Choroba Banga - bruceloza
zakaźna, zaraźliwa i przewlekła choroba zwierząt i człowieka.
Inaczej: bruceloza, ronienie zakaźne, chór. Banga, gorączka maltańska, gor. Śródziemnomorska, gro. Gibraltarska, gor. Falująca,
W odniesieniu do B. ovis – zakaźne zap. najądrzy u tryków
Występowanie:
cały świat – konie, świnie, przeżuwacze, koty, psy, zw. Laboratoryjne
Etiologia:
B. melitensis – kozy, owce – 3 biotypy
B. abortus – bydło – 9 biotypów
B. suis – świnie - 5
B. ovis - owce
B. canis - psy
B. neoformans – szczur pustynny
u koni wykazano B. abortus i B. suis – brak specyficznego gat. dla konia
Przeżywalność:
światło słoneczne do kilku h
temp. 65 C – 15 min
wyciek z pochwy w w chłodni – 7 mies
poronione płody – 6 mies.
wysuszony kał – 1 rok
mleko jałowe w chłodni – 1,5 roku
mleko kwaśne – 10 dni
ser – 2 mies.
masło – 1 mies.
2% ług sodowy, 2% bioval, sterinol – 1 min.
Źródła zakażenia:
pierwotne:
bydło chore lub bezobjawowe
wody i bł. płodowe po poronieniu
mleko, mocz, nasienie
wtórne:
zanieczyszczona pasza, woda, ściółka
sprzęt porodowy, sprzęt do pomocy porodowej
Drogi zakażenia:
p.o.
inh.
Bezpośredni kontakt ze skórą lub bł. śluzową
izolowano z kału i moczu poronionych płodów ale nie dało się tym zakazić wrażliwego bydła
U koni w większości (85%) przypadków zakażenia udało się w wywiadzie ustalić kontakt z bydłem.
Objawy najczęściej u koni >6 roku życia
Objawy kliniczne:
najczęściej przebieg bezobjawowy
postać ogólna (rzadko)- wzrost ciepłoty ciała, brak apetytu, chudnięcie, matowienie i nastroszenie sierści. Szybkie meczenie koni, potliwość, w końcu zupełnie niezdolne do wysiłku.
Postać miejscowa: obrzęki i ropnie umiejscowione najczęściej w kłębie i okolicy potylicy, (obrzęk kaletki śluzowej – fistulous withers or poll evil)
Badania laboratoryjne:
przesyłanie do badania materiału z podejrzanych przypadków – tereny endemiczne
pobranie mat. z miejsc zmienionych chorobowo
bad. Serologiczne – swoiste Ab w badaniu OA
miano 1:50 i wyższe wskazuje na zak. B. abortus
możliwy wynik ujemny
można wykorzystać OWD, OAG, 2-ME, AGID
Postępowanie epizootiologiczne:
USTAWA z Dn. 11 III 2004r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zak. Zwierząt (Dz. U. Z dnia 20 kwietnia 2004r.)
Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z Dn. 18 maja 2004r. W sprawie zoonoz oraz czynników zoonotycznych podlegających rejestracji (Dz. U. Z dnia 8 czerwca 2004r.)
Rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z Dn. 20 kwietnia 2005r. W sprawie zwalczania brucelozy (Dz. U. Z dnia 9 maja 2005r.)
W Polsce stosowanie środków leczniczych oraz szczepionek przy zagrożeniu brucelozą jest zabronione
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
NZK – niedokrwistość zakaźna koni
-anemia infectiosa equorum
-Equine infectious anemia
-anemia infectieuse de cheval
-no bez przesady żebym po turecku jeszcze pisał...
Choroba wirusowa krwi i narządów krwiotwórczych zwierząt nieparzystokopytnych, charakteryzująca się długotrwałym przebiegiem z posocznicą, gorączką, bujaniem mezenchymy i masowym poza naczyniowym rozpadem krwinek.
Występowanie:
1 raz opisana w 1843r. - Lignee, wirus 1904r. - Valle
na wszystkich kontynentach z różnym nasileniem
w Polsce w 1960r.
Ściśle związana z koniowatymi
Etiologia
Wirus NZK - „slow virus” z rodziny Retroviridae, Lentivirinae
wykazuje biologiczne i molekularne cechy retrowirusa
relatywnie oporny na czynniki środowiska, wrażliwy na dokładną dezynfekcję
Źródła zakażenia:
każdy nosiciel jest potencjalnym źródłem
zarazka, w org. Żywych może przetrwać miesiące-lata (18)
transmisja przez owady kłująco-ssące-ssące ssące (Stomoxys ,Tabanus)
zak. Jatrogenne – igły przy pobieraniu krwi, szczepieniu, kastracja
ponadto kontaminowana woda, pasza – mikrourazy w przew. Pok.
niewykluczone przeniesienie z klaczy na źrebie – śródmaciczne? Poród?
Patogeneza:
atak gorączki w 2-3 tyg. p.i.
Wirus namnaża się we krwi i narządach krwiotwórczych
uszkadza erytrocyty, powoduje wzmożony ich rozpad, w ciągu 5 dni spada ich ilość o 1,5-3 mln, a Hb do 50%, wzmożone OB i spadek poziomu Fe
wzmożona hemoliza norm. erytr. Żyją ok. 130 dni, przy NZK – 28-88 dni jest to wynik opłaszczenia krwinek przez C3 dopełniacza
biały obraz pozostaje niezmieniony
nie zawsze zakażenie prowadzi do rozwoju choroby (odporność) latencja, odporność śródzakaźna.
Dochodzenie p. epizootyczne
1)Wywiad epizootyczny:
czy NZK występowała w danej miejscowości;
czy wystąpiła u koni miejscowych czy wprowadzonych z innych miejscowości
czas trwania i przebieg choroby
czy i kiedy w ciągu ostatnich 3 miesięcy wprowadzono konie podejrzane o chorobę
czy w ostatnich 3 mies. konie chore lub podejrzane miały kontakt z innymi
ustalić upadki koni w ostatnich 2 latach i przyczynę padnięć
2)Badanie kliniczne:
Postać ostra:
trwa 5-15 dni, max 4 tyg
przekrwienie bł. śluz. (spojówki brudnoczerwone), wybroczyny (spoj.) Powieki)
niekiedy morzyska z objawami biegunki z domieszką krwi, chwiejny chód
od 1 dnia choroby gorączka > 40,5 C i trwa aż do śmierci lub spada i powraca, tętno przyspieszone (60-90/min), przy wysiłku wzmożona pobudliwość serca, przy zachowanym apetycie zwierze chudnie
liczba erytrocytów spada do 2 mln, Hb do 30%
leukopenia z limfocytozą (>50%)
Postać podostra:
przebiega łagodniej – cechą jest zmienna gorączka – długotrwałe nawroty i krótkie remisje, w których zwierze sprawia wrażenie zdrowego, każdy wysiłek jednak powoduje objawy zmęczenia; chód chwiejny;
choroba trwa 3-4 tyg. - 2-3 mies.
Postać przewlekła:
podobna do podostrej – różni się długością okresów między nawrotami gorączki, które są dłuższe (1-3mies.)
4)Badanie lab.:
badania hematologiczne – ery, Hb, OB, obraz białokrwinkowy – tab.
badania serologiczne – AGID wg Cogginsa – słabo dod. Wyniki mogą wystąpić u źrebiąt (p. ciała matczyne), u koni w okresie inkubacji i z latencją
Elisa jest najszybszy
Postępowanie p. epizootyczne:
choroba nie jest zwalczana z urzędu, obowiązek zgłaszania
obrót koni tylko z ważnym certyfikatem wydanym do 5 dni przed transportem wg wymogów OIE
konie bez obj, klinicznych
pochodzące ze stad wolnych od NZK
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Zakaźne zap. macicy
wyst. U klaczy
z punktu widzenia klinicznego ważne objawy to – zap. macicy, pochwy, ronienia i okresowo obniżona płodność
Występowanie
1 raz w 77r. W Anglii u koni sportowych
Wyst. Tylko o koni – doświadczalnie u osła
Etiologia:
Taylorella equigenitalis
G-, nieruchliwa, wrzecionowata pałeczka
hodowana w atmosferze mikroaerofilnej (5-10% CO2) na agarze czekoladowym (krew końska) – 7 dni
wytwarza katalazę i oksydazę cytochromową
pH<4,5 – skutecznie ją niszczy; stosowana też standardowa procedura cieplna, środki dezynfekcyjne