KONCEPCJA PROGÓW ZAGROŻENIA ROZWOJU DZIECKA W RODZINIE –

EWY MARYNOWICZ – HETKI

Koncepcja progów zagrożenia rozwoju biosocjokulturalnego dziecka w rodzinie stanowi przykład pomiaru jakościowego z intencją ilościową, gdyż posługuje się skalą porządkową, wyrażającą poszczególne poziomy (progi) zagrożenia: ostrzegawczy, zaawansowany oraz krytyczny, do których przyporządkowane są odpowiednio działania interwencyjne - profilaktyczne, kompensacyjne i ratownicze (terapeutyczne). Progi zagrożenia rozwojowego wyznaczają poziom kumulacji negatywnych warunków środowiska rodzinnego (lub innego, jeśli posłużymy się tym schematem do oceny innych środowisk wychowawczych, po uprzednim jego teoretycznym opracowaniu). Wskaźniki ujęte przez autorkę stanowią zespół cech niezbędnych i warunków koniecznych dla prawidłowego rozwoju dziecka w podstawowych sferach jego rozwoju: biologicznej, społecznej i kulturalnej (schemat 27).

Poszczególne progi zagrożenia skorelowane są, zdaniem autorki, z mniejszym lub większym prawdopodobieństwem pojawienia się zakłóceń i zaburzeń w rozwoju dziecka w różnych sferach jego funkcjonowania lub globalnie we wszystkich sferach, stanowiąc odzwierciedlenie poziomu zagrożenia rozwoju dziecka w rodzinie i jednocześnie jego miarę. Informacje niezbędne do przyporządkowania danego środowiska rodzinnego do jednego z trzech progów zagrożenia uzyskuje się z wywiadów i rozmów, obserwacji oraz analizy dokumentów. Wyróżnia się tu trzy poziomu analizy danych, zaś analiza ta może mieć zarówno charakter jakościowy, jak i ilościowy (choć autorka zakłada jedynie jakościowy pomiar):

• określona sfera,

• określony syndrom,

• określone cechy.

Analizy dokonuje się na podstawie przyjętych wskaźników cech, zestawionych dla poszczególnych progów zagrożenia. Prezentowane narzędzie powstało w celu projektowania pomocy dziecku w biosocjokulturalnym rozwoju, co wymaga wieloaspektowego ujęcia zmiennych wspierających jego rozwój, a mianowicie uwzględnienia: progu zagrożenia rozwoju dziecka w rodzinie, sfery rozwoju, przedmiotu oddziaływań i kierunków pomocy w stymulowaniu jego rozwoju.