Wydalnicza.
Regulacyjna (utrzymanie homeostazy wodno elektrolitowej - stałej objętości wody w organizmie „izowolemia”, stałego stężenia poszczególnych elektrolitów „izojonia”, stałego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych „izotonia”, stałego stężenia jonów wodorowych „izohydra”).
Endokrynna (produkcja hormonów lub degradacja).
Składa się z kory nerki i rdzenia, piramidy nerkowe są w rdzeniu nerki. W przekroju nerki możemy wyróżnić tętnice i żyły. Nefron jest podstawową strukturalna i czynnościowa nerek, składa się z ciałka nerkowego, kanaliku proksymalnego, pętla nefronu i potem kanalik dalszy.
Tętnica główna -> tętnica nerkowa -> tętnice międzypłatowe -> tętnice łukowate -> tętnica międzypłatowa -> tętnica odprowadzająca-> sieć naczyń kapilarnych -> odprowadzająca
W nerkach zachodzi synteza reniny, prostaglandyn, kalcytriolu, erytropoetyny, ma miejsce także biodegradacja lub zmiana własności fizjologicznych między innymi insuliny, glukagonu, aldosteronu, progesteronu, angiotensyny, wazopresyny i prostaglandyn.
Zaburzenia oddawania moczu
Częstomocz - polega na zwiększeniu częstotliwości oddawania moczu w ciągu dnia oraz na pojawieniu się konieczności oddawania moczu w nocy (ciąża, zapalenie pęcherza, oraz przy przeniesieniu się procesu zapalnego oraz narządów sąsiadujących.
Wielomocz - zwiększenie dobowej ilości moczu (po zastosowaniu środków moczopędnych, wlewach hipertonicznych dożylnych roztworów, śródmiąższowym zapaleniu nerek, ostrej niewydolności nerek po okresie skąpomoczu lub nadczynności tarczycy.
Skąpomocz - zmniejszone dobowe wydalanie moczu, występuje przy ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, ograniczonej podarzy płynów, biegunce, wymiotach, krwotokach, oparzeniach i nadmiernych potach.
Bezmocz - zupełny brak oddawania moczu, spotyka się w zapaleniu kłębków nerkowych, ostrej niewydolności nerek i mięśniochwacie.
Rzadkie oddawanie moczu - występuje przy ujemnym bilansie wodnym organizmów.
Utrudnione oddawanie moczu - objawia się niepokojem i długotrwałym parciem na mocz, występuje przy powiększeniu gruczołu krokowego oraz przy obecności kamieni w cewce moczowej.
Zatrzymanie moczu – występuje przy skurczu mięśnia zwieracza w obecności kamieni w cewce moczowej czy porażeniu pęcherza
Niemożność zatrzymania moczu - mocz wydalany jest najczęściej kropelkami lub bardzo cienkim strumykiem w krótkich odstępach przyczyną jest porażenie pęcherza, zaburzenie to występuje przy schorzeniach rdzenia kręgowego, nerwowej postaci nosówki u psów, po urazach mechanicznych kręgosłupa.
Bolesne oddawanie moczu - schorzenia pęcherza, cewki i napletka, często tak, że przy ostrym zapaleniu otrzewnej.
Parcie na mocz - utrzymujące się bolesne i utrudnione oddawanie moczu, występuje w przebiegu ostrego zapalenia pęcherza, zapalenia otrzewnej, przy drażnieniu błony śluzowej piaskiem i kamieniami moczowymi w zapaleniu gruczołu krokowego u psów i w nowotworach pęcherza.
Posiew bakteryjny - mocz uzyskujemy przez cewnikowanie, nakłucie pęcherza moczowego (cystocenteza).
Cewnikowanie- sprawdzanie drożności cewki moczowej, odróżnienie silnie wypełnionego pęcherza od wodobrzusza lub ropomacicza u małych zwierząt w celu pobrania moczu do badania w celu podania leku do pęcherza. Cewnikowanie knurów, buhajów, kozłów i tryków jest możliwe tylko w dolnej części cewki moczowej ze względu na jej esowate zgięcie. U wałachów i ogierów nie sprawia trudności. Przed cewnikowaniem należy podać środek uspokajający (ksylazyna lub trankwilina). U psów cewnikowanie przeprowadza się najwygodniej w pozycji leżącej na boku.