Historia kosmetyki

Pochodzenie słowa „ kosmetyka” nie jest do końca wyjaśnione . Powszechne używanie tego terminu sięga okresu starożytnego Rzymu, gdzie kosmetami byli nazywani niewolnicy zajmujący się masażem w łaźniach. Określenie niewolników kosmetami zapożyczono najprawdopodobniej z greckiego, gdzie „kosmeo” oznacza upiększam.  Słowo „kosmeter„ oznaczało w Helladzie młodą niewolnicę, zajmującą się porządkiem i wywodzi się z greckiego „kosmeticos” co oznacza upiększający. Starożytne kultury fascynowały się pięknem ludzkiego ciała i w nie mniejszym stopniu dbały o to by zachować jego urodę jak najdłużej.  Upiększanie ludzkiego ciała stało się sztuką, rozwijano ją i uczono jej.

Starożytny Egipt

W Starożytnym Egipcie wzorem kobiecości była Nefretete. Kobietę charakteryzowała smukła sylwetka, długie nogi, wąskie biodra. Słynne popiersie żony Echnatona pozwala nam poznać cechy makijażu, jakie obowiązywały w ówczesnym czasie. Kanony piękna uznawały kolor skóry w jasnej tonacji, unikano działania słońca, ponieważ opaleniznę uznawano za przejaw prostoty, dlatego kobiety pudrowały twarz jasną ochrą, a następnie na twarzy rysowały niebieskie żyłki, aby jeszcze bardziej uwydatnić delikatność, wręcz pergaminowość skóry. Kobiety tamtych czasów malowały oczy obrysowując oczy czarną lub zieloną kredką, aby kształtem przypominały migdał. Kreska na zewnętrznym kąciku oka była zazwyczaj przedłużona do skroni. Brwi najczęściej były w całości wygolone, a następnie narysowane ołówkiem z czarnego węgla. Usta były pomalowane na pomarańczowy lub jaskrawy czerwony kolor, zazwyczaj barwione ochrą, kontur dokładnie obrysowany. Henna używana była o malowania paznokci zarówno rąk jak i stóp, barwiono je na czarno. Aby uwydatnić kobiecość, sutki malowano za pomocą ochry na czerwono. Kobiety w starożytnym Egipcie ubierały się przewiewnie, nieco dłuższe z przodu chusty, wiązane na biodrach. Chodziły boso, tylko na wielkie okazje nakładały sandały. Powszechnie zażywano wonnych kąpieli, natomiast na wielki okazje pod peruki wkładano stożki tłuszczowe ze skondensowanymi pachnidłami. Do mycia ciała używano pasty, która zawierała substancje odtłuszczające oraz pieniące, w skład której wchodziła mieszanina popiołu i gliny. Egipcjanie dbali o swoje ciało. Kobiety martwiły się zmarszczkami, mężczyźni utartą włosów. Znaleziono papirusu za szczegółowymi zapiskami, dotyczącymi pielęgnacji włosów, przyrządzania maści i kremów. Sporządzano również specjale kremy zapobiegające powstawaniu zmarszczek. Robiono je miedzy innymi z wosków, oliwy z oliwek i cyprysu. Znaleziono opis specjalnego kosmetyku zawierającego sproszkowany alabaster, który był wykorzystywany do ścierania naskórka i wygładzenia cery. Jest to prawdopodobnie jeden z pierwszych kosmetyków odpowiadających współczesnym preparatom złuszczającym.

Chiny i Japonia

Informacje odnośnie kosmetyki stosowanej w Japonii i Chin są bardzo skąpe. Jednym z powodów stanowi fakt, iż były to skrywane tajemnice, pilnie strzeżone przez kapłanów. Wiemy, że sztuka makijażu stała tam na wysokim poziomie. Gejsze wykonywały makijaż charakteryzatorski. W Japonii kobiety nakładały na twarz grupy puder nazywany oshiroi robiony z mąki ryżowej oraz ekstraktu kwiatu krokosza barwierskiego. Barwiono usta oraz policzki na czerwono. Chińczycy wymyślili lakier do włosów, tusz do rzęs, lakier po paznokci. Stworzona tam również lustro ze szkła.

 

Starożytna Grecja

Grecką boginią piękna jest Afrodyta. Grecy, podobnie jak Egipcjanie, wiele czasu poświęcali zabiegom higienicznym i kosmetycznym. Podobnie jak w Egipcie ceniono sobie tam jasną, cerę, dlatego też kobiety pudrowały ciało, a także stosowały krem wybielające. Najpopularniejszą maseczką wybielającą stosowaną na noc była papka przygotowana z miąższu chleba i mleka. Greczynki cieniowały powieki na ciemno czarnym węglem, malowały usta pomadkami z wosku, policzki różowiły.

 

Starożytny Rzym

Wzorem kobiecości była Mesalina, kobieta mądra, dojrzała, matrona, wciąż piękna i młoda. Higiena ciała była najważniejsza, czego dowodem jest powstanie łaźni rzymskich. Makijaż obejmował te części ciała, które były wystawiane na widok m.in. ramiona, które malowano na biało. Policzki i usta barwiono na czerwono, rzęsy oraz powieki na czarno. Na czoło nakładała ozdobne plastry, które kryły defekty. Na noc stosowała maseczki z chleba, a na dzień ozdobne pudry.

 

Średniowiecze w kosmetyce

Kult ciała stracił racje bytu, upadla higiena. Obszarem, który przywiązywał wagę do pielęgnacji ciała i urody były kraje wschodu. Arabskie kobiety stosowały specjalne maseczki odmładzające na twarz, które robiono, miedzy innymi, z cytryn, jaj, ryżu, orzechów i wielu innych roślin. Masowano nimi twarz, czego efektem było usuniecie warstwy rogowej i redukcja zmarszczek. Preparat taki nazwano tikha. Hemsia była natomiast sporządzana z migdałowego olejku i innych naturalnych składników, była delikatnie myjącym środkiem. Shnouda to krem zawierający benzoinę i jaśmin. Farbowana również włosy na czarno lub rudo. Koran zabraniał tatuaży upiększających. Arabowie wykorzystywali wodę różaną do receptur lotionów, które zawierały jeszcze miód, gumę arabską i w tym okresie były bardzo popularne.

 

Renesans

Kobieta renesansu była pulchna, barczysta, ostentacyjne prezentowała swoje wdzięki. Powróciła idea piękna, dbania o ciało i urodę. Ważną rolę w wyglądzie kobiet odgrywały włosy. Musiały być długie, gęste oraz lśniące. Kosmetyka upiększająca rozwinęła się w szczególności na dworze francuskim, gdzie kobiety używały pomadki, róże w dużych ilościach oraz szerokiej palecie barw czerwieni, fioletu.

 

Barok

Barok to epoka, która szczególną troską objęła estetykę - upiększano domy , pałace, ogrody i mieszkanie, meble i drobne przedmioty codziennego użytku. Barok stal się też okresem wybitnego upiększania ciała. Kobiety starały się być wiecznie młode, delikatne. Ideałem były łagodne rysy twarzy, wesołe kokieteryjne i ciepłe spojrzenie. Twarz pokrywały emalią, a włosy srebrzystym pudrem lub nakładały peruki. Używały czerwonego różu i fioletowych szminek. Nawet dzieciom różowiono policzki. Nie dbano natomiast o higienę, nawet bardzo wytworne damy były zawszone. Modne były charakterystyczne muszki ( przyklejane pieprzyki ) niektórzy sądzą, ze tuszowały one ugryzienia po owadach lub wykwity skórne związane z brakiem dbałości o higienę.

 

Oświecenie

Oświecenie to wiek rozumu i filozofów. Niestety, jeśli chodzi o sztukę upiększania kontynuowano tradycje barakowe - nadal nie dbano o higienę. Znany jest szeroko incydent, do jakiego doszło we Francji w roku 1715. Wybuchły zamieszki, ponieważ używanie przez arystokratów mąki do pudrowania fryzur doprowadziły zdaniem ludu do niedostatku żywności. Gromadzenie maki na cele kosmetyczne zostało zakazane dopiero podczas rewolucji francuskiej.

 

Współczesna kosmetyka opiera się przede wszystkim na higienie całego ciała oraz kosmetyce upiększającej i medycynie estetycznej. Współczesna kosmetyka coraz bardziej zbliża się do prawdziwej medycyny. Celem kosmetyki jest zapewnienie naturalnego , młodego, zdrowego wyglądu, dobrego samopoczucia, ochrony przed niszczącym działaniem środowiska i zmianami zachodzącymi pod wpływem wieku.

Kosmetyka - definicja:

Współczesna kosmetyka wykorzystuje wyniki badań naukowych z wielu dziedzin, m.in. anatomia, fizjologia, medycyna, higiena, chemia, fizyka, mikrobiologia.

Celem kosmetyki jest upiększanie całego ciała, zwłaszcza skóry twarzy, czyli cery oraz szyi i dekoltu a także dbałość o higienę.

Kosmetyka, podobnie jak inne dziedziny sztuki czy nauki, ma swoją historię, sięgająca czasów starożytnych.

Kosmetyka - podział:

Pielęgnacyjna- pielęgnacja, zapobieganie powstawaniu defektów skóry i opóźnianie procesu starzenia.

Lecznicza- usuwanie zmian chorobowych skóry i zapobieganie ich powstawaniu.

Upiększająca- tuszowanie wad i podkreślanie naturalnych walorów urody.

Zadania współczesnej kosmetyczki:

Wykonywanie zabiegów kosmetycznych z zakresu kosmetyki pielęgnacyjnej, upiększającej i leczniczej,

Udzielanie porad z zakresu kosmetyki i higieny ogólnej,

Kierowanie klientów do lekarza w sprawach trudnych do zdiagnozowania,

Dobra znajomość preparatów kosmetycznych,

Śledzenie nowości kosmetycznych

Wykonywanie niektórych zabiegów fizykoterapeutycznych,

Obsługa sprzętów kosmetycznych,

Zachowywanie zasad BHP i PPOŻ

Obowiązki i cechy kosmetyczki:

Dobra znajomość anatomii i fizjologii,

Cierpliwość,

Wyrozumiałość,

Dyskrecja,

Troska o klienta,

Umiejętność zachowania tajemnicy zawodowej,

Wzbudzanie zaufania u klienta,

Umiejętność nawiązywania przyjaznego kontaktu z klientem,

Schludność,

Czysty, zadbany i elegancki wygląd.

Higiena w gabinecie kosmetycznym

Gabinet kosmetyczny należy traktować jak gabinet zabiegowy, w którym oprócz kosmetyki upiększającej , właściwego pielęgnowania skóry, kuracji odmładzających i kosmetyki korekcyjnej często wykonuje się zabiegi związane z naruszaniem ciągłości naskórka!!!.
Istnieje zagrożenie zakażenia wirusami np.. wirusowym zapaleniem wątroby typu B, C - HBV, HCV, HIV; bakteriami chorobotwórczymi np.. gronkowcem; lub zakażenia skóry wywołane przez grzyby. Zakażenie to może dotyczyć zarówno klienta jak i pracownika gabinetu, ponieważ mikroorganizmy mogą być przenoszone za pośrednictwem nie umytych rąk, niezdezynfekowanego i niewysterylizowanego sprzętu.
Przy wykonywaniu usług kosmetycznych niezbędna jest czystość ubrania ochronnego pracownika, bielizny, pomieszczeń oraz prawidłowa dezynfekcja i sterylizacja stosowanych narzędzi i przedmiotów.

Poza dbaniem o higienę w gabinecie kosmetycznym ważna jest higiena kosmetyczki. Zaliczamy do niej:

• Higienę ciała oraz jamy ustnej,

• Mycie rąk przed i po zabiegach, po wizycie w toalecie itp.,

• Odpowiednio przycięte paznokcie,

• Odpowiednia fryzura nieutrudniająca pracy.

Tylko odpowiedni poziom higieny w gabinecie zapewni ochronę przed zachorowaniem na

choroby zakaźne!!!

Kosmetyczka musi pamiętać, że:

Ręczniki, prześcieradła należy zmieniać po każdym kliencie,

• Narzędzie kosmetyczne wielokrotnego użytku tj. nożyczki, cążki do manicure, pedicure, pęsetki po użyciu powinny być dezynfekowane o szerokim spektrum działania tzn. działających bakterio-, grzybo- i wirusobójczo. Po dezynfekcji narzędzia te należy umyć, wysuszyć, wysterylizować i przechowywać w czystych pojemnikach.

• Igły do zamykania naczynek, nasadki i igły do makijażu permanentnego oraz do tatuażu powinny być stosowane wyłącznie jednorazowo,

• Przy wszystkich zabiegach wykonywanych na skórze należy stosować rękawiczki jednorazowego użytku.

Rodzaje usuwania drobnoustrojów:

• Aseptyka - postępowanie bezbakteryjne; działanie mające na celu zapobieganie pojawianiu się chorobotwórczych drobnoustrojów w danym środowisku,

• Aseptyczny - wolny od drobnoustrojów,

• Antyseptyczny - przymiotnik określający środki używane do niszczenia drobnoustrojów

Antyseptyka - wyjaławianie - zespół zabiegów chemicznych i fizycznych zmierzających do zabicia mikroorganizmów (wirusów, bakterii, pierwotniaków, grzybów) na powierzchni ciała (skóra, błony śluzowe, wytwory naskórka), w pomieszczeni i na rozmaitych przedmiotach. Termin ten pochodzi od słów greckich anty- przeciw, septikos - czyniący zgniliznę; czyli oznacza dosłownie działania przeciwgnilne.

Dezynfekcja - proces mający na celu usunięcie z powierzchni wegetatywnych form chorobotwórczych mikroorganizmów. Dezynfekcja nie jest przydatna przy zwalczaniu roztoczy, ale jest skuteczna przy wielu bakteriach i wirusach. Im więcej bakterii usunie się na etapie mycia tym lepiej będzie mógł zadziałać środek dezynfekujący (zanieczyszczenia utrudniają dostęp środkom dezynfekującym do czyszczonej powierzchni). Tak więc ażeby następne etapy były skuteczne należy bardzo dokładnie przeprowadzić mycie, a zanieczyszczenia, których nie udaje się usunąć za pomocą gąbki i wody należy usunąć.

Do dezynfekcji zaliczamy:

Naświetlanie promieniami UV - giną tylko drobnoustroje bezpośrednio napromieniowane,

Gotowanie - giną wszystkie formy wegetatywne bakterii, natomiast nie zostają zniszczone przetrwalniki,

Metody chemiczne.

Środki do dezynfekcji

Wirkon 2% - działanie sporobójcze,

Incidur Spray - działanie sporobójcze w tym także prątki gruźlicy,

Aldesan E+ aktywator - działanie sporobójcze w tym wirus HIV i HBV,

Aldewir 10% - bakteriobójczy, grzybobójczy

Sekusept - działanie sporobójcze

Lysoformin 3000 2%, 4%, 6% - działanie sporobójcze uzależnione od stężenia i czasu dezynfekcji.

Sterylizacja - jest to zabicie lub usunięcie z powierzchni wszystkich drobnoustrojów i ich zarodników oraz przetrwalników

Można to uczynić metodami fizycznymi:

- Poddawanie parze wodnej pod ciśnieniem - autoklaw,

- Działanie suchego gorącego powietrza o T: 180 stop. C przez 30 min. lub 160 stop. C przez 120 min. - tzw. suszarki

Oraz metodami chemicznymi:

Działanie za pomocą substancji chemicznych. Często ten sam środek może być używany jako preparat do dezynfekcji jak i sterylizacji. Różnica w działaniu wynika z zastosowania różnych stężeń lub czasu jaki się daje temu środkowi na działanie.

Bezpieczeństwo i ochrona pracy w gabinecie kosmetycznym

Organizacja pracy w gabinecie kosmetycznym polega na odpowiednim zsynchronizowaniu czynności, tak aby praca przebiegała sprawnie przy najmniejszym zmęczeniu kosmetyczki:

• Funkcjonalne rozmieszczenie mebli i urządzeń,

• Łatwy dostęp do szafek, aparatów, narzędzi i urządzeń pomocniczych,

• Preparaty i pojemniki powinny być zaopatrzone w wyraźne, estetyczne opisy,

• Systematyczna kontrola wszystkich urządzeń i ich prawidłowa konserwacja (wszystkie aparaty elektryczne powinny być uziemione, a kable i wtyczki sprawdzone, naprawa urządzeń tylko przez serwis).

• Aparatura musi być utrzymana w czystości, wszystkie urządzenia codziennie

przecieramy środkiem dezynfekcyjnym,

• Na aparaturze nie można kłaść żadnych wilgotnych przedmiotów,

• Podłoga musi być łatwo zmywalna i antypoślizgowa.

• Należy przestrzegać wszystkich przepisów podczas korzystania z urządzeń elektrycznych (w przypadku rażenia prądem należy odciąć rażonego od źródła prądu przez wyłączenie wtyczki z kontaktu lub odciągnąć pacjenta z miejsca zagrożenia, lecz po uprzednim zabezpieczeniu się przed prądem - założyć rękawiczki. W razie utraty przytomności zastosować sztuczne oddychanie i wezwać lekarza)

• Przy opuszczaniu gabinetu wszystkie urządzenia należy wyłączyć z sieci,

• Na stoliku zabiegowym zawsze powinien być porządek, a podczas zabiegu wszystkie preparaty powinny być ustawione w takiej kolejności w jakiej będą używane,

• Podczas zabiegów z prądem pacjent zdejmuje wszystkie metalowe przedmioty, kosmetyczka również.

---