10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Likwidacja środka trwałego
służącego działalności socjalnej
Środki trwałe służące działalności socjalnej ujmuje się w księgach rachun- 7. WB  przekazanie środków pieniężnych z rachunku bieżącego na wyodrębniony
kowych jednostki i amortyzuje na zasadach ogólnych określonych w ustawie
rachunek bankowy ZFŚS  w równowartości zwiększenia funduszu: 1.200 zł
o rachunkowości dla środków trwałych. Ewidencja operacji gospodarczych
 Wn konto 13-5  Rachunek bankowy ZFŚS ,
dotyczących likwidacji tych środków trwałych przebiegać będzie również
 Ma konto 13-0  Rachunek bieżący .
na takich samych zasadach, jak w przypadku środków trwałych służących
8. PK  wyksięgowanie środka trwałego z ewidencji pozabilansowej
podstawowej działalności operacyjnej.
 zapis jednostronny: 35.000 zł
Podejmując decyzję w sprawie likwidacji zakładowych obiektów socjalnych kierownik  Ma konto 09  Środki trwałe w likwidacji .
jednostki powinien jednak uwzględnić przepisy art. 7 pkt 7 ustawy o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). Z przepisu tego wynika, Księgowania
że środki funduszu zwiększa się m.in. o przychody uzyskane w związku z likwidacją
Konto 07  Odpisy Konto 13-0
środków trwałych służących działalności socjalnej  w części nieprzeznaczonej na
Konto 01  Środki trwałe umorzeniowe środków trwałych  Rachunek bieżący
utrzymanie lub odtworzenie zakładowych obiektów socjalnych. Przy czym uzyskany
S.p.) X 31.500 (1a 1a) 31.500 X (S.p. 5) 2.440 1.200 (7
przychód z likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej pomniejsza się
3.500 (1b
o koszty poniesione w związku z likwidacją (art. 7 ust. 1a ustawy o ZFŚS). Kosztami
Konto 13-5  Rachunek Konto 22-1  Rozrachunki Konto 22-2  VAT naliczony
tymi mogą być przykładowo koszty rozbiórki, uporządkowania terenu, utylizacji. Należy
bankowy ZFŚS z tytułu VAT należnego i jego rozliczenie
pamiętać o tym, by nie pomniejszać przychodów o nieumorzoną wartość początkową
S.p.) X 1.100 (4b 3b) 660
likwidowanego środka trwałego.
7) 1.200
Decyzję w sprawie przeznaczenia na zwiększenie ZFŚS przychodów uzyskanych z likwi-
dacji środków trwałych służących działalności socjalnej podejmuje kierownik jednostki.
Konto 24  Pozostałe
Jeżeli po likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej na stanie jednostki
rozrachunki Konto 76-0  Pozostałe
nie będzie żadnych innych obiektów służących tej działalności, wówczas na zwiększenie
(w analityce: Kontrahent  X ) Konto 30  Rozliczenie zakupu przychody operacyjne
funduszu powinien być przekazany cały przychód uzyskany z likwidacji  oczywiście po
4c) 6.100 3.660 (3c 3a) 3.000 6) 1.200 5.000 (4a
pomniejszeniu o koszty likwidacji.
2.440 (5
Ewidencję operacji dotyczących likwidacji środków trwałych służących działalności
6.100 6.100
socjalnej przedstawiono w przykładzie.
Konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne Konto 85  Fundusze specjalne
Przykład
1b) 3.500 X (S.p.
Założenia
1.200 (6
1. Jednostka posiada ośrodek wypoczynkowy, w którym znajduje się 10 domków kem-
Ewidencja pozabilansowa
pingowych.
2. Kierownik jednostki podjął decyzję o likwidacji jednego domku, którego wartość
Konto 09  Środki trwałe w likwidacji
księgowa wynosiła:
2) 35.000 35.000 (8
a) wartość początkowa 35.000 zł,
Ewa Gruchot
b) dotychczasowe umorzenie 31.500 zł,
c) część nieumorzona 3.500 zł.
3. Z otrzymanej faktury VAT od firmy  X dokonującej likwidacji środka trwałego
wynikają następujące dane:
Porady eksperta
a) wartość usługi w cenie zakupu netto 3.000 zł,
b) VAT naliczony 660 zł,
Uproszczenia ewidencji  jak ustalić próg istotności?
c) kwota zobowiązania 3.660 zł.
4. Materiały uzyskane z likwidacji środka trwałego sprzedano firmie dokonującej li-
Ustawa o rachunkowości dopuszcza uproszczenia w ewidencjonowaniu
kwidacji środka trwałego. Z faktury VAT dokumentującej sprzedaż materiałów z likwidacji
pewnych zdarzeń w zależności od tego, czy stanowią istotną kwotę. Na
środka trwałego wynikają następujące dane:
jakim poziomie powinna się kształtować ta kwota?
a) wartość w cenie sprzedaży netto 5.000 zł,
b) podatek należny VAT 1.100 zł, Jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować
c) kwota należności 6.100 zł. uproszczenia, jeżeli nie wywierają one istotnie ujemnego wpływu na rzetelne i jasne
5. Strony zdecydowały, że uregulowanie wzajemnych wierzytelności nastąpi w drodze przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Wynika
kompensaty, a pozostała po kompensacie kwota zostanie zapłacona na rachunek jed- to z art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).
nostki. Dokonując wyboru dopuszczonych ustawą o rachunkowości uproszczeń, należy
6. Kierownik jednostki podjął decyzję o przeznaczenia przychodu uzyskanego z likwidacji kierować się zasadą istotności, sformułowaną w art. 8 ust. 1 ustawy. Przepis ten sta-
środka trwałego na następujące cele: nowi, że określając zasady (politykę) rachunkowości należy zapewnić wyodrębnienie
 40% na utrzymanie pozostałych obiektów socjalnych (domków kempingowych), w rachunkowości wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finan-
 60% na zwiększenie ZFŚS. sowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności.
Podejmując decyzję o uproszczeniu ewidencji księgowej kierownik jednostki
Dekretacja powinien ocenić przydatność uproszczenia w warunkach danej jednostki i określić
1. LT  wyksięgowanie środka trwałego z ewidencji bilansowej  pod datą postawienia skutki uboczne stosowania tego uproszczenia.
w stan likwidacji: Szczególnego rozważenia wymagają konsekwencje zastosowania uproszczenia,
a) dotychczasowe umorzenie 31.500 zł czyli wpływ na rzetelność danych wykazywanych w sprawozdaniu finansowym.
 Wn konto 07  Odpisy umorzeniowe środków trwałych , Niezasadne jest stosowanie uproszczeń w przypadku istotnych informacji, tj. takich,
 Ma konto 01  Środki trwałe , których pominięcie lub zniekształcenie spowodowałoby niewłaściwą ocenę lub błędną
b) część nieumorzona 3.500 zł decyzję użytkownika sprawozdania finansowego.
 Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , Ustawa o rachunkowości nie precyzuje, kiedy uproszczenie można uznać za po-
 Ma konto 01  Środki trwałe . zbawione ujemnego wpływu na zapewnienie rzetelnego i jasnego przedstawienia sy-
2. LT  ujęcie wartości środka trwałego w ewidencji pozabilansowej tuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego. Celowe jest więc określenie
 zapis jednostronny: 35.000 zł progu istotności dla uproszczenia. Jednostka powinna określić próg istotności we
 Wn konto 09  Środki trwałe w likwidacji . własnym zakresie. W literaturze fachowej określa się, że progiem istotności jest
3. Faktura VAT za usługę likwidacji: niższa z dwóch wartości:
a) wartość w cenie zakupu netto 3.000 zł 1-2% sumy bilansowej
 Wn konto 30  Rozliczenie zakupu , lub
b) podatek naliczony VAT 660 zł 0,5-1% przychodów ze sprzedaży.
 Wn konto 22-2  VAT naliczony i jego rozliczenie , Kwotę wyznaczoną w ten sposób można przyjąć m.in. dla określenia czy koszt
c) kwota zobowiązania 3.660 zł obejmujący przyszłe okresy jest na tyle istotny, by rozliczać go w czasie. W niektórych
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Kontrahent  X ). przypadkach kwota istotna może być jednak inaczej określona. Przykładowo, w za-
4. Faktura VAT  sprzedaż materiałów z likwidacji środka trwałego: kresie kwalifikacji niskocennych składników majątku do środków trwałych jednostka
a) wartość w cenie sprzedaży netto 5.000 zł może przyjąć dla celów bilansowych analogiczne rozwiązanie jak dla celów podatko-
 Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne , wych. Może więc ujmować bezpośrednio w kosztach wydatki na zakup niskocennych
b) VAT należny 1.100 zł składników majątku o wartości początkowej nieprzekraczającej kwoty 3.500 zł.
 Ma konto 22-1  Rozrachunki z tytułu VAT należnego , Trzeba mieć na względzie, że nie zawsze o istotności będzie decydowało tylko kryte-
c) kwota należności 6.100 zł rium wartościowe. Przykładowo, za uproszczeniem polegającym na niestosowaniu konta
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Kontrahent  X ).  Kasa przemawiać będzie to, że operacji gotówkowych dokonują jedynie upoważnione
5. WB  wpływ należności za zakupione materiały z likwidacji do tego osoby, np. właściciel firmy  w jednostkach prowadzonych przez osobę fizyczną
 po dokonaniu kompensaty wzajemnych wierzytelności: we własnym imieniu i na własny rachunek, czy też wspólnicy  w spółkach osobowych.
(6.100 zł  3.660 zł ) = 2.440 zł Z kolei stosowanie uproszczenia polegającego na odpisywaniu wartości towarów w koszty
 Wn konto 13-0  Rachunek bieżący , na dzień ich zakupu może być celowe wtedy, gdy działalność handlowa jest prowadzona
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Kontrahent  X ). w relatywnie małym zakresie, a za zapasy towarów i ich sprzedaż odpowiada bezpośred-
6. PK  zwiększenie środków ZFŚS  w kwocie stanowiącej równowartość nio właściciel firmy lub członkowie jego rodziny (nie powierza się prowadzenia sklepu
uzyskanych przychodów z likwidacji pomniejszonej o koszty likwidacji środka pracownikom odpowiedzialnym materialnie za powierzone im mienie).
trwałego: (5.000 zł  3.000 zł) x 60% = 1.200 zł Przyjęte przez jednostkę uproszczenia ewidencji księgowej oraz zasady ich sto-
 Wn konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne , sowania (w tym określony próg istotności) powinny zostać opisane w dokumentacji
 Ma konto 85  Fundusze specjalne (w analityce: ZFŚS). zasad (polityki) rachunkowości.
Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 77 " 25.09.2008 r.