16. Hagia Sophia w Konstantynopolu

HAGIA SOPHIA (ogólne wiadomości)

- greccy architekci - Anthemios z Tralles i Izydor z Miletu (budowę zlecił Justynian)
- kościół powstał w zaledwie 5 lat
- elementy zarówno planu centralnego, jak i bazylikowego
- 3 nawy
- nakryta kopułą nad środkiem koła (śr. 31 m) i dwoma półkopułami (nad nawą zachodnią i wschonią) - ta kopuła to majstersztyk, cud techniki ( słowa Gabi :D )
- kopuła oparta na pendentywach i filarach

- cienkie ściany ( czyli inaczej niż w Panteonie, tam b. grube)

- kontrast między rozświetlonym wnętrzem, a ciemnymi nawami bocznymi (zawieszano nawet dodatkowe kotary żeby potęgować ten kontrast)

- półkopuły z jednej strony oparte na tych samych filarach, zaś z drugiej na filarach usytuowanych na wschodniej i zachodniej ścianie nawy głównej
- od północy i południa do nawy głównej przylegają nawy boczne z emporami, o 7 arkadach kolumnowych na parterze i 9 na galerii - przenikanie przestrzeni
- u nasady kopuły (kołnierzyk) znajduje się 40 okien, dzięki którym świątynię zalewają potoki światła, nadają jej lekkości
- dekoracje wykonane z kosztownych materiałów (marmur szary, zielony, czerwony porfir)
- liczne mozaiki i freski (częściowo zniszczone przez muzułmanów), mozaiki w kształcie aniołów

- z czasem kościół przekształcony w meczet (dodanie minaret i mauzoleów), obecnie muzeum

Jest to budowla kopułowa, sklepiona, na planie bazylikowym i centralnym. Plan składa się z olbrzymiego prostokąta, z centralną kwadratową przestrzenią wyznaczoną przez 4 filary dźwigające kopułę, która dominuje nad całym wnętrzem. Kopuła nie jest wsparta na ścianach, lecz na żagielkach (PENDENTYWACH) wystających z filarów i ponad 100 kolumnach

Centralna przestrzeń oddzielona jest od bocznych naw z eporami dwukondygnacyjnymi ekranami z kolumn, natomiast od wschodu i zachodu nie ma żadnych dodatkowych podpór.

---