Zaniechanie budowy środka trwałego
Spółka z o.o. zamierza w 2009 r. podjąć decyzję o zaniechaniu budowy nowej hali produkcyjnej, którą rozpoczęto w 2007 r. Jeszcze
nie wiadomo czy budowa zostanie czasowo wstrzymana, czy te\
nastąpi jej likwidacja albo znajdzie się kupiec na rozpoczętą
budowę. Jak ująć w księgach zaniechanie budowy ww. hali? Czy koszty zaniechanej budowy są kosztami podatkowymi?
Dla celów podatkowych koszty zaniechanych inwestycji mo\
na zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie sprzeda\
y
inwestycji lub jej likwidacji.
W świetle bowiem art. 15 ust. 4f ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54,
poz. 654 ze zm.), dalej zwanej updop, koszty zaniechanych inwestycji (tzn. środków trwałych w budowie w rozumieniu ustawy
o rachunkowości) są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji. Przy czym naszym zdaniem decydująca będzie data
fizycznej likwidacji, a nie podjęcia decyzji o likwidacji.
Ewidencja księgowa operacji gospodarczych związanych z rezygnacją z budowy hali produkcyjnej będzie uzale\
niona od decyzji
jednostki w sprawie dalszych losów tej budowy.
1. Czasowe wstrzymanie budowy
Je\
eli kierownik jednostki podejmie decyzję o czasowym wstrzymaniu budowy (np. z powodu chwilowego braku środków)
z zamiarem wznowienia jej realizacji, poniesione dotychczas koszty rozpoczętej budowy pozostaną na koncie 08  Środki trwałe
w budowie . Natomiast koszty związane z zabezpieczeniem czasowo wstrzymanej budowy środka trwałego z uwagi na fakt, i\
nie
mają bezpośredniego związku z jego budową i nie będą stanowić elementu kosztu wytworzenia tego środka trwałego powinny zostać
zaliczone - na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości - do pozostałych kosztów operacyjnych.
Przykład
I. Zało\
enia:
1. W 2007 r. spółka z o.o. rozpoczęła budowę nowej hali produkcyjnej. W marcu 2009 r. zarząd spółki podjął decyzję o wstrzymaniu
budowy w związku z brakiem środków na jej kontynuowanie.
2. Ogół kosztów poniesionych na budowę środka trwałego od rozpoczęcia budowy do jej wstrzymania wyniósł: 98.000 zł.
3. Koszty poniesione na zabezpieczenie wstrzymanej budowy wynosiły:
a) koszty poniesione na ochronę terenu budowy, na podstawie faktury VAT wystawionej przez wyspecjalizowaną jednostkę: 5.000 zł
netto (plus VAT: 1.100 zł),
b) koszty zabezpieczenia terenu we własnym zakresie: 3.000 zł.
II. Dekretacja:
1. Koszty ponoszone przez jednostkę w okresie budowy hali produkcyjnej (od czasu rozpoczęcia budowy do jej wstrzymania -
dla uproszczenia w kwocie łącznej) - na podstawie odpowiednich dowodów księgowych: 98.000 zł
- Wn konto 08  Środki trwałe w budowie ,
- Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
2. FV - dokumentująca zakup usług ochrony mienia:
a) zobowiązanie wobec świadczeniodawcy: 6.100 zł
- Wn konto 30  Rozliczenie zakupu ,
- Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki ,
b) VAT naliczony podlegający odliczeniu: 1.100 zł
- Wn konto 22-1  VAT naliczony i jego rozliczenie ,
- Ma konto 30  Rozliczenie zakupu ,
c) cena zakupu: 5.000 zł
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
- Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
3. PK - koszt świadczeń wykonanych przez jednostkę we własnym zakresie: 3.000 zł
 - Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
- Ma konto 53  Koszty działalności pomocniczej .
III. Księgowania:
2. Zaniechanie i likwidacja budowy
Je\
eli kierownik jednostki podejmie decyzję o ostatecznym zaniechaniu i likwidacji budowy, to ogół kosztów poniesionych na
budowę, zgromadzonych na koncie 08  Środki trwałe w budowie , księguje się w dacie podjęcia decyzji o zaniechaniu budowy
i postawieniu jej w stan likwidacji w cię\
ar konta 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , zapisem: Wn konto 76-1, Ma konto 08.
Odpisanie w pozostałe koszty operacyjne nakładów poniesionych na budowę środka trwałego, które nie spowodują w przyszłości
wpływu do jednostki korzyści ekonomicznych, powinno nastąpić nie póz
niej ni\
do końca roku obrotowego, w którym podjęto
decyzję o zaniechaniu budowy.
Zwracamy uwagę, i\
samo podjęcie decyzji o likwidacji środka trwałego w budowie nie zawsze jest jednoznaczne z jego fizyczną
likwidacją. Mo\
e się bowiem zdarzyć, \
e budowa środka trwałego zostanie zaniechana, ale likwidacja pozostałości budowy z ró\
nych
przyczyn nastąpi w terminie póz
niejszym. W praktyce wystąpią więc dwa zdarzenia związane z likwidacją środka trwałego
w budowie:
" postawienie środka trwałego w budowie w stan likwidacji oraz
" fizyczna likwidacja środka trwałego w budowie.
W związku z tym do czasu fizycznej likwidacji pozostałości budowy ogół kosztów zgromadzonych dotychczas na koncie 08
wskazane jest ująć w ewidencji pozabilansowej na koncie 09-1  Środki trwałe w budowie w likwidacji (po stronie Wn). Po
dokonaniu fizycznej likwidacji potwierdzonej protokołem likwidacji koszty te zostaną jednostronnie z tego konta wyksięgowane.
Przykład
I. Zało\
enia:
1. W 2007 r. spółka z o.o. rozpoczęła budowę nowej hali produkcyjnej. W marcu 2009 r. zarząd spółki podjął decyzję o zaniechaniu
budowy i postawieniu jej w stan likwidacji.
2. Ogół kosztów poniesionych na budowę środka trwałego od rozpoczęcia budowy do jej zaniechania wyniósł: 98.000 zł.
3. Fizycznej likwidacji dokonano w kwietniu 2009 r., co zostało potwierdzone protokołem likwidacji.
II. Dekretacja:
1. Koszty ponoszone przez jednostkę w okresie budowy hali produkcyjnej (od czasu rozpoczęcia budowy do jej
zaniechania - dla uproszczenia w kwocie łącznej) - na podstawie odpowiednich dowodów księgowych: 98.000 zł
- Wn konto 08  Środki trwałe w budowie ,
- Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
2. PK - zaniechanie budowy hali produkcyjnej: 98.000 zł
- Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
- Ma konto 08  Środki trwałe w budowie .
3. Postawienie rozpoczętej budowy w stan likwidacji - ewidencja pozabilansowa w księgach marca 2009 r. (równolegle
do poz. 2): 98.000 zł
- Wn konto 09-1  Środki trwałe w budowie w likwidacji .
4. Fizyczna likwidacja rozpoczętej budowy na podstawie protokołu likwidacji - ewidencja pozabilansowa w księgach
kwietnia 2009 r.: 98.000 zł
- Ma konto 09-1  Środki trwałe w budowie w likwidacji .
Uwaga: Dla celów podatkowych - na podstawie art. 15 ust. 4f updop - koszty zaniechanej inwestycji mo\
na zaliczyć do kosztów
uzyskania przychodów w dacie jej fizycznej likwidacji (tutaj: w kwietniu 2009 r.).
III. Księgowania:
Ewidencja pozabilansowa
3. Zaniechanie i sprzeda\
rozpoczętej budowy
Je\
eli kierownik jednostki podejmie decyzję o ostatecznym zaniechaniu i sprzeda\
y budowy, to ogół kosztów poniesionych na
budowę, zgromadzonych na koncie 08  Środki trwałe w budowie , księguje się w dacie podjęcia decyzji o zaniechaniu budowy i jej
sprzeda\
y w cię\
ar konta 76-1  Pozostałe koszty operacyjne , zapisem: Wn konto 76-1, Ma konto 08.
Natomiast przychody ze sprzeda\
y rozpoczętej budowy księguje się na uznanie pozostałych przychodów operacyjnych w sposób
przedstawiony na poni\
szym przykładzie.
Przykład
I. Zało\
enia:
1. W 2007 r. spółka z o.o. rozpoczęła budowę nowej hali produkcyjnej. W marcu 2009 r. zarząd spółki podjął decyzję o zaniechaniu
i sprzeda\
y rozpoczętej budowy.
2. Ogół kosztów poniesionych na budowę środka trwałego od rozpoczęcia budowy do jej sprzeda\
y wyniósł: 98.000 zł.
3. Faktura VAT dokumentująca sprzeda\
opiewała na kwotę netto: 100.000 zł (plus VAT: 22.000 zł).
4. Dla uproszczenia pominięto księgowanie kosztów budowy poniesionych do czasu zaniechania budowy (dekretacja i księgowania
analogicznie, jak we wcześniejszych przykładach).
II. Dekretacja:
1. FV - sprzeda\
środka trwałego w budowie:
a) cena sprzeda\
y netto: 100.000 zł
- Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne ,
b) VAT nale\
ny: 22.000 zł
- Ma konto 22-2  Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT nale\
nego ,
c) cena sprzeda\
y brutto: 122.000 zł
- Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki .
2. PK - koszt zaniechanej budowy środka trwałego: 98.000 zł
 - Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
- Ma konto 08  Środki trwałe w budowie .
Uwaga: Dla celów podatkowych, koszty zaniechanej inwestycji mo\
na zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie sprzeda\
y
inwestycji - na podstawie art. 15 ust. 4f updop.
III. Księgowania: