| WIEK | WYZNACZNIKI | PRZEDSTAWICIELE | FILOZOFIA/DOKONANIA |
| V-VII | benedyktyni, przekazywanie tradycji starożytnej | Boecjusz (480-525) | człowiek stojący na granicy dwóch epok, neoplatonizm, Bóg nie dający się ując w kategoriach arystotelesowskich, pierwszy scholastyk, asumpt do sporu o uniwersalia, problem abstrakcji, przekazanie tradycji starożytnej |
| Pseudo-Dionizy Areopagita (V/VI w.) | neoplatoznim (Proklos), hierarchiczny porządek, dobro ponad bytem - udzielanie, teologia negatywna | ||
| św. Benedykt z Nursji (ok. 480-543) | 529 r. - założenie na Monte Cassino pierwszego opactwa opartego na własnej regule (połączenie pracy z modlitwą) | ||
| Grzegorz I Wielki (540-604) | 597 r. - wysłanie Augustyna i benedyktynów do Anglii na misję chrystianizacyjną | ||
| Beda Venerabilis (673-735) | wydanie Encyklopedii, wprowadzenie programu rzymskiego | ||
| VIII-IX | renesans karoliński | Alkuin (730-806) | członek szkoły pałacowej Karola Wielkiego, sztuki wyzwolone (trivium - retoryka, gramatyka, dialektyka; quadrivium - arytmetyka, geometria, astronomia, muzyka), wiedza ma służyć chrześcijaństwu (Ateny Jezusa Chrystusa) |
| Jan Szkot Eriugena (810-877) | neoplatonizm (Pseudo-Dionizy), realna dialektyka, 4 natury: I - tworzy, a nie jest stworzona (Bóg jako Stwórca), II - stworzona i tworzy (idee jako prawzory rzeczy), III - stworzona i nie tworzy (rzeczy, które uzyskały byt dzięki ideom), IV - nie jest stworzona, ani nie tworzy (Bóg jako cel wszystkiego) | ||
| X-XI | szkoła w Chartres, spór dialektyków z antydialektykami, spór o predestynację, spór o eucharystię | Anzelm z Besate | zwolennik dialektyki |
| Berengar z Tours (ok. 1000–1088) | skrajny dialektyk | ||
| Fulbert | dialektyka uprawiana wespół z wiarą (antydialektyk) | ||
| Gerard z Csanad | dialektyka służką wiary i teologii (antydialektyk) | ||
| Piotr Damiani (1007-1072) | czołowy antydialektyk, ascetyczny ideał zakonny, czysta filozofia wytworem szatana | ||
| Lanfrank (ok. 1010–1089) | synteza dialektyki i antydialektyki, szkoła w Bec | ||
| Anzelm z Canterbury (1033-1109) | uczeń Lanfranka, przejął po nim funkcję opata i przeora w Bec, wiara+wiedza=rozumienie wiary, ratio Anzelmi, ojciec scholastyki, augustynizm, dusza obrazem Trójcy Świętej, grzech i zniewolenie, idea uczestnictwa, skrajny realizm | ||
| XI-XII | spór o powszechniki, Paryż miastem szkół | Roscelin z Compiègne (ok. 1050–po 1120) | pojęcia ogólne to jedynie słowa, którym po stronie rzeczywistości odpowiadają dźwięki |
| Piotr Abelard (1079-1142) | pytania Porfiriusza, sformułowanie własnych, rozwiązanie, natura i powstanie uniwersaliów | ||
| Wilhelm z Champeaux (1070–1121) | wspólnota uniwersaliów, w których znajduje się całość bytu; ludzie różnią się przez przypadłości, człowieczeństwo zawarte jest w każdym z nas istotowo | ||
| IX-XII | filozofia arabska i żydowska | al-Kindi | rozpowszechnienie Arystotelesa, Platon i Arystoteles to jedność, wypiski z teologii Proklosa, intelekt czynny jest wspólny dla całej ludzkości i wypełnia całą sferę księżycową |
| al-Farabi | Drugi Nauczyciel, byty są realne dzięki istnieniu, pojęcia dotyczące substancji arystotelesowskiej rozciągnął na cały kosmos | ||
| Awicenna (980-1037) | korzystał z komentarza al-Farabiego do Arystotelesa, oddzielony intelekt czynni (wiedza czysta), istnienie jako przypadłość bytu, emanacje, Bóg na szczycie | ||
| Al-Ghazali (1058-1111) | przeciwnik Awicenny, teolog walczący z filozofią | ||
| Awerroes (1126-1198) | komentarze do Arystotelesa, brak hierarchicznej emanacji jak i Awicenny, trzy typy ludzi: filozofowie, dialektycy, ludzie uczucia, | ||
| XII-XIV | fala nowych przekładów (arabski - Toledo, greka - Neapol), wiktoryni, uniwersytety (paryski, boloński, oksfordzki) | Hugon ze św. Wiktora (1096-1141) | klasyfikacja nauk, komentarz do Pseudo-Dionizego |
| Ryszard ze św. Wiktora | uczeń Hugona, zajmował się mistyką | ||
| Wilhelm z Auxerre | członek komisji papieskiej do spraw ustalenia prawowierności Arystotelesa | ||
| Filip Kanclerz | problem transcendentaliów, analiza różnych typów dóbr | ||
| Wilhelm z Owernii | rozróżnienie istoty i istnienia przejęte od Awicenny | ||
| Aleksander z Hales (ok. 1185-1245) | mało prac, komentarze do Piotra Lombarda, świetny nauczyciel, wprowadzenie w tradycję franciszkańską augustynizmu | ||
| Bonawentura (1217-1274) | konkurent św. Tomasza, zwolennik symbolizmu, augustynizm i pltonizm, wszystko prowadzi do Boga, dusza obrazem Trójcy Świętej | ||
| Henryk z Gandawy | opiera się na metafizyce Awicenny | ||
| Tomasz z Akwinu (1224-1274) | rozróżnienie istoty i istnienia (w istocie zawiera się materia i forma), człowiek bytem duchowo-cielesnym, intelekt należy do natury człowieka, poznanie: nawiązanie do Arystotelesa, proces zmysłowo-umysłowy, wrażenia zmysłowe są scalane przez zmysł wspólny i gromadzone w pamięci, pamięć czynna je wydobywa, władza osądu, intelekt czynny i bierny, rozdzielenie teologii od filozofii, 5 dowodów istnienia Boga | ||
| Jan Duns Szkot (ok. 1266-1308) | filozofia jako nauka samodzielna ale dość ograniczona, świat jako zespół jednostek, wiara przeważa nad rozumem, intuicja jest ważniejsza od abstrakcji, wola jest pewniejsza od myśli | ||
| XIV-XV | zmierzch średniowiecza | via antiqua | tomizm, szkotyzm, augustynizm, awerroizm |
| via moderna | krytycyzm - Ockham: brzytwa Ockhama, krytyka wiedzy, sceptycyzm; mistycyzm - mistycy nadreńscy, Mistrz Eckhart | ||
| Mikołaj z Kuzy (ok. 1400-1464) | postać stojąca na granicy dwóch epok |