Diagnozowanie układu
zawieszenia
1. ZAWIESZENIE
Nazywamy układ elementów łączących
konstrukcję nośną (ramę lub nadwozie samonośne) z
kołami pojazdu. Zadaniem zawieszenia jest
łagodzenie przenoszonych na nadwozie samochodu
wstrząsów, które są wzbudzane toczeniem się kół po
nierównościach drogi. Zawieszenie oddziela koła od
nadwozia pojazdu wprowadzając wiele elementów
pośredniczących, które sprawiają, że poprawia się
komfort i bezpieczeństwo ruchu samochodu
2. OD POPRAWNEGO
DZIAŁANIA UKŁADU
ZAWIESZENIA ZALEŻY:
•
Bezpieczeństwo jazdy;
•
Komfort jazdy;
•
Trwałość;
•
Stan przewożonych rzeczy;
•
Niezawodność innych zespołów w pojeździe.
3. USZKODZENIA UKŁADU
ZAWIESZENIA, KTÓRE MOGĄ
WYSTĄPIĆ W POJEŹDZIE:
•
Wahacze – luzy między sworzniami i ramionami wahaczy,
pęknięcia oraz skrzywienia;
•
Resory sprężynowe – uszkodzenia śrub mocujących sprężyny
do wahaczy, oraz zwojów sprężyn;
•
Resory piórowe – uszkodzenia obejmy piór i strzemion
mocujących resor, pęknięcia piór, luzy między sworzniem a
tuleją ucha resoru;
•
Amortyzatory – luzy w elementach mocujących, wycieki
wzdłuż obudowy, zgięcia pęknięcia obudowy, wycieki z gniazd
osi dźwigni;
•
Drążki redukcyjne – uszkodzone zabezpieczenie nakrętek,
luzy w połączeniach sworzniowych;
•
Elementy ograniczające skok zawieszenia – pęknięcia linek
zabezpieczających mosty, uszkodzenia bądź zużycie
zderzaków gumowych.
4. KRYTERIA OCENY STANU
TECHNICZNEGO
AMORTYZATORA:
•
maksymalnej wartości amplitudy drgań
– amortyzator zdatny
– amortyzator niezdatny (zalecana wymiana na nowy)
Największa wartość amplitudy drgań (rezonansowa) jest parametrem
diagnostycznym. Zmierzoną wartość porównuje się z wartością graniczną
dla amortyzatorów danej osi.
•
różnicy maksymalnej amplitudy drgań amortyzatorów tej samej
osi
- amortyzatory zdatne (jednej osi)
- amortyzatory niezdatne (jednej osi)
W celu wyeliminowania przypadków współpracy na jednej osi amortyzatorów
o bardzo zróżnicowanych charakterystykach, proponuje się uwzględnić
dodatkowy parametr diagnostyczny , umożliwiający szybką ocenę stanu
zawieszenia osi.
•
5. WARTOŚĆ WSKAŹNIKA
EUSAMA
Pomiar metodą EUSAMA obejmuje następujące
etapy: pomiar nacisku statycznego koła, wymuszenie
drgań zawieszenia o częstotliwości 25 Hz i skoku 6
mm, pomiar nacisku dynamicznego w trakcie drgań
gasnących i wyznaczenie minimalnej skuteczności
tłumienia. Wartość wskaźnika EUSAMA oblicza się z
zależności:
Wskaźnik EUSAMA [%] = (minimalny nacisk
dynamiczny opony na płytę / statyczny nacisk opony
na płytę) x 100%
Kryterium oceny zawieszenia (amortyzatorów)
ustalone przez Europejskie
6. STOWARZYSZENIE
PRODUCENTÓW AMORTYZATORÓW
(EUSAMA) JEST NASTĘPUJĄCE:
•
niedostateczna skuteczność tłumienia,
•
średnia,
•
dobra,
•
bardzo dobra.
Różnica między wartościami wskaźnika EUSAMA dla strony lewej
i strony prawej jednej osi nie powinna być większa niż . Kryteria
oceny są jednakowe dla wszystkich pojazdów, z wyjątkiem małych
samochodów osobowych z przednim napędem, dla których obniża
się wymagania w stosunku do tylnej osi.
•
7. METODY DIAGNOZOWANIA:
•
Organoleptyczne,
•
Przyrządowe.
8. URZĄDZENIA DO
DIAGNOZOWANIA
Przyrządy do sprawdzania luzów –
szarpaki
Szarpaki składają się z dwóch płyt napędzanych
siłownikami hydraulicznymi lub pneumatycznymi, na
których stawiane są koła pojazdu. Płyty te wykonują
krótkie przemieszczenia (obroty) w różnych
kierunkach i powodują poziome ruchy koła i
wszystkich elementów z nim związanych. W tego
typu urządzeniach istotne jest sterowanie i
koordynacja ruchu płyt.
Za optymalną najczęściej przyjmuje się
następującą kombinację ruchów płyt:
•
cykliczne na zewnątrz i do wewnątrz,
•
cykliczne przemienne – lewa w przód, prawa w tył i
odwrotnie,
•
posuwiste dla obu kierunków i dla każdej strony
oddzielnie.
Urządzenia do badania amortyzatorów
metodą drgań swobodnych:
•
przez gwałtowne opuszczanie badanej osi
samochodu
•
przez wychylanie nadwozia z położenia równowagi
w wyniku ugięcia elementów sprężystych
•
na stanowisku płytowym z wykorzystaniem
wymuszenia niskoczęstotliwościowego
występującego w czasie hamowania
Urządzenia do badania amortyzatorów
metodą drgań wymuszonych.
•
Urządzenia działające na podstawie analizy drgań
w funkcji czasu (typu Boge)
•
Urządzenia do badania amortyzatorów na
podstawie analizy nacisku koła na podłoże (według
testu EUSAMA)
Opracował:
Krystian Szulerecki
Transport, grupa A
Semestr V