patologia);
• Sytuacji w pracy (mobbing);
• Przeciążenia (dużo nauki);
• Zaburzeń emocjonalnych.

Podział stresorów

II. Wewnętrzne

• Pochodzą z naszych wspomnień,

przekonań, fantazji, sposobu
interpretacji otaczającej nas
rzeczywistości;

• Dotykają naszych potrzeb i

wartości;

• Przesądy, kompleksy

Poziomy reakcji

stresowej

1.Poziom poznawczy

Jest punktem wyjścia reakcji

stresowej, gdyż zaczyna się
od zrozumienia znaczenia
napływającego bodźca i jego
oceny.

Poziomy reakcji

stresowej

2. Poziom emocjonalny

• Sprzężony z poziomem

poznawczym; pobudzenie
emocjonalne: strach, lęk,
gniew, agresja;

• Mogą pojawić się też emocje

pozytywne;

Poziomy reakcji

stresowej

3. Poziom behawioralny

Wpływa na sprawność

wykonania, która zależy od
poziomu pobudzenia. (małe
pobudzenie emocjonalne –
wzrost poziomu wykonania).

Poziomy reakcji

stresowej

4. Poziom motywacyjny

Pojawienie się motywacji

służy przywróceniu uwagi
między środowiskiem a
jednostką

.

Fazy stresu

I. Faza alarmowa

(eustres)

Rozpoznanie i

mobilizacja sił; bodźce odbierane
są jako wsparcie, zachęta, stres
konstruktywny, mobilizujący;

• Faza ta pojawia się po zadziałaniu

bodźca (wzrost RR, temperatury,
adrenaliny).

Fazy stresu

II. Faza przystosowania

• Aktywna walka ze skutkami

bodźca, działają mechanizmy
obronne;

• Organizm radzi sobie z

działającym bodźcem, stawia mu
opór, znosząc jednocześnie coraz
gorzej bodźce dodatkowe.

Fazy stresu

III. Faza wyczerpania

(dystres)

• Szkodliwy, niepożądany,

destruktywny, długotrwały stres
przekraczający możliwości
adaptacyjne organizmu.
Powstaje, kiedy walka nie
zostanie uwieńczona
powodzeniem;

• Pojawiają się choroby.

Reakcja organizmu na

stres

Somatyczna

(fizjologiczna)

• Wzrost wydzielania adrenaliny i

noradrenaliny z rdzenia
nadnerczy;

• Rozszerzenie źrenicy oka;
• Suchość w ustach;
• Pocenie się, zaczerwienienie lub

bladość skóry;

Reakcja organizmu na

stres

• Przyspieszone bicie serca (zanik

zmęczenia);

• Wzrost RR lub niedociśnienie;
• Przyspieszony i spłycony oddech;
• Wzrost krzepliwości krwi;
• Napięcie, skurcze i drżenie

mięśni;

• Podwójne widzenie;
• Biegunka.

Reakcja organizmu na

stres

Psychiczna

• Sprawność myślenia

– luki w

pamięci, zapominanie, brak
koncentracji, przyćmienie
świadomości;

• Emocje

– uczucie złości, lęku,

rozdrażnienie, nerwowość,
zamykanie się w sobie;

Reakcja organizmu na

stres

• Zachowania

– zaburzenia

koordynacji, zwolniony
refleks, trudności z
mówieniem, impulsywność,
drżenie, tiki nerwowe,
nerwowy śmiech, zgrzytanie
zębami, bezradność.

Skutki długotrwałego

stresu

Psychiczne, emocjonalne:

• Nieuzasadniona agresja,

rozdrażnienie

• Lęk, frustracja, uczucie

beznadziejności, obniżenie
poczucia własnej wartości;

• Depresja, stany lękowe,

załamanie nerwowe, nerwica;

Skutki długotrwałego

stresu

Ogólnoustrojowe

- Zaburzenia snu;
- Zmęczenie, wyczerpanie;
- Migrena i bóle głowy;
- Spadek odporności

.

Skutki długotrwałego

stresu

• Układ krążenia –

podwyższone

RR, zawał serca, wylew krwi
do mózgu, arytmia;

• Układ ruchu –

bóle krzyża,

sztywność szyi i karku
powodujący napięciowy ból
głowy, bóle mięśniowe,
zapalenie stawów

Skutki długotrwałego

stresu

• Układ oddechowy –

astma

oskrzelowa, alergie;

• Choroby skóry –

trądzik,

pokrzywka;

• Układ pokarmowy –

nadmierny

apetyt lub brak, niestrawność,
zaparcia lub biegunka, kolka
kurczowa, owrzodzenie żołądka.

Czynniki od których zależy

zachowanie człowieka w
sytuacji stresogennej:

• Cechy osobowości;
- Inteligencja, temperament;
• Stan psycho – fizyczny związany

ze stanem zdrowia;

• Dotychczasowe doświadczenia

w tej dziedzinie działania;

• Zdolność przystosowania do

otoczenia;

• Zdolność do redukowania

konfliktów;

• Odporność na konflikty i

stres;

• Stopień przygotowania do

wykonywania zadań.

Profilaktyka stresu

Profilaktyka pierwotna

a)

Tworzenie warunków

prawidłowego rozwoju
psychospołecznego dzieci i
młodzieży:

• Ograniczanie źródeł zagrożeń;
• Prowadzenie zdrowego stylu

życia;

• Tworzenie warunków

umożliwiających zaspokojenie
potrzeb psychicznych;

Profilaktyka stresu

b) Edukacja zdrowotna:

• Kształtowanie odpowiedzialności

za siebie poprzez zrozumienie
natury stresu;

• Kształtowanie zachowań, które

pozwolą zmniejszyć narażenie się
na działanie stresu;

• Nauka technik pozwalających na

odpowiednie wyrażanie reakcji
stresowej.

Profilaktyka stresu

Profilaktyka wtórna

• Działania zmierzające do

ograniczenia i eliminowania
przyczyn i skutków dystresu;

• Na antystres składa się ruch,

dieta i relaks oraz metody
psychoterapeutyczne.

Profilaktyka stresu

Profilaktyka

trzeciorzędowa

Obejmuje zapobieganie

skutkom przebytej choroby i
przeciwdziałanie jej
nawrotom.

Strategia radzenia sobie ze

stresem psychicznym

1.Uświadomienie sobie

własnego stanu
emocjonalnego.

(co powoduje, że czujesz się

zestresowany)

Strategia radzenia sobie ze

stresem psychicznym

2

. Wpływanie myślami na

emocje

– myśl tak, by zjawisko

cię nie przerażało.

- Rozładuj sytuację żartem,

śmiechem.

- Silne emocje zniekształcają

rzeczywistość.

Strategia radzenia sobie ze

stresem psychicznym

3. Określenie hierarchii

problemów.

-

sporządź listę spraw pilnych i

mniej pilnych;

- wykonuj zadania w takiej właśnie

kolejności.

Strategia radzenia sobie ze

stresem psychicznym

4. Refleksja nad tym, jaki mam

wpływ na zmianę sytuacji.

5. Opuszczenie miejsca

konfliktu i skierowanie uwagi
na inne sprawy.

Strategia radzenia sobie ze

stresem psychicznym

6. Przeprowadzenie ćwiczeń

relaksacyjno -
koncentrujących;

Ucz się autosugestii i

oddychania.

7. Zacznij regularnie ćwiczyć:

pływaj, biegaj.

Ćwicz codziennie 1 godz. lub 2-3x

w tygodniu po 2 godziny.

Strategia radzenia sobie

ze stresem psychicznym

8. Odżywiaj się regularnie

Stres zwiększa zapotrzebowanie

na witaminy B-complex (B1, B5,
B6), C, magnez, wapń oraz
białko.

Strategia radzenia sobie

ze stresem psychicznym

9. Unikaj szkodliwych

sposobów radzenia sobie ze
stresem, jak alkohol,
papierosy, nadmierne
jedzenie.

Dopuszczaj inne bodźce (tańce,

śpiew).