• Mikroekonomia – zajęcia 2

• Indywidualna podaż pracy

• Indochiny, okres międzywojenny

• T. Perkitny, leśnik który po skończeniu studiów w 1926 roku wraz z

kolegą udał się w podróż dookoła świata, utrzymując się po drodze
z różnych zajęć, tak opisał doświadczenia w roli geodety w
Indochinach Francuskich.

• „Gdy po całomiesięcznej pracy przychodzi wreszcie pierwszy dzień

wypłaty, postanawiamy, zgodnie z przyjętą uprzednio zasadą, nie
ganić opieszałych, lecz w odpowiednio kwiecistym przemówieniu
pochwalić najbardziej gorliwych. Ba, postanawiamy nawet przyznać
tym gorliwcom nie byle jakie podwyżki, bo o 12,5 procent, z 40 na
45 centów za dniówkę.

• Sama uroczystość wypłaty i zapowiedzi tak szczodrych bodźców

materialnych ma przebieg w przybliżeniu taki:

• We wczesnych godzinach porannych zajeżdża przed nasz

bungalow gruby Szwajcar Steyer, a towarzyszący mu Annamita
wynosi z auta na werandę duży, ciężki worek.

• - Musicie Radejcom wszystkie ich dniówki wypłacić … bilonem –

śmieje się pan Steyer, dostrzegłszy nasze zdziwienie. – Od czasu,
kiedy jakiś biały kasjer wypłacił Radejcom należność skrawkami
starych gazet, nikt z nich nie przyjmie już więcej banknotów.
Unikniecie zresztą w ten sposób kłopotów z drobnymi.

• To rzekłszy odjeżdża i zostawia nas samych z olbrzymią gromadą

Radejców, którzy ciągną na plac przed werandą – nie wiadomo po
co – uzbrojeni… w kije. Gdy wywoływani imiennie podchodzą do
worka z bilonem, zabierają z sobą – o zgrozo – owe zagadkowe kije,
jak gdyby mieli zamiar przy ich użyciu rozstrzygnąć ewentualne
nieporozumienia natury finansowej.

• I tak jest rzeczywiście, choć w nieco łagodniejszej formie, niż się

nam wydaje. Na tych kijach znaczyli bowiem oni tasakiem każdą
swoją dniówkę, tak, że liczba zaciosów zrobionych na kiju musi
odpowiadać liczbie otrzymanych monet. Po odebraniu wypłaty
każdy Radejec układa więc bilon w kupki odpowiadające należnej
mu dniówce, następnie kupki układa wzdłuż kija, tak aby przy
każdym zaciosie leżała jedna kupka, a w końcu patrzy, czy kupek
bilonu jest tyle, ile zaciosów na kiju. Gdy rachunek się zgadza,
odbiera należność i radosnym okrzykiem: - E – kwituje inkaso. Gdy
zaś się nie zgadza, delikatnym zwrotem : - Omomo – zawraca nam
na to uwagę i to zarówno w przypadku, gdy otrzymuje za mało, jak i
w przypadku, gdy otrzymuje za dużo. Na szczęście przypadków
spornych nie ma prawie wcale, bo podwójna księgowość –
prowadzona przez nas w zeszycie, a przez Radejców na kijach – jest
ze sobą zgodna. Tylko z jednym szałaputem mamy lekki kłopot.
Zgubił, osioł jeden, swój drewniany notatnik, wyciął naprędce kij
nowy i próbował odtworzyć na nim naciosy z pamięci. Omylił się
oczywiście przy tym o całe trzy dniówki, i to na swoją niekorzyść.
(…)

• Po wypłacie, oracji pochwalnej i przyznaniu podwyżek wypada

oczywiście ogłosić choćby krótkie święto. Toteż zwalniamy
Radejców z roboty na cały dzień dzisiejszy i umawiamy się z nimi
dopiero na jutro, aby jak zwykle o świcie ze zdwojonym zapałem
rozpocząć pracę w drugim z kolei miesiącu. (…) po dobrze
przespanej nocy schodzimy po schodach na placyk, aby ze
zgromadzoną tam i pałającą zapałem do pracy ekipą Radejców
wyruszyć jak zawsze do lasu. Tu jednak stajemy jak wryci. Na całym
placyku zamiast co najmniej sześćdziesięciu Radejców, gdaczą tylko
trzy kury (…).

• - Źle nas zrozumieli – pociesza mnie Leon. – Myśleli, że mają przyjść

pojutrze i wobec tego jutro o świcie zjawią się na pewno!

• Niestety jednak! Następnego ranka plac zbiórek jest tak samo

pusty jak dnia poprzedniego! A więc cóż robić? O Chryste! Z
przerażeniem w sercu walimy do pana Steyera. Ten jak zawsze
obciera sobie kark chusteczką i wybucha śmiechem.

• - To wy, panowie – powiada – sądziliście w waszej naiwności, że oni

wam będą pracować dłużej niż przez jeden miesiąc? Dziękujcie
Bogu, że już wcześniej sobie nie poszli! Toć do pracy wygnała tych
ludzi nie żadna istotna życiowa potrzeba, lecz po prostu zwykła,
głupia, dziecięca zachcianka. Większość tych dzikusów to eleganci,
którzy pracowali u was jedynie po to, by u grasującego gdzieś tutaj
chińskiego handlarza kupić dwa metry mosiężnego drutu i zrobić z
niego błyszczące bransoletki na szyję, ręce i nogi

• Byli wśród waszych kulisów na pewno także smakosze, którzy

pracowali przez miesiąc marząc tylko o tym, aby za cały swój
zarobek kupić u chińczyka pęczek suszonych śledzi. Jeśli mieliście w
waszej ekipie także i takich maniaków, którym śnią się po nocach
aż tak luksusowe zachcianki jak zapalniczka, scyzoryk lub zgoła
parasol i buty, wtedy możecie mówić o szczęściu. Tym bowiem nie
starczy jednomiesięczny zarobek i ci do was za parę dni wrócą.
Chociaż na takich, co marzą o butach, to lepiej nie liczcie, bo doszły
mnie słuchy, że w całym szczepie Mojów tylko jeden jedyny elegant
kupił sobie buty, ale jak dotąd łazi nadal boso i buty nosi ze sobą …
w ręce. Zresztą nie martwcie się, drodzy panowie – kończy swoje
przemówienie pan Steyer. – Chęć paradowania po dżungli w
mosiężnych bransoletkach jest zaraźliwa, a zawistne żony potrafią i
tutaj wygnać do roboty swych mężów. Poszli więc jedni, ale przyjdą
drudzy. Jeden tylko czeka was kłopot, ze będziecie musieli uczyć
tych świeżo przybyłych wszystkiego da capo, od nowa.

• Gdy po takim przemówieniu pana Steyera wracamy na werandę i

zerkamy na bambusowe szałasy opuszczone przez naszych kulisów,
jakaś dziwna melancholia wypełnia nam serca. Gdzież podziała się
nasza wiara w skuteczność metod łagodnej perswazji? Jakże
wygląda nasz święty Franciszek, który pragnie uświęcać te dzieci
już od dawna święte? Jakże wykrzesywać ofiarną pracę tam, gdzie
nie ma jeszcze nie zaspokojonych potrzeb, gdzie nie ma chęci
zarobku, bogactwa, awansu, zaszczytów i troski o przyszłość? Jakże
tu żądać roboty tam, gdzie są tylko dzieci i ich niewinne, kolorowe
dziecięce zachcianki

• Jakże wykrzesywać ofiarną pracę tam, gdzie nie ma jeszcze nie

zaspokojonych potrzeb, gdzie nie ma chęci zarobku, bogactwa,
awansu, zaszczytów i troski o przyszłość? Jakże tu żądać roboty
tam, gdzie są tylko dzieci i ich niewinne, kolorowe dziecięce
zachcianki.”

• T. Perkitny, Okrążmy świat raz jeszcze, Iskry, Warszawa 1979, t 2, s.

139-142.

• Ameryka Łacińska, współcześnie

• W. Cejrowski, współcześnie podróżujący po Ameryce Łacińskiej, tak

opisał spotkania z jednym z jej mieszkańców.

• „Indianin wisiał w hamaku na przyzbie i jak co dzień nic nie robił. A

dookoła niego rosła sobie bujnie bieda. (Właściwie lepiej byłoby
napisać BIEDA – taka była wielka.)

• Chałupa, którą ulepił z gliny dawno temu, przechyliła się i

nieuchronnie zmierzała ku upadkowi…

• - Ale przecie jeszcze stoi – powiadał Indianin – więc na razie nie ma

co naprawiać. Dookoła niego orbitowało stadko głodnych prosiaków.
Były bardzo czujne – gotowe rzucić się ze smakiem nawet na
niedopałek papierosa albo papierek po cukierku. Stadko składało
sięw przeważającej części z łaciatej skóry i kości. A kości te
sprawiały wrażenie, jakby lada chwila miały przebić się na
zewnątrz…

• - No bo te świnie są straśnie leniwe i nic sobie nie umieją znaleźć do

żarcia – objaśniał Indianin.

• - To może byś im sypnął garść kukurydzy? – zapytałem pewnego

razu.

• - Świniom dawać jeść? Oburzył się i zdziwił jednocześnie. – Wy Biali

to zupełnie pojęcia nie macie o zasadach gospodarki hodowlanej.
Świnie nie są po to, żeby człowiek je karmił, tylko na odwrót –
zakończył dyskusję. Ton jego głosu przywodził na myśl brodatych
proroków i boże przykazania.

• Poza stadkiem świń Indianin miał także dwie kury, żonę i gromadę

dzieci, które składały się głównie z ogromnych oczu oraz żył i
ścięgien – ani grama tłuszczu. W Europie takie dziecko zostałoby
prawdopodobnie odebrane rodzicom i w trybie pilnym podłączone
do kroplówki. Na szczęście w republikach bananowych nikt nie robi
takich rzeczy. Sądząc po poziomie radosnego hałasu, jaki potrafiły
wytworzyć, dzieciaki były po pierwsze szczęśliwe, a po wtóre, mimo
biedy, czerpały mnóstwo energii ze słońca albo innych
tajemniczych źródeł. Zęby miały zdrowe, cerę ogorzałą, włosy
gęste, ubrania podarte, gęby umorusane i ZAWSZE uśmiechnięte
od ucha do ucha.

• Reasumując:

• - Gliniana chałupka kryta strzechą z palmowych liści.

• - W tej chałupce kilkunastoosobowa rodzina plus inwentarz.

• - Dookoła tropikalny las i przemożna bieda.

• A Indianin zamiast ruszyć do jakiejś roboty, całymi dniami wisi w

hamaku!

• - Do roboty? A po co? – pytał szczerze zdziwiony.

• - Jak to po co? Żeby dzieciom kupić coś do jedzenia.

• - Nie warto. Jedzą i jedzą, a i tak zawsze są głodne. Dzieci się nigdy

nie udaje napełnić. Po prostu muszą z tego wyrosnąć…

• - Z głodu się nie wyrasta!

• - Ja wyrosłem. Nic mi się nie chce – nawet jeść. No więc i one

wyrosną, ale nie trza jedzenia, tylko CZASU – zakończył znanym mi
już tonem proroka. (…)

• - No a jakbyś na przykład wyhodował więcej świń, no i może

przynajmniej odrobinę bardziej tłustych niż te tutaj, to mógłbyś
którąś sprzedać i zarobić.

• - A po co? – zapytał i odpowiedział jednocześnie. Czułem, że mój

zdrowy rozsądek został powalony na łopatki i rozpoczęło się
odliczanie.

• - Pieniądze mi szczęścia nie kupią – dodał po chwili. _ I w ogóle w

naszej okolicy są mało praktyczne. Wszystko czego człowiekowi
potrzeba rośnie sobie dookoła – pokazał palcem w kierunku lasu,
niewielkiego zagonu kukurydzy oraz niewysokiej palmy, na której
dojrzewały właśnie dorodne papaje.

• - Buty nie rosną. Trzeba kupić.

• - A po co? Nigdy nie miałem butów i jakoś nie krzywduję. A dzieciaki

też nie lubią chodzić inaczej niż na bosaka. Buty piją je w stopy. Z
butów wycofałem się bez żalu, bo rzeczywiście w klimacie
podzwrotnikowym nie były towarem pierwszej potrzeby.

• - No to może byś sobie radio kupił? Lubisz muzykę.

• - Sąsiad ma. Ten co mieszka za polem. Puszcza na cały regulator i ja

tu świetnie słyszę jak charczy.

• - Naprawdę nie ma nic, co chciałbyś mieć? – zapytałem kilka dni

później (…). – Niczego ci nie brakuje?

• - Czasu.

• - Jak to czasu? Przecież całe dni nic nie robisz, tylko wisisz w

hamaku.

• - A ile jeszcze tak powiszę, hę?

• - A co to za różnica?

• - Widzisz gringo, dla mnie szczęście jest wtedy, gdy mogę sobie

wisieć w hamaku i nic nie robić. Im dłużej, tym lepiej. Nic nie boli,
nie nagli, nic nie czeka. Nikt nie woła. Brzuch nie burczy, że chce
jeść, żona nie burczy, że chce żeby coś jej zrobić. Moje szczęście to
ta spokojna chwila, która właśnie trwa: nikt i nic niczego ode mnie
nie chce, nie trzeba się wysilać, martwić, nigdzie iść.

• - Wy Biali – dodał po chwili namysłu – znajdujecie swoje szczęście w

ruchu, a my w bezruchu. Wy ciągle musicie coś zmieniać,
porządkować, ulepszać, a my poszukujemy stanu ukojenia… I kiedy
go znajdziemy to wolimy się nie poruszać, żeby czegoś nie zepsuć.
(…)

• - A o czym tak myślisz, kiedy wisisz w hamaku i patrzysz na ten

piękny zachód slońca przed nami?

• - Nie myślę. Tylko patrzę.

• Przerwał, zastanowił się chwilę a potem dodał:

• - I to jest właśnie to, czego ty, gringo, nie potrafisz robić… Ani

nawet

• z r o z u m i e ć.

• Miał rację – nie potrafiłem.”

• W. Cejrowski, Gringo wśród dzikich plemion, Poznaj świat,

Amazonia, Marymont, Pelplin, Poznań 2006. s. 53-56.

• Model indywidualnej podaży pracy

– Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y0

• 24 h

t

• A

• B

• Y0 dochód ze źródeł innych

niż praca:

• Model indywidualnej podaży pracy

– Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y0

• 24 h

t

• A

• B

• Y0 dochód ze źródeł innych

niż praca:

• Kapitał

• Rodzina

• Państwo

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y0

• Y1

• 24 h

t

• A

• C

• B

• Y0 – Y1 koszt podjęcia pracy

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y0

• Y1

• 24 h

t

• A

• C

• B

• Y0 – Y1 koszt podjęcia pracy

• Dojazdy do pracy

• Wydatki reprezentacyjne

• Opieka nad dziećmi

• Inne

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y

m
ax

• Y0

• Y1

• t0 24 h

t

• A

• C

• B

• Y0 dochód ze źródeł innych

niż praca

• Y0 – Y1 koszt podjęcia pracy

• Ymax dochód maksymalny

• t0 minimum biologiczne

• tg α = ΔY/ Δt

• │ΔY/ Δt │ = godzinowa stawka

płac

• α

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym – ograniczenie budżetowe

• Y

• Y

m
ax

• Y0

• Y1

• t0 24 h

t

• A

• C

• B

• Y0 dochód ze źródeł innych

niż praca

• Y0 – Y1 koszt podjęcia pracy

• Ymax dochód maksymalny

• t0 minimum biologiczne

• tg α = ΔY/ Δt

• \ΔY/ Δt\ = godzinowa stawka

płac

• α

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym – preferencje

• Y

• t

• A

• B

• domator

• pracuś

• ΔY

• ----- =

krańcowa

• Δt stopa

•

substytucji

• Model indywidualnej podaży pracy

• Wybór między dochodem a czasem wolnym

• A

• C

• B

• Y

• Ym

ax

• Y0

• Y1

• t0 t1 24 h

t

• E

• F

• t1 - czas wolny

• 24 h – t1 czas

pracy

• pracuś

• domator

• Model indywidualnej podaży pracy

• Podaż pracy a wysokość płacy

• Y

• Y0

• t2 t1 24

h t

• E

1

• E

2

• E3

• Model indywidualnej podaży pracy

• Indywidualna podaż pracy

• W

• w

3

• w

2

• w

1

• w

0

• A B

t

• A = 24 h – t1

• B = 24 h – t2

• w2 – próg aspiracji

• Tabela nr 15. Subiektywny a obiektywny poziom dobrobytu wybranych

krajów w 2002 roku

•

Kraj

•

Subiektywne

poczucie

dobrobytu (liczba od minus 2
do plus 5)

•

Obiektywny

miernik

dobrobytu (PKB na głowę
mieszkańca)

•

3/2

•

1

•

2

•

3

•

4

•

Argentyna

•

2,61

•

2690

•

1030,65

•

Brazylia

•

2,23

•

2590

•

1161,43

•

Chile

•

2,53

•

4110

•

1624,51

•

Kolumbia

•

3,94

•

1860

•

472,08

•

Meksyk

•

4,32

•

6260

•

1449,07

•

Wenezuela

•

3,58

•

3760

•

1050,28

•

Korea

•

1,12

•

10060

•

8982,14

•

Tajwan

•

2,25

•

12520

•

5564,44

•

średnia

•

1,48

•

Portugalia

•

-

•

12160

•

Hiszpania

•

2,13

•

16370

•

7,685,45

•

Francja

•

2,61

•

23970

•

9183,90

•

Niemcy

•

2,67

•

24200

•

9063,67

•

Japonia

•

1,96

•

31320

•

15979,59

•

Holandia

•

3,86

•

26120

•

6766,84

•

Wielka Brytania

•

2,92

•

26240

•

8986,30

•

Stany Zjednoczone

•

3,47

•

35990

•

10371,76

•

Polska

•

0,84

•

4910

•

5845,24

•Model indywidualnej podaży pracy

• Praca w domu

• Y

• t1 24 h

t

• E

• 24 h – t1 = czas pracy w

domu przy preferencjach
u1

• u

1

•Model indywidualnej podaży pracy

• Praca w domu i praca na mieście (1)

• t2 t1 24 h

t

• E

• u

1

• E1

• u

2

• Y

• Y

2

• Y

1

•Model indywidualnej podaży pracy

• Praca w domu, praca na mieście i czas wolny

• t2 t1 24 h

t

• E

• u

1

• 24 h – t1 = praca w

domu

• t1 – t2 = praca na

mieście

• t2 = czas wolny

• w

1

•Model indywidualnej podaży pracy

• Praca w domu a płaca

• Y

• t1 t2 24 h

t

• w19

00

• w2

00
0

• 24 h – t1 = praca w domu

w 1900 roku przy niskiej
stawce płac

• 24 h – t2 = praca w domu

w 2000 roku przy
wysokiej stawce płac

• Tabela nr 1. Rozmiary bezrobocia w krajach OECD w latach 1956-2000

• Kraj

• 56

-
66

• 67

-
74

• 75-

79

• 80-

85

• 86-

90

• 91-

96

• 2000

*

• Australia

• 2,

2

• 2,

1

• 5,5

• 7,7

• 7,3

• 9,7

• 6,6

• Austria

• 2,

4

• 1,

5

• 1,9

• 3,2

• 3,4

• 3,9

• 5,8

• Belgia

• 2,

6

• 2,

6

• 7,0

• 10,

3

• 8,7

• 8,8

• 10,9

• Kanada

• 4,

9

• 5,

2

• 7,5

• 10,

0

• 8,4

• 10,

4

• 6,9

• Dania

• 2,

3

• 1,

3

• 6,5

• 9,2

• 6,4

• 8,4

• 5,3

• Finlandia

• 1,

6

• 2,

5

• 5,1

• 5,9

• 4,5

• 14,

2

• 9,8

• Francja

• 1,

5

• 2,

5

• 4,9

• 8,1

• 9,7

• 11,

3

• 9,7

• Niemcy

• 1,

4

• 1,

1

• 3,5

• 5,6

• 5,9

• 7,0

• 9,6

• Grecja

• 5,

1

• 3,

7

• 1,9

• 6,1

• 7,0

• 9,3

• 10,8

• Irlandia

• 5,

4

• 5,

6

• 7,0

• 12,

5

• 15,

5

• 14,

0

• 4,1

• Włochy

• 6,

5

• 5,

6

• 6,8

• 7,1

• 9,6

• 10,

6

• 9,8

• Japonia

• 1,

7

• 1,

3

• 2,0

• 2,4

• 2,5

• 2,7

• 4,7

• Holandia

• 1,

2

• 2,

2

• 5,3

• 8,1

• 7,4

• 6,4

• 2,6

• Nowa Zel.

• 0,

1

• 0,

3

• 1,0

• 4,1

• 5,7

• 8,4

• 6,0

• Norwegia

• 2,

3

• 1,

7

• 1,9

• 2,6

• 3,5

• 5,5

• 3,5

• Portugalia

• 2,

5

• 2,

5

• 6,8

• 7,9

• 6,1

• 5,9

• 4,0

• Hiszpania

• 2,

1

• 2,

7

• 5,8

• 6,4

• 18,

9

• 21,

1

• 14,1

• Szwecja

• 1,

7

• 2,

2

• 1,9

• 3,1

• 2,1

• 8,0

• 4,7

• Szwajcaria

• 0,

1

• 0,

0

• 0,4

• 0,6

• 0,6

• 3,2

• 2,0

• Wlk.Bryt.

• 2,

5

• 3,

4

• 5,8

• 10,

1

• 9,0

• 9,3

• 3,6

• USA

• 5,

0

• 4,

6

• 6,9

• 8,1

• 5,9

• 6,4

• 4,0

• Średnia

• 2,

6

• 2,

6

• 4,5

• 6,6

• 7,1

• 8,8

• 6,6

• Tabela nr 2 Odsetek pracowników skupionych w związkach zawodowych i płac ustalanych przez

zbiorowe układy pracy.

• Kraj

• A

• B

• C

• USA

• 16

• 26

• 18

• Japonia

• 24

• 28

• 21

• Nowa Zelandia

• 30

• 67

• 31

• Kanada

• 38

• 37

• 36

• Wielka Brytania

• 34

• 70

• 47

• Szwajcaria

• 27

• 53

• 50

• Dania

• 76

• 69

• 69

• Portugalia

• 32

• 70

• 71

• Norwegia

• 58

• 75

• 74

• Hiszpania

• 19

• 76

• 78

• Australia

• 35

• 88

• 80

• Holandia

• 26

• 76

• 81

• Włochy

• 39

• 85

• 82

• Szwecja

• 91

• 86

• 89

• Irlandia

• 50

• 90

• 90

• Belgia

• 54

• 90

• 90

• Niemcy

• 29

• 91

• 92

• Grecja

• 34

• 90

• 95

• Francja

• 49

• 83

• 95

• Finlandia

• 81

• 95

• 95

• Austria

• 42

• 98

• 98

• Źródło: E.Bierhanzl, J.Gwartney,

Regulation, Unions, and Labour Markets in
OECD Countries. W: Regulation vol 21, No
3, 1998.

• A Udział pracowników zrzeszonych w

związkach zawodowych w liczbie
zatrudnionych w 1995 roku

• B odsetek zatrudnionych, których płace

były regulowane przez zbiorowe układy
pracy w 1980 roku

• C odsetek zatrudnionych, których płace

były regulowane przez zbiorowe układy
pracy w 1995 roku

• Tabela nr 3. Koszty rozwiązania umowy o

pracę w krajach OECD

• Kraj

• Średnia liczba

miesięcy okresu
wypowiedzenia i
odprawy w 1990 r.

• USA

• 0

• Nowa Zelandia

• 0,1

• Japonia

• 0,5

• Kanada

• 0,6

• Szwajcaria

• 1,3

• Niemcy

• 1,4

• Australia

• 1,5

• Holandia

• 1,6

• Norwegia

• 1,8

• Finlandia

• 2,0

• Francja

• 2,1

• Szwecja

• 2,5

• Dania

• 2,7

• Irlandia

• 2,8

• Wlk.Brytania

• 3,6

• Belgia

• 3,8

• Hiszpania

• 5,2

• Grecja

• 5,4

• Austria

• 6,4

• Portugalia

• 8,3

• Włochy

• 11,6

• Tabela nr 4. Stopa zastąpienia płacy

zasiłkiem dla bezrobotnych.

• Kraj

• Okres

ochrony

• Stopa

zastąpi
enia w
%

• Włochy

• 0,5

• 47

• Japonia

• 1,2

• 59

• USA

• 0,8

• 60

• Belgia

• Nieogra

n.

• 61

• Nowa Zelandia

• Nieogra

n.

• 64

• Irlandia

• 1,3

• 65

• Kanada

• 1,0

• 66

• Wlk.Brytania

• 1,0

• 67

• Austria

• 1,0

• 69

• Australia

• Nieogra

n.

• 71

• Norwegia

• 1,8

• 73

• Grecja

• 2,7

• 73

• Francja

• 2,3

• 75

• Hiszpania

• 2,0

• 76

• Portugalia

• 2,5

• 78

• Niemcy

• 1,0

• 79

• Finlandia

• 2,0

• 81

• Holandia

• 4,5

• 82

• Szwajcaria

• 1,5

• 84

• Szwecja

• 1,8

• 85

• Tabela nr 5. Zmiany stopy bezrobocia w krajach o ciągle niskiej stopie zastąpienia dochodu z pracy zasiłkiem

dla bezrobotnych.

• Kraj

• Stopa

zastąpie
nia 1961

• Stopa

zastąpie
nia 1980

• Stopa

zastąpie
nia 1995

• Zmiana

1980
-1961

• Stopa

bezrob.
1956-66

• Stopa

bezrob.
1986-96

• zmiana

• Japonia

• 12

• 9

• 10

• -3

• 1,7

• 2,6

• +0,9

• USA

• 9

• 15

• 12

• +6

• 5,0

• 6,1

• +1,1

• średnia

• 10,5

• 12,0

• 11,0

• +2,5

• 3,4

• 4,4

• +1,0

• Tabela nr 6. Zmiany stopy bezrobocia w krajach o ciągle wysokiej stopie zastąpienia dochodu z pracy zasiłkiem

dla bezrobotnych.

• Kraj

• Stopa

zastąpie
nia 1961

• Stopa

zastąpie
nia 1980

• Stopa

zastąpie
nia 1995

• Zmiana

1980
-1961

• Stopa

bezrob.
1956-66

• Stopa

bezrob.
1986-96

• zmiana

• Belgia

• 41

• 45

• 42

• +4

• 2,6

• 8,8

• +6,2

• Kanada

• 21

• 25

• 27

• +4

• 4,9

• 9,4

• +4,5

• Francja

• 23

• 30

• 38

• +7

• 1,5

• 10,5

• +9,0

• Niemcy

• 30

• 29

• 26

• -1

• 1,4

• 6,5

• +5,1

• Nowa

Zelandia

• 43

• 27

• 30

• -16

• 0,1

• 7,1

• +7,0

• średnia

• 31,6

• 31,2

• 32,6

• -0,4

• 2,1

• 8,5

• +6,4

• Tabela nr 7. Zmiany stopy bezrobocia w krajach, w których nastąpił wysoki wzrost stopy zastąpienia

dochodu z pracy zasiłkiem dla bezrobotnych.

• Kraj

• Stopa

zastąpi
enia
1961

• Stopa

zastąpi
enia
1980

• Stopa

zastąpie
nia 1995

• Zmiana

1980
-1961

• Stopa

bezrob.
1956-66

• Stopa

bezrob.
1986-96

• zmiana

• Dania

• 23

• 54

• 70

• +31

• 2,3

• 7,4

• +5,1

• Finlandia

• 6

• 23

• 43

• +17

• 1,6

• 9,4

• +7,8

• Holandia

• 13

• 48

• 46

• +35

• 1,2

• 6,9

• +5,7

• Norwegi

a

• 7

• 29

• 39

• +22

• 2,3

• 4,5

• +2,2

• Hiszpani

a

• 10

• 28

• 32

• +18

• 2,1

• 20,0

• +17,9

• Szwecja

• 5

• 24

• 27

• +19

• 1,7

• 5,1

• +3,4

• średnia

• 10,7

• 34,3

• 42,8

• +23,6

• 1,9

• 8,9

• +7,0

• Tabela nr 8. Zmiany stopy bezrobocia w krajach o niskiej stopie zastąpienia dochodu z pracy zasiłkiem

• dla bezrobotnych w latach siedemdziesiątych i wysokiej w latach dziewięćdziesiątych.

• Kraj

• Stopa

zastąpi
enia
1961

• Stopa

zastąpi
enia
1980

• Stopa

zastąpi
enia
1995

• Zmia

na
1980
-1961

• Stopa

bezrob
. 1956-
66

• Stopa

bezrob
. 1986-
96

• zmian

a

• Norwegia

• 9

• 39

• 39

• +30

• 2,3

• 9,9

• +7,6

• Grecja

• 7

• 7

• 22

• +15

• 2,3

• 9,9

• +7,6

• Portugalia

• 5

• 20

• 35

• +30

• 4,6

• 6,8

• +2,2

• Szwajcaria

• 3

• 21

• 30

• +27

• 0,4

• 3,6

• +3,2

• średnia

• 6,0

• 21,8

• 31,5

• +25,5

• 2,3

• 6,4

• +4,1

• Stopa zastąpienia płacy zasiłkiem dla bezrobotnych wzrosła w nich

dopiero w latach dziewięćdziesiątych. Spowodowało to mniejszą niż w
poprzednich grupach podwyżkę stóp bezrobocia, o 4,1%. Jest to
informacja istotna dla interpretowania zależności między stopą
zastąpienia a stopą bezrobocia. Wydaje się, że wysoka stopa
zastąpienia działa demoralizująco na grupy pracowników o niższym
progu aspiracji. Przy czym działanie to nasila się wraz z trwaniem
okresu, w którym utrzymują się wysokie stopy zastąpienia.

• Regulacja założenia firmy

• Procedury(liczba)

• Najmniej Najwięcej

• Afganistan 1 Argentyna

15

• Australia 2 Boliwia

15

• Kanada 2 Grecja

15

• Nowa Zelandia 2 Gwatemala

15

• Dania 3 Ukraina

15

• Finland ia 3 Białoruś

16

• Szwecja 3 Brazylia

17

• Belgia 4 Paragwaj

17

• Irlandia 4 Uganda

17

• Norwegia 4 Czad

19

• Polska 10

• Regulacja założenia firmy

• Czas(w dniach)

• Najmniejszy Największy

• Australia 2 Azerbejdżan

115

• Kanada 3 Wenezuela

116

• Dania 5 Angola

146

• Islandia 5 Indonezja

151

• USA 5 Brazylia

152

• Singapur 6 Mozambik

153

• Afganistan 7 Kongo

155

• Puerto Rico 7 Św. Tomasz

192

• Francja 8 Laos

198

• Jamajka 9 Haiti

203

• Polska 31

Regulacja założenia firmy

•

• Minimum kapitału zakładowego (% dochodu na głowę

mieszkańca,USD)

• najmnieszy (0%) największy %

US$

• 46 krajów, w tym: Mauritania 878

3686

• Australia Timor 909

5000

• Botswana Chiny 947

12212

• Kanada Jordania 1,012

21649

• Francja Arabia Saud. 1,237

129009

• Nepal Gaza 1,410

18041

• Tajlandia Etiopia 1,532

1685

• Uganda Madagaskar 2,158

6474

• USA Jemen 2,703

15408

• Wietnam Syria 5,112

60832

• Polska 220

Regulacja założenia firmy

•

• Koszt (% dochodu na głowę mieszkańca)

• Najmniejszy Największy

• Dania 0.0 Gaza

275

• Nowa Zelandia 0.2 Kambodża

276

• USA 0.5 Rwanda

280

• Szwecja 0.7 Kongo

288

• Wlk. Brytania 0.7 Czad

360

• Kanada 0.9 Niger

465

• Puerto Rico 1.0 Kongo, Dem.

503

• Singapur 1.1 Angola

642

• Finlandia 1.2 Sierra Leone

835

• Francja 1.2 Zimbabwe

1442

• Polska 22,2

Regulacja licencji

•

• Procedury (liczba)

• Najmniejsza Największa

• Dania 7 Guinea

29

• Nowa Zelandia 7 Chiny

30

• Szwecja 8 Egipt

30

• Tajlandia 9 Czechy

31

• Francja 10 Kazachstan

32

• Irlandia 10 Tajwan

32

• Niemcy 11 Turcja

32

• Japonia 11 Botswana

42

• Kenia 11 Burkina Faso

46

• Singapur 11 Sierra Leone

48

• Polska 25

Regulacja licencji

•

• Czas uzyskania (w dniach)

• Najmniejszy Największy

• Finland ia 56 Madagaskar

356

• Korea 60 Chiny

363

• Nowa Zelandia 65 Kamerun

444

• Dania 70 Brazylia

460

• USA 70 Nigeria

465

• Kanada 87 Bośnia

476

• Japonia 87 Zimbabwe

481

• Mongolia 96 Rosja

528

• Norwegia 97 Wybrzeże Kości Sł.

569

• Wielka Brytania 115 Iran

668

• Polska 322

Regulacja licencji

•

• koszt (% dochodu na głowę mieszkańca)

• Najniższy Najwyższy

• Australia 12.3 Św. Tomasz

1737

• Czechy 16.1 Etiopia

1747

• Mauritius 16.7 Serbia

2195

• Islandia 16.8 Niger

2920

• USA 16.9 Tanzania

4110

• Tajlandia 17.3 Mali

4903

• Litwa 17.5 Burkina Faso

5002

• Słowacja 18.0 Kongo

6516

• Japonia 19.7 Bośnia

8735

• Białoruś 22.7 Burundi 10741

• Polska 83,1

•

• Koszt zwolnienia pracownika (liczba tygodniówek)

• Najniższy

Najwyższy

• Nowa Zelandia 0 Św. Tomasz

108

• USA 0 Turcja

112

• Afganistan 4 Ekwador

131

• Australia 4 Mozambik

141

• Gruzja 4 Indonezja

145

• Irak 4 Egipt

162

• Nigeria 4 Brazylia

165

• Singapur 4 Sri Lanka

176

• Kazachstan 8 Zambia

176

• Szwajcaria 12 Sierra Leone

188

• Polska 25

• Odprawy w Hiszpanii

• Dotychczas: odprawy pracownicze wynoszą 45 dniówek za każdy

rok pracy, czyli pracownik z 10 letnim stażem otrzymuje 450
dniówek (90 tygodni pracy, prawie dwa lata).

• Propozycja (kwiecień 2010): 33 dniówki za każdy rok pracy, z tego:

• państwo poniesie koszty 8 dniówek,

• pracodawca poniesie koszty 25 dniówek.

• Konsekwencje:

• zmniejszenie kosztów odpraw dla pracodawców z 45 do 25 dniówek

za każdy rok pracy,

• przeniesienie na podatnika kosztów odpraw w wysokości 8 dniówek.

• Dziś młodzi pracownicy w Hiszpanii są zatrudniani na podstawie

contractos basura – śmieciowych umów – nisko płatnych staży i
praktyk

•

• Ile

powinny

wynosić

miesięczne

dochody

na

jedną

osobę

w

rodzinie,

aby można

było:

• Rok

• Zaspokaja

ć

podstawo

we

potrzeby

• Żyć

na

średnim

poziomie

• Żyć

dostatnio

• Deklarowa

ne średnie

miesięczne

dochody

na osobę

w rodzinie:

• 1992

• 156

• 235

• 371

• 235

• 1997

• 507

• 817

• 1281

• 458

• 2002

• 750

• 1178

• 1674

• 665

• 2007

• 778

• 1225

• 1832

• 857

• Najdłuższy czas pracy w 2007 roku

• l

.
p
.

• Kraj

• Roczny

czas pracy
w godz.

• Ilość dni

świąt
państwowy
ch

• 1 • Korea Płd.

• 2357

• 11

• 2 • Grecja

• 2052

• 12

• 3 • Czechy

• 1997

• 12

• 4 • Węgry

• 1989

• 10

• 5 • Polska

• 1985

• 12

• 6 • Turcja

• 1918

• 7

• 7 • Meksyk

• 1883

• 14

• 8 • Włochy

• 1800

• 12

• 9 • USA

• 1797

• 8

• 1

0

• Islandia

• 1794

• 12

• Źródło: Forbes

• rok

• Polska

• EU 27

• USA

• 1997

• 58,9

• 60,7

• 73,5

• 1998

• 59,0

• 61,2

• 73,8

• 1999

• 57,6

• 61,8

• 73,9

• 2000

• 55,0

• 62,2

• 74,1

• 2001

• 53,4

• 62,6

• 73,1

• 2002

• 51,5

• 62,4

• 71,9

• 2003

• 51,2

• 62,6

• 71,2

• 2004

• 51,7

• 63,0

• 71,2

• 2005

• 52,8

• 63,5

• 71,5

• 2006

• 54,5

• 64,5

• 72,0

• 2007

• 57,0

• 65,4

• 71,9

• 2008

• 59,2

• 65,9

• 70,9

• Amplituda wahań

• 8,1

• 5,2

• 3,2

• Stopa zatrudnienia w wybranych krajach w % (osoby w wieku 15-

64 lat).

•

Kraj

•

Liczba

godzin

przepracowany

ch w ciągu roku

•

Liczba

godzin

przepracowany

ch w tygodniu

•

Udział

osób

(ogółem)

pracujących w

częściowym

czasie pracy (w

%)

•

Udział

kobiet

pracujących w

częściowym

czasie pracy (w

%)

•

Udział

osób

pracujących na

więcej niż jeden

etat (w %)

•

Korea Płd.

•

2301

•

44

•

-

•

-

•

-

•

Grecja

•

2120

•

41

•

5,6

•

9,9

•

2,82

•

Czechy

•

1992

•

38

•

4,9

•

8,5

•

2,41

•

Węgry

•

1988

•

38

•

4,6

•

6,2

•

1,87

•

Polska

•

1969

•

38

•

8,5

•

11,7

•

7,84

•

Irlandia

•

1807

•

35

•

18,6

•

32,4

•

2,10

•

Włochy

•

1802

•

35

•

14,3

•

27,9

•

1,58

•

USA

•

1792

•

35

•

-

•

-

•

-

•

Japonia

•

1772

•

34

•

-

•

-

•

-

•

Słowacja

•

1769

•

35

•

2,7

•

4,2

•

1,40

•

Nowa Zelandia

•

1753

•

34

•

-

•

-

•

-

•

Finlandia

•

1728

•

33

•

13,3

•

18,2

•

3,96

•

Kanada

•

1727

•

33

•

-

•

-

•

-

•

Australia

•

1721

•

33

•

-

•

-

•

-

•

Wlk. Brytania

•

1653

•

32

•

25,3

•

41,8

•

3,67

•

Szwajcaria

•

1643

•

32

•

34,3

•

59,0

•

6,44

•

Austria

•

1631

•

32

•

23,3

•

41,5

•

3,97

•

Hiszpania

•

1627

•

31

•

12,0

•

22,7

•

2,61

•

Szwecja

•

1625

•

31

•

26,6

•

41,4

•

7,32

•

Dania

•

1610

•

31

•

24,6

•

36,2

•

10,97

•

Islandia

•

1601

•

31

•

20,5

•

33,7

•

10,63

•

Belgia

•

1568

•

30

•

22,6

•

40,9

•

3,90

•

Francja

•

1542

•

30

•

16,9

•

29,4

•

2,89

•

Niemcy

•

1432

•

27

•

25,9

•

45,4

•

3,32

•

Norwegia

•

1422

•

27

•

28,2

•

43,6

•

5,86

•

Holandia

•

1389

•

27

•

47,3

•

75,3

•

6,24

•

kraj

•

1979

•

1983

•

1994

•

2004

•

2008

•

Zmian

a

w

okresie

1979-

2008 w

%

•

 

•

Kraje, w

których

czas

pracy

wzrósł

•

Szwecja

•

1530

•

1532

•

1635

•

1605

•

1625

•

6,2

•

Meksyk

•

-

•

-

•

-

•

1849

•

1893

•

1,9

•

Holandi

a

•

-

•

-

•

1384

•

1362

•

1389

•

0,4

•

 

•

Kraje, w

których

czas

pracy

zmniejs

zył się

•

Polska

•

-

•

-

•

-

•

1983

•

1969

•

0,8

•

Austria

•

-

•

-

•

-

•

1663

•

1631

•

1,6

•

Dania

•

1636

•

1638

•

1548

•

1579

•

1610

•

1,6

•

USA

•

1828

•

1820

•

1836

•

1802

•

1792

•

2,0

•

Turcja

•

1964

•

1935

•

1886

•

1918

•

-

•

2,3

•

Czechy

•

-

•

-

•

2043

•

1986

•

1992

•

2,5

•

Grecja

•

-

•

2194

•

2133

•

2064

•

2120

•

3,4

•

Islandia

•

1875

•

1860

•

1813

•

1810

•

1807

•

3,6

•

Włochy

•

-

•

1876

•

1857

•

1826

•

1802

•

3,9

•

Słowacj

a

•

-

•

-

•

1852

•

1733

•

1769

•

4,5

•

Szwajca

ria

•

-

•

-

•

1725

•

1673

•

1643

•

4,8

•

Portugal

ia

•

-

•

-

•

1838

•

1763

•

1745

•

5,1

•

Nowa

Zelandia

•

-

•

-

•

1849

•

1827

•

1753

•

5,2

•

Kanada

•

1825

•

1768

•

1762

•

1752

•

1727

•

5,4

•

Australi

a

•

1823

•

1774

•

1807

•

1740

•

1721

•

5,6

•

Węgry

•

-

•

2112

•

2032

•

1998

•

1988

•

5,9

•

Belgia

•

-

•

1670

•

1554

•

1549

•

1568

•

6,1

•

Finlandi

a

•

1869

•

1823

•

1775

•

1724

•

1728

•

8,0

•

Wlk.

Brytania

•

1819

•

1717

•

1740

•

1672

•

1653

•

9,1

•

Norwegi

a

•

1580

•

1553

•

1505

•

1417

•

1422

•

10,0

•

Luksem

burg

•

-

•

1778

•

1709

•

1586

•

1555

•

12,5

•

Hiszpani

a

•

1930

•

1825

•

1733

•

1690

•

1627

•

15,7

•

Japonia

•

2126

•

2095

•

1898

•

1787

•

1772

•

16,6

•

Francja

•

1868

•

1749

•

1675

•

1561

•

1542

•

17,5

•

Irlandia

•

-

•

1981

•

1883

•

1668

•

1601

•

19,2

•

Niemcy

•

1770

•

1705

•

1515

•

1426

•

1421

•

19,7

•

Korea

Płd

•

-

•

2923

•

2651

•

2404

•

-

•

20,8

• Kraj

• 1995-2000

• 2001-2007

• Kraje o stabilnych płacach

realnych (-1% , 1%)

• Japonia

• -0,62

• -0,60

• Hiszpania

• -0,23

• 0,02

• Francja

• 0,38

• 0,60

• Niemcy

• 0,40

• 0,51

• Kanada

• 0,91

• 0,13

• Dania

• 0,97

• 0,83

• Kraje o rosnących płacach

realnych

• Holandia

• 1,42

• 1,19

• Finlandia

• 1,54

• 2,32

• Norwegia

• 2,25

• 2,50

• Czechy

• 3,48

• 4,43

• Grecja

• 3,49

• 1,41

• Polska

• 4,26

• 2,07

• Wlk. Brytania

• 6,35

• 3,12

• Hipotetyczna indywidualna podaż pracy