Współczesne tendencje w
pedagogiki opiekuńczej (W)
Tutoring w szkole -
czyli
wychowawstwo
inaczej.
Tutoring w szkole – idee i
zasadność.
•
Tutoring
to
metoda
edukacji
zindywidualizowanej, oparta na bezpośrednim
spotkaniu z uczniem bądź studentem. Sam
tutoring jest najczęściej długofalowym procesem
współpracy , nakierowanym na integralny –
obejmujący wiedzę, umiejętności i postawy –
rozwój podopiecznego.
•
Istotą tutoringu są indywidualne spotkania,
w trakcie
których w atmosferze dialogu, tzn. szacunku i
zaufania,
tutor
pomaga
uczniowi
bądź
studentowi poszukiwać własnej drogi do wiedzy,
tożsamości oraz wielopłaszczyznowego rozwoju.
Tutoring w szkole – idee i
zasadność.
•
Tutor pozwala, więc podopiecznemu dogłębnie poznać
określony obszar wiedzy, rozwinąć umiejętności
samodzielnego jej zdobywania oraz sztukę
maksymalnego korzystania z własnych talentów i
doświadczeń.
•
Mądry nauczyciela wraz z wychowankiem
umiejętnie wyznaczają szlak poszukiwań i ustalają
sposoby rozwiązań ujawnionych trudności i niemożności.
Tutoring ma, bowiem prowadzić podopiecznego do
mądrości i dojrzałości. Koncentrują się przy tym na
specyficznych, bardzo konkretnych, indywidualnych
potrzebach, problemach i wyzwaniach podopiecznego.
Cele tutoringu
•
Tutoring, jako metoda pracy opiekuńczo -
wychowawczej jest realizowana w bezpośrednim i
indywidualnym kontakcie. Gotowość zarówno tutora
jak i podopiecznego powinna wynikać z
interakcyjnego procesu wychowawczego, jak
również osadzenia go w konkretnej rzeczywistości
życiowej.
•
Celem głównym tutoringu jest, więc wsparcie
podopiecznego w odkrywaniu i rozwijaniu zdolności,
wypracowanie własnego stylu zdobywania wiedzy, a
nade wszystko budowanie osobistej ścieżki rozwoju.
Cele tutoringu.
Cel główny
Charakterystyka celów szczegółowych
Wsparcie
podopieczne
go w
odkrywaniu i
rozwijaniu
zdolności
wypracowani
e własnego
stylu
zdobywania
wiedzy
budowanie
osobistej
ścieżki
rozwoju
Samodzielność
Odpowiedzialność, w tym za proces własnej edukacji
Zdolność do podejmowania decyzji
Systematyczność, samodyscyplina i umiejętność planowania
zajęć
Umiejętność wyboru drogi życiowej i budowania życiowych
planów
Umiejętność realizowania przyjętych planów i pokonywania
napotkanych trudności
Umiejętność samodzielnego uczenia się
Samoakceptacja i poczucie własnej wartości
Otwartość i życzliwość dla innych oraz wzrost poziomu
zaufania do nich
Odwaga w formułowaniu i głoszeniu własnych poglądów
Poszanowanie dla pracy własnej i innych
Umiejętność zgodnej współpracy
Wrażliwość na los innych i odpowiedzialność z tym związana
Postawa dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia
ich poglądów
Rozpoznawanie wartości moralnych, budowanie własnego
systemu wartości
.
Sylwetka i cechy tutora
•
Tutor wobec podopiecznego spełnia funkcję mentora.
Powinien być dobrym nauczycielem, mądrym doradcą,
osobą godną zaufania, wzorem osobowym.
•
Tutor wierzy w swojego podopiecznego, w jego możliwości,
wspiera go, doradza, inspiruje, skłania do myślenia, dzieli
się własnym doświadczeniem i wiedzą, jasno wyraża swoją
ocenę i niczego nie ukrywa przed podopiecznym.
•
Dobry tutor to osoba, która głównie potrafi pracować w
relacji określonej, jako „jeden na jeden”. Działania tutora
wobec podopiecznego są jednoznaczne i czytelne, a
intencje czyste.
Sylwetka i cechy tutora
•
Tutor bazuje na przyszłości podopiecznego, przy czym
podejmuje współprace z innymi specjalistami i instytucjami
(psycholog, pedagog, psychiatra, prawnik, pracownik
społeczny itd.), w celu udzielenia jak najlepszej pomocy
wychowankowi.
•
Tutor w swojej pracy: umiejętnie zadaje pytania, uważnie
słucha, udziela informacji zwrotnej, motywuje, wyznacza cele
(wspólnie z podopiecznym), wspomaga w planowaniu drogi
do ich osiągnięcia, monitoruje, rozlicza z wykonanych zadań,
bazuje na swojej autentyczności i realnych możliwościach
podopiecznego, zna swoje ograniczenia i wie, ile może „dać”
podopiecznemu i kiedy wskazane jest, by zmienić.
Dialog a tutoring
•
Osoby tutora i ucznia łączy więź pełna
zaufania, która ma sprzyjać rozwojowi
naukowemu, osobistemu i społecznemu
ucznia.
•
Głównym narzędziem tutoringu jest
rozmowa, do której uczeń przygotowuje
się m.in. poprzez wykonywanie
uzgodnionych z tutorem zadań, lektury,
samodzielne pisanie oraz recenzowane i
omawiane w trakcie spotkań z tutorem
eseje.
Etapy tutoringu
•
Poznanie podopiecznego (talenty, słabe i mocne
strony – styl pracy, wartości, plany życiowe)
•
Wspólne wyznaczenie celów edukacyjnych
(zaplanowanie działań, kontrakt, umowa)
•
Realizacja przyjętego planu współpracy
(monitoring)
•
Podsumowanie efektów współpracy (ewaluacja,
świętowanie).
Etapy tutoringu
Każdy uczeń ma swojego tutora, którego grupa
podopiecznych nie przekracza 10 osób.
Indywidualne spotkania, minimum 1 raz w tygodniu,
trwają od 10 do 30 min, nie powinny jednak przekraczać
45 min.
Raz w miesiącu jest wskazane zorganizowanie przez
opiekuna spotkania grupowego wszystkich swoich
podopiecznych.
Lekcja trwa 30 min (w bloku 2x30min), pozostałe 15 min
są składową czasu konsultacji.
Założenia w pracy tutora
•
Koncentracja na mocnych stronach.
•
Zmiana przekonań blokujących rozwój.
•
Rozmowy (znajdowanie wspólnego języka).
•
Nieformalne spotkania (rozmowy pomiędzy zajęciami,
spotkania na mieście, wyjście do kina…).
•
Wzajemność (dzielenie się doświadczeniami, przeżyciami).
•
Zaufanie i szacunek wobec ucznia i jego wyborów.
Korzyści z tutoringu dla tutora i
podopiecznego
•
Zmian relacji uczeń - nauczyciel i idące za nią zwiększenie poczucia
bezpieczeństwa, co przyczynia się do stwarzania optymalnych warunków dla
podopiecznych i ich gotowości podejmowania działań. Podopieczni mogą, więc
bezpiecznie, bezstresowo pracować, rozwijać się, kształcić.
•
Współżycie oparte na zasadzie dialogu z zachowaniem szacunku dla
człowieczeństwa, nawiązywanie, budowanie dobrych relacji międzyludzkich.
•
Porozumiewanie się bez przemocy, poszukiwanie rozwiązań na podstawie analizy
przyczyn i skutków, rozwijanie postawy współodczuwania.
•
Tworzenie strategii (planów) dalekich i bliskich, elastyczność w ich realizowaniu,
zachowanie własnej autentyczności w profesjonalnym realizowaniu zadań.
•
Bycie konsekwentnym z zachowaniem elastyczności w sytuacjach, które tego
wymagają, dostosowanie wymagań do możliwości podopiecznego,
nierygorystyczna systematyczność w podejmowanych działaniach.
Korzyści z tutoringu dla tutora i
podopiecznego
•
Oddawanie inicjatyw, podejmowanie decyzji i odpowiedzialności w ręce
podopiecznego, wyczuwanie i stawianie granic, pełnienie funkcji rzecznika
praw podopiecznego, a także wyznaczanie odpowiednich granic swojej
odpowiedzialności za podopiecznego.
•
Metoda ta daje niezwykłe efekty, pozwala uczyć się z wielki powodzeniem
zarówno szczególnie uzdolnionym jak i ucznia o ograniczonych
możliwościach.
•
Szkoła dostosowuje się do możliwości psychofizycznych każdego ucznia.
Jest wspólnotą uczącą się. Szkoła w pełni realizuje podstawę programową,
zarówno w sferze dydaktyki jak i wychowania, w szczególności w zakresie
przyjmowania przez ucznia: odpowiedzialności za swoją naukę, uczenia się
przez całe życie, życia w postawie dialogu.
Koniec
•
Dziękujemy za uwagę.
Bibliografia:
•
J. Król - Mazurkiewicz, Tutoring w szkole. Opieka nad
uczniem w kontekście potrzeb i korzyści, (w): Opieka i
wychowanie - tradycja i problemy współczesne, (red.), D.
Apanel, Kraków 2009, s. 208.
•
Magdalena Bydołek i Barbara Waśkiewicz.