Rafał Jachyra

SUM II niestacjonarny

PRACA PISEMNA NA ZALICZENIE PRZEDMIOTU

Studium przypadku. Osoba niepełnosprawna i jej rodzina w środowisku społecznym

Stwardnienie rozsiane (SM) jest, oprócz urazów mózgu i dziecięcego po­rażenia mózgowego, jedną z najczęstszych przyczyn neurologicznego in­walidztwa u ludzi młodych. Choroba najczęściej rozpoczyna się między 20 a 40 r.ż., choć zdarzają się przypadki początku choroby już w wieku dziecię­cym, a także w późnym wieku. Kobiety chorują prawie dwa razy częściej od mężczyzn. Choroba występuje głównie u rasy białej, natomiast częstość SM u pozostałych ras jest znacznie mniejsza. Charakterystyczne jest geograficz­ne rozprzestrzenienie choroby. Rozpowszechnienie choroby wzrasta wraz ze zwiększeniem szerokości geograficznej (z wyjątkiem szerokości skrajnych zarówno na półkuli północnej, jak i południowej. Do obszarów o wysokiej chorobowości należy przeważająca część północnej Europy, północna część Stanów Zjednoczonych, południowa Kanada oraz południowa Australia i Nowa Zelandia. Polska należy do strefy wysokiego zagrożenia chorobą o współczynnikach chorobowości w granicach 40-80/100 000 mieszkańców.

HISTORIA CHOROBY

Pacjentka lat 42. Od 2004r. leczona z powodu stwardnienia rozsianego. Kilka lat wcześniej przebyte zapalenia mózgu o nieznanej etiologii. Wielokrotnie hospitalizowana w oddz. neurologii w Rzeszowie. Od 2005r. choruje na padaczkę. W związku z zaostrzeniem przebiegu SM i nasileniem stopnia niepełnosprawności przyjęta do ZOL-u w 2008r. w stanie leżącym ( Barthel - 5 pkt.).

Badaniem przedmiotowym stwierdzono spowolnienie ruchowe, oczopląs, objaw Babińskiego, kontakt werbalny ograniczony, nastrój płaczliwy i depresyjny, niedowład 4 kończynowy, dużą labilność emocjonalną, objawy oponowe (mowa dyzartryczna, dysmetria kkg, kkd, wygórowane odruchy kkg i kkd.).

DIAGNOZA

Stwardnienie rozsiane postępujące w formie zaostrzonej. Padaczka. Stan po zapaleniu mózgu. Przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka.

STAN OBECNY

Pacjentka posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności orzeczone w 02.2007r. (znaczne 10-N). Po przyjęciu pacjentka karmiona, obecnie sama spożywa pokarmy. Używa pampersów na stałe. Częściowo zarządza środkami pieniężnymi, używa telefony komórkowego z pomocą drugich osób, uczestniczy w terapii zajęciowej (malowanie, rysowanie, układanie puzzli, pisanie prostych wyrazów lub zdań) jak i kinezyterapii ( ćw. czynne, wspomagane, w odciążeniu, z lekkim oporem, równoważne, wyrabiające stabilność posturalną i koordynację). Potrzeby bio-psycho-społeczne zaspokajane przez osoby drugie. Ma trudności w zapamiętywaniu. Duże zaburzenia równowagi co owocuje upadkami (5 podczas pobytu w zakładzie, bez większych urazów). W ciągu ostatnich 12 m-cy pacjentka częściej zgłasza „aurę” przed zbliżającymi się atakami padaczki, natomiast napady padaczkowe dokonane w ilości 4 w ciągu ostatnich 6 m-cy (z utratą przytomności).

Zaburzenia motoryczne oraz stan psychiczny chorej potwierdzone testami:

Tinetti - 11 pkt.

Berga - 18 pkt.

Wskaźnik Mobilności Rivermead - 30 pkt.

IADL - 11 pkt.

Skala Zadowolenia z Życia - 15 pkt.

Wstań i idź - 16 s. (zależnie od dnia)

Rozszerzona skala niewydolności ruchowej Kurtzkego - 6 pkt.

Barthel - 20 pkt.

Leczenie farmakologiczne: Depakine 2 x 750, Lamitrin 100 2 x 1, Citobax 20 1 x w poł., w razie ataku Relanium.

ROKOWANIE I PERSPEKTYWY

Leczenie SM u powyższej pacjentki jest leczeniem z wyboru ze względu na charakter jednostki chorobowej. Polepszenie się stanu i psychicznego i fizycznego chorej od momentu przyjęcia do ZOL-u jest optymistycznym symptomem, warunkującym jej funkcjonowanie na optymalnym poziomie. Wdrożenie pacjentki w ciągłą rehabilitację, terapię zajęciową oraz leczenie farmakologiczne jest warunkiem niezbędnym do utrzymania, co najmniej, obecnego stanu funkcjonalnego.

RODZINA

Od 2004r. czyli od problemów ze zdrowiem pacjentka pod opieką matki, która obecnie zarządza również jej własnością. Mąż, zawodowy kierowca, ze względu na charakter pracy często nieobecny zarówno w domu jak i w kraju. Nadużywający alkoholu. Pacjentka jest matką siedmiorga dzieci (najmłodsze 6 lat, najstarsza córka 27 lat - pracująca zawodowo), które wychowywane są przez teściową chorej. Matka pacjentki często odwiedza córkę (co najmniej 2 x w tyg.) oraz pełni rolę opiekuna w przypadku wyjścia chorej na przepustkę (w 2009r. dwa razy). Wyjścia chorej do domu bardzo pozytywnie wpływają na jej stan psychiczny. Zakupy oraz potrzebne rzeczy sprawuje matka. Kontakt z najbliższymi umożliwia pacjentce telefon komórkowy, którym umie się posługiwać (czasem potrzebuje pomocy osoby drugiej przy problemach technicznych).

Ze względu na niewielką wydolność opiekuńczą rodziny oraz konieczność opieki pielęgniarskiej chora przebywa w ZOL-u z niewielkimi przerwami na przepustki.

Chorą w miarę możliwości mobilizuje się do walki z chorobą, której jest świadoma, do samoopieki i samopielęgnacji. Wyjaśnia się konieczność stałego wykonywania ćwiczeń oraz wzbudza się pozytywne nastawienie do życia zapobiegając pogłębianiu się depresji.

Młody wiek chorej oraz jej stan, który wynika z jej obciążeń, obliguje personel oraz otoczenie do stymulacyjnego oddziaływania głównie na sferę psychiczną chorej jak również na sferę motoryczno - ruchową co jest niezbędnym warunkiem do wystarczająco wydolnego jej funkcjonowania w życiu wewnętrznym zakładu.

---