Rekrutacja i selekcja
kandydatów w zawodach
medycznych
Przemysław Kamiński
Zdrowie Publiczne
II rok Zdrowie Publiczne, stacjonarne
Rekrutacja – pojęcie, image,
rodzaje i źródła rekrutacji, etapy
oraz jej istota
Rekrutacja to sformalizowane procesy naboru
kandydatów do pracy, polegające na działaniach na
rynku pracy, które mają za zadanie przyciągnięcie
wystarczająco dużej liczby osób o odpowiednich
kwalifikacjach do ubiegania się o wolne stanowiska
pracy. Celem rekrutacji jest przyciągnięcie jak
największej liczby kandydatów, z których zostanie
wybrana osoba o najlepszych kwalifikacjach.
Rekrutacja – co to jest?
Pozyskiwanie wartościowych pracowników do pracy w zawodach
medycznych wymaga posiadania przez organizację dobrego image, czyli
wizerunku, obrazu instytucji. Chcąc pozyskać wartościowych pracowników,
organizacja musi odpowiednio kreować swój wizerunek w otoczeniu. Do
czynników kształtujących image zakładów opieki zdrowotnej można
zaliczyć:
oferowane usługi
nowoczesność lub tradycję
wielkość zakładu
opinię o zakładzie
lokalizację
politykę personalną
Wpływ poszczególnych czynników na atrakcyjność zakładu opieki medycznej
w oczach potencjalnego pracownika przedstawia tabela.
Image
Oddziaływanie pozytywne
Oddziaływanie negatywne
1) Znany ZOZ o dobrej renomie,
doceniane public relations,
inwestowanie w tę dziedzinę
2) Atrakcyjne warunki materialne
3) Duża pewność zatrudnienia
4) Atrakcyjne przedmioty działalności,
ciekawa praca
5) Możliwość samodzielności i
niezależności w pracy
6) Dobre stosunki z ordynatorem –
pracownicy i relacje interpersonalne,
troska o personel
7) Duże perspektywy rozwoju i awansu
8) Atrakcyjna lokalizacja
1) ZOZ nieznany bądź o złej renomie,
niedocenianie znaczenia public
relations
2) Nieatrakcyjne warunki materialne
3) Niska pewność zatrudnienia
4) Nietrakcyjne przedmioty działalności
5) Brak możliwości samodzielności i
niezależności w pracy
6) Złe stosunki z ordynatorem
7) Niewielkie perspektywy rozwoju i
awansu
8) Nieatrakcyjna lokalizacja
Czynniki oddziaływania na
image zakładu opieki zdrowotnej
Wyróżniamy następujące rodzaje rekrutacji:
Ogólną (szeroką) - kierowaną do szerokiego grona odbiorców (na
tzw. szeroki rynek pracy). Jest najbardziej odpowiednia, gdy firma
organizuje nabór na szeregowe stanowiska pracy.
Segmentową (wąską) - grupę docelową stanowi wówczas
konkretny segment rynku pracy, najczęściej specjaliści w danej
branży. Stosujące ją przedsiębiorstwa często utrzymują kontakt z
potencjalnymi źródłami rekrutacji, np. ze szkołami, uniwersytetami,
organizacjami profesjonalnymi i naukowymi.
Rodzaje rekrutacji
Istnieją dwa główne źródła rekrutacji:
Rekrutacja zewnętrzna - kandydatów szuka się poza
organizacją. Dzięki niej można pozyskać pracowników o
wysokich i oryginalnych kwalifikacjach, którzy są źródłem
nowych pomysłów, jednak wadami są: duży koszt,
zwiększone ryzyko podjęcia błędnej decyzji (brak
znajomości kandydata), ryzyko wypływu informacji o firmie.
Źródła rekrutacji
Rekrutacja wewnętrzna - kandydatury są wówczas rozpatrywane spośród osób
zatrudnionych w firmie. W tym przypadku podstawowe znaczenie ma nawiązanie
kontaktu z kierownikami liniowymi i z kierownikami ds. personelu niższych szczebli
organizacji.
Rekrutacja wewnętrzna ma szereg zalet:
niski koszt pozyskania pracownika,
oszczędność czasu poszukiwania,
mniejsze ryzyko (firma dysponuje już sprawdzoną i rzetelną informacją o
pracowniku),
szybsze wdrożenie pracowników,
motywuje pracowników, jest zachętą do rozwoju,
sprzyja wytworzeniu poczucia przywiązania do firmy,
pozwala usprawnić działania organizacji bez zwiększania/zmniejszania liczby
zatrudnionych.
Rekrutacja wewnętrzna posiada również wady:
zmniejsza wybór kandydatów,
powoduje konflikty, zawiść wśród pracowników,
ryzyko wysokich kosztów doszkolenia.
Zanim przystąpi się do właściwego procesu
rekrutacji przedsiębiorstwa muszą zaplanować zasoby
ludzkie. Chęć zatrudnienia pracowników spowodowana
jest rozwojem firmy, zwiększeniem rozmiarów
działalności etc.
Musi to być jednak uwzględnione w planie
strategicznym organizacji, w jej celach, zadaniach, jak
również planiści muszą rozważyć potencjalne zmiany
w otoczeniu (jak w przyszłości może kształtować się
koniunktura). Dodatkowo musza stworzyć opis
stanowiska.
Etapy rekrutacji
Etap 1: Określenie profilu kandydata na podstawie opisu stanowiska pracy
Etap 2: Tworzenie i zamieszczanie ogłoszeń o wakującym stanowisku –
dobór mediów w zależności od specyfiki rekrutacji (wąska/szeroka);
ogłoszenia zawierają: opis wymagań stawianych kandydatom, zakres
obowiązków na wolnym stanowisku pracy, proponowane formy świadczeń i
wynagrodzenia jakie oferuje pracodawca zatrudnionej osobie
Etap 3: Tworzenie długiej listy kandydatów spośród otrzymanych aplikacji
osób, które odpowiedziały na ogłoszenie i spełniają podstawowe wymagania
stawiane kandydatom
Etap 4: Tworzenie krótkiej listy kandydatów – selekcja osób najpełniej
spełniających wymagania oferty
Etap 5: Zastosowanie technik naboru kandydatów wobec
wyselekcjonowanych osób oraz dokonanie na ich podstawie dalszej selekcji
Etap 6: Sprawdzenie referencji
Etap 7: Podjęcie decyzji o zatrudnieniu pracownika
Etap 8: Negocjacje pracodawcy z pracownikiem dotyczące warunków
zawarcia stosunku o pracę – jego formy, wynagrodzenia i innych świadczeń.
Na proces rekrutacji
składają się najczęściej
etapy:
Formy pozyskiwania nowych
pracowników:
Wymagania przydatne do
sporządzenia PROFILU
KWALIFIKACJI
Wymagania przydatne do
sporządzenia PROFILU
OSOBOWOŚCIOWEGO
KWALIFIKACJE
CECHY
FIZYCZNE
CECHY
OSOBOWOŚCI
CECHY
PSYCHICZNE
• Wykształcenie
• Doświadczenie
• Znajomość
języków obcych
• Dodatkowe
kwalifikacje
• Wiedza
teoretyczna
• Specjalizacje
• Kondycja fizyczna
• Odporność na
choroby
• Wytrzymałość
fizyczna
• Brak dolegliwości
• Stopień
wrażliwości na
warunki zewn.
• Zdolności
manualne
• Zręczność
• Ruchliwość
• Styl bycia
• Sposób
zachowania
• Motywacja
• Ambicja
• Aspiracje
• Pewność siebie
• Samoopanowanie
• Świadomość
• Odpowiedzialność
• Niezawodność
• Solidność
• Zdolności
organizacyjne
• Łatwość
nawiązywania
kontaktów
• Umiejętność pracy
w grupie
• Zdolność
koncentracji
• Cierpliwość
• Wytrwałość
• Spostrzegawczość
• Szybkość reakcji
• Dokładność
• Ścisłość
• Kreatywność
• Emocjonalność
• Wyobraźnia
przestrzenna
• Umiejętność
wysławiania się i
formułowania
poglądów
• Bezkonfliktowość
Elementarne wymagania stawiane
pracownikom zakładu opieki
zdrowotnej
Selekcja – pojęcie,
techniki, procedury
Selekcja pracowników - to jedno z narzędzi
zarządzania zasobami ludzkimi . Proces wyboru
pracownika poprzez "odsiew" kandydatów ubiegających
się o stanowisko w organizacji a nie spełniających
wymagań stawianych potencjalnemu pracownikowi.
Selekcja rozumiana może być przynajmniej dwuznacznie:
jako jeden z etapów rekrutacji,
jako niezależny proces (nie wchodzący w skład procesu
rekrutacji) polegający na odrzuceniu aplikacji
kandydatów nie spełniających wymagań, następujący
po rekrutacji.
Selekcja – co to jest?
Techniki selekcji podzielić można na cztery grupy:
analiza informacji biograficznych zawartych w dokumentach tj. życiorys, list motywacyjny,
ankieta personalna, świadectwa, dyplomy itd.
referencje – informacje o kandydacie na pracownika, które mogą być wykorzystane do
pozyskania nowych danych lub potwierdzenia już posiadanych; mogą mieć formę:
pisemną,
telefoniczną.
wywiady – rozmowa kwalifikacyjna przy ubieganiu się o pracę, która może mieć formę:
swobodną - tzw.: wywiad ciepłego uśmiechu;
semizorganizowaną - z użyciem narzędzi tj. plan, skala ocen, robienie notatek;
zorganizowaną - zadawanie wcześniej przygotowanych pytań, związanych z pracą na
określonym stanowisku;
stresującą - zadawanie pytań podchwytliwych, frustrujących kandydata, mająca na celu
sprawdzenie jego odporności na stres i agresję.
testy – narzędzia mające na celu pomiar określonych cech kandydata na pracownika:
zdolności i intelektu,
próbki pracy,
symulacje pracy,
medyczne,
psychologiczne.
Techniki selekcji
Technika
Częstotliwość
zastosowania
Wartość predykcyjna
Koszt zastosowania
Wywiad
Prawie zawsze
Średnia
Niski
Podanie
Często
Słaba
Niski
Referencje
Połowa przypadków
Słaba
Niski
Świadectwa, dyplomy
¼ przypadków
Słaba
Niski
Test psychologiczny:
- inteligencji
- osobowości
¼ przypadków
¼ przypadków
¼ przypadków
Dobra
Dobra
Dobra
Wysoki
Wysoki
Wysoki
Centrum oceny
Rzadko
Bardzo dobra
Ekstremalnie wysoki
Ankieta personalna
Rzadko
Dobra
Niski
Lista osiągnięć
Rzadko
Dobra
Niski
Grafologia
Bardzo rzadko
Żadna
Niski
Astrologia
Bardzo rzadko
Żadna
Niski
Analiza technik selekcji
Proces selekcji może przebiegać zgodnie z jedną z trzech
alternatywnych procedur:
procedura kompensacyjna zakłada przejście przez wszystkie
przewidziane w niej etapy . Pomimo uzyskania negatywnych wyników
w poszczególnych krokach, kandydat jest dopuszczany do kolejnych.
Procedura ta nie odrzuca na starcie osób, które nie potrafią się
„sprzedać”. Każdy kandydat jest oceniany z punktu widzenia
wszystkich przewidzianych testów;
procedura „bieg przez płotki” to kolejne niezależne etapy weryfikacji,
najbardziej stresujące aplikanta. Uzyskanie negatywnych ocen, na
którymkolwiek etapie eliminuje go z dalszych. Ten rodzaj procedury
może spowodować eliminację wartościowych osób na podstawie mniej
istotnych cech i umiejętności;
procedura hybrydowa pozwala na wszechstronną ocenę kandydata i
jednocześnie ograniczenie kosztów selekcji. Procedura ta eksponuje
zalety pozostałych sposobów i eliminuje ich wady.
Procedury selekcji
PRZYGOTOWANIE PROCESU REKRUTACJI
spotkanie z klientem
określenie wymagań i potrzeb klienta
uzgodnienie szczegółów dotyczących profilu poszukiwanego kandydata
WSTĘPNA SELEKCJA KANDYDATÓW
preselekcja kandydatów (analiza CV i listów motywacyjnych)
rozmowa telefoniczna
rozmowa kwalifikacyjna z wybranymi kandydatami
testy psychologiczne (testy osobowości, testy uzdolnień i umiejętności)
sprawdzanie referencji
DOKONANIE KOŃCOWEJ OCENY
porównanie kandydatów
analiza profilów osobowości kandydatów
ustalenie terminu spotkania z wybranym kandydatem
spotkanie kandydatów z klientem
decyzja o zatrudnieniu
Jak wygląda ogólny proces
zatrudnienia? – przykład:
„Marketing personalny” – L. Zbiegień - Maciąg; Wydawnictwo
Business Press, Warszawa 1996
„Podstawy zarządzania organizacjami” – R.W. Griffin; Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1999
„Zarządzanie zasobami ludzkimi” – A. Pocztowski; Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003
„Zarządzanie zasobami ludzkimi” – pod redakcją Z. Gomółki;
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin
2005
„Psychologiczne aspekty zarządzania zasobami ludzkimi w
zakładach opieki zdrowotnej” – G. Bartkowiak; Wydawnictwo Wolter
Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2010
http://pl.wikipedia.org/wiki/Selekcja_pracowników
http://www.hrm.pl/content/view/29/54/
Literatura: