SYMBOLIZM W
MALARSTWIE
MŁODOPOLSKIM
Początki
symbolizmu w
malarstwie
Symbolizm w malarstwie powstał we Francji w
drugiej połowie XIX wieku. Zrodził się on jako
odpowiedź na dominujący wcześniej realizm i
zrewolucjonizował treść obrazów.
Samo pojęcie „symbolizm” po raz pierwszy
użyte zostało w 1886 r. i było tytułem
manifestu, opublikowanego we francuskim „Le
Figaro”, nowej grupy artystycznej – francuskich
poetów, którzy właśnie z symboli budowali
płaszczyznę wyrażania w swoich wierszach
Krótko o symbolizmie
Malarstwo symboliczne przeciwstawiało się
obiektywizmowi, rzeczowości, materialnemu
przedstawianiu rzeczy, unikaniu niezwykłości, fantazji.
Symbolizm, na przekór dziewiętnastowiecznemu
pędowi do techniki, kładł szczególny nacisk na rolę
wyobraźni, subiektywizm, niezależność rzeczy od
zmysłowych możliwości poznania. Przekonywał, że lata
wiary w niepodważalną moc intelektu i nauki nie
zbliżyły człowieka do wglądu w prawdziwą naturę bytu.
Cechy malarstwa
symbolicznego
- Celem ukazanie problemów duchowych człowieka,
wyrażenie tego, co niewyrażalne;
- Poruszanie się w kręgu takich tematów, jak:
abstrakcja, to co nie poznane, okryte tajemnicą;
- Symbol środkiem artystycznego wyrazu, co
znaczyło, że każdy, najmniejszy choćby przedmiot,
obraz, poza naturalnym znaczeniem - krył
metaforyczny sens;
- Odwołanie do filozofii Schopenhauera i Bergsona;
- Szukanie inspiracji w baśniach, kulturach
egzotycznych, mitologii, ludowych wierzeniach
PRZEDSTAWICIELE
1. Jacek Malczewski
2. Stanisław Wyspiański
3. Józef Mehoffer
4.Władysław Podkowiński
Jacek Malczewski
Urodził się 15 lipca 1854 roku w Radomiu.
Malarstwem symbolicznym zajął się w
latach 1894-1897. To właśnie symbolizm
wyniósł go na szczyty popularności. To co
charakterystyczne w jego obrazach to
anioły, chimery, cmentarzyska i motywy
historyczne inspirowane Matejką.
Malczewski angażował się w prace w
krakowskiej SSP, a także uczył malarstwa
kobiety, którym wtedy nie wolno był
studiować na tej uczelni. W 1912 roku Jacek
Malczewski został rektorem Akademii Sztuk
Pięknych, którą powołano w 1900 roku.
Śmierć Ellenai
Melancholia
Wigilia na Syberii
Portret Feliksa
Jasieńskiego
Stanisław
Wyspiański
Polski malarz, witrażysta, dramaturg i architekt
wnętrz urodził się 15 stycznia 1869 r. w Krakowie.
Jako dziecko nie przejawiał szczególnych uzdolnień
artystycznych. Jego talenty ujawniły się dopiero w
1896 r., kiedy zapisał się do Szkoły Sztuk Pięknych
w Krakowie. Szkołą kierował wówczas Jan Matejko
(twórca takich obrazów jak „Stańczyk” czy
„Rejtan”), który docenił kunszt Wyspiańskiego i
zaproponował mu współtworzenie polichromii w
Kościele Mariackim.
Niezrażony niepowodzeniami tworzył nie tylko
malarstwo symbolistyczne, ale tworzył na wielu
płaszczyznach artystycznych. Wykonywał witraże i
polichromie do obiektów sakralnych m.in. do
katedry we Lwowie i kościoła Franciszkanów w
Krakowie.
Chochoły
Macierzyństwo
Józef Mehoffer
Znany polski malarz i artysta urodził się 19 marca 1869 roku w
Ropczycach. Zmarł 8 lipca 1946 roku w Wadowicach. Jeden z
najwybitniejszych przedstawicieli okresu Młodej Polski.
Pochodził ze spolonizowanej rodziny austriackiej.
Zajmował się grafiką artystyczną, malarstwem sztalugowym oraz
portretem kredkowym. Uprawiał także akwafortę, autolitografię i
akwatintę.
Do ważniejszych dokonań artystycznych Mehoffera zaliczyć
należy polichromię sklepienia katedry ormiańskiej we Lwowie,
projekt witraży w Katedrze Łacińskiej we Lwowie oraz kościoła
pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku.
Ponadto współpracował ze Stanisławem Wyspiańskim przy
realizacji polichromii Jana Matejki w kościele Mariackim w
Krakowie. W swoim dorobku ma też obrazy utrzymane w technice
typowej dla malarstwa symbolicznego, m.in. „Plac Pigalle w
Paryżu”, „Wisła pod Niepołomicami”, „Dziwny ogród”, „Portret
żony artysty” oraz „Czerwona parasolka”.
Wisła pod
Niepołomicami
Portret żony artysty
Czerwone parasolki
Władysław
Podkowiński
Był nie tylko jednym z polskich malarzy i ilustratorów epoki
modernizmu, lecz przede wszystkim prekursorem polskiego
impresjonizmu.
Urodził się 4.02.1866 roku w Warszawie, zmarł tamże
5.01.1895 roku. Tworzył pod pseudonimem Andrzej Ansgary.
Władysław Podkowiński studiował na Akademii Sztuk Pięknych
w Warszawie. Jego nauczycielami byli Wojciech Gerson oraz
Aleksander Kamiński. Naukę kontynuował na Akademii
Petersburskiej (1885-86). W latach 1889-1890 podziwiał uroki
Paryża. Od 1890 roku do końca swoich dni mieszkał w
Warszawie.
Pod koniec życia zainteresował się symbolizmem. Wtedy to
zaczął malować utrzymane w nastroju grozy oraz fantastyki
kompozycje (np. „Nocturn- bajka o zaklętej królewnie” czy
„Ironia. Fantazja. Oddaj mi serce”).
Szał
uniesień
Konwalia
Marsz żałobny
Chopina
Podsumowanie:
Symbolizm stanowił przez kilkadziesiąt lat w
miarę zwarty i niezwykle ważny nurt w
młodopolskiej sztuce, chociaż wiedza o jego
znaczeniu była niewielka z uwagi na usilne
promowanie schematu