FARMAKOLOGIA
W
REUMATOIDALNY
M ZAPALENIU
STAWÓW I DNIE
MOCZANOWEJ

RZS

Reumatolidalne zapalenie stawów

-choroba reumatyczna o

podłożu autoimmunologicznym.

Charakteryzuje się nieswoistym

zapaleniem stawów, zmianami

pozastawowymi i powikłaniami

układowymi. Przebiega z

okresami remisji i zaostrzeń.

NIESTEROIDOWE LEKI

PRZECIWZAPALNE

Duża grupa leków o bardzo różnorodnej
budowie chemicznej i różnorodnych
możliwościach zastosowań terapeutycznych,
mających jednak 3 istotne cechy wspólne:



identyczne podstawowe właściwości
farmakologiczne



podobny podstawowy mechanizm działania



jakościowo zbliżone działania

niepożądane

Właściwości:



przeciwgorączkowo, przeciwzapalnie, przeciwbólowo



działanie przeciwbólowe wykazują wszystkie NLPZ ale
nie wszystkie mogą być stosowane jako leki
przeciwbólowe; działająca bardzo silnie przeciwzapalnie
indometacyna ma słabe działanie przeciwbólowe i jako
lek przeciwbólowy nie jest wykorzystywana



niektóre mogą być stosowane jako leki przeciwbólowe w
łagodzeniu łagodnych do umiarkowanych bólów różnego
pochodzenia



poszczególne leki wywierają działanie antyagregacyjne
(przeciwpłytkowe), główna rola przypada kwasowi
acetylosalicylowemu

Działanie niepożądane

:



niekorzystny wpływ na przewód pokarmowy (wynika z hamowania
biosyntezy PGE2 i PGI2- działają ochronnie na błonę śluzową
przewodu pokarmowego, zahamowanie ich biosyntezy zmniejsza
wytwarzanie śluzu ( objawy dyspeptyczne: nudności, uczucie
dyskomfortu w nadbrzuszu ,krwawienia (utrata krwi z
kałem),owrzodzenia, perforacje, uszkodzenia dolnego odc. p.
pokarmowego )



Działanie uszkadzające nerki



mają słabiej lub silniej zaznaczone właściwości antyagregacyjne
(przeciwpłytkowe)



mogą nasilać skurcze oskrzeli, a nawet wywoływać tzw. astmę
aspirynową



uszkodzenie wątroby



Objawy ototoksyczne



objawy nadwrażliwości i odczyny alergiczne

I GENERACJI



SALICYLANY



pochodne kw. salicylowego (uzyskany z kory wierzby)



kwas salicylowy ma bardzo silne działanie drażniące; jest stosowany
wyłącznie miejscowo na skórę, wywiera działanie keratolityczne



kwas salicylowy wchłania się przez nieuszkodzoną skórę; może
wywierać działanie ogólne, a nawet powodować zatrucia



do stosowanych miejscowo salicylanów należą:
dietyloacetylosalicylan metylu, salicylan fenylu – stosowane na skórę,
salicylan choliny – stosowany na bł. śluzowe j. ustnej w chorobach
przyzębia i pleśniawkach



lekiem rzadko stosowanym jest salicylamid; wchłanianie wykazuje
dużą zmienność osobniczą, stąd praktycznie nie może on być
wykorzystywany jako lek przeciwzapalny. W Polsce występuje w
preparacie złożonym o wątpliwej wartości

I GENERACJI



DIKLOFENAK

- hamuje nieco silniej (4-6 razy) COX-1 od COX-2, silne

działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe; jest w grupie najsilniej
przeciwbólowo działających NLPZ (obok naproksenu i ketoprofenu)



INDOMETACYNA

silny, niemal wybiórczy inhibitor COX- 1, bardzo

silne działanie przeciwzapalne i słabe przeciwbólowe



SULINDAK

działa dopiero po przekształceniu w postać aktywną w

wątrobie



IBUPROFEN

Ze wszystkich NLPZ I generacji ma najkorzystniejszy

stosunek stężeń hamujących aktywność COX-2(enzym
cyklooksygenaza indukowana)/COX-1(enzym cyklooksygenaza
konstytutywna)



DEKSIBUPROFEN

postać prawoskrętna ibuprofenu, silne działanie

przeciwbólowe i przeciwzapalne



NAPROKSEN

wyróżnia się siłą i czasem działania przeciwbólowego =

sile działania diklofenaku i ketoprofenowi

I GENERACJI



KETOPROFEN

– silne działanie p/bólowe, częściej niż

naproksen i ibuprofen powoduje uszkodzenia p.
pokarmowego



FLURBIPROFEN



INDOBUFEN



OKSAPROZYNA

-b. silne działanie p/bólowe,

działanie ochraniające chrząstkę



KW.TIAPROFENOWY

– b. silne działanie p/bólowe

oraz ochraniające chrząstkę



OKSIKAMY

II GENERACJI



Etodolak

– pochodna kwasu

piranokarboksylowego, nieco silniej
hamująca COX-2 niż COX- 1



Meloksikam

przynależy do oksikamów,

silniej hamuje COX-2 > COX-1



Nabumeton

jest niemal pozbawiony

aktywności, działanie wywiera jego czynny
metabolit — kwas 6-metoksynaftylooctowy,
który silniej hamuje
COX-2 > COX-1



Nimesulid

preferencyjnie hamuje

COX-2, jednak jest bardzo słabym
inhibitorem COX

III GENERACJI

Rzadziej stosowane ze względu na częste

skutki uboczne :



Celekoksyb-

nadciśnienie tętnicze,zakażenia

górnych dróg oddechowych



Rofekoksyb-

perforacja, objawowe

owrzodzenie, uszkodzenia wątroby, zatory,
reakcje alergiczne



Etorikoksyb



Waldekoksib



Parekoksib



Lumirakoksib

Leki modyfikujące przebieg choroby

(DMARD)



SOLE ZŁOTA

Stosowane leki z tej grupy to:

•

Auranofina

•

aurotioglukoza

•

tiosiarczan złota

•

tiojabłczan sodowo-złotowy

•

aurotiobenzoimidazol sodowy

•

tioglikoloanilid złotowy



AZATIOPRYNA

 organiczny związek chemiczny, lek

o silnym działaniu immunosupresyjnym i
cytotoksycznym, będący pochodną 6-
merkaptopuryny.

Po podaniu ulega biotransformacji w wątrobie i

nerkach do 6-merkaptopuryny i
metylonitroimidazolu.

Końcowym metabolitem jest kwas tiomoczowy,

który ulega wydaleniu z moczem.

W Polsce jest rozprowadzana pod nazwą

handlową Imuran i Azathioprine.



PENICYLAMINA

organiczny związek chemiczny, pochodna penicyliny,

o właściwościach chelatujących,

Penicylamina tworzy trwałe, rozpuszczalne w

wodzie wiązania kompleksowe z
kationami miedzi, ołowiu, rtęci, kadmu, talu, cynku, 
niklu, złota i żelaza.

Może chelatować jony wchodzące w

skład metaloproteinaz  i

tym samym zmniejszać aktywność
tych enzymów.
Ma wiele działań niepożądanych
(wysypki,gorączka,brak łaknienia,
Nudności).



METOTREKSAT

cytostatyk,

antymetabolit kw.

foliowego; upośledza syntezę DNA i białek



LEFLUNOMID

upośledza syntezę kw.

nukleinowych, inhibitor dehydrogenazy
dihydroorotanu, jej zahamowanie upośledza
powstawanie orotanów niezbędnych do syntezy
monofosforanów urydyny, prolek; metabolit
podlega krążeniu wątrobowo-jelitowemu i ma
długi T1/2 (ok..2tyg.)



CYKLOSPORYNA

lek immunosupresyjny,

podawany w AZS i łuszczycy o ciężkim
przebiegu, w zapobieganiu odrzucaniu
przeszczepu



MINOCYKLINA

jest antybiotykiem należącym

do tetracyklin półsyntetycznych



SULFASALAZYNA

- lek z grupy sulfonamidów o

działaniu przeciwzapalnym i
przeciwreumatycznym. Mechanizm działania nie
jest do końca poznany, ale wiąże się z
hamowaniem miejscowej, jelitowej produkcji
PEG2 i zwiększenia produkcji IgA



Cyklofosfamid

-działanie leku opiera się na

interakcjach alkilujących metabolitów
powstałych w wyniku przemian metabolicznych
z DNA, co doprowadza do jego fragmentacji, a w
konsekwencji do śmierci komórki

DNA MOCZANOWA

(DAW. PODAGRA)

Dna moczanowa jest genetycznie
uwarunkowanym schorzeniem metabolicznym
prowadzącym do nadprodukcji puryn. Schorzenie
to objawia się przemijającymi atakami ostrego
zapalenia stawów, spowodowanego odkładaniem
się w maziówce stawowej kryształków moczanu
sodowego (produktu rozkładu puryn).
Odkładanie moczanów inicjuje reakcje zapalne
rozwijające się na skutek aktywacji układu kinin i
komplementu. Granulocyty migrują do miejsc, w
których odkładają się moczany i pochłaniają je

Fagocytujące granulocyty syntetyzują
wolne rodniki tlenowe, uwalniają
enzymy lizosomalne, co powoduje
miejscowe obniżenie pH i tym samym
sprzyja dalszemu wytrącaniu się
moczanów, w konsekwencji prowadzi
to do rozwoju ostrego stanu
zapalnego.
Dna moczanowa u każdego chorego
może przebiegać z jednym lub
kilkoma objawami, o różnym nasileniu.

Dna moczanowa jest niejednorodną jednostką

chorobową, charakteryzującą się występowaniem
różnych kombinacji następujących objawów:



podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi,



powtarzających się ataków ostrego zapalenia
stawów,



występowania złogów moczanowych (tzw. guzków
dnawych) w stawach i tkankach okołostawowych,



zajęcia nerek, z objawami uszkodzenia kłębuszków
nerkowych, cewek, tkanki śródmiąższowej i naczyń
nerkowych,



tworzenia się złogów moczanowych w

drogach moczowych (kamica nerkowa
moczanowa).

Leczenie



opanowanie ostrego stanu zapalnego
lekami przeciwzapalnymi,



zapobieganie nawrotom ostrych napadów dny,



profilaktykę odkładania się złogów
moczanowych i uzyskanie wchłonięcia się
złogów już powstałych,



leczenie dodatkowych schorzeń
towarzyszących dnie, współuczestniczących
w rozwoju powikłań nerkowych.

W dnie moczanowej, oprócz

niesteroidowych leków
przeciwzapalnych (fenylobutazon,
indometacyna, naproksen), stosujemy:



leki hamujące syntezę kwasu
moczowego (allopurinol),



leki wzmagające wydalanie kwasu
moczowego (probenecid,
sulfinpyrazon),



leki hamujące migrację leukocytów
(kolchicyna).

NIESTEROIDOWE LEKI

PRZECIWZAPALNE



Omówione przy reumatoidalnym
zapaleniu stawów



Dodatkowo:

Allopurinol

Hamując aktywność oksydazy ksantynowej obniża on
utlenianie hipoksantyny do ksantyny i ksantyny do
kwasu moczowego. Tym samym zmniejsza zawartość
kwasu moczowego we krwi i moczu. Lek zapobiega
odkładaniu się złogów moczanowych w tkankach oraz
w cewkach i tkance śródmiąższowej nerki.
Po podaniu doustnym szybko wchłania się z
przewodu pokarmowego. Allopurinol jest
metabolizowany w wątrobie do oksypurynolu, który
również jest inhibitorem oksydazy. Allopurynol i
oksypurynol nie wiążą się z białkami osocza. Oba
związki wydalane są z moczem.

Wskazania:

- w leczeniu i zapobieganiu pierwotnej dny
moczanowej,
- wtórna hiperurikemia w chorobach układu
krwiotwórczego,
- zapobieganie hiperurikemii podczas
chemioterapii i radioterapii nowotworów
(zespół rozpadu guza),
- kamica moczanowa,
- hiperurikemia po tiazydach
moczopędnych.

Sulfinpyrazon

Pochodna fenylobutazonu, zwiększa wydalanie
kwasu moczowego z moczem. Zmniejsza guzki i
okołostawowe złogi moczanowe. Działa słabo
przeciwzapalnie, przeciwbólowo i antyagregacyjnie.
Po podaniu doustnym wchłania się głównie w
żołądku. Czas półtrwania wynosi 3 godziny. W 99%
wiąże się z białkami, wydalany jest z moczem.
Stosowany jest w dnie, hiperurykemii różnego
pochodzenia oraz jako lek przeciwpłytkowy. Nasila
działanie środków przeciwzakrzepowych z grupy
kumaryn oraz sulfonamidów.

Działania niepożądane.
Zaburzenia żołądkowo- jelitowe, odczyny
alergiczne skórne, zaburzenia
hematologiczne: trombocytopenia,
leukopenia.
Preparaty i dawkowanie:
Sulfinpyrazone (Anturan)- drażetki 0,2 g,
w leczeniu dny 100-200 mg dziennie
doustnie w dawkach podzielonych. Po 2
tygodniach dawkę zwiększa się stopniowo

Kolchicyna

Hamuje napływ krwinek białych i fagocytozę
mikrokryształów kwasu moczowego. Ponadto
wpływa na syntezę kwasu mlekowego i w ten
sposób nie dopuszcza do spadku pH w tkankach
zapobiegając wytrącaniu kryształów kwasu
moczowego. Kolchicyna działa przeciwzapalnie i
antymitotycznie. Dobrze wchłania się po podaniu
doustnym, maksymalne stężenie osiąga po 2
godzinach. Kolchicyna jest wydalana głównie z
kałem. Ulega kumulacji w tkankach. Stosowana jest
w leczeniu i zapobieganiu ostrym atakom dny i
sklerodermii.
Przeciwwskazania.
Niewydolność nerek i wątroby.

Działania niepożądane.

Zaburzenia ze strony układu krwiotwórczego:
leukopenia, neutropenia, trombocytopenia,
agranulocytoza, niedokrwistość aplastyczna.
Zmiany skórne, pokrzywka, zapalenie nerwów
obwodowych.
Preparaty i dawkowanie:
Colchicine (Colchicum-Dispert)- drażetki 0,5 mg; w
ostrym napadzie dny pierwszego dnia 1 mg 3x
dziennie, 2. i 3. dnia 1 mg 2x dziennie, od 4. dnia 1
mg dziennie

Przygotowały:



Białoskórska Justyna



Cichocka Magdalena



Woźniak Natalia

DZIĘKUJEMY 